S0NNEMA
BERENBURG
WEELINGEN BIJ SCHAPEN
Stallenbouw
gaat door!
Wordt dorpshuis Den Burg
geleid elij k geliqu ideerd
MET DE ZILVEREN LEPEL
eens
„De Witte Burchtis goede vervanger
Muziekschool
Texel blijft
OU ANDBOUW en VEÉTEELT c.
|®g
Deze week asthma-
collecte op Texel
«VEEDE BLAD
TEXELSE COURANT
DINSDAG 22 APRIL 1969
jbriek voor
ik!
Naar aanleiding van de opmerkingen
n de heer S. Keijser over dit onder
op en ons wederwoord daarop wer-
jen we door een collega gewezen op
publicatie, waarin Engelse onder-
iïkingen over bedoeld onderwerp zijn
schreven.
[Jit dit onderzoek komt naar voren
t het verband tussen de afstamming
n ooien en de vruchtbaarheid maar
r gering is. Dit verband wordt uitgc-
kt in een cijfer, waarbij het cijfer 1
volledig verband tussen afstamming
vruchtbaarheid zou betekenen. Bij
lt onderzoek kwam naar voren, dat
it verband tussen 0.1 en 0.2 lag. Daar-
jt blijkt dus heel duidelijk, dat andere
'actoren een veel grotere invloed heb-
dan de afstamming. Persoonlijk zijn
van oordeel, dat onder die andere
•toren de voeding een zeer belangrij
ke plaats inneemt.
Onnodige verliezen
Een telefoontje van een boerin. Ze
het van belang vinden als in deze
jbriek nog eens gewezen werd op de
iodzaak en de mogelijkheid om dode
[nmeren te voorkomen.
Over de noodzaak zullen de meeste
zers en zeker de schapenhouders het
eens zijn. Hoewel een pas geboren
m een vnj onaanzienlijk wezentje is
itekent. het verlies van zo'n lam toch
De pessimistische berichten uit de
iivelsector over boterbergen en da-
\nde kaasprijzen kunnen niet bewer-
en, dat er aan de uitbreiding en de
wbefering van de stallen een eind
)mt.
Kort geleden is er op ons eiland een
ieuwe ligboxenstal klaar gekomen,
aarvan een buitenstaander" de op-
\erkinq maakte: „Als zo'n gebouw
estemd was voor een sector uit de
liddenstand, dan zou dit zeker aan-
iding hebben gegeven voor een ope-
ing met een officieel tintje. Nu hoor
er niets van".
Dit verwijt is niet helemaal juist. En
et zou helemaal onjuist zijn als we
ier een tekort aan aktiviteit van de
edactie van de Texelse Courant wil-
en signaleren. Wat het aanbieden
an plaatsruimte betreft mogen we als
exelse agrariërs zeker niet klagen
ver ons streekblad.
Nieuwe ontwikkeling
De bedoelde ligboxstal is er op
[ebouwd om in de toekomst zo'n 50
nelkkoeien onder te brengen. Daar-
laast is er nog plaats voor jongvee.
Bij deze aantallen is het bijna geen
'raag meer welk soort stal we moeten
gouwen. Zodra het aantal melkkoeien
ip plm. 30 ligt is het zeker zaak om
iij nieuwbouw of verbouw de vraag te
[tellen: „Moet het weer een „normale"
ital worden of dat men moet overgaan
ip de loopstal, al dan niet met ligboxen?
pnder een normale stal verstaan we
n dit geval een stal, waarbij de dieren
iangebonden op stal staan, onverschil-
duidelijk een schadepost. Dit onaan
zienlijke diertje heeft nl. alle mogelijk
heden in zich om met betrekkelijk lage
kosten uit te groeien tot een 8- a 10-
weeks lam van 100,Het is daar
mee al net als bij de varkensfokkerij.
Een varkenshouder, die er in slaagt
om per toom één of twee biggen meer
groot te brengen is daarmee een stuk
voor op de „gemiddelde" fokker.
Oever de mogelijheid om lammeren-
sterfte te voorkomen zal iedereen het
misschien niet direct eens zijn met be
doelde boerin. Zij was nl. van mening,
dat in veel gevallen geen gebruik wordt
gemaakt wan de kennis van de dieren
artsen. Het telefoontje kwam direct na
dat zij met een lam, waarvan de toe
stand vrij hopeloos leek naar de die
renarts wes geweest. Een „eenvoudige"
behandeling was voldoende geweest
om het diertje weer op de been te
brengen.
Uit haar naaste omgeving kon ze
voorbeelden noemen van lammeren,
die op dezelfde wijze te redden waren
geweest, maar waar men er niet toe
kwam om de hulp van de dierenarts te
vragen. Zou de vanouds bekende uit
spraak: „Een ziek schaap, is een dood
schaap" nog altijd zijn kracht niet ver
loren hebben
Ik ben van mening, dat Texelse scha
penhouders, zeker na het werk van Dr.
Wensvoort, in dit opzicht minder pes
simistisch moeten zijn. Daarom geef ik
het advies van deze boerin om niet te
gauw te denken, dat het „hopeloos'" is
graag aan u door.
lig of dit 'n grupstal is of een stal met
drijf mestgrup.
Naast de boven bedoelde stal zijn
er op het moment plannen in de maak
voor nog minstens 4 loopstallen. Enke
le zullen aanvankelijk uitgevoerd wor
den als Joopstallen met stro, in andere
komen direct ligboxen Het kiezen
voor de loopstal met stro is op het mo
ment ook wel kwestie van de kosten.
Een loopstal met ligboxen is duidelijk
duurder. Bovendien worden er geen of
zeer weinig overbodige kosten gemaakt
als men later besluit om toch ligboxen
in de loopstal te maken.
Een duidelijk voorbeeld
We willen het nog eens duidelijk
stellen, dat de loopstal bij grote kop
pels koeien beslist in het voordeel komt.
Het meest in het oog lopend is wel de
arbeidsbesparing bij het melken. In de
hiervoor bedoelde ligboxenloopstal
bleek, dat het in een goed uitgevoerde
doorloopmelkstal al na een inwerkpe-
riode van nog geen twee weken moge
lijk is om met één man ruim binnen
het uur 30 koeien te melken. Dit wijst
er op, dat het inderdaad mogelijk wordt
om in de toekomst per man 50 koeien
te melken.
Laat nu niemand „kribbig" uitvallen:
„Dus eenmansbedrijven met 50 koeien?"
Dat is hiervoor niet gezegd. Maar ook
al zijn bedrijven met 50 melkkoeien
nog tweemansbedrijven, dan is het toch
van groot belang, dat het melken even
tueel door één man kan gebeuren. We
denken hierbij aan de week-ends, om
dat dan een mogelijkheid aanwezig is
van bij toerbeurt vrijaf en ook aan pe
rioden in de zomermaanden, waarbij
het van belang kan zijn, dat één man
door kan gaan met andere werkzaam
heden.
Weer objecten
voor boerdcrijentocht
Uit het voorgaande blijkt wel, dat er
ook in het volgend winterseizoen weer
objecten aanwezig zullen zijn om op
nieuw een boerderijentocht te organi
seren.
Intussen is het voor enkelingen niet
onmogelijk om al vóór die tijd eens
een kijkje te nemen. Dit kan in het bij
zonder van belang zijn voor hen die
zelf met bouwplannen rondlopen. Na
een telefoontje willen we graag een
afspraak voor u maken.
Meer dan 800.000 Nederlanders weten
uit eigen ervaringwat astmatische
ziekten in hun leven betekenen. Enige
miljoenen Nederlanders zien in hun
eigen omgeving, welke last astma op
de schouders van de patiënt legt.
Op alle Nederlanders wordt eens
per jaar een beroep gedaan om te hel
pen het gevecht tegen de volksziekte
astma mogelijk te maken. Dat gebeurt
tijdens de jaarlijkse collecte van het
Nederlands Astma Fonds, die de ko
mende week ook op Texel wordt ge
houden.
In meer dan 600 plaatsen zullen dit
jaar duizenden vrijwilligers met bussen
gaan om op deze wijze het vele werk,
lijsten of speciale collecte-zakjes rond-
dat er nog voor de astmabestrijding
Het Centraal Bestuur van de Stich
ting Cultureel Werk Texel wordt voor
gesteld het dorpshuis te Den Burg ge
leidelijk te liquideren. Vrijwel alle ac
tiviteiten die nu in het dorpshuis wor
den gehouden, zouden kunnen worden
verplaatst naar ,,De Witte Burcht", het
voormalige Sint Janshuis aan de Mo
lenstraat dat onlangs tot een fraai ver
enigingsonderkomen is verbouwd. Dit
gebouw, gesticht met kapitaal van
Charitas Texel, biedt reeds onderko
men aan de Gidsen (drumband) en ka
bouters, de dansschool Siebeling en
De heer W. Witte (koster van de R.K. kerk)
zwaait sinds 1 maart de scepter in „De Witte
Burcht" aan de Molenstraat. Het is een fraai
en practisch ingericht gebouw. Van de moge
lijkheid om de grote zaal van 15 x 15 meter
door vouwdeuren in twee of drie comparti
menten af te schutten, wordt druk gebruik
gemaakt. Het gebouw is voorzien van een
fraaie bar, opslagruimte, toiletten en tal van
sport- en spelmogclijkhedcn.
De echte Dockumer Berenburg. Anno I860.
is in het weekend een drukbezochte
jeugdsociëteit. De ca 15 x 15 meter
grote zaalruimte kan door middel van
vouwdeuren in drieën worden onder
verdeeld. Het gebouw staat echter ve
le uren in de week nog ongebruikt. Als
het dorpshus Den Burg wordt geligui-
deerd zouden de bejaardensoos en de
biljartclub voor bejaarden, alsmede
de fotoclub, de bestuurdersbond van
het NVV, de Evangelisatie, de Vrou
wenbond van het NVV, de Chr. Plat
telandsvrouwen, het bouwfonds Ne
derlandse Gemeenten en beatgroepen
in „De Witte Burcht" gunstig onderko
men kunnen vinden en dat geldt ook
voor alle incidentele vergaderingen
(in 1968: 22 stuks) die tot dusver in het
dorpshuis werden gehouden.
Administrateur G. A. Oskam van
Cultureel Werk is van mening dat de
Muziekschool Texel en de N.H. Zon
dagsschool van het oude dorpshuis ge
bruik kunnen blijven maken. De mu-
nodig is, financieel mogelijk te maken.
Gebleken is dat er thans een bedrag
van lVz miljoen nodig is, voor onder
zoek van de vele geheimen, die de ast
matische ziekten voor de wetenschap
nog hebben; voor directe hulp aan ast
mapatiënten; voor verbetering van be-
strijdingsmethoden; voor voorlichting
aan allen die bij de bestrijding van
astma en de astmaproblematiek zijn be
trokken.
Eén onderzoek bijvoorbeeld, dat ge
steden wordt uitgevoerd om kennis te
durende vijf jaar in één van onze grote
vergaren over astmatische verschijnse
len bij de schoolgaande jeugd, kost het
Nederlans Astma Fonds per jaar meer
dan 80.000,Dat is slechts een on
derdeel van een omvangrijk medisch
programma, dat op dit ogenblik zeker
tien belangrijke onderzoeken telt. Het
is een klein onderdeel van het totale
programma. De jaarlijkse therapeuti
sche kampen voor astmatische kinderen
vergen bijvoorbeeld ook een groot be
drag; de steun aan de astmacentra en de
sociaal-medische zorg spelen eveneens
een belangrijke rol.
De solidariteit van het Nederlandse
publiek met de honderdduizenden, die
door astma een belangrijk deel van hun
ontplooiingskansen en levensvreugde
missen, is in de loop der jaren steeds
groter geworden. Het Nederlands Astma
Fonds doet namens hen andermaal een
beroep op die solidariteit. Zij is te be
wijzen door een loyale reactie tegen
over de collectant, die bus of lijst aan
biedt, óf door een gift op giro 4110 00
t.n.v. het Nederlands Astma Fonds te
Utrecht. Het is het waard om zó te hel
pen astma in de toeekomst terug te
dringen.
Van lucht alléén kan een mens niet
leven, dat is één van onze goed-Neder-
landse uitdrukkingen. Zonder lucht is
er echter geen leven en met weinig
lucht is het leven bijzonder moeilijk.
Voor dat laatste probleem staan hon
derduizenden Nederlandrs, die aan
astmatische ziekten lijden. Zij leven
onder een zware druk, die de medische
wetenschap nog slechts ten dele kan
verlichten.
Het Nederlands Astma Fonds heeft de
strijd aangebonden tegen deze volks
ziekte, waarvan de omvang onrustba
rend is en waarvan de gevolgen voor de
patiënt bijzonder ernstig kunnen zijn.
Het voert deze strijd op vele terreinen
zowel door directe hulp als door onder
zoek naar oorzaken en bestrijdingsme-
thoden.
zieksohool nam in 1968 219 gebruiktij-
den van de totale 516 voor zijn reke
ning. Het werd als bezwaarlijk gevoeld
dat gebruik na acht uur 's avonds en
tijdens de bejaardensocieteit niet moge
lijk is. De oplossing is het verplaatsen
van alle andere dorpshuisactiviteiten
naar „De Witte Burcht". In de plaats
van de heer J. de Boer (die zijn ont
slag heeft aangeboden) hoeft dan geen
nieuwe beheerder te worden aangesteld
omdat de buffet-exploitatie niet meer
aan de orde is. De muziekschoolleer-
krachten kunnen zelf over de sleutel
beschikken en de verwarming verzor
gen terwijl het schoonmaken aan een
bedrijf kan worden overgelaten. Tegen
over het wegvallen van de huurinkom
sten staan besparingen van gelijke
grootte door het wegvallen van de ver
goeding voor de beheerder.
Beter gebouw
De gebruikers vinden in „De Witte
Buraht" een veel geschikter gebouw.
„De Witte Burcht" zal gemakkelijker
kunnen worden geexploiteerd, krijgt 'n
meer algemene opzet dan tot dusver
{hetgeen belangrijk kan zijn met het
oog op subsidiëring van de exploitatie)
en de muziekschool krijgt een eigen
gebouw, dat echter van tijd tot tijd aan
derden (zoals de zondagsschool) kan
worden aangeboden. Het oude dorpshuis
is als muzieksohoolonderkomen welis
waar niet ideaal, maar gezien het feit
dat de leerlingen er doorgaans niet lan
ger dan een uur vertoeven is het als
noodoplossing zeker aanvaardbaar.
„De Witte Burcht" wordt momenteel
nog beheerd door het bestuur van
„Margaretha Sinclair". Het is de be
doeling te zijner tijd beheer en exploi
tatie aan een stichting over te dragen.
aaaiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
'EUILLETON door TOM LODEWIJK
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiir
HOOFDSTUK I
Waarin Rein stok een plechtigheid
bijwoont, en helemaal niet onder
de indruk is.
,Je ziet toch maar zó het verschil,"
:ei Hans Stok fluisterend tot zijn vader,
.tussen bollenboeren en hagenezen".
„Gelukkig wel", antwoordde Rein iets
e hard, zodat de „hagenezen" lichtelijk
verstoord terzijde keken en waarschijn-
hjk hetzelfde dachten als wat Hans zo-
-ven gezegd had. Hans grinnikte versto
len. Twee werelden ontmoetten elkaar,
-onstateerden allebei even vergenoegd
tet verschil en waren er beide van over
tuigd, dat zij het beste deel vormden.
Hans Stok was deze ietwat sombere
middag, die in de aula van het oude uni
versiteitsgebouw nog somberder werd,
[oeh in een bespiegelende stemming.
Want van geen van die twee werelden
maakte hij, de artiest, deel uit. Hier
■at hij naast Reindert Stok, van Rein
itok Zoonen, Bulbgrowers Expor
ters. Straks zou plechtig, met zijn bei
de paranimfen, zijn broer Herman op
komen, de dokter, die door zijn huwe
lijk met Cécile van Heerema Tjalma,
dochter van een hele hoge ambtenaar
bij Binnenlandse Zaken, die andere,
Haegse wereld was binnengestapt. Hans
verknocht aan de stad die volgens Von
del „aen d'Amstel en aen 't Y zich
heerlyck opendoet", dacht onwillekeu
rig aan de gulden middenweg die hij
gekozen had, al was het geen gemakke
lijke weg geweest. Ook ik, zo peinsde
hij, vind dat ik het goede deel geko
zen heb. en zo zijn we hier allemaal
even gelukkig en hebben het allemaal
evenzeer met onszelf getroffen. Hij keek
terluiks naar zijn vader, die de aan
dacht trok met zijn stoere gestalte, zijn
witte kop, zijn door zon en wind ver
weerd, door zorgen gegroefd gezicht
met de opvallende blauwe ogen die
„van iedere leeuw een lam maakten".
Hij zag er piekfijn uit in zijn jacquet,
want hoewel Reindert Stok er geen
doekjes omwond dat hij „maar een bol-
lenboer" was, zei hij dat met het ge
voel van eigenwaarde dat de hoorder
moest doen denken „dat is dan toch
niet zo minnetjes". Reindert Stok zelf
herinnerde zich maar al te goed hoe hij
de eerste keer aan een diner de kunst
van de anderen had afgekeken en al
gauw gemerkt, dat je met al die mensen
van buitenaf begon en dan naar binnen
verder afweerkte. Hij was niet een van
die mensen, die vonden dat ze hem
maar moesten nemen zoals hij was, en
onder een schijn van onafhankelijkheid
in werkelijkheid zich niet in een ander
gezelschap wisten te gedragen. Hij keek
de heren eenvoudig de kunst af, al
moest hij inwendig soms grinniken. Hij
kon net zo goed als de secretaris van
de Bonde die een man van de wereld
was, met een diepzinnig gezicht de wijn
proeven en met een eerst bedenkelijk
dan voldaan knikje het glas aan de
wijnkelner terug geven. Hij kon geen
behoorlijke Engelse brief schrijven,
maar een Engelse broeier verstond hem
nooit verkeerd. Hij had na een po
ging om Duitse grammatica te leren, de
hoop opgegeven dat hij er ooit iets van
zou snappen en het enige dat hem bij
gebleven was, was 't rijmpje Schreib mit
nach, nebst und samst, en de hele ratte-
plan, stets mit den Davit nieder, maar
hij was er nooit achter gekomen wat
nu de Davit was. Maar wat hinderde
dat als je een secretaresse kon betalen,
die zelfs in het Frans (een taal die hij
maar moeilijk sprank en gans niet kon
schrijven) vlekkeloze brieven schreef en
met de enkele Fransman, die geen woord
Engels of Duits verstond kon redeka
velen zó vlot, dat de argwanende
Rein zich weieens afvroeg of ze het nu
over hyacinten „l'Innocence" hadden
of dat de Fransman een aanval pleeg
de op de „innocence" van de vlotte
Mieke.
Vandaag was hij in gala, want zijn
zoon Herman, de dokter, promoveerde
op een proefschrift, dat iets te maken
had met hormonen, 't Was nog in 't
Engels ook. Wat Herman in dat proef
schrift ten volle verkondigde was zijn
vader volkomen onduidelijk gebleven,
zelfs al had hij de Hollandse „Summa
ry" er op na gekeken. Verder moest
de jongen dan nog „stellingen verdedi
gen" waar Reindert ook niet veel van
snapte, behalve de laatste: „Het sy
steem van klinische verzorging van zie
kenfondspatiënten met zijn consequen
ties van overvolle wachtkamers en aan
zienlijk verlies van manuren, dient aan
de huidige omstandigheden te worden
aangepast" Daar kon een gewoon mens
tenminste inkomen.
Onder het wachten (erg punctueel
was men blijkbaar niet) liet Reindert
zijn blik glijden over de familie van
Hermans vrouw. Daar zat meneer van
Heerema Tjalma. Reindert grinnikte.
Herman, die bij alles gelukkig toch 'n
zoon van zijn vader bleef, had hem in
gelicht. Zijn schoonvader had een ge
wichtige functie bij Binnenlandse Za
ken, maar wat hij daar nu eigenlijk uit
spookte was de schoonzoon nooit klaar
geworden. Hij was van de ene rang
naar de andere gepromoveerd en het
was bepaald zijn aristocratische voor
komen, zijn dito spraak en de familie
van zijn vrouw (die nog een freule was)
die hem daarbij geholpen hadden. De
heer Heerema Tjalma zei zelden iets.
Bij besprekingen liet hij iedereen pra
ten. Soms wist hij van het onderwerp
niets af, maar uit de praat van anderen
werd het hem stilaan duidelijk. Zijn
confraters, gedachtig aan het spreek
woord dat stille waters diepe gronden
hebben, kwamen tot de bedenkelijke
conclusie dat, omdat het water stil was,
het ook een diepe grond moest hebben.
Van Heerema verstond de kunst van
combineren en deduceren, mede dank
zij een voorliefde voor Sherlock Hol
mes, en als er dan eindelijk met iets
van verwachting opgemerkt werd „me
neer v. Heerema heeft nog helemaal
niets gezegd" dan ging iedereen recht
zitten, wachtend op een wijze uitspraak.
De heer van Heerema had ook al
vroeg ontdekt, dat verreweg de mees
te mensen het eens zijn met een voor
stel om, althans voorlopig, maar niets
te doen, géén beslissing nemen die con-
sekwenties zou kunnen hebben. Hij be
pleitte bij voorkeur uitstel, of nog be
ter, de benoeming van een commissie.
Dat gaf weer werk! Opgelucht stemden
de meesten hiermee in en de waarde
hoofdambtenaar had weer een succes
op zijn conto. Het was dan ook geen
wonder dat hij in zijn knoopsgat een
kleine rozet droeg, die Reindert toch
wel een beetje had geimponeerd.
De wereld van de ridderorden was
voor een bollenman vrijwel een geslo
ten wereld. Als een collega er al eens
een droeg, was het omdat hij zich in
ander opzicht verdienstelijk had ge
maakt, bij 'n tentoonstelling of zo iets.
Voor die dingen had Reidert nooit tijd
gehad. Er waren er die liepen met he
groene lintje was de Franse Agricole-
orde of met de Belgische Leopoldsorde
of bestuurderen van een of andere groep
door een buitenlandse mogenheid met
een lintje bedacht, maar in Holland
kwamen ze maar slecht aan hun trek.
Herman had hem daar inzicht in ge
geven. „Pa Heerema" had hij zijn va
der verteld, „is bij bevordering zoals
dat heet, officier in de Orde van Oran
je Nassau geworden. Daar is hij heel
niet gelukkig mee, hij was veel liever
ridder van de Nederlandse Leeuw".
„Is een officier niet hoger dan een
ridder?", had Reindert in zijn onschuld
gevraagd.
„De Leeuw is hoger dan Oranje Nas
sau" legde Herman uit.
(wordt vervolgd)