Cjrocn <2wartsJexeU in het harL
,'n Regering die beknibbelt op
ontwikkelingshulp moet het
heel zuur worden gemaakt"
i slaapkamers!
BABYSITTERS
UTRECHTSE JEUGDBENDE BEGON
ACTIVITEITEN OP TEXEL
Wij vragen uw aandacht
'Fyxasrs
lerst in De Cocksdorp
vapelaan J. v Schie
wordt pastoor
te Den Burg
Ds. Joh. Hoekstra sprak
in Cultureel Centrum
Tien knapen achter
slot en grendel
.xiöOR Utyu,
t stalen
Moerbeek's
SDAG
17 OKTOBER 1967
81e JAARGANG No. 8209
rEXELSEWCOURANT
Igare N.V. v/h Langeveld De Rooö
$tbus 11 - Den Burg, Texel Tel. 2741
Harry de Graaf, Keesomlaan 43, Den
tel. (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
volgende week woensdag,
donderdag en vrijdag
diverse uitvoeringen
in 9tof en plastic
Verschijnt dinsdag en vrijdags
Bank: Nederl. Middenstandsbank; Coöp. Raif-
feisenbank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ3,30 p.
kw. -f- 30 ct. incasso. Advert.: familieberichten
14 ct. p. mm.; andere advert. 12 ct. p. mm,
OOSTEREND WEER PRESENT
IN 1968?
OOSTEREND De dorpscommissie
osterend gaat momenteel na cf het
logelijk is in de zomer van het vol-
end jaar te Oostcrend een groot feest
organiseren onder het motto „Oos-
■rend weer present". Zoals men zich
al herinneren, werden de eerder ge-
ouden feesten (in 1959 en 1963) een
groot succes. Blijkens de aandrang,
ie nu op de dorpscommissie wordt
itgeoefend, vinden vele Oosterenders,
at het huidige feestloze tijdperk nu
tg genoeg heeft geduurd. Om na te
aan of deze stemming algemeen is,
ordt zaterdagavond a.s. om acht uur
i het Gebouw voor Christelijke Belan-
en een bijeenkomst gehouden, waar
ien van elk gezin uit Oosterend of
ijk O tenminste een vertegenwoordi-
er hoopt te kimncn begroeten.
De dorpscommissie zal nagaan of op
ledewerking kan worden gerekend en
zal worden gewezen op de financiële
msekwenties van de feestplannen. Ai>
e stemming positief is, wil men trach-
?n nog dezelfde avond een feestcomité
vormen. De heer Joh. C. Roeper,
oorzitter van de dorpscommissie en
•vens de grote organisator van de
;rder gehouden feesten, zei ons zelf
og geen enkel plan te hebben. „Het
loet van de bevolking komen. We
ouden ons aanbevolen voor ideeën"
ersoonlijk koestert de heer Roeper de
oop, dat de feesten, als ze doorgaan,
unenvallen met de ingebruikneming
an het te bouwen dorpshuis te Oos-
rend. De kans dat het dorpshuis op
jd gereed komt is echter niet bijster
root. Het wachten is nog op de be-
odigde subsidie.
Kapelaan J. G. J. van Schie, nu nog
erkzaam in de parochie „Onze Lieve
rouw van zeven smarten" te Haarlem
oord, is door de bisschop benoemd tot
astoor te De Cocksdorp. Hij volgt
astoor P. Th. Brinkman op die, zoals
ekend, is benoemd te Burgerbrug,
aar hij vrijdag 27 oktober zal worden
eïnstalleerd. De nieuwe pastoor zal
echts korte tijd in De Cocksdorp
erkzaam zijn, want het is de bedoe-
ng dat hij in het komend voorjaar tot
astoor van de Sint Joannes de Doper-
aroehie te Den Burg zal worden bc-
oemd.
Hij wordt dus opvolger van pastoor
P. G. Persoon (67), die met emeri-
at gaat. Voor hem is aan de Beatrix-
lan te Den Burg een woning in aan-
ouw. Pastoor Persoon zal dan 19 jaar
1 Den Burg werkzaam zijn geweest.
Kapelaan J. G. J. van Schie werd
1 1924 te Leiden geboren als zoon van
en melknandelaar. Na zijn studie
erd hij tot kapelaan benoemd in het
loordhollandse Spanbroek. Korte tijd
iter vertrok hij naar de Posthoorn-
arochie te Amsterdam (waar hij ge-
1 lime tijd samenwerkte met kapelaan
i ollerman). Na twaalf jaar verwisselde
ij deze standplaats met Haarlem-
loord, waar hij nu sinds drie jaar
erkzaam is. Kapelaan van Schie heeft
ooral naam gemaakt als organisator
n zijn overplaatsing naar Texel, waar
e organisatie van de R.K. zielzorg op
grijpende wijze wordt gewijzigd,
eeft waarschijnlijk daarmee te maken.
Woensdagavond 25 oktober bestaat
hotel „De Hoop" te De Cocksdorp
elegenheid om afscheid te nemen van
astoor Brinkman.
WIELRIJDER VRIJ ERNSTIG
GEWOND
Maandagochtend omstreeks negen
ur deed zich op de Beatrixlaan nabij
Ie RHBS fe Den Burg een botsing voor
ussen de 15-jarige wielrijder G. A.
an Beek uit Den Burg en de brom-
ietser Kees Welboren uit Den Hoorn,
leiden kwamen uit tegengestelde rich-
ing. Ze zagen elkaar, maar een hunner
'eek naar de verkeerde kant uit zodat
ten frontale botsing volgde. De jonge
'ielrijder kwam zo ongelukkig te val-
en, dat hij vrij ernstige verwondingen
an het gezicht opliep, alsmede een
Hoek. Hij werd per ambulance naar
ijn woning vervoerd Kees Welboren
'leef ongedeerd.
Blijkbaar zijn nog weinig Texelaars
bereid om gezamenlijk over de grote
internationale vraagstukken van deze
tijd te discussiëren. De belangstelling
voor de vredesavond die vrijdag on
der auspiciën van de Raad van Ker
ken op Texel in het Cultureel Centrum
werd gehouden, was tenminste niet
bijster groot. Kapelaan Bollerman, die
de bijeenkomst opende, tilde daar
echter niet zwaar aan. Hij noemde de
ca. tachtig aanwezigen mogelijke
frontstrijders, die, mede door deze
avond geïnspireerd, hun ideeën over
ontwikkelingswerk, oorlog en vrede
wel zouden uitdragen. Het zag er ech
ter niet naar uit dat de toehoorders
geïnspireerd zouden raken, want de
spreker voor deze avond, ds. Joh. M.
Hoekstra (secretaris voor de Raad van
de Zending te Oegstgeest) was aan
vankelijk voor weinigen boeiend. Men
verwachtte een duidelijk antwoord op
de knellende vraag hoe de welvaren
de mens van het westen zijn minder
bedeelde broeder in Afrika, Azië en
Zuid-Amerika op de meest effektieve
wijze kan helpen. Dat recept bleef
voorlopig achterv/ege. In plaats daar
van een door weinigen begrepen voor
dracht over de huidige noodtoestand,
vol oratorische vragen, bijbelteksten
en nogal vaag aandoende formule
ringen. Van een man, die jarenlang
als zendeling midden in het ontwikke
lingswerk heeft gezeten, had men
praktischer taal verwacht. Gelukkig
kwam die praktische taal toch in over
vloed, na de pauze bij de beantwoor
ding van de vragen.
Een greep uit de gestelde vragen:
„Hoe kan men aan de oplossing van
het probleem van de arme landen bij
dragen. Door geld te geven, door op
een bepaalde politieke partij ie stem
men, of door naar het land zelf te gaan
om er te werken? Wat moeten we doen
in de praktijk?", vroeg de heer Ran.
De heer Haarsma vroeg zich echter af
of de Christelijke kerken wel oprecht
vrede willen. Hij vond dat de zaak ra
dicaal, in de wortel, moest worden
aangepakt en noemde het een goed
begin als eerst het militairisme zou
worden uitgeroeid. Waarom is het mi
litarisme niet veel eerder door de
kerken afgewezen? De heer Van Groe
nigen noemde het betoog van de heer
Hoekstra vaag, De door een der predi
kanten in een overdenking in de
Texelse Courant aan de hand gedane
radicale adviezen hadden hem meer
aangesproken. „We moeten de moed
hebben om een regering, die te weinig
aan ontwikkelingshulp doet, naar huis
te sturen". De heer Blanken had uit
het betoog van de heer Hoekstra be
grepen, dat wat buitenkerkelijken met
betrekking tot het ontwikkelingspro
bleem doen, tot niets leidt. Omdat hij
buitenkerkelijk is, vond hij dat nogal
ontmoedigend. Hij stelde voor de zaak
nuchter te bekijken. Het is tegenwoor
dig eenvoudig om de gehele aarde te
vernietigen, .daarvan moet ieder door
drongen zijn. We moeten samen vrede
maken en welk uitgangspunt men
daarbij hanteert is onbelangrijk. Zo
lang tweederde van de wereldbevol
king het moet doen met een vijfde van
het kapitaal, terwijl het Westen vier
vijfde consumeert, blijft levensgevaar
lijke conflictstof bestaan.
Veel mislukkingen
Ds_ Hoekstra vertelde dat reeds veel
wordt gedaan aan ontwikkelingswerk,
maar het merendeel ervan is nog tot
mislukken gedoemd door onkunde en
wanorganisatie. De ontwikkelingslan
den staan voor een zeer zware taak. Ze
moeten hun economie op peil brengen,
vaak honderden elkaar vijandiggezinde
stammen bijeen zien te houden en het
aan de grenzen opnemen tegen agres
sieve buurstaten. Wie ontwikkelings
werk doet in de verwachting dat bij na
korte tijd de voldoening van het re
sultaat kan smaken, komt bedrogen
uit. De onderontwikkelde mens koes
tert veelal wantrouwen, allerlei voor
oordelen en voor westerlingen onbe
grijpelijke angsten. Als voorbeeld
noemde ds. Hoekstra de bestrijding
van de zg. rivierblindheid in Afrika.
Deze ziekte wordt veroorzaakt door een
parasiet, die de mensen binnenkrijgen
met het rivierwater dat zij drinken.
Als het water eerst door een witte zak
doek wordt gegoten, heeft men nooit
last. Dit werd dus gedemonstreerd,
maar de hoop dat de zestien betrbkken
dorpen, die al jaren door de gevreesde
aandoening werden geteisterd, fiu
braaf het water zouden blijven filteren,
bleek ij del. Niemand gebruikte de
zakdoek, want het water zou door die
witte doek op mysterieuze wijze wor
den beïnvloed, zodat men het niet
meer zou kunnen drinken zonder be
toverd te worden. Om een dergelijke
leden blijven ook de ploegen die men
geeft om de landbouw te mechaniseren
ongebruikt staan. De grond mag niet
rr.et ijzer worden „bedaan". De mensen,
die men een andere levenswijze tracht
bij te brengen, maken een „cultuur
schok" door. Soms lukt het hen op
praktische en moderne wijze te laten
werken en gaat het lange tijd goed
Maar als ze toch eens in de knel ko
men, reageren ze weer op de oucle
wijze.
Stuur mensen
Begrippen als eerlijkheid, zakelijk
heid e.d. hebben voor de onderontwik
kelde mens 6oms een heel andere be
tekenis. Christenen hebben de taak bij
die langdurige aanpassingsshock de
helpende hand te bieden, aldus ds.
Hoekstra. De beste vorm van ontwik
kelingswerk is het sturen van mensen.
„Stuur ons mensen. De beste die er zijn
en die een stootje kunnen verdragen".
Ds. Hoekstra wilde geen advies ge
ven om op een bepaalde partij te
stemmen, maar vond dat een regering,
die probeert te beknibbelen op ontwik
kelingshulp het bijzonder zuur ge
maakt moet worden. „Want zo'n rege
ring weet niet wat er in de wereld te
koop is. Over de noodzaak van ontwik
kelingshulp is geen discussie mogelijk,
het moet
Het uitroeien van het militarisme
zag spreker niet als een middel om
vrede te bereiken. „Ik zou de politie
ook niet willen afschaffen". Hij ver
wachtte dat het militarisme uit zich
zelf zal verdwijnen wanneer de menta
liteit van de mensen is veranderd.
Herhaaldelijk benadrukte ds. Hoekstra
de ernst van het ontwikkelingspro
bleem, waarmee de vrede zo nauw sa
menhangt. „Terwijl Europa zich be
kreunt over loonsverhoging, werkloos
heid, oudedagsvoorzieningen, vakantie
besteding, verpaupert 2/3 van de we
reld".
De spreker ging uitvoerig in op de
noodzaak dat de mentaliteit van de
Westerse mens moet veranderen. Vol
gens hem zou ieder voor zich een stu
die moeten maken van bepaalde ont
wikkelingslanden, alleen om te weten
waar de moeilijkheden zitten. Ouders
moeten hun kinderen opvoeden in ge
voeligheid voor andersmans noden in
de wereld. Een deel van ieders tijd,
geld en 6tudie moet eraan worden op
geofferd. Pas vanuit die veranderende
mentaliteit kan het probleem worden
opgelost. Als het niet gebeurt, gaat het
onherroepelijk fout. De minder bedeel
de zal niet in zijn toestand blijven be
rusten.
Opstoken
Sprekende over de kansen op vrede
in de wereld, kwam uiteraard ook het
actuele probleem Vietnam aan de
orde. Volgens de heer Blanken zouden
de Christelijke kerken hier aan een op
lossing kunnen bijdragen door een dui
delijker houding. De geestelijke lijders
zouden hun mensen moeten opstoken
om de regering, die nog steeds het
Amerikaanse Vietnambeleid niet wil
veroordelen, weg te sturen. In het al
gemeen was de heer Hoekstra het er
mee eens, dat de kerkelijke leiders
meer bij de regering op tafel moeten
slaan. Zo zou men me't mogen dulden,
dat het volgens hem zotte plan van een
Volkslening voor de ontwikkelings
hulp doorgang vindt.
Tot de heer P. Luijkcx, die het ont
wikkelingsprobleem een bijna hopeloze
zaak vond, zei de spreker dat men ook
niet al te pessimistisch mag zijn. Er
mislukt veel, maar er worden ook be
moedigende resultaten geboekt. Met de
veronderstelling, dat de goedwillende
mensen toch niets kunnen beginnen te
gen de onvoorstelbare machten die ter
zake van oorlog en vrede in het spel
zijn, was de heer Hoekstra het niet
eens. „Als je maar voortdurend een
temperatuur van plus 1 graad in stand
houdt, zal ook de grootste hoeveelheid
ijs op den duur zijn gesmolten".
UTRECHT Dc diefstallen van
radio's, kleren, portefeuilles en foto
toestellen, die zich in juli van dit jaar
op ons eiland hebben voorgedaan en
waaraan in het belang van het onder
zoek vrijwel geen ruchtbaarheid is ge
geven, blijken te zijn gepleegd door
enkele tientallen Utrechtse jongens.
De jeugdbende, die zij vormden, werd
een dezer dagen opgerold. De Utrechtse
politie heeft 22 knapen aangehouden,
in leeftijd variërend van 15 tot 24 jaar.
Tien van hen zijn opgesloten in huizen
van bewaring en inrichtingen. De
meesten zijn al eens eerder met de
politic in aanraking geweest. Voor het
merendeel werkten zij niet en gingen
evenmin op school. Zij ontmoetten el
kaar in juli op Texel waar zij met hun
gezamenlijke activiteiten begonnen.
In de domstad werden de contacten
na afloop van de vakantie nog verste
vigd. „Hoofdkwartier" was de woning
van een der jongens, wiens vader is
overleden en wiens moeder in het zie
kenhuis lag. Acht jongens trokken bij
hun vriend in en anderen, die een
zwervend bestaan leidden, kwamen er
regelmatig over de vloer voor het
houden van feestjes en het voorberei
den van nieuwe inbraken. In korte tijd
was het huis herschapen in een zwij
nenstal. Huis en bewoners waren com
pleet vervuild, van het meubilair was
weinig meer over dan een ravage en
het plaatsje aohter het huis bood plaats
aan een stinkende vuilnisbelt. Als de
jongens gegeten hadden, zeilden ze de
vuile borden door de ramen naar bui
ten om niet te hoeven afwassen.
De politie kwam de „club" toevallig
op het spoor, toen ze in de woning ging
zoeken naar een weggelopen meisje.
MEUBELHANDEL
Den Burg Tel. 2572
Er was net een feestje aan de gang en
de jongens deden nogal zenuwachtig
over enkele naar later bleek gesto
lenkratten bier. Toen aangifte werd
gedaan van diefstal van deze kratten,
kwam de zaak aan het rollen. Het on
derzoek is nog in volle gang.
BEJAARDEN ZAGEN
KLEUREN-TV
Dat het ook op Texel mogelijk 's
kleurentelevisie van uitstekende kwa
liteit te ontvangen, hebben donderdag
avond de bewoners van het C. E
Gollards Rustoord te Den Burg met
eigen ogen kunnen constateren. De fa.
Jan Agter had voor die gelegenheid
een toestel neergezet in de nieuwe re
creatiezaal van het gëbouw. De belang
stelling was groot; vrijwel geen der
Gollards-bejaarden heeft het techni
sche wonder gemist. Vroeg in de avond
werd eerst een kleurenaflevering van
de serie „Luipaard op schoot" betteken
en enkele uren later een kleurenshow
van Russische makelij. Vooral het
laatstgenoemde programmadeel reken
de af met het sprookje dat de tv-
kleuren de werkelijkheid niet voldoen
de benaderen. De kleurweergave was
perfekt. De demonstraties, die de ver
schillende Texelse handelaren in de
afgelopen weken hebben georgani
seerd, hebben hun effekt niet gemist.
Reeds zijn de eerste kleurenontvangers
verkocht.
VRIJDAGAVOND VERTONING
SCHAPENFILM
Vrijdagavond zal in hotel „De Linde -
boom-Texel" te Den Burg de onlangs
gereedgekomende film over het Texel
se schaap worden vertoond. Dit zal ge
beuren tijdens de najaarsvergadering
van de Vereniging voor Vrienden van
het Paard. Men kon over de film be
schikken dank zij de bemiddeling van
het adviserend bestuurslid van de
Paardensportvereniging, de heer Bies
heuvel, die levens secretaris is van het
Centraal Bureau voor de Schapenfok
kerij. Naast de verenigingsleden zijn
ook andere serieus belangstellenden
vrijdagavond welkom.
ONGELUKKIGE VAL
DE KOOG De heer M. Warnaar
uit De Koog, die maandagochtend op
weg was naar zijn werk in Den Burg,
kwam ongelukkig te vallen toen de
band van zijn bromfiets knapte. Hij
liep verwondingen op aan een Knie en
moest zich onder doktersbehandeling
stellen. Zijn echtgenote, die achterop
zat, werd licht gewond. De brommer
werd beschadigd.
llU'l kwll»» lil 4»
DE SOCIALE VERZEKERING VAN
DE KOTTERVISSERS
Aan ondergetekende werd toegezon
den een nummer van Uw courant van
6/10 '67, met het interview met P. C.
Vlaming. Genoemde Vlaming kennen
wij ook zeer goed. Hij is vele jaren
onze geachte penningmeester van de
Ned. Vissersbond geweest en wij ach
ten hem als oud-visser en bekende
vriend zeer hoog. Toch wou ondergete
kende, als het mag, dit artikel enigs
zins aanvullen.
Ondergetekende is 76 en eveneens
een halve eeuw visser geweest, heeft
de ontwikkeling van de zeilvisserij
naar motor enz. ook meegemaakt en
vaak in de „Visserijwereld" en andere
bladen daarover geschreven, hetgeen
de Texelse vrienden zeer wel weten.
Op Texel zijn onze collega-vissers
ons op Urk altijd iets voor geweest,
ook bij de motorisering. Toen onze
botters werden omgebouwd, begonnen
wij met 20 - 26 pk. De blazer TX 33
kreeg meteen 35 p.k. Toen wij begon
nen met 50, begonnen de Texelaars al
met honderd p.k. Ook wat de resulta
ten van de Noordzeevisserij betreft,
waren ze meestal beter af, mede in
verband met de gunstiger ligging van
Texel voor de Noordzeevisserij.
„Er is niet aan te ontkomen", zegt
vriend Vlaming doelende op de ont
wikkeling vanaf 1 juli, waarin zware
lasten worden gelegd op een vrij be
drijf, dat de vrijheid van werken en
handelen nodig heeft als een vis het
water. Vriend Vlaming laat te weinig,
naar mijn mening, een eigen geluid
horen. Hij past zich aan bij de denk
wijze van de socialistische staat en de
ambtenarij. Weet Vlaming wel, dat er
ook in het afgelopen jaar weer 3000
ambtenaren bij zijn gekomen! En dat
het tekort op de staatsbegroting nu al
2.7 miljard is? Zeer kort geleden zei
een Belgische minister nog: „Dit land
wordt niet geregeerd door gezond ver
stand, maar door verkregen rechten".
Over plichten hoort men bijna nooit
iets. En daardoor gaan we via het so
cialisme naar sociale bezetenheid. En
dat loopt uit op steeds meer staatsbe
moeiing en meer ambtenarij.
Hoe is het anders te verklaren
dat een groep c(er bevolking, de kleine
zeevisserij, die de z.g. grote zeevisserij
reeds lang heeft verdrongen van de
eerste plaats, dat deze groep, die door
ijver en werk- en ondernemerslust en
door het dubbel aantal uren in een
week te werken, deze lasten, die geen
vissersbedrijf heeft kunnen dragen,
worden opgelegd? De c.a.o.-eigenaars
proberen, als ze van hun schip af
kunnen komen, zover het kotters be
treft, deze te verkopen, omdat deze
c.a.o. een voortdurende bron van er
gernis is en nadelig voor een bedrijf.
Het is waar, wat Vlaming zegt, dat het
aantal ongelukken, door overschake
ling naar de bokkenvisserij, enige tijd
ongerustheid verwekte.
Maar de vissers zelf hebben toch
meteen alles gedaan om dit te verhel
pen, omdat zij zelf er het meeste di
recte belang bij hadden. Bovendien
weet Vlaming zelf ook wel, dat ten ge
volge van een enkele storm, toen nog
niemand met het bokkentuig viste,
twaalf vissers in een nacht om kwa
men (7/10 '54).
Sociale verzekering.
Wij, de vissers van Urk, hebben al
tijd vooraan gestaan om de gedachte
van sociale verzekering te verwezen
lijken, omdat zowel de knecht als de
schipper, die vaak van onderaf moest
beginnen, het bij voorkomende ziekte
of ongeval beiden hard nodig hadden.
Maar aangepast aan het bedrijf. Reeds
in 1936 hebben wij, ondergetekende
was daar ook bij, een Onderlinge opge
richt. Deze is voortdurend bij de le
vensstandaard aangepast, maar zo, dat
de lust tot werken niet verging. Deze
Onderlinge betaalde bij ziekte of onge
val de laatste jaren uit na drie wacht-
dagen maximum ƒ118,en na drie
weken ziekte of ongeval voor onbe
perkte tijd, naar medisch advies
ƒ145,per week. Ook de andere rege
lingen waren zo, dat eigenaren en op
varenden tevreden waren en liever in
de Onderlinge waren, dan in de sociale
wetgeving van de Staat.
En de premie was per opvarende
ƒ350,per jaar en er kon een reserve
gevormd worden. Dat kon allemaal
omdat het zonder ambtenaren, dus met
geringe kosten, werd gespeeld.
Deze is met 2°/o van het nettoloon
van een opvarende niet te voldoen.
Dus als een opvarende 10°/o ontvangt
aan loon, zal het nu misschien nog geen
8% kunnen worden. En juist het hoge
deelloon op de kotters met hoge be
sommingen bewerkte, dat ook opvaren
den zich een bedrijf konden aanschaf
fen, zodat vele werven door de kleine
visserij van werk zijn voorzien en ook
talloos vele arbeiders door hen die 80 -
100 uur wilden werken, aan werk zijn
geholpen.
En nu acht ondergetekende het fi-
(Zie vervolg pagina 2)