De eend loopt in een „concentratiekamp" GELE GIDS-UITGEVER VINDT TC-AANVAL ONRECHTVAARDIG Van siervogel tot huisdier van ex-vissers WEEKAANBIEDING Elektrolux diepvrieskist 250 Itr. nu 598, Parkeren is bij SSSSBAKKEH geen probleem W. ie Ipl hu lel Gaat U trouwen ei Auto brandblusser „de autoshop"e Met de qans en de zwaan behoort de eend tot de nogal talrijke order der watervogelsmaar hij (eigenlijk een zij; de woerd is de man) heelt het ver der gebracht dan al die anderen, n.l. tot een dier dat op industriële basis gefokt en gemest wordt. Wilde en tamme eenden komen overal ter we reld voor waar oppervlaktewater 's winters niet langer dan enkele maan den dichtvriest en waar het 's zomers niet te heet wordt. Bijna overal ter wereld heeft men uit de honderden wilde eenderassen evenveel tamme rassen gefokt en een overzicht daar van zou een dik boek vergen. Ook in ons land houdt men al sinds lang vóór onze jaartelling eenden. Dat wa ren allemaal watereenden. Men hield ze voor het dons, het vlees en de eie ren. Vooral in de waterrijke streken kon de eend voor een zeer groot deel zijn kostje zelf opscharrelen. De liefhebbers hebben uit in- en uit heemse rassen vele honderden sport- rassen getokt. Ook die moeten wij overslaan. De liefhebber kan ze zien op een van onze vele vogeltentoon stellingen. De opkomst van de loopeend De naam „watereend" is een beetje raar. Iedere eend kan zwemmen, maar er zijn rassen die liever op het droge dan op het natte verkeren en die zelfs droge grond vragen om te kunnen le ven. Dat zijn de loopeenden. Zij zien nooit water, behalve in hun drinkgoten! Alle eendjes zwemmen dus beslist niet in het water. Als u deze zomer uw vakantie door brengt op de Veluwe of niet ver daar vandaan, moet u zich eens in verbinding stellen met de heer H. Jansen, Parallel weg 3 in Harderwijk. Hij is secretaris van de V.S.E., dat is de Coöp. Ver. Slachtpluimvee- en Eendeëieren-Export Harderwijk. De vereniging telt ruim 100 leden en die vindt u dicht opeen, vooral aan de Eendenparkweg in Harderwijk, waar zich het reusachtige concentratie kamp voor eenden bevindt. Dit is een hatelijke benaming, maar eenden hou den (in het groot!) mag u alleen op een daartoe van gemeentewege aangewezen stuk grond. Waarom dat zo is zal u bij een bezoek aan zo'n bedrijf wel duide lijk worden. Ermelo heeft ook nog wat eendehouders, maar buiten de Noord- Veluwe zijn er in ons land maar heel weinig. Wij vermelden alleen dat er fokkers, broeders, vermeerderaars en eenden- mesters zijn en u moet er zelf maar achter komen wat dat allemaal bete kent. Zaanstreek eendstreek Toch is Ermelo-Harderwijk niet van ouds het eendencentrum van ons land. In de 20'er jaren was dat de Zaanstreek. Daar hield men vele rassen, waaronder de Westindische loopeend als legdier. Eendebouten werden graag gegeten in Amsterdam en de eieren waren goed koop. De Westindische loopeend ver dween en de Khaki Campbel kwam er voor in de plaats, óók al een loopeend. Toen verplaatste de teelt zich helemaal van de Zaanstreek naar de Noord- Veluwe. Er waren daar n.l. nogal wat vissers, die door de afsluiting van de Zuiderzee naar een ander bestaan moes ten omzien. De puf of ondermaatse vis was trouwens al een bekend eendevoer. De Khaki Campbells legden in het eerste jaar 325 eieren en in het tweede jaar nog altijd 250, gemiddeld. Dat is nog altijd veel meer dan de beste kip doet. Nog altijd is de Khaki Campbell eend aanwezig. Maar eendeëieren kun nen met paratyfus besmet zijn (heel, heel zelden komt dat voor) en als u ze eten wilt, moet u ze vooraf 10 minuten koken. Eendeëieren worden daarom te genwoordig bijna alleen nog industrieel verwerkt, tenzij het broedeieren zijn. Na de Khaki Campbell kwam de Pe- kingeend en die overheerst nu sterk in ons land. Dit ras is in 1874 door de Amerikaan E. Palmer in een pluimvee blad beschreven. Hij zag het tijdens een reis naar Peking en hij nam een koppel mee. Onderweg stierven bijna alle die ren, maar hij hield toch nog een woerd en twee jonge eenden over. Daarmee fokte hij verder. Vleesleverancier De overlevering wil, dat alle Europes en Amerikaanse Pekingeenden van de genoemde drie dieren afstammen. Dat noeg dieren uit China aangevoerd en is een fabeltje. Er zijn nadien nog ge reeds in 1899 waren ze in Europa be kend. Hier heeft men er mee gefokt en het ras nog verbeterd. Het kreeg echter pas werkelijk grote kansen toen na de laatste oorlog de vraag naar goedkoop vogelvlees algemeen werd. Zo groeide de eendenhouderij op de Veluwe, die voornamelijk mesterij om vat. In 1955 voerde ons land nog maar 600 ton slachteenden uit, in 1962 was dat al meer dan 11.000 ton. In mei 1963 telde men in ons land 1.233.945 eenden, plus enkele duizenden volwassen woer den. Er waren toen 7 fokbedrijven en 150 vermeerderingsbedrijven. Van die 159 waren er nog 8 die legeenden had den: de rest was reeds allemaal slacht- eend. De uitvoer naar Duitsland bloeide op; in eigen land at men niet zoveel eend. Bergafwaarts In Noord-Brabant, de Gelderse Vallei en Overijssel, overal begon men mest eenden te houden. Dat is allemaal voor bij. De oorzaak was, dat toen de E E G. in opbouw was, de Bondsrepubliek haar eigen eendenhouderij sterk stimuleerde met subsidies. In de laatste tijd breidt de eendenmesterij zich weer wat uit, maar intussen is er ook een flink aan bod van eenden uit Oosteuropese lan den. Eerst wanneer het verbruik van eendebout hier en in andere Europese landen gaat stijgen (en daar is wel kans op) kan de mesterij zich weer groot ma ken. U ziet op de Noord-Veluwe dat de mesteenden veelal buiten gehouden worden. De eend is veel harder dan de kip en groeit ook sneller. Na een korte opfok in een eenvoudig hok kan de mesteend buiten bivakkeren als een koe. Slechts in de wintermaanden gaat dat niet; dan ligt de mesterij praktisch stil. Een eendenmester mest gewoonlijk zes weken en hij doet dat zeven maal per jaar als het kan. De puf wordt niet meer aan slachtdieren gegeven; ze zou den er een vissmaak door krijgen. Er is nu een speciale eendekorrel als voeder. Ook is er een Veluwe-eend gefokt, die nóg beter moet zijn dan de Peking-eend. Maar dat kunt u allemaal gaan bekijken in Ermelo of in Harderwijk. Men kan u daar nog veel meer over de eend vertel len en als U zo'n eendenbedrijf bezoekt gaat een nieuwe wereld voor u open. Curiosa en overleveringen Mocht uw vakantiereis u naar meer zuidelijke streken voeren, dan moet u eens een kijkje nemen in het stadspark van de Duitse stad Freiburg. Daar staat nl. een standbeeld voor de eend met op de sokkel de woorden: „Die Kreatur Gottes klagt, klagt an und mahnt". En dat zit zo. In november 1944 begon in een nacht een eend plotseling allerijse- lijkst te kwekken. Dat was zó erg, dat tientallen mensen er wakker van wer den. Pas toen hoorden zij het geluid van de naderbij komende Amerikaanse bommenwerpers. De hele stad werd ge waarschuwd en iedereen zocht een goed heenkomen in de schuilkelders. Een paar minuten later volgde een van de hevigste bombardemenfen uit de hele oorlog. Juist in die nacht faalden de luchtalarmsirenes tengevolge van kort sluiting. De eend (die zelf tijdens het bombardement omkwam) redde door zijn gekwaak duizenden mensen het le ven. Dit is geen fabeltje, maar harde geschiedenis Vandaar het standbeeld. Het kenmerk van uitnemendheid van de eend is dat het mannetje, de woerd dus, veel mooier is dan het wijfje. Vooral in de broedtijd is het verschil opvallend. De woerd lijkt dan wel tot een heel ander ras te behoren. Dit ver schil komt bij gans en zwaan bijna niet voor en zelfs in veel mindere* mate bij de kip. Dat het mannetje groter en zwaarder wordt dan het wijfje komt bij metsnelvriesregeling, apart invriesvak, vijf-zijdige koeling, vriesvrije deksel afdichting, normale prijs 790, Ijzerhandel/supermarkt Tel. 2346 veel diersoorten voor, maar een zo groot verschil in verenkleed is zeer zeld zaam. Hierop berust in feite het sprook je van het lelijke eendje. Dat wordt uit eindelijk wel een zwaan, maar het mo tief zit in de metamorfose die de woerd ondergaat als hij opgroeit. Slechts bij de fazant komen ook zulke verschillen voor. Zoals de waard is. Hoe komt de woerd aan zijn naam? In feite is het een Fries-Saksisch woord. Goed Nederlands was „waard" maar dat is in de verdrukking geko men. Niemand kan het woord verkla ren. Fantaseren kan men wèl: een waard is, als kastelein, toch ook een man. Waard is óók laagliggend land. Enzovoort. De taalkundige halen de schouders op; zij weten het niet, al thans met zeker. Daarentegen is het woord eend volkomen duidelijk. Het Germaanse eend (Oudengels: ened), Duits Ente enz. is in wezen hetzelfde als het Latijnse anas en anatem en de beginklinker duidt een watervogel aan. Vóór echter de Donald Duck bij u in de bus glijdt willen wij er wel bij ver tellen, dat het Oudengelse ened verdwe nen is. Het Nieuwengelse duck is een klanknabootsing van de plons, waarmee het dier te water gaat. Vergeleken met de kip of fazant is de eend potsierlijk; als watervogel waggelt hij als hij loopt. Dat was voldoende om hem tot een we reldbekende stripfiguur te maken. Dat dit van huis uit een Angelsaksische figuur is, behoeft geen verwondering te wekken. Juist in het Engels zijn er tientallen uitdrukkingen aan het een deleven ontleend: a duck of a hat is een snoes van een hoedje; to look like a dying duck in a thunderstorm is kijken alsof je het in Keulen hoort donderen; like water off a duck's back is zonder gevolg, als hagelsteentjes op de rug van een olifant; to take to it like a duck to water is ergens dol op zijn, in zijn ele ment zijn; a fine day for young ducks is een regendag; to make (play at) ducks and drakes is miskleunen of in de war schoppen enzovoort. Het zijn meest mis prijzende uitdrukkingen. Ook bij ons is eend vaak een scheldwoord. Dat men er niettemin een automerk van kan maken, bewijst dat wij gevoel voor humor heb ben. R.K. KERKDIENSTEN weekend 2 en 3 augustus 1969 Den Burg: zaterdag 19.30 uur zondag: 8.30 en 10.30 uur 19.30 uur (Duitse Mis) De Koog zaterdag 20.00 uur zondag: 9.00 en 20.00 uur 10.30 uur (Duitse Mis) De Cocksdorp: zaterdag 19.30 uur zondag: 8.30, 10.00 en 19 30 uur Oosterend: zaterdag 19.30 uur zondag 10.00 uur Oudeschild: zondag: 9.15 en 10.30 uur Den Hoorn: zaterdag 19.30 uur zondag 8.00 en 10.30 uur 9 00 uur (Duitse Mis) PROTESTANTSE KERKDIENSTEN Zondag 3 augustus 1969 HERVORMDE GEMEENTEN Den Burg 10.00 uur D. J. Froentjes De Cocksdorp 10 00 u. ds. W. A. Soesan Den Hoorn 9.00 en 10.30 uur ds. J. P. B. Visser De Koog 9.00 en 10.30 uur ds. A. W. F. Waardenburg jr. 9.00 en 10.30 uur Kinderdienst in „De Schuilhut". 19.30 uur de heer De Graaff, jeugd dienst De Waal 10.30 uur de heer Joh. K. A. Schreuder. Oosterend 9.45 uur ds. C Rozemond Viering van het H. Avondmaal collecte voor de kerkeraadskas Oudeschild 11.00 uur Eerwaarde heer J. Veldhuis GEREFORMEERDE KERK Den Burg 9 00 uur ds. F. L. v.d. Bom van Den Helder 10.30 en 19.30 uur ds. H. P. Rutgers van Anna Paulowna Oosterend 9.00, 10 30 en 19.30 uur ds. Kruithof GEREFORMEERDE GEMEENTE Oosterend 10.00 en 16.00 uur, dienst in het Gebouw voor Chr. Belangen GEREF KERK (Vrijgemaakt) in de Doopsgezinde kerk Den Burg 10.45 en 16.00 uur Dienst DOOPSGEZINDE GEMEENTE Den Burg 9.30 uur ds. L. Koopmans kerkbusje Den Hoorn. Oosterend 10 45 uur ds. L. Koopmans WEEKENDDIENSTEN ARTSEN van zaterdagochtend 8 uur tot maandagochtend 8 uur. Dokter R. R. SIEBINGA, De Cocksdorp telefoon (02222) 234. Dokter ELIAS, Den Burg, tel. (02220) 2039. dokter Barnard, woensdag 6 augustus van 13.00 tot 15.00 uur; dokter Elias, woensdag 6 augustus, van 15.00 tot 16 00 uur. GROENE KRUIS ingaande vrijdag 24 uur tot en met maandag 13.00 uur Zr. MANNESSEN, Den Burg, tel. (02220) 2414. DIERENARTSEN van vrijdag 18.00 uur tot maandag 8.00 uur L. F. HOUTER, Den Burg, tel. 2527 CONSULTATIEBUREAU VOOR ZUIGELINGEN De zuigelingen, die aan de beurt zijn, worden op het bureau verwacht op de tijden dat hun eigen huisarts zitting heeft. Deze tijden zijn als volgt: NOODSLACHTINGEN Voor noodslachtingen in de periode 2 augustus t/m 8 augustus, telefoon 2182, b.gg. telefoon 2069. FOTOGRAAF Q. VOORGELEID De Duitse fotograaf P. Q. (26), die zondagavond in De Koog een 16-jarig meisje aanreed, dat als gevolg daarvan enkele uren later overleed, is woensdag voor de officier van justitie te Alkmaar geleid. Hoewel het bewijs nog niet is geleverd dat Q. onder invloed van al cohol verkeerde, werd besloten hem voorlopig vast te houden. OUDE BEKENDE De 20-jarige J. R., die door de po]i «de in de cel was gezet, nadat hij in Sm lies Bar te Den Burg met een dolkn had gedreigd, werd woensdag voor officier van justitie te Alkmaar gek Deze besloot hem in bewaring te s! len, nadat was gebleken dat de jon, 'n man al eerder met de politie te mal 116 had gehad nl. wegens geweldplegt huisvredebreuk en belediging van bevriend staatshoofd. it. Onze abonnees zullen zich herinne ren dat wij in de krant van 23 mei een artikel opnamen onder de kop: „Gele gids: onbruikbaar". Het ging over de jaarlijkse zaken- en beroepen- lijst, die zo hadden wij geconstateerd, uitmuntte door onvolledigheid en on logische dingen. Dit werd aangetoond met een korte opsomming gevolgd door de constatering dat de adverteer ders in de gids die bereid waren f10,per m.m. hoogte te betalen!) hun geld in het water hadden ge gooid. Na het verschijnen van het ar tikel bereikten ons tientallen instem mende reacties, echter niet van de Gele Gids-uitgever zelf (Hiber N.V. te Amsterdam) die onze aanval on rechtvaardig noemde. Dat gebeurde in de brief van de volgende inhoud Met belangstelling namen wij kennis van uw artikel in de Texelse Courant no. 8370 waarin u aan de inhoud van de sektie Texel van de recent verschenen editie van de Gele Gids voor Alkmaar en omstreken een kritische bechouwing wijdt. Het spreekt in dit verband wel voor zichzelf dat de door u gemaakte op merkingen intern onderwerp van am pele studie zijn geweest, waarbij wij tot de konklusie zijn gekomen, dat in een aantal gevallen kritiek zeer zeker gerechtvaardigd is. Anderzijds moesten wij evenwel vast stellen dat in het merendeel der door U aangehaalde gevallen van onzorgvuldig heid onzerzijds niet mag worden ge sproken. Met name doelen wij hier op het feit dat ons ten onrechte onvolledig heid wordt verweten. Ten onrechte, omdat wij ingevolge de met PTT be staande overeenkomst gehouden zijn abonnees die een bedrijf exploiteren |0P jont dan wel een vrij beroep uitoef* slechts eenmaal gratis onder de me adequate rubriek te vermelden en ons van deze verplichting ook in onderhavige geval volledig hebben M[(] kweten. Het enkele feit, dat u signaleert) :j een aantal firma's cq. personen n 'g zouden zijn opgenomen, doet aan voorgaande in geen enkel opzicht breuk, hetgeen wij aan de hand van navolgende voorbeelden willen strueren nop ;oed De firma J. Agter staat inderdi niet onder de rubriek Elektro-Tecbj sche Artikelen, Installatie en Ondjrde houd, doch deze firma kunt u vinjeer* onder de rubriek Radio- en Televijieer toestellen. Hetzelfde geldt voor firma Electrohuis, die u onder de n; N.V. Bakker eveneens onder de rubrj Radio- en Televisietoestellen kunt treffen. De firma A. v.d. Vis Zn. w* opgenomen onder de rubriek Hg groothandel en vandaar dat geen v melding plaats vond onder de rubn „Doe het Zelf". De hier gereleveerde gevallen ki nen desgewenst met zeer veel and worden aangevuld, zodat wij tere van mening mogen zijn dat een vrij* rechtvaardige aanval op onze gids w gedaan. Wij hebben teruggeschreven, dat geen woord van onze recensie zul terugnemen, omdat Hiber niet toegeeft dat in een aantal gevallen ij tiek zeker terecht was, maar ook i men verplicht is onvolledig te zijn dj de afspraak met de PTT om iedere zi maar één keer te noemen. AangezieoJ meeste zaken zich op het gebied meerdere branches bewegen, zal menj namen van deze zaken onder meerdj rubrieken moeten kunnen terugvindj Het schrijven van Hiber N.V. is dj halve geen ontkenning, maar bevej ging van de onbruikbaarheid van f Gele Gids. TEXELAARTJES 3 regels ƒ1,60; elke regel méér ƒ0,50. Onder adres te bevr. (niet eerder dan 11 uur in de Boekh.) en onder nummer ƒ0,50 meer. Alles inclusief 4°/# B.T.W. Alle soorten vogel kooien en -zaden, goud vissen en aquariums. Uw keus - bij Geus Voor oud ijzer, lompen, metalen en bruikbaar ijzer. J. W. Schagen, Wagemakerstraat 28, Den Burg tel. (02220) 2470 Mijn naam is Irene. Ik ben af te halen bij Artima (Folklore) Opleiding voor al uw rijbewijzen en ook voor verlenging van rijbewij zen. Rijschool Groot, eig. K. H. Boon Vamor ge- dipl., tel. (02230) 13252. Theorieles met films en kleurendia's vrijdags in pension Visser, Schoon- oordsingel 17. Den Burg. Schoonmaakbedrijf Harm Spigt, tel. (02228) 311 Voor gebruikte en on geregelde meubelen. J. Jongedijk, Schilderend 60 tel. (02220) 2777. Lompen- en metalen- handel Cobus Spigt, Eier- land, telefoon (02225) 297 Rijwielverhuur Kievit, Kogerstraat Pontweg. Verhuur van le klas ma teriaal. Nu volop rode bessen. M. Huisman, „De Veen", telefoon 2203 Te koop wegens over- compl. VW de luxe, open dak en radio, met z.g.a.n. motor, Verder i.g.st. J. S. Jimmink, Kogerweg B 184c, tel. (02220) 3163 Alle verzek. en financ. J. Dekker, Kogerstr, 33. Den Burg, (02220) 2833 Wie heeft mijn donker- tode sportfiets gezien? (Gazelle). No. 2172593. Vermoedelijk omg. Oos terend. Agnes Witte, St. Marcus, (02223) 231 Komt met vrouw en dochter a.s. woensdag in „Casino" en geniet eens van een fijne avond. Kunt U in 't pak komen, zoveel te beter, want U allen maakt dan kans op een van de mooie prijzen van de Folklore. Folklore. Kinderen met pony wagentjes, rijdt op eigen houtje door Den Burg op woensdag 6 augustus tussen 14 - 15 uur. Te 15.30 uur uitrei king van drie' prijzen op de Groeneplaats. Te koop Farmall Cup, 10 pk., in goede staat. C. Koorn, Hallerweg 3, tel. 2668 Te koop prima con sumptieaardappelen bij F. R. Haarsma, W 77, Waal- enburg, De Koog, tel. (02228) 353 Te koop Trabant, in prima staat. Tel. (02220) 2322. J. J Witte, Boogerd 23, Den Burg Te koop collectie bier glazen uit heel West- Europa, aann. bod. v.d. Ploeg, De Koger Hoop Op 5 augustus ho| onze lieve ouders A. de Vries en J. de Vries-Lourens de dag te herdenken, zij 25 jaar getrouwd Hun dankbare kindejjr Harm en Hennie Lieuwe en Wil - Grietje en BoukjiJ^ Jolanda Zd.-Eierland E 7, TeAlS Gelegenheid tctf felidjtel ren op 9 augustus vai| tot 9 uur. U i J°' stl Zaterdag aan komen lopen klein zwart poesje, met wit befje bij C. M. Room, Beatrixlaan 92, tel 2107 Te koop i.z.g.st.z. B.B.- motor „Tohatsu" 6 pk LS en dompelaar, 220 watt. Wagemakerstr. 30, Den Burg Wie heeft plm. 100 m2 grond te koop of in erf pacht, waarop stacaravan geplaatst mag worden, in mooie omgeving. Aansl. op elektr. en water moet mogelijk zijn. Brieven onder no. 251 aan bureau van dit blad. Met grote vreugde ge ven wij U kennis van de geboorte van onze doch ter en mijn zusje Mariëttc M. M. Hoedjes-Witte J. T. J. Hoedjes Jan Hoofdweg E 29, Eierland, Texel, 28 juli 1969. Blij en dankbaar geven wij U kennis van de ge boorte van onze zoon Cornelis Pieter Maria Niels Ria Bakker-Schouten Kees Bakker Den Burg, „Spiekers koog", Driehuizerweg B 126a, Texel, 29 juli 1969. Hiermede geven ff LJ kennis, dat hedt van ons is heengegaa onze lieve broer, zw ger en oom Jan C. Witte, in de ouderdom van jaar. Namens de familie M. Witte „Burst", Eierland, Texel, 31 juli 1969. De rouwdienst worden gehouden terdag 2 augustus i n.m. 1.30 uur sterfhuis, waarna d sst< begrafenis op de be thu graafplaats te Cocksdorp. Gelegenheid tot cond< leren vrijdagavoa van 7 tot 9 uur, „Burst", Eierland. kt Laat dan eens een brui fotoreportage mal door de Wieringer le K' grafen. U krijgt dan I garandeerd een koliek ete foto's anders dan and< l'r; U kunt kiezen in zW wit of kleur of gecoE neerd. U kunt ons ontbifl over geheel Texel. FOTO BOERSEN EN ZONEN Koningstraat 364< Hippolytushoef, telefoon (02279) W vanaf ƒ14,25 Garage Rey vo r 1 t(

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1969 | | pagina 2