Cjroen 2rwartsjexelsin het karL,
Hotelbouw poldertje Ceres krijgt
steun van gemeentewerken
Indanks tien bezwaarschriften
S. de Waal over veranderingen
op zijn geboortegrond
uitvoering
van
al uw
effecten
orders
«De Waddenparel"
Uit goed
U!
voor
Taverne „Riche"
Trio Frans Pietersen
Discotheek „Vat
69"
dansen
Redakteur afwezig
Bromfietser aangereden
J'Elleboog
Bar
Dancing
Lg 6 JUNI 1969
82e JAARGANG No. 8273
,te N.V. v/b Langcveld De Rooü
11 Den Burg, Texel Tel. 2741
jjjny de Graaf, Keesomlaan 43, Den
[1.(02220 2741, 's avonds (02220) 2403
In kringen van min of meer ingewijden was het reeds lang bekenddat
n.v. Ceres i.o. het voornemen heeft in het nieuw bedijkte poldertje bij de
oerdenj Ceres een hotel te bouwen. Dit hotel zal een capaciteit hebben van
iö tot 200 bedden, een parkeerterrein voor 200 auto's, een afzonderlijk per-
aeelsgebouw, een buiten-zeewaterbad en wellicht een verwarmd binnen-
waterbad met daarachter een sauna. Om tot een betere rentabiliteit te
ien zal het hotel tevens als congresgebouw geëxploiteerd worden.
Het hotel, 15 meter hoog, zal in drie blokken tot een hoogte van 6V2 me-
misschien zelfs 7V\2 meter, boven de dijk uitsteken. Tot de initiatiefnemers
ir de bouw behoren de heren E. Breeuwer, eigenaar van hotel „De Linde
m-Texel" en een zekere heer Bergen, ons niet bekend, maar kennelijk
ehorend tot de financiers van de n.v. Ceres. Bevorderaars van het plan zijn
heren A. Visser en K. Stoepker, beiden optredend voor het bestuur van de
rins Hendrinkpolder. De laatsten hebben het deel van het poldertje, dat
■gendom van de Prins Hendrikpolder is, op een voorlopig contract ver-
ocht aan de n.v. Ceres. De rest van het poldertje, eerst eigendom van Do
men schijnt aan de Prins Hendrikpolder of aan de n.v. Ceres overgedra-
en te zijn. De vereiste ministeriële goedkeuring hierop is echter nog niet
erleend.
iar.
Vóór de bedijking van het poldertje
d de grond in de uitbreidingsplannen
bestemming „duinen en strand",
ids in 1962 trachtte de gemeente
5 vóór de drooglegging de grond
eigendom te verkrijgen om er een
ireatieve bestemming aan te geven,
it bestuur van de Prins Hendrik-
Ider weigerde echter aan de gemeen
te verkopen. Een paar jaar later wei-
rde men ook de grond aan het NIOZ
er te doen. Het is waarschijnlijk, dat
initiatiefnemers van het hotelplan,
heren Bergen en Breeuwer, een
gore prijs dan de andere gegadigden
Iden. Uiteraard hadden de bestuur-
rs van de Prins Hendrikpolder het
!ste recht zo duur mogelijk te ver-
len.
k Werkgroep Recreatie Texel heeft
zijn rapport van 30-9-1964 voor het
Idertje Ceres een recreatieve be-
mming wenselijk geacht. In dit rap-
rt wordt o.m. geadviseerd in het pol-
rtje een vissershotelletje toe te laten,
door het aanplanten van boom.sin-
szo nodig aan het oog onttrokken zal
rden.
Uit de toelichting op de recreatieve
itemming nu aan de gronden van
res te geven, blijkt dat B. en W. zich
lar ten dele aan het advies van de
erkgroep hebben gehouden. Het col-
[e beoogt nu de stichting van een
oot hotel, zoals gezegd met minstens
bedden.
De bezwaarschriften
Toen de gemeente een verandering
n het bestemmingsplan voor Ceres
inste, werd dit bekend gemaakt en
od men de gelegenheid daartegen be
waarschriften in te dienen. Niet min-
dan tien bezwaarschriften zijn tegen
verandering van het bestemmings
in, dat door B. en W. in zijn toelich-
ig verbonden was aan het plan van de
Ceres, ingebracht. Het eerste be
waarschrift is afkomstig van de heer
Pfeiffer, consulent van het Staats
bosbeheer te Haarlem. „Het geprojec
teerde hotel met congresruimte heeft
een dergelijke massa en bouwhoogte,
dat ernstig afbreuk wordt gedaan aan
het landschappelijk schoon in wijde
omgeving". Geconstateerd moet worden,
dat het gebouw nog 4 meter boven de
nieuwe verhoogde zeedijk uitsteekt.
Vanuit de Hoge Berg acht de reclamant
de schade aan het landschapsbeeld nog
groter dan van uit zee gezien, omdat
juist van die kant, tengevolge van de
veel lagere oude zeedijk, drie blokken
van 6,5 a 7,5 meter het uitzicht zullen
storen. Ir. Pfeiffer wijst er nog op, dat
hier van een bescheiden vissershotel
letje ge<*n sprake is en dat er dus ge
handeld wordt tegen het advies van de
Werkgroep Recreatie.
Vogelreservaat
De dames Dijt verzetten zich omdat
het voorgestelde plan de rust verstoort
rond de eendenkooi, waarvan zij eige
naressen zijn. Men meet met twee ma
ten. Enerzijds het hoge gebouw van de
n.v. Ceres, anderzijds de stringente
eisen, gesteld aan het bouwen op de
Hoge Berg. Men wenst de Hoge Berg
als een soort natuurmonument te hand
haven, maar verstoort en bederft de
skyline. De Stichting Agrarisch bedrijf
t.b.v Natuurbehoud Texel, de Contact-
Commissie voor Natuur- en Land
schapsbescherming en de Vereniging tot
behoud van Natuurmonumten uitten
soortgelijke bezwaren. De laatstge
noemde vereniging is bereid het polder
tje als vogelreservaat te verwerven.
De bewoners van de Hoge Berg
G C. Cadee en 38 anderen, alle
Dr.
(advertenties I.M.)
Zaterdag en zondag
gezellig uit in
met muziek van het
duo
Len Burdan en Freddy Goris
DE GEHELE WEEK GEOPENB.
«ET NATIONALE KWALITEITSMERK
VAN WARME BAKKERS
Daarom zaterdag a.s. naar
Café-bar-dancing
daar speelt voor U
krealieplan. In tegenstelling tot de toe
lichting van B. en W. is de heer Abra-
hamse van oordeel dat in dit geval een
nieuw onderzoèk als bedoeld in art. 7
lid I van het Besluit op de Ruimtelijke
Ordening 1965 noodzakelijk is.
Initiatiefnemers aan het woord
Nadat B. en W., de reclamanten tegen
het plan de gelegenheid hadden gege
ven hun bezwaarschriften nader toe te
lichten, waarbij de heer De Haan er op
wees dat het polderpeil van de grond
bij Ceres 40 cm. hoger ligt dan van de
omringende polders, waardoor vervui
ling door vergiften e.d. praktisch onmo
gelijk is en het gebied dus uit zou mun
ten als natuurreservaat, stelde het col
lege de initiatiefnemers van de hotel-
bouw in de gelegenheid de bezwaar
schriften te bestrijden. De heer Breeu
wer kwam daarbij met 'n nieuwe pers
pectieftekening. De heer Stoepker
achtte de bezwaren van de reclaman
ten i.v.m. de ontsluiting van het gebied
door verandering in de wegen niet ter
zake Hij ontkende dat het poldertje
een rijk vogelleven heeft. De heer Ber
gen zei dat een verlaging van de bin
nendijk bij Ceres niet de wens van de
initiatiefnemers is. De op de tekening
geprojecteerde weg langs Ceres is nog
als schetsmatig te zien, omdat men niet
weet wat de Rijkswaterstaat van plan
is. De heer Bergen meent dat een ze
kere onderbreking van de skyline het
beeld van de Hoge Berg veel mooier zal
maken. De initiatiefnemers noemden
het bezwaarschrift van Dr. Cadee en 38
anderen een klein kunstje; het zou wei
nig moeite kosten er een rekest met
honderden handtekeningen tegenover te
stellen. Men noemde het opvallend, dat
geen enkele bewoner van de Prins Hen
drikpolder getekend had. De reclamant
De Blok, stellend dat het hotelcomplex
een dépendance zou zijn van een Kur
ort in Bad Godesberg, zal door de
rechtskundige van de initiatiefnemers
„getart" worden deze bewering waar te
maken. De n.v. heeft geen binding met
wie dan ook, zo werd gezegd.
Het argument van de heer Van der
Vlis, dat het polderbestuur zich laat lei
den door financiële motieven is onjuist,
de heer Breeuwer acht de cijfers i.v.m
de rentabiliteit evenzeer onjuist. Vol
gens hem is voor het hotel bij een bed-
bezetting van 40% een ruime rentabi
liteit bereikbaar. Voor eventuele con
gressen zijn nu reeds aanvragen bij hem
binnen.
Tegen het bezwaarschrift van Drs.
Abrahamse wordt aangevoerd, dat er
geen verband tussen de doelstelling van
de Vereniging tot Behoud van de Wad
denzee en het bezwaarschrift bestaat.
Burgemeester en Wethouders stellen
de Raad voor alle tien bezwaarschriften
ongegrond te verklaren.
bewoners van woningen in het gebied
van de Hoge Berg, wijzend op het kost
bare plan om van de Hoge Berg en om
geving een landschapsreservaat te ma
ken, achten een schending aan de zuid
flank van dit gebied ontoelaatbaar. Het
gezicht op de Waddenzee en de dijk is
hier uniek, zo schrijven zij. Vooral ook
door de combinatie van het heuvelland
uit de ijstijden met de Waddenzee. Van
geen enkel waddeneiland is het karak
ter zo typisch. Zij adviseren om hotels
elders te bouwen b.v. te Oudeschild.
De heer Swennen e.e. zijn van oordeel
dat alles gedaan moet worden om be
bouwing aan de wadkant te voorkomen
en menen dat het landschapsreservaat
dan pas zin heeft indien de rust is ge
waarborgd. Een hotel hoort bij een
woonkern, zo schrijven zij en niet in
Texels mooiste landschap. De heer Van
der Vlis voert de reeds hiervoor ge
noemde bezwaren aan en wijst op de
onmogelijkheid het hotel rendabel te
maken. Volgens een door deskundigen
uitgebracht rapport aan de Amster
dam-Rotterdam Bank van september
1968 zal een bedbezetting over een vol
jaar van 60 a 70% noodzakelijk zijn om
tot een verantwoorde exploitatie te ko
men. Het plan van een congresgebouw
noemt hij een illusie. Het eiland ligt te
afgelegen, biedt congressisten zeker in
de winter onvoldoende vertier en kan
onmogelijk met congresgebouwen als
dat in Den Haag concurreren.
Brutaal boven de dijk
De Stichting Menno van Coehoorn,
de Vriendenkring Texel en de Lande
lijke vereniging tot behoud van de
Waddenzee komen met ongeveer de
zelfde bezwaren. Drs. Abrahamse uit
Groningen, de bekende redakteur van
het Waddenbulletin, schrijft veront
waardigd over de ernstige schade door
een bouwwerk, dat brutaal 7 meter
boven de dijk steekt. Met name de Hoge
Berg zal in zijn waarde aanzienlijk door
het hotel worden aangetast. Met nadruk
stelt hij vast, dat door het onderhavige
ontwerp zeer sterk wordt afgeweken
van het door de Raad vastgestelde re-
Het is opvallend hoeveel oud-
Texelaars, soms al lang in het bui
tenland woonachtig, steeds weer
naar hun geboortegrond terugke
ren. Zelden voor goed, meestal om
er een vakantie door te brengen.
Tot de bekendste Texelse emigran
ten behoort stellig de heer S. de
Waal, in 1936, in een tijd van ar
moe naar Zuid-Afrika vertrokken.
Op Texel was de toestand toen
even beroerd als overal elders in
Europa, de kans op carriere be
stond nauwelijks; Zuid-Afrika lokte
In verschillende plaatsen van
Transvaal heeft de heer De Waal
als aannemer gewerkt. Het is hem
goed gegaan. Toen hij nog maar
enkele maanden geleden gekozen
werd tot voorzitter van de Pruden
tial Eguity Building Society, een
maatschappij werkend met een
kapitaal van 150 miljoen gulden,
was dit de kroon op zijn werk.
Oude Texel-films
Wij hebben de heer De Waal opge
zocht om hem naar zijn indrukken over
ons eiland te vragen. Hij was juist be
zig oude Texel-films te draaien en liet
ons graag mee genieten. Weet U, zo zei
hij, dat ik in de loop van de jaren meer
dan 2000 Texelaars op mijn films kreeg?
Velen zijn heengegaan, maar juist daar
om is het zo interessant er naar te kij
ken. Filosoferend merkte hij op: er is
een oud spreekwoord dat zegt hoe het
leven kort is, maar de kunst lang. Ge
neraties hebben 't eiland bewoond, ge
neraties zijn gegaan. Het eiland echter
is zichzelf gebleven, eeuwen lang. Al
leen déze tijd met déze generatie schijnt
het nodig te vinden de oude landschap
pen te verknoeien. Onderwijl draaide de
film verder. Wij hoorden dat onze oud-
Texelaar het plan had zijn films voor
het publiek te vertonen. Hij verwachtte
een grote opkomst en wilde de baten
bestemmen voor het nieuwe zwembad
De Waal's oordeel
Toen pas konden wij hem de vraag
stellen waarvoor wij hem hadden be
zocht. Wij vroegen wat de heer De Waal
bij zijn terugkeer in onze gemeente het
meest getroffen had. Hij antwoordde
Ondanks het feit, dat ik drie jaar ge
leden hier ook was, zijn de veranderin
gen ingrijpend. Ik kan niet zeggen, dat
Den Burg er mooier op geworden is.
Zelf zit ik in een bouwbedrijf en op
heel wat plaatsen heb ik nieuwe en
vooral ook veel grote gebouwen gezien.
Op Texel, zoals trouwens overal in Ne
derland, is de woningbouw getroffen
door eenvormigheid. Of ik in Limburg
Advertentie I.M.
't weekend
Toegang 18
jaar.
kom, in Groningen of op Texel, de ty
pische gebouwen van de eigen streek
verdwijnen, men bouwt niet meer in de
stijl van die streek. Er heeft een nivel
lering plaats gevonden waarvoor ik
allerminst bewondering heb. In Den
Burg heeft men op de Groeneplaats en
in de Binnenburg bankgebouwen neer
gezet zonder het minste begrip voor
reeds bestaande gevels. Het pandje,
waarin het sigarenmagazijn van de heer
Plaatsman is gevestigd, leunt tegen een
bankgebouw aan, dat niet de minste
verwantschap met de vroegere dorps-
bouw heeft. Er is een onevenwichtig
heid ontstaan, die de Binnenburg on
rustig in plaats van gezellig maakt. Ik
acht het onbegrijpelijk, dat de bevol
king van Texel, toch zo aan het eiland
gehecht, dit heeft toegelaten. Het hek
is van de dam met het nieuwe raad
huis, met de bankgebouwen. Iedere ar-
chitekt in zg. moderne architektuur is
in het vervolg bij voorbaat veront
schuldigd. Het kan wel zijn dat men op
aandrang van raadgevers juist deze
kant wenst op te gaan. Persoonlijk acht
ik dit echter een nadeel voor Den Burg,
het dorp, liever het kleine stadje, dat
eens voor de eigen bevolking, maar
vooral ook voor vreemdelingen een
grote aantrekkelijkheid had.
Saaie nieuwbouw
Den Burg is in de laatste jaren buiten
het centrum aanzienlijk uitgebreid.
Hierover gevraagd antwoordde hij; Ik
kan daar niet van onder de indruk zijn.
Met alles wat ik elders heb gezien, blijft
het een bescheiden gevalletje, waar nog
al wat op aan te merken is. De nieuwe
straten achtte de heer De Waal van een
te grote eentonigheid, van speelse ele
menten is geen sprake. Het zijn alle
maal dezelfde nette en keurige wonink
jes met de even nette en keurige tuin
tjes. Natuurlijk zo zei hij ons, levert dit
een financieel voordeel op. Men heeft
voor de bouw van zulke huisjes geen
echte architekt nodig, maar kan met een
tekenaar volstaan. Maar absoluut le
venloze eenvormigheid is er het gevolg
van. De uitleg van het dorp zelf is wel
overwogen tot stond gekomen, maar aan
de bouw, de architektuur van de huizen
is nauwelijks aandacht besteed.
Verandering in bevolking
Verder pratend met de heer De Waal
over de bevolking, vertelde hij hoe hem
opgevallen is hoe deze langzamerhand
naar afkomst aan het veranderen is.
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Bank: Nederl. Middenstandsbank; Coöp. Rail-
feisenbank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ3,90 p.
kw. 4- 40 ct. incasso. Advert.: 18 ct. per mm.
excl. 4% BTW
Onze redakteur is tot 7 juni met va
kantie. Zijn taak wordt waargenomen
door de heer J. A. v.d. Vlis, B 68 (Zuid-
Ilaffel) te Den Burg. Deze is overdag
gewoonlijk te bereiken in de drukkerij.
Op zijn huisadres beschikt hij evenwel
niet over telefoon. Telefonische bood
schappen voor hem worden echter gaar
ne aangenomen aan de zaak (2741 of
2403) en in spoedeisende gevallen direct
doorgegeven.
Directie Texelse Courant
Toen de 70-jarige G. de W. uit Den
Burg woensdag met zijn personenauto
vanaf de Elemert de Pontweg overstak,
verleende hij geen voorrang aan de 16-
jarige bromfietser A. Rentenaar uit
Oosterend, op weg naar de boot. De
gevolgen waren ernstig. De bromfietser
brak beide bovenbenen en is per ambu
lance naar het Lidwina Ziekenhuis in
Den Helder gebracht. Dokter Barnard
verleende de eerste hulp. Tegen G. de
W., die verklaarde de brommer niet
gezien te hebben, is proces verbaal op
gemaakt.
Duidelijk ziet men dit in het adressen-
boekje dat de Stichting Cultureel Werk
in het licht gaf. Het aantal niet-Texe-
laars is in de verenigingsbesturen op
vallend groot. Daar is natuurlijk niets
op tegen, het zal de verdere ontwikke
ling van het eiland alleen maar ten goe
de kunnen komen. Maar zou het wel
licht mede hieraan toe te schrijven zijn,
dat zoveel van het Texels-eigene verlo
ren gaat? Texel, eens bekend om zijn
eigen aard, om zijn fraaie boerderijen en
boeten, om zijn afwisselende land
schappen, lijdt in alle opzichten onder
vervlakking. Te veel van het oude ver
dwijnt voor goed en wat er voor in de
plaats komt, getuigt in de regel alleen
maar van banaliteit.
Toen wij in het midden brachten, dat
juist onder hen, die zich van elders in
onze gemeente gevestigd hadden, veel
minnaars van het oude land waren, ont
kende hij dit allerminst. Hoe meer men
sen zich inspannen, zei de heer De Waal,
om te bewaren wat echt goed is, zoveel
te beter zal het zijn. Ook voor de
Texelse economie, voegde hij daaraan
toe. Het wordt hoog tijd dat de Texe
laars dit gaan beseffen en dat ze te elf
der ure terugkeren van een weg slechts
voerend naar eentonigheid.
De kip met gouden eieren
De heer De Waal achtte het een wijs
besluit de rekreatie bij het zich uitbrei
dende toerisme te beperken tot de wes
telijke helft van het e'iland. Begint men
daarmee ook aan de oostzijde, dan zal
Texels naam als een natuurmonument
van de eerste rang weldra aangetast
worden. Beseften de autoriteiten maar,
zo waren zijn laatste woorden, dat men
tóch al bezig is de kip met de gouden
eieren te slachten. Achteraf is men met
kritiek op het raadhuis gekomen, ach
teraf zal men pas ervaren dat rekreatie
aan de oostkant van Texel slechts na
delige gevolgen hebben kan. Aldus de
heer S. de Waal uit Pietermaritzburg
in Zuid-Afrika.
VERTROKKEN PERSONEN
Fredrik Bëkker, van De Koog, K 93 a
naar Rotterdam, Icarusstraat 43 (met
gezin).
(advertenties I.M.)
NUTSSPAARBANK
veilige gezmsbank voor alle geldzaken
dagelijks geopend.
Ieder dag geopend.
m.m.v.
disc-jockey HANS JANSEN