Kritische geluiden in „Texel"
IVi 3 =1 i 3' BW Bei
Asfaltkultuur op Texel?
Gesloten natuurgebied
ontsloten
Toeristen en
natuurreservaten
Gemeentebegroting
Nadere mededelingen
bevolkingsonderzoek
mK&MMmïfMÊÉÊÊtBn
Prachtige 10 liter
PEDAALEMMER
nu ƒ16,25
Parkeren is bij SSSSBAKKER "geen
In het blad „Texel", het orgaan van
de Vriendenkring Texel en de Texelse
Museumvereniging schrijft de heer J.
Tolner in kritische zin over recreatieve
voorzieningen die door Staatsbosbeheer
op Texel zijn getroffen. Wij nemen de
ze artikelen hierbij volledig over, ge
volgd door het commentaar van redak-
teur A. J. Binsbergen.
Staatsbosbeheer heeft dit jaar meer
dere verrassingen in petto. Tot mijn
ontzetting, en bepaald niet alleen de
mijne moest ik konstateren, dat één
van de mooiste boslanen, de Randweg,
werd geasfalteerd.
(Het doel lijkt me duidelijk; de men
sen op komfortabele wijze in de natuur
vlak achter de duinen brengen.
Gezien de verharde parkeerplaatsen
moeten ze de auto laten staan en ver
der gaan wandelen. Letwel, op de paar
paadjes die „open" zijn.
Maar de parkeerplaatsen zijn derma
te klein, dat men blijkbaar geen groot
verbruik verwacht.
Het lijkt dan ook waarschijnlijker,
dat het een snelle weg zal worden, om
van dat ene stuk strand naar het ande
re te rennen.
Wie echter werkelijk de natuur zoekt
en de stilte, heeft er best een rustig
maar hobbelig tochtje over een zand
pad voor over om er te komen.
Nu, na deze laatste operatie, is ech
ter het organische verband tussen pad
(of weg) en natuur volkomen vernield,
waarbij we maar moeten zwijgen over
het asfalt-fietspad, dat ook nog zo no
dig door het hout moest worden gebro
ken, terwijl het goede oude pad werd
opgebroken en verder blijkbaar geen
bestemming heeft.
Heeft men dan bij SBB niet door dat
velen juist het asfalt ontvluchten, en
dan niet met de bedoeling het op Texel
temidden van de natuur zelfs vlak ach
ter de duinen weer terug te vmden?
Moet nu de frisse lucht van bos, duin
en zee ook al bezoedeld worden met de
giftige looddampen van het moderne
verkeer? (Het is toch ook wel op Texel
bekend, dat 1/3 van de huidige lucht
verontreiniging wordt veroorzaakt door
het verkeer?) We zijn blij, wanneer we
met de pont de moordende verkeers
stroom van het westen achter ons laten,
maar kijk nu eens wat er achter de
Texelse duinen is gebeurd.
Weer een brokje rust minder; weer
een stukje Texels eigen bedorven, waar
je niet meer kunt herademen en waar
je in 't vervolg nog nauwelijks je leven
zeker bent op drukke dagen.
LAAT SBB TOCH STOPPEN MET DE
ZAAK ZO OPEN TE BREKEN, DAT
HET EIGENE EN HET ZUIVERE VER
LOREN GAAT.
En dit alles gebeurt zonder enige in-
of tegenspraak, want het SBB is auto
noom m deze terreinen, al is het dan
ook op kosten van onze gezamenlijke
belastinggelden, die we toch graag aan
een beter doel zagen besteed. Wij gelo
ven er nl. niet in, dat op deze wijze de
recreatie wordt verbeterd, ook al zal
men deze vlag op het schip zetten.
Hoogstens kunnen we konstateren,
dat de recreatie zich andermaal ont
popt als de moderne, grote en machtige
vijand van natuur en natuurbescher
ming, en ditmaal nog wel door toedoen
van mensen, die m.i. een andere ge
dachte hebben, getuige ook o.a. het on
volprezen RIVON, dat samen met het
SBB zulk prachtig werk voor het na
tuurbeheer verricht.
Ik hoop, dat andere leden van de
Vriendenkring ook hun visie willen ge
ven, want dit is een symptoom van een
meer algemeen verschijnsel, dat niet al-
le*en gesignaleerd maar ook op werke
lijke gronden moet worden bestreden
Ook een loffelijk en goed bedoeld
streven, om mensen tot en in de na
tuur te brengen, kan afschrikwekkende
gevolgen hebben.
Ik geloof nog steeds niet, dat bevor
dering van massa-ercreatie de mensen
werkelijk tot de natuur brengt.
En het kan toch ook niet de bedoe
ling zijn, midden in een mooi brok na
tuur een nieuw soort bermtoerisme tot
ontwikkeling te brengen
De massa gaat m.i. aan het werkelijk
mooie en de stilte van de natuur toch
voorbij, en gebruikt de „opening" voor
eigen doelen, met als resultaat: Vervui
ling, vernieling en ontluistering van "t
vele schone.
Texelaars, wees wijs met uw natuur;
breek gerust de stranden open voor de
recreatie, maar laat de natuur met
„rust"; de vele werkelijke natuurlief
hebbers, die ook naar Texel komen, ne
men graag een mooi maar hobbelig
zandpad voor (lief; asfalt hebben ze
thuis meer dan genoeg.
Laat niet de asfaltcultuur gaan over
heersen, want dan is over enkele jaren
Texel Texel niet meer; en daarmee zou
iets onvervangbaars voor altijd verlo
ren zijn. J. Tolner Ing.
Een paar jaar geleden werd eep van
de laatste „vrije" duingebieden van
Texel, de Bleekersvallei, gesloten voor
het publiek, behalve op een paar paden.
De zin daarvan is ons ontgaan, want
het is wel een interessant maar be
paald geen „rijk" gebied.
Dit voorjaar bereidde Staatsbosbe
heer ons een geheel andere verrassing,
die echter wel de zelfde uitwerking
heeft, nl. het open stellen van de Bolle-
kamer via een uitgezet pad, waar je
heel gedwee langs mag wandelen als in
een stadspark.
Tegelijkertijd werd de „Vogeltocht"
voor dit gebied afgeschaft. „Vrij op de
paden'' is hier wel een ruime vertaling
van de werkelijkheid, want er is maar
één pad en je moet precies daar lopen
waar de „autoriteiten" dat willen.
„Ontsloten" is ook al 'n groot woord
want je wordt precies om de mooie ge
bieden heen geleid; ik zou bijna zeggen:
„om de tuin geleid".
Voor mij en vele andere natuurver-
kenners en -zwervers betekent dit, dat
het mooie terrein in wezen afgesloten
is, echter.dan zonder dat de vogels
algehele rust krijgen.
Dan liever een tocht onder goed ge
leide van een vogelwacht, waarbij je
ook nog waardevolle botanische waar
nemingen kunt doen en je hart ophalen
aan de vele ervaringen van de altijd in
het terrein vertoevende vogelwachter.
Een eventueel doel, om meer mensen
in vrijheid tot en in de natuur te bren
gen wordt voorbij gesohoten, want
daarvoor is er langs het pad veel te
weinig boeiends van het planten- en
dierenleven te zien, en elke vorm van
voorlichting ontbreekt.
Mijn conclusie is, dat op deze wijze
zowel de natuurliefhebber als de even
tuele nieuweling te kort wordt gedaan,
en dat de geboden vrijheid slechts een
schijnvrijheid is, die een gevoel van
teleurstelling bij de bezoeker achter
laat.
Een gebied als de Bollekamer is niet
te vergelijken met de Hoge Veluwe of
het Deelenvoud en vraagt dus ook an
dere begeleiding of volledige openstel
ling (die we voor de Bollekamer niet
voorstaan).
Op deze wijze heeft SBB een teleur
stellende stap gedaan, en ik hoop, dat
men niet op deze wijze zal doorgaan,
doch op zijn schreden zal terugkeren.
Het doel van deze regel is tevens,
enige discussie uit te lokken.
Ik hoop dat meerdere leden hun licht
over deze kwestie zullen laten schijnen,
waaruit SBB dan wellicht ook waarde
volle conclusies kan trekken.
J. Tolner Ing.
COMMENTAAR
Graag wil ik over het door de heer
Tolner aangeroerde probleem ook even
kort mijn zegje zeggen. Tot op zekere
hoogte ben ik het met de kommentator
eens, maar overigens verdient het stre
ven van SBB de natuurreservaten in be
perkte mate open te stellen, niets dan
lof.
Sommige terreinen lenen zich niet
voor bezoek langs paden Een dergelijk
gebied is m.i. de Geul De uitkijkpost,
die SBB hier heeft gebouwd, vind ik
daarom ideaal. Zonder de vogels te ver
storen en het tere duin te vertrappen
kan men hier van redelijk geringe af
stand van de vogels genieten. Dergelijke
terreinen zijn óók de Mokbaai, typisch
een gebied waar je de vogels vanaf het
omringende duin observeert, de Petten,
ideaal gelegen vlak aan de weg, en ook
de Bollekamer.
Het oude pad, lopend langs de grens
van vlak en duin. was m.i. al voldoende.
Misschien zouden alleen op enkele
plaatsen uitkijkposten als bij de Geul
gebouwd kunnen worden. Er bestonden
ook reeds jaren paden meer zuid-oost-
waarts in dit duingebied, waarlangs je
van het Jan Ayeslag in het gebied van
de Bollekamer kon komen. Daar is niet
veel volgbaars van over gebleven.
Het nieuwe pad, dat al meanderend
(je wordt er draaierig van) door het
duin loopt van de vallei naar de Witte-
weg, vind ik een mislukking. Toen ik
het dit voorjaar met vrouw en kinderen
we kenden het nog niet volgden,
hadden we er tenminste gauw genoeg
van. Het kronkelt te veel en leidt ner
gens heen, zodat we op een gegeven
ogenblik maar langs ongebaande, maar
voor mij bekender wegen zijn doorge
gaan.
Daarom, het streven om wandelpaden
in het duin aan te leggen is zonder meer
te loven, maar paden moeten ergens
heen leiden, ze moeten bovendien deel
zijn van een systeem, zodat je bijv. van
de Witteweg naar het Jan Ayeslag kunt
wandelen en van het Jan Ayeslag naar
het Westerslag enz., waarbij er boven
dien nog duidelijker mogelijkheden zijn
om in een botanisch interessant gebied
als de Bollekamer wat dichter bij de
Moksloot en de vegetatie te komen en
er óók nog dwarsverbindingen bestaan.
Als alles dan nog duidelijk staat beweg-
wijzerd, met (lage) degelijke houten
borden (zoals we van SBB gewend zijn)
en bovendien alle paden én fietspaden
staan aangegeven op een werkelijke
Voetspoorkaart, is iedereen tevreden.
't Valt niet mee om het de natuur-
minnende wandelaars naar de zin te
maken
Hoewel ik zelf liever op eigen houtje
op stap ga, geloof ik dat de geleide
excursies in een grote behoefte aan na
dere kennismaking met de natuur voor
zien en als zodanig ook niet gemist kun
nen worden in een gebied als de Bolle
kamer, waar een buitengewoon inte
ressante ontwikkeling (regeneratie) van
flora en fauna te zien is.
A. J. Binsbergen
BESCHERM
UW WATERLEIDING
REEDS IN DE HERFST
Hebt u een koud huis? Controleer
NU hoofdkraan en aftapkraan. Meld
defecten voor het gaat winteren.
Tocht is de grootste vijand van uw
huis. Maak daarom kieren en tocht-
naden dicht.
Houd de hoofdkraan goed bereikbaar
GESLAAGD
De heer Peter Ran te Den Burg deed
dinsdag in Amsterdam met gunstig ge
volg examen voor het diploma vakbe
kwaamheid bromfietsbedrijf. De heer
Ran is werkzaam bij Rijwiel- en Brom-
fietshandel C. Ran.
(Vervolg van pagina 1)
51.000 personen die in het hoogseizoen
op het eiland tegelijk overnachten".
Een effektieve verhoging van het uit
keringspercentage op de algemene uit
kering uit het gemeentefonds voor 1970
mag niet worden verwacht omdat de
mmister al bij voorbaat heeft gesteld
dat het in de bedoeling ligt slechts tot
wijziging van het percentage over te
gaan bij algemene loon- en salarismaat
regelen.
Onderwijs
In principe worden alle door de ge
meente gemaakte kosten voor het lager
onderwijs door het rijk vergoed. Het
rijk werkt echter met normbedragen
en deze waren de afgelopen jaren niet
toereikend. Volgens de begroting 1970
moet de gemeente voor ƒ47.000,uit
eigen middelen bijpassen. De minister
van Financiën heeft evenwel laten we
ten dat over de jaren 1963 tot en met
1970 nog ongeveer ƒ190 miljoen aan de
gemeenten zal worden uitbetaald. Uit
deze nabetaling zullen ook op Texel
wellicht de tekorten worden gesaneerd.
Ook voor de Beatrixschool kan nog op
een nabetaling uit het gemeentefonds
worden gerekend.
De gemeentelijke sociale dienst heeft
in 1970 een subsidie nodig van
ƒ1.127.302,— tegen ƒ912.125,— in 1969.
Van dit bedrag wordt in principe 80°/o
door het rijk vergoed. Het hoofdstuk
„bijstand" geeft in de begroting van de
sociale dienst de hoogste stijgingen te
zien, als gevolg van de stijgmg van de
kosten van het levensonderhoud en van
de verzorging in tehuizen. Het staat
nog niet vast welke bestemming het ge
bouw in de opgeheven sociale werk-
tuin zal krijgen. Gedacht wordt aan het
stichten van een dagverblijf voor gees
telijk gehandicapten. Het nadelig saldo
van de centrale werkplaats 'De Bolder'
is belangrijk minder toegenomen, voor
al als gevolg van de stijging van de
personeelslasten van leiding en admini
stratie en van de loonkosten van de
WSW-werknemers. De exploitatie van
het bejaardenhuis Irene is zodanig dat
herziening van de verzorgingsprijs tot
1 juni 1970 achterwege kan blijven.
Raadhuis
Het nieuwe raadhuis dat nu vrijwel
gereed is, kost aan exploitatielasten
(rente, afschrijving, onderhoud, schoon
houden, verlichting, verwarming, wa
terverbruik, telefoon, belastingen, ver
zekeringen enz.) in 1970 ƒ231.061,
Men is nog doende een plan op te
stellen voor huisnummering, straat
naamborden en verkeersborden. Het -
onderzoek zal binnenkort worden afge
rond. In het 5-jarenplan is elk jaal
20.000,geraamd voor herziening
van straatnaamgeving en huisnumme
ring..
Veel geld moet worden uitgetrokken
voor herstel van meestal door de jeugd
veroorzaakte vernielingen B. en W.:
„Reeds tweemaal is via de plaatselijke
pers, schoolhoofden en politie de Texel
se jeugd gewezen op de gevolgen van
beschadiging en vernieling van ver-
keers- en straatnaamborden. Blijkbaar
hebben die oproepen nog maar bitter
weinig resultaat opgeleverd. Mede door
dit laatste dient o.a. de post plaatsing
en onderhoud van verkeersborden voor
1970 tot ƒ27.300,te worden verhoogd;
de raming in de begroting voor 1969
bedroeg J 20.500,
Van het bedrag ad ƒ27.300,kan ze
ker ƒ8.000,aan baldadigheid en ver
nielzucht worden toegeschreven. Dit
verschijnsel doet zich op meerdere ter
reinen voor. Als voorbeeld kan worden
genoemd, het nieuwe raadhuis.. Dit ge
bouw, dat nog niet officieel is geopend
draagt toch hier en door al duidelijke
sporen van baldadigheid. Ook in de
plantsoenen wordt veel schade onder
vonden. Wij betreuren het deze ver
schijnselen te moeten constateren".
jat
3
:oc
roe
v<
toe
van 17 november t/m 1 december
Nadere mededelingen
1. Oproepkaart meenemen.
2. De kosten bedragen ƒ2,50 per pfcei
soon en dienen in de auto te won r,
voldaan.
Per minuut worden 3 personen
fotografeerd. Betaalt U, om opo
houd te voorkomen, met gepast ge
3. Ontkleden is niet nodig. Wel wo
verzocht er op toe te zien dat k:
pen in de kleding alleen voorkon
over het midden van borst en rug
4. Alleen in bijzondere gevallen (zie
te, verhuizing, vakantie, beroe ko
werkzaamheden b.v.) mag men
een andere tijd of plaats dan de
roepkaart aangeeft, worden ond k,
zocht.
5. Het personeel van de P.T.T. oi 17
vangt 2 oproepkaarten. Verzo
wordt, beide oproepkaarten naar
onderzoekauto mee te nemen.
vrijdag 21 november
9.00 - 12.00 uur, Den Burg, achter po
kantoor.
13.30 - 15.30 uur, Den Burg, ach
postkantoor.
maandag 24 november
14.30 - 17.00 uur, De Koog bij R.K. kJed
18.30 - 19.30 uur, De Koog bij R.K. k|ar
dinsdag 25 november
9.00 - 12.00 uur, Den Burg achter pejeu
kantoor.
14.00 - 17.00 uur, Oudeschild, ach
dorpshuis.
18.30 - 19.30 uur, Oudeschild, ach
dorpshuis.
woensdag 26 november
14.00 - 14.30 uur, Spang, bij hoeve
ria".
15.30 - 16.30 uur, Oost bij oude scha
19.00 - 20.15 uur, Zuid Eierland,
vliegveldpaviljoen.
R.K. KERKDIENSTEN
weekend 22 en 23 november 1969
Den Burg: zaterdag 19.30 uur
zondag: 8.30 en 10.30 uur
De Koog: zondag 10.00 uur
De Cocksdorp: zondag 10.00 en 19.00 u
Oosterend: zaterdag 19.30 uur,
zondag 8.30 uur
Oudeschild: zaterdag 19.00 uur
zondag 10.30 uur
Den Hoorn: zondag 9.00 en 19.00 uuid
be
op
Dl
PROTESTANTSE KERKDIENSTElJtoi
Zondag 23 november 1969
HERVORMDE GEMEENTEN
Den Burg 10.00 uur ds. Froentjes
De Cocksdorp 9.30 uur ds. Waardenbi
Viering H. Avondmaal
Den Hoorn 10 uur ds. Rozemond
Oogstcollecte
De Koog 19.30 uur ds. Waardenburg
collecte „Kerk en Israël"
10.30 uur jeugdkapel
De Waal 11.00 uur ds. Waardenburg
Oosterend 9.45 uur ds. Visser
Oudeschild 11.00 uur ds. Visser
GEREFORMEERDE KERK
Den Burg 10 uur Evang. D J. de Lai
van Kolht
15.00 uur Evang. D. J. de Lange
Oosterend, 9.30 uur, ds. Kruithof
15.00 uur ds. Kruithof
GEREFORMEERDE GEMEENTE
Oosterend 10.00 en 16.00 uur Diens:
in het Gebouw voor Chr. Belang
DOOPSGEZINDE GEMEENTE
Den Burg 10 uur ds. Kuitse
ZON, MAAN EN HOOG WATER
De zon komt op 23 november op om
uur en gaat onder om 16.39 uur; 26 now
ber op om 8.18 uur en onder om 16.36 ut
Maan: 24 nov. V.M.; 2 dec. L.K.
Hoog water ter rede van Oudeschild
21 nov. 6.22 en 18 36; 22 nov. 7.15 en 19.
23 nov. 7.57 en 20.12; 23 nov. 8.33 en 20:
25 nov. 9.08 en 21.27; 26 nov. 9.44 en
27 nov. 10.19 en 22.32; 28 nov. 10.57 en 23J
29 nov. 11.32 en 23.35.
Aan het strand ongeveer een uur eer
hoog water.
NOODSLACHTINGEN
Voor noodslachtingen in de period
22 november t/m 28 november,
2182, b.g.g. telefoon 2069.
WEEKENDDIENSTEN ARTSEN:
van zaterdagochtend 8 uur tot
maandagochtend 8 uur
Dokter COUTINHO, Den Burg, tel.
(02220) 2023.
DIERENARTSEN
van vrijdag 18.00 uur tot
maandag 8.00 uur
J. BEEKMAN, De Waal, telefoon 2936.
(02220) 2527.
GROENE KRUIS
ingaande vrijdag 24 uur tot en met
maandag 13.00 uur
Zr. RIETVELD, Den Burg, telefoon
(02220) 2414.
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
De zuigelingen, die aan de beurt
zijn, worden op het bureau verwacht
op de tijden dat hun eigen huisarts
zitting heeft. Deze tijden zijn als volgt:
dokter Barnard, woensdag 26 november
om 13.00 uur.
dokter Elias, woensdag 26 november
om 15.00 uur.
TEXELAARTJES
3 regels ƒ1,60; elke regel
méér ƒ0,50. Onder adres
te bevr. (niet eerder dan
11 uur in de Boekh.) en
onder nummer ƒ0,50
meer. Alles inclusief 4%
B.T.W.
Schoonmaakbedrijf
Harm Spigt, tel. (02228)
311
Alle soorten vogel
kooien en -zaden, goud
vissen en aquariums. Uw
keus - bij Geus
Voor oud ijzer, lompen,
metalen en bruikbaar
ijzer. J. W. Schagen,
Wagemakerstraat 28, Den
Burg, tel. (02220) 2470
Rekeningen? Uw druk
kerij met vakmanschap
N.V. v.h Langeveld de
Rooij, tel. 2741
Alle verzek. en financ.
J. Dekker, Kogerstr. 33,
Den Burg, (02220) 2833
Voor Uw verhuizingen
van Koningsbruggen,
Nieuweweg 13, Den Hel
der, tel. (02235) 587. Wij
verzorgen Uw declaratie.
Ze zijn er weer! De al
lerbeste aardappelen
Irene. P. Eelman, Nieuw
Leven, Den Burg, tel.
(02220) 3038
Nu volop hand- en
moesappelen en handpe
ren. M. Huisman, „De
Veen", tel. 2203
Te koop „Irene" con
sumptieaardappelen, pri
ma kwaliteit. B. Dros,
Kadijksweg, Den Burg,
tel. 2979
Direkt te aanvaarden:
thuiswerk. Folders vou
wen, adressen schrijven,
enz. Inl. (postzegel in
sluiten) „Unitex", Post-
box 184, 's-Hertogenbosch
Visitekaartjes? Uw
drukkerij met vakman
schap: N.V. v.h. Lange-
veld de Rooij
Opleiding voor al uw
rijbewijzen en ook voor
verlenging van rijbewij
zen. Rijschool Groot, eig.
K. H. Boon. Vamor ge-
dipl., tel. (02230) 13252.
Theorieles met films en
kleurendia's vrijdags in
pension Visser, Schoon-
oordsingel 17, Den Burg.
Voor gebruikte en on
geregelde meubelen J.
Jongedijk, Schilderend 60
tel. (02220) 2777
Te koop 1 Fiat 124 sta
tioncar 1968; 1 Fiat 850
1965; 1 Fiat 1100 1964; 1
Fiat 600 1962. Garage
Schoorl, Waalderstraat
Voor al uw tegel-, mo
zaïek- en natuursteen-
werk. Fred Veul, Schil-
derend 94, tel. 2331
Wij slijpen ze weer de
mesjes van uw veeschaar
enz. Witvliet, Pontweg.
Vanavond en
morgenavond
U.D.I.
Te koop z.g.a.n 2 rot
stoelen en tafel. P.
Kuiter, Heemskercks
16. Oudeschild
Geh dame b.z.a. vifrt
halve dagen of 3
p.w. voor hulp in de v,'
kei bij de Sinterkla^er
drukte. Adres te bevr.
burau van dit blad
Lompen- en metal!
handel Cobus Spigt, Eii
land, telefoon (02225) j
Te koop i.g.st.z. ee
Inlichtingen Thijssela 0
70
>P
01
Te koop aang. kinds
led. en matras en te ko
gevr. witte kunstscha
sen, maat 38 - 39. Zwas
straat 10a
Wegens overcompli
te koop aangeboden f es
orgel, een wasmachi
een wasketel, gasstel, tl II
dressoir, gehoorappar:
en ringleiding, tel. (022 "l
497
Te koop prima ol
haard (Interno), 2-pi
Molenstraat 75, tel. 273J1
Biedt zich aan jonj je
man in bezit van rijbefl
B.C.DE voor werkzaa
heden alleen op de zat<
dag. Brieven onder nu
mer 282 aan bur. van
blad
;tr;
U
Ji
geheel roestvrij staal
met plastic binnenemmer
en 10 pedaalemmerzak
ken.
I Jzcrhandel/supcrmarkt
Tel. 2346
