t N IE MILJOENENERFENIS Kinderen vormen 17 van de verkeersslachtoffers SMIDJE VERHOLEN EN DE RARE ALCHIMIST lecreatieverzorging op Terschelling langs nieuwe wegen K. Plantinga Zoon. Bolsward. Anno 1870. Meer aandacht voor verkeer sonderwijs EEDE BLAD TEXELSE COURANT VRIJDAG 14 NOVEMBER 1969 Met ingang van 1 januari 1969 werd, lezen wij in de Harlingcr Courant, behoeve van het recreatieve werk Terschelling een commissie voor re- jeatiediensten opgericht, in een om laag en opzet, die wel uniek voor Ne erland mag worden genoemd. De com- lissie, die daarbij rekent op medewer- ing van de Terschellinger bevolking, lelt zich ten doel de recreatie te be erde ren door coördinerend, aktivcrend stimulerend werk ten dienste van Hen, die zich aktief met de verzorging ontspanning der vakantiegangers en ïgen eilandbcvolking bezig houden. een zo groot mogelijk terrein te be- Irijkcn is het werk in sekties ondcr- erdeeld, t.w. gemeentebestuur en poli- e, kampeerbedrijven, kerken, VVV en NWB, dorpshuizen, sportverenigingen, oreea, middenstand, vervoer, culturele rganisaties, overige aktiviteitcn als randeltochten, verhuurbedrijven, lortvisserij, huifkartochten enz. Geza- icnlijk vormen deze sekties een raad an advies voor de commissie. Tot leden van het dagelijks bestuur erden benoemd de heren M. Harms, Dor/.itter; L. Bocxe, secretaris; A. Zee- trs, penningmeester; P. v. d. Veen en Petersen. Voor het daadwerkelijke •erk werd een recreatieconsulent in enst genomen. De recreatiecommissie kon deze zo- starten onder ideale weersom- andigheden, waardoor niet veel im- ovisatie nodig was. Overdag was al- naar het strand, maar 's avonds [eek er toch nog grote behoefte te be- aan aan ontspanningsmogelijkheden. t horecabedrijven konden vaak de ote toeloop niet opvangen en de dans- kalen moesten meermalen velen wei- Ook speelde een rol, dat niet der iedere avond duur kan uitgaan, xlat deze jongelui dan maar op straat itspanning moesten zoeken, waardoor in weer problemen van overlast kun- in ontstaan. De recreatieconsulent kon daarom al idelijk constateren dat er, vooral tij- ?ns het topseizoen, behoefte is aan ledkopere uitgaansmogelijkheden. Bestaande plannen als zwembad, orthal, dorpshuizen, speeltuinen, kan nes op de grotere kampings, grote nten voor slecht weer-activiteiten enz. irdienen daarom de grootst mogelijke indacht te verkrijgen. Coördinerend werk deed de commis- t dit jaar met de uitgifte van een re- eatiekrant, waarin alle activiteiten St. Jansfeest, Braderie te West, andeltochten, ET 10, films etc. wer vermeid. Als proef werden ook nmaal 10.000 ex. van dit blaadje op kade bij de eilander boten te Har- igen uitgedeeld. Het werd een groot cces. In de r.k. kerk te Midsland werd ge- 'enheid gegeven om de maanlanding de t.v. te zien. De gehele nacht door is er enorme belangstelling. Verder heeft de C.R.T. door middel de consulent, in samenwerking rijkspolitie en staatsbosbeheer, :omfietsraces georganiseerd. In het ider van de braderie der Ned. Herv. rk te West werden enkele activitei- n aangeboden, zoals havenfeesten en chtmachtdemonstraties, welke echter or de weersomstandigheden kwamen vervallen. Songfestivals en straatte- •nwedstrijden sloegen goed aan. De creatieconsulent kreeg bij het organi- ren van de activiteiten dankbare me- werking van vrijwilligers, welke ook ikele malen handenarbeid voor kin- iren op de kleinere campings ver- •gden. Het zomerprogramma van de VW werd door de commissie nog eens op nieuw uitgegeven. Volgend jaar zal dat ook in het Duits gebeuren. Er werd geregeld contact gehouden met de in de secties vertegenwoordigde instanties. Adviezen werden uitgewisseld en waar nodig hulp geboden. O.a. werd ook me dewerking verleend aan enkele radio- en t.v. programma's over de eilanden. Er waren verder uitgebreide contacten met de sportleiders te Midsland. ET 10 en camping Nieuw Formerum werden geregeld van nieuw materiaal voorzien en in EF 10 werden twee series volks- dansinstructies gegeven. Al was alles dan nog niet volmaakt en droeg veel nog een experimenteel karakter, er werd toch verheugend veel goed werk verricht en zonder meer bleek duidelijk, dat een verdere uit bouw van de recreatiecommissie van het uiterste belang zal zijn. Voor volgend jaar wil men op belang rijke punten publicatieborden en plat tegronden gaan plaatsen, zoals ook in veel andere toeristencentra geschiedt. Er moet een goede geluidsinstallatie komen om snel mededelingen te kun nen doen. Voorts wordt gedacht aan een centraal magazijn voor opslag van spel- en tekenmateriaal en het maken van eenvoudige speelgelegenheden voor kinderen, als klimrekken, schommels e.d. Contacten worden opgenomen om ook in de wintermaanden recreatieve moge lijkheden te scheppen. Middenstand en horeca kunnen medewerkende dorpen gezelliger maken (feestverlichting, ver sierde etalages, vlaggen e.d.). De en tree aan de haven kan ook wat gast vrijer worden gemaakt. Uiteraard zullen ook vele financiële problemen onder de ogen moeten wor den gezien, waarbij een overheidssub sidie wel zeer belangrijk zal worden. Natuurlijk zal het nimmer de bedoe ling zijn bestaande activiteiten en werkzaamheden over te nemen of over bodig te maken. Opzet is alleen maar de zelfwerkzaamheid te helpen bevor deren. COMMENTAAR Wat men op Terschelling doet is min der uniek dan de Harlingcr Courant suggereert. Ook op Texel functioneert sinds vorig jaar een Adviescommissie voor het zomerrecreatiewerk waarin tal van instanties zijn vertegenwoordigd die direkte of indirekte bemoeienis met het toerisme hebben. Aan deze com missie is een rccreatieconsulent verbon den en in het afgelopen jaar werd on der auspiciën van deze commissie ook een toeristenkrant uitgegeven die een eclatant succes werd. Het verschil met Terschelling is wel dat de Texelse commissie zich nog niet of nauwelijks heeft beraden over activiteiten in het komende seizoen. De toeristenkrant gaat in ieder-geval weer verschijnen maar aan het scheppen van recreatieve mogelijkheeden buiten de zomerperiode (belangrijk met het oog op het sterk toenemende aantal wintertoeristen) is nog niet gedacht. Het is wel zaak dat spijkers met koppen worden geslagen. Texel zal zijn gasten meer amusement moeten bieden; wat er op 't eiland te beleven valt is te eenzijdig Red. T.C. Vieux Plantiac ZON, MAAN EN HOOG WATER De zon komt 16 november op om 8.01 uur en gaat onder om 16.48 uur; 19 november op om 8.06 uur cn onder om 16.44 uur. Maan: 16 nov. E.K.; 24 nov. V.M. Hoog water ter rede van Oudeschild 14 nov. 11.14 en 23.43; 15 nov. 11.51 en 16 nov. 0.27 en 12.32; 17 nov. 1.13 en 13.25; 18 nov. 2.25 en 14.46; 19 nov. 3.53 en 16.13; 20 nov. 5.15 en 17.32; 21 nov. 6.22 en 18.36; 22 nov. 7.15 en 19.27. Aan het strand ongeveer een uur eerder hoog water. SINDS VEERTIG jaar geleden de heer M. Vrij, hoofd van een Amsterdamse school, begon zijn leerlingen enige ken nis van de verkeersregels bij te bren gen, heeft het vcrkcersonderwijs in ons land enorme vorderingen gemaakt. Een grote verscheidenheid van methoden en leermiddelen staan de onderwijzers nu ten dienste. Een kwart miljoen kinde ren nemen jaarlijks deel aan het jeugd- verkccrsexamen. Niettemin zoekt men nog steeds naar de juiste vormen van het verkeersonderwijs. Ook is men het in onderwijzerskrin gen nog niet eens over de plaats, die het verkeersonderwijs in het algehele onderwijsbeleid moet hebben. Verheu gend is echter dat de discussies hier over in volle gang zijn, waaruit blijkt hoe belangrijk men dit onderwerp acht. DE STATISTIEKEN wijzen uit dat men met de huidige toeneming van de verkeersintensiteit niet meer kan zeg gen, dat het kind zijn eigen weg in het verkeer wel zal vinden. Als het een bal de weg op laat rollen, denkt het meer aan de bal, dan aan de auto's, om slechts een dagelijks voorkomend geval te noemen. Het rampzalige aantal verkeers slachtoffers kan alleen omlaag ge bracht worden door een samenwerking van allen, die daaraan kunnen mee werken, en dat zijn vooral de politie de ouders en de school. Het menselijke gedrag is de grootste ziekteverwekker in het moderne weg verkeer. Aanvankelijk dacht men dat „enforcement" het beste middel voor deze ziekteoorzaak was. Onder „enfor cement'' verstaat men het optreden van de politie, de handhaving van de openbare orde, desnoods met straffe hand. Thans gaat echter „education" een steeds belangrijker plaats innemen. Het aantrekkelijke van „education'' (op voeding) is dat dit medicijn niet alleen door de politie, maar ook door de ou ders en leerkrachten kan worden toe gediend. Dat het onderwijs hier een be langrijker rol kan spelen dan voor heen het geval is geweest, staat vast fZ/. r. ■iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiNiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiu Kllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllillllllllillllllllllllllllllllllllll11 lllllllllllllllllllllllllllllillllllHIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII!! 19. Smidje Verholen sloot het kastje en verdween zonder gerucht te maken weer uit de oude keuken. „Eén ding weten we nu zeker", dacht hij. „Hier wonen gewone mensen van vlees en bloed, die blijkbaar dol zijn op blik- groente. Ik kan me tenminste moeilijk voorstellen, dat doperwtjes het lieve lingskostje van spoken zijn. We moes ten dus maar eens gaan kijken waar die bediende met zijn schaal gebraden vlees is heengegaan. Hij liep deze kant op...." De smid volgde het spoor van de ge heimzinnige bediende en kwam toen te recht bij een trap, die naar beneden leidde. Ingespannen stond hij even te luisteren, maar geen geluid weerklonk. Alles was dus veilig. Snel als de weer licht sloop hij op zijn kousevoeten de trap af en hij belandde toen in een door middel van kaarsen verlichte gang. Zachtjes sputterden en flakkerden de vlammetjes en op het eind van de gang stond een deur een eindje open. „Ik geloof, dat ik daar stemmen hoor", dacht de smid. „Nu moet ik me toch wel ergens verbergen, want stel je eens voor, dat er plotseling iemand uit die kamer daar te voorschijn komt". Maar kijk, het geluk was met hem, want er stond een grote, antieke kist en daar kroop hij nu snel in. Voorzichtig beurde hij het deksel een eindje om hoog en zo kon hij precies door de op een kier staande deur kijken „Alle mensen!!'' mompelde hij toen onthutst. Het was me dan ook het schouwspel wel! Een oude man in an tieke klederdracht zat aan een eeuwen oude tafel van het lekkere eten te smullen. De bediende stond naast hem en zei: „Bijlo, sinjeur! Hoe sie ick U daer smullen vant heerlyck mael!" De oude man knikte toen geestdriftig met zijn hoofd van je en sprak op def tige toon: „Goede Vosmaer! Sonde r uwe verruckelycke kunste van koocken soude ick my waerlyck geen raedt en weten! Hoe heerlyck smaecken my dee- se doperften uyt eyghen tuyn!'' „Hoe bestaèèat het!" kreunde de smid ontredderd. „Hij weet blijkbaar niet, dat ze uit een blikje zijn!!'' en gelukkig is men in onderwijzers kringen hiervan ook doordrongen. NU KAN het verkeersonderwijs op verschillende manieren plaatsvinden. Heel veel onderwijzers maken hierbij gebruik van allerlei boekjes, zoals die bijvoorbeeld door het Verbond van Vei lig Verkeer worden verstrekt. Maar het beste boekje kan niet leren wat voor een goed weggebruik absoluut noodza kelijk is! Er zijn doeltreffender methodes, die helaas nog op te weinig scholen wor den gebruikt. Men „pakt" kinderen niet met een omstandige uiteenzetting over verkeersregels. Praktische oefeningen spreken hen veel meer aan. Sommige onderwijzers laten de kinderen oefe- nen in zo reëel mogelijk nagebootste verkeerssituaties op schoolpleinen of in gymzaal. Zij tekenen met krijt een rijweg met trottoir, een kruispunt, spoorwegovergang, verkeersplein, ze bra's enz. en behandelen en repeteren dan allerlei verkeersregels met de kin deren, zoals gebruik van trottoirs, het oversteken, voorrangskwesties enz. Hierbij moeten de kleine deelnemers om beurten als fiets, scooter of auto fungeren. Het is allemaal een beetje primitief maar de kinderen kunnen hier toch enorm veel van opsteken. Op die wijze kan men bij hen de juiste in nerlijke houding aankweken ten op zichte van het verkeer. Dat is 'n moei lijke maar ook zeer dankbare taak. Verkeersscholen ER ZIJN OOK complete verkeerstui- nen aangelegd, heel echt met autowe gen, fietspaden, spoorovergang, ver keerslichten enz. Al spoedig kwamen er naast deze permanente ook mobiele verkeersscholen. In 1961 droeg de Ne derlandse Shell vijf van deze mobiele eenheden over aan het Verbond van Veilig Verkeer. Voorts hebben we in ons land al twee verkeersscholen, nl. in Utrecht en Deventer en hopelijk zul len er nog meer worden opgericht. Maar welke plaats moet het ver keersonderwijs krijgen in het algehele onderwijsbestel? Moet het een apart vak worden, dat zo eens in de week een half uur wordt onderwezen of moet het meer in andere vakken worden geinte- greerd? Het zou te betreuren zijn als het verkeersonderwijs een los vak zou worden. Waarom kan een gesprekje over het verkeer niet als taalles worden opge vat, in plaats van al die stijve invul- zinnen. Waarom de plaatselijke ver keerssituaties met bij de tekenles te in corporeren? Welke mogelijkheden biedt het verkeer niet voor de expressievak ken als boetseren e.d.? Letten op een ander HET MOOISTE zou zijn de kinderen het verkeer te laten zien als een ver bijzondering van al ons menselijk ver keren met elkaar. Dat het een onder deel vormt van ons streven de kinde ren te leren sociaal vaardig te worden, d.w.z. op de juiste wijze met zijn mede mensen om te gaan. Dan is het nog slechts één stap, van het sociale gebeuren in de klas naar het sociale gebeuren op straat. Ook daar geldt immers: let op de ander! Dan blijkt dit actieve kijken, gericht op de ander, veel belangrijker dan alle regelkennis. Het verkeersonderwijs is derhalve van groot belang voor de ontwikkeling van het sociaal besef, van het maat schappelijk verantwoordelijkheidsge voel. Daarom moet het van harte wor den toegejuicht, dat men er naar streeft het ook in de schoolopvoeding een belangrijke plaats te geven. FEUILLETON door TOM LODEWIJK Hij was nu vrij van financiële zor- n, maar bepaald geen man in bonus, aar het gerucht bleef hardnekkig, heen door uiterlijke blijken van wel- and bevestigd, en tenslotte was het 'n mooi verhaal van de man die on- nks zijn miljoenen zo eenvoudig eef, omniet gretig door verteld te arden. Hoe het met die miljoenen zat, wis- i ondertussen de nauwst betrokkenen !g niet. ,Ik heb indertijd een volmacht ge- lurd", antwoordde Jaap zijn vrouw, verder heb ik nog niks gehoord. molens malen langzaam, en die ad- «aat zal wel zorgen dat het zo lang •gelijk duurt, zoveel te meer kan hij ienen". ,Het zou toch wat wezen, Jaap". J)oe als ik", zei Jaap nuchter, „en Sten nergens op. Zoals we nu leven, bben we toch geen zorgen? Alles at toch goed? Voor mijn part was •m Jacob nog jaren blijven leven". Eigenlijk bedierf die hele erfenis-hi- >rie een groot deel van zijn tevreden- •d. Steeds meer begon hij te vermoe it, dat men hem in Drechtermond be ek als een toekomstige miljonair. Hij gon zich af te vragen of dat bij zijn aoeming geen rol gespeeld had, en allerlei hem bewezen attenties daar- soms te maken hadden. Jaap Heyblom was een zeer nuchter man. Hij kende de mensen. En hij ken de de macht van het geld. Zijn werk kring bracht hem daarmee dagelijks in aanraking. Hij wist dat je een vent kon zijn met een prima stel hersens, met 'n edele inborst, en heel je leven op de achterste bank zou moeten zitten om dat je arm was, terwijl een vent die al leen maar handig was met geldverdie- nen en voorts vrijwel waardeloos, dank zij zijn geld vooraan mocht zitten. Hij wist hoe de mensen, ook en vooral de zakenmensen opkeken tegen bezit. Wie niets had, telde niet mee. Hoe groter je huis en hoe duurder je auto, hoe ver der en langer je vakantie, hoe meer je in tel was. Was hij niet precies dezelfde Jaap Heyblom van een jaar geleden? Waarom draafden ze nu opeens om hem heen, en zagen hem vroeger een voudig niet? Dat zag je nu weer aan Simon Boesman, ook een arme jongen, die met een grote mond en een hele boel drukte probeerde zich overal in te wringen, maar hij kwam toch niet waar hij wilde zijn. Ze gebruikten hem voor hun klusjes en klopten hem op de rug en lachten hem achter die rug uit. Omdat hij zich zo uitsloofde. Simon Boesman had alles op alles gezet om als vlagkandidaat op de lijst van de ge meenteraad te staan, en inplaats daar van had nu Jaap Heyblom een zékere plaats, want Mispelblom ging er uit en de verandering zou bepaald worden, aangezien het raadslid Mispelblom zich vrijwel bepaalde tot opmerkingen aan gaande slecht geplaveide straten en ge vaarlijke hoeken, en de bandeloosheid van de jeugd van Drechtermond, zich uitende in vrijen in het duister plant soen waar volgens Mispelblom lan taarns moesten komen bij iedere bank Maar hij zat niet lang met dit pro bleem. Wat deed het er toe, wat de mensen van hem dachten en wat ze verwacht ten? Hij stond nu eenmaal op deze plaats en hij zou er het beste van ma ken. Of ze hem nu benoemd hadden om zijn capaciteiten of om zijn eventuele erfenis, hij moest zorgen dat ze er geen spijt van hadden. En zo vond hij vrij spoedig het evenwicht weer en ging zijn gang als vanouds. Alleen verdroot het hem, dat zijn naaste medewerker, Boesman, blijkbaar hem de promotie niet gunde. Hij wist niet dat het Boes man, en nog meer diens vrouw was, die aan iedereen die het maar horen wilde vertelde dat Heyblom alléén directeur was geworden en raadslid zou worden vanwege de centen die hij te wachten had. Maar je kon nu eenmaal met ieder een te vriend hebben, dacht Jaap filb- sofisch. Ook de kinderen Heyblom ondervon den dat het leven veranderd was. Mieke, de jongste, maakte zich daar niet druk om. Ze merkte alleen dat ze nu was opgenomen in het clubje waar in de burgemeestersdochter en enkele andere kinderen van notabelen thuis hoorden. Ze vroeg zich niet af wat daarvan de reden was, schreef het toe aan haar vaders promotie maar nog meer aan haar eigen persoontje, want Mieke was op school zeer populair. De eer, uitver koren te zijn tot de „noblesse" van Drechtermond, deed haar niets. Ze kon met iedereen opschieten en de exclu siviteit van het clubje leed daar wel wat onder want Mieke trok even ge makkelijk op met Janneke Vis, de dochter van de voorman van Openbare Werken, als met de dochter van diens hoogste chef, de burgemeester. „Ze is toch leuk?", zei ze eenvoudig en daar bleef het bij. Jaap Heyblom zag mei stille tevredenheid dat zijn dochter wat dat betreft, een aardje naar haar vaar tje had. Niet wat je hebt maar wat je bent, bepaalt wie je bent. Lies had haar handen vol met haar werk in het ziekenhuis, waarin ze ge heel opging. Ze deed het met hart en ziel. Als ze als het even kon, thuis aan wipte, of genoot van haar vrije avond, zat ze zeker niet te piekeren over de miljoenen van Oom Jacob. De enige die piekerde was haar moeder, want Suus hoopte nog altijd dat Lies de ver pleging er op een goede dag aan zou geven, en in witte kant en tulen sluier een andere staat des levens zou aan vangen. Maar Lies scheen nog geen le vensgezel nodig te hebben, al waren er verscheidene jongelui die de knappe blonde verpleegster aandachtiger beke ken als ze langsfietste. Frits, de zoon, had ook nog andere zaken aan het hoofd dan de erfenis. Frits had als ideaal, architect te wor den, en zat nu dan ook op een bouw bureau in de stad, waar hij, als hij zo doorging, mettertijd wel verantwoorde lijk werk zou krijgen. Zijn ideaal was, nog eens voor zichzelf te beginnen, maar dat zou nog wel even duren. Zijn aandacht, die totnogtoe gericht was op zijn toekomst, was de laatste tijd verdeeld. Oude liefde roest met, overpeinsde Frits .boven zijn blauw drukken. Had hij niet al op de lagere school zijn blikken met stille verering gericht op Jeanne de Hoogh, de doch ter van een van de drie dokters die Drechtermond rijk was? Maar Jeanne had hem nooit gezien zelfs. Het was een verering van verre, zéér verre af stand. Later, toen hij op de technische school zat, was hij Jeanne in de stad wel tegengekomen. Ze was een mooi meisje, met een statige manier van lo pen, als was ze zich bewust van het feit dat er naar haar gekeken werd. Als hij haar groette, groette ze wel te rug, maar ze groette nog altijd het jon getje van school, Fritsje Heyblom, die inmiddels een hele kerel geworden was maar zich voelde ineenschrompelen wanneer Jeanne's koele blik de zijne ontmoette. Jeanne was en bleef de ver re geliefde. Hij zou zijn jas voor haar voeten willen leggen opdat haar voet jes niet door de modder bezoedeld wer den, zoals hij eens gelezen had dat een ridder 't deed voor Koningin Elisabeth. Hij droomde dagdromen. Hij zag Jeanne bijna overreden door een auto, dan hij zelf met een koene sprong, haar weg grissend, hij gewond, zij ongedeerd. En dan haar gezicht boven zijn bebloed aanschijn, die hoele grijze ogen bezorgd en dan zou hij zeggen „het is niets, als jij ongedeerd bent". Maar als er al auto's passeerden, liep Jeanne keurig rechts op het trottoir en maakte geen aanstalten er voor te springen. (wordt vervolgd)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1969 | | pagina 5