Cjrocn *2wart?Jexels in het harL, Ouwe Sunderklaas 1969 werd door naaktlopers beheerst mm lil HmmL CEUTKALE 8 '\JMTUl\?£DW TEXEL ;VmHüURi)öfev5ymoKAtEN Jan van der Vis El Clandestieue kampeerders kwamen terug om te speien Aantal deelnemers blijft groeien kwaliteit voorstellingen goed Texelaar veroorzaakt gruwelijk ongeluk bij Den Helder In memoriam N.V.S.H. vergroot activiteit p t iaa. 597; [NSDAG 16 DECEMBER 1969 83e JAARGANG No. 8428 Uitgave N.V. v/h Langcveld De RooU Postbus 11 - Den Burg, Texel - Tel. 2741 d.: Harry de Graaf, Kccsomlaan 43, Den tel. (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403 Verschijnt dinsdags en vrijdags Bank: Ncdcrl. Middenstandsbank; Coop. Raif* fcisenbank; Amro-bank. Postgiro 652. Abonn. prijs ƒ3,90 p. kw. -f 40 cL incasso. Advert. 18 ct per mm. excl. 40/0 BTW Het was niet zo'n verrassing dat de naaktstrandaffairc het meest uitge beelde onderwerp was van het vrij dagavond gevierde Ouwe Sunderklaas. Vooral in Den Burg was het aantal „naaktlopers" dat in positieve of nega tieve zin iets over deze kwestie naar voren kwam brengen, zeer groot. Een tonig was dat niet, want het gebeurde op de meest uiteenlopende manieren. Veel meer onderwerpen uit het cilan- delijke nieuws van het afgelopen jaar bleken zich voor aardige voorstellingen te lenen. Verheugend was het dat men het vrijwel uitsluitend in plaatselijke actualiteiten had gezocht waardoor het feest meer dan de vorige jaren zijn unieke karakter toonde. Ook het aan tal deelnemers was, met uitzondering van Oosterend en De Koog, aanmerke lijk groter dan vorig jaar. De zeer gun stige dag (men kon de hele zaterdag uitslapen) en het goede weer zullen daar ongetwijfeld debet aan zijn ge weest. Prettig was het ook dat het feest dit jaar weer zonder ernstige ongeluk ken afliep. Ondanks het ongetwijfeld enorme aantal personen dat zich in de loop der nacht min of meer onder in vloed van spiritualiën huiswaarts begaf, deden zich geen verkeersongelukken van betekenis voor. De politie voor deze avond versterkt met de verkeersgroep en enkele marechaussees, hoefde alleen in te grijpen bij enkele vechtpartijtjes in Den Burg. Een beter geslaagd Ouwe Sunderklaasfeest is dus nauwelijks denkbaar. De maskerade was overigens wel van korte duur. De speulers lijken ieder jaar later op straat te komen en steeds vroeger de café's in te duiken. In Den Burg was het in de straten betrekkelijk stil. De drukte concentreerde zich op de Groeneplaats waar de jury, in het leven geroepen door de dorpscommis sie, zijn moeilijke taak verrichtte op het terras van „De Lindeboom-Texel". Er deden dit jaar ook speulers van niet- Texelse bloede mee. Een hele groep bleek te bestaan uit jongelui die de af gelopen zomer op last van de politie het niet-erkende kampeerterrein De Bol van de heer J. v. d. Berg hadden moeten verlaten. Ze kwamen nu nog eens tegen dat voorval protesteren. Op een door een tractor voortbewogen toi- lelwagen stonden allerlei leuzen en zelfs waren de wanden van de wagen voorzien van grote persfoto's die het geruchtmakende gebeuren van de af gelopen zomer nog eens in herinnering brachten. (YV)ratten Het optreden tegen de te harde café- muziek door de burgemeester werd door een speuler duidelijk afgekeurd. „Hardere cafémuziek en laat de buren maar barsten". Een ander vond dat de gemeente zich beter druk kon maken over het zwembad inplaats van het naaktstrand. Goed voor een prijs was Toevallig waren twee groepen op het bijzon der aardige idee gekomen om een Texelse uitgave te brengen van het lied„'t Is uit het leven gegrepen" uit het tv-programma „Farce majeur". De voorstellingen leken in voor dracht, tekst cu uitbeelding zóveel op elkaar dat velen ze wel door elkaar gehaald zullen hebben. Beide groepen stelden in een pakkend gezongen tekst, begeleid door levende muziek, allerlei gemeentelijke en andere (wantoestan den aan de kaak. Eén van beide moest de prijs krijgen en na rijp beraad besliste de jury dat het nummer 85 moest worden. het duo dat het bekende rattenaffiche meevoerde maar ervan had gemaakt: „(W)ratten gezien? Meld ze!" En waór ze moesten worden gemeld werd ook duidelijk gemaakt „Bij het SCWT (Schimmel Centrale en Wrattenbedrijf Texel). Een greep uit de naaktstrand- uitbeeldingen: „Déze toerist laat zich niet verder uitkleden; leve de gemeen teraad!" Een enkeling liep met een bord: „Moeder wil naar het strand. Va der wil geen heibel. Hij leest de bij bel". De toekomstige waterfabriek ble ken enkele spelers als een plan te zien dat de Texelse gemeenschap veel geld gaat kosten. Ra(a)d Bijzonder aardig, omdat er intensief bij werd gespeuld, was de man met het ,,Ra(a)d van avontuur" waarmee de ge meenteraad werd bedoeld. Een draai aan het rad bracht de naam van een raadslid te voorschijn en de speler gaf dan een korte beschouwing op het be leid van de bétrokkene. Waarbij hij zich een goed lezer van de raadsverslagen toonde maar er soms wel heel merk waardig commentaar aan verbond. Ook door anderen werd stevig de draak ge stoken met de gemeenteraad. „Ze heb ben ons te pakken met hun plastic zak ken" en „De jeugd moet in de raad, dóarbij heeft Texel baat". Twee leden van het college van B. en W. werden uitgebeeld door een mekkerende bok die van een zwaar ambtsketen \vas voorzien en door een postbode. De post bode wist met de grootste moeite te voorkomen dat de bok een groen blaad je atHet was een goed gespeeld doordenkertje dat de jury met een prijs beloonde. Een enkeling, verkleed als 'r reusachtige bloeiende bloem, verkon digde: de folklore bloeit weer. Ook dat was een prijs waard, vond de jury. Een bejaard echtpaar demonstreerde voor een eigen strand. Andere speulers vonden de plastic zakken van de rei nigingsdienst wel érg duur (45 cent). Ze» concludeerden: Het raadhuis moet be taald worden. Naaktkijker De man met de naaktverrekijker won een verdiende prijs. Ieder die het wilde mocht er door kijken en men kréég dan ook werkelijk enig zeer prikkelend vrouwelijk bloot te zien in plaats van een waterstraal in het ge zicht zoals meestal met dergelijke voor stellingen. Er was ook een speuler in het schandblok geklonken. Het bord dat erbij hing vermeldde; met ontbloot lijf op het strand lopen. Êen andere „de monstrant'' vroeg; „En nou vraag ik er's; waar is nou het strand voor flik kers?" De zomer met het watertekort inspireerde tot: „Zomer '69: twee em mertjes water halen". De revuegroep van de buurtvereni ging Kogerstraat - Schoonoordsingel - Witte Kruislaan deed voltallig mee met het „cabaret spruitjescultuur". Ze na men al zingend meerdere aspecten van het gemeentebeleid op de hak en von den onder meer dat Texel met het af wijzen van het naaktstrand de boot had gemist. Een enkeling critiseerde het feit dat Texel nog steeds niet over een openbaar toilet beschikte. Op het raad huis heeft men er echter maar liefst 23. „Houwen ze daar zó van hun ge mak, of hebben ze zoveel kouwe kak?" Het feit dat op het raadhuis een cen traal antennesysteem staat en op huize Irene, waar het veel dringerder nodig is, nog niet, had een groep dankbaar geinspireerd en in de1 prijzen gebracht. Tippelen Een dame, kennelijk van lichte zeden, had gehoord van het controlled tipping system aan de Mokbaai. „Ik tippel al gecontroleerd (onder hygiënisch toe zicht)", zei ze. Verder noteerden we: „Hou op met dat gefriemel, toon gerust je blote pie mel". Een clandestiene kampeerder. „Wat een lol, Texel is nooit vol!" Een voorvechter voor een openbaar toilet: „Zet neer die plee, dan is Ank ook te- vree". Op het dreigend pierentekort: „Vissen is een mooie sport, nl. komen we straks pieren tekort". „Texel, land waar het goed leven is", aldus een per siflage op de gespreksaktie Holland Noord aan het woord. Iemand die de werknemers van de gemeentelijke reinigingsdienst blijkbaar niet bij hun officiële namen kent merk te over de overschakeling op plastic huisvuilzaken op; „Lange Gerrit minder werk; Boet Slik in zijn schik". Totaal meldden zich 94 nummers bij de jury, ongeveer vijftien meer dan vorig jaar. Vroeger op de avond waren 68 kinderen actief. De uitslagen. Kinderen Enkelingen: 1. nummer 6 „Ruimte vaarder", prijs (waardebon) ƒ5,2. nummer 42 „Streetfegertje" 3,50; 3. nummer 45 „Smurf" ƒ2,50. Paren; 1. nummer 20 „speeltuin 't Groentje" 6,50; 2. nummer 17 „Robot ten" 4,50; 3. nummer 59 „stropers" ƒ3,—. Groepen: 1. nummer 44 „Zwaan kleef aan" ƒ10,2. nummer 43 „Hans en Grietje" 7,50; 3. nummer 48 „Lieve- heersbeestjes" ƒ5, Ouderen Enkelingen: 1. nummer 37 „Blootkij ker" 7,50; 2. nummer 33 „Folklore bloeit" 7,5(^ 3. nummer 91 „Foto graaf" ƒ5, Paren: 1. nummer 29 „Ra(a)d van avontuur" ƒ8,2. nummer 20 „Wrat- tengym" ƒ8,3. nummer 31 „Bok en postbode" ƒ6, Groepen: 1 nummer 85 „Farce ma jeur" 15,2. nummer 65 „Rusthuis Irene" ƒ15,3. nummer 92 „Plastic zakken" ƒ10, De folklore-beker, voor de aardigste Texelse voorstelling, ging naar de groep „Collecte voor de waterfabriek" (nummer 27). Alle eerste prijswinnaars kregen een wisselbeker. De folklore-beker mag de winnaar direkt behouden. Prijzen kun nen worden afgehaald bij mevrouw J van Beek-Koster, Wagemakerstraat 1 Den Burg. (Zie verder pagina 2) DEN HELDER De 27-jarige Texe laar P.D. heeft zaterdagavond om 18.20 uur cp de Rijksweg vlak bij Den Hel der een verkeersongeluk veroorzaakt dat aan vier mensen het leven heeft gekost. D. kwam met zijn personenauto uit de richting Alkmaar. Gebrek aan slaap (hij is chauffeur op lange internationale routes) was er de oorzaak van dat hij op 400 meter afstand van de bebouwde kom van Den Helder op de linkerweg- hclft raakte en daar botste op een uit tegenovergestelde richting komende personenauto met vijf inzittenden. Als gevolg van de botsing kwam deze wa gen in het Noordhollands kanaal te recht; slechts één van de inzittenden kon zich redden. D. moest in het zieken huis worden opgenomen. BRANDMELDING Bij brand altijd bellen (02220) 2066. Dit geldt voor alle dorpen, zowel over dag als 's nachts. Met Jan van der Vis is één van de grote zonen van Texel heengegaan. Be genadigd met een scherp verstand, een goede gezondheid en bovenal met een gaaf karakter, was het hem gegeven gedurende zijn lange leven de opkomst van de Texelse visserij mee te maken. Hij was bovendien in de gelegenheid mede te stuwen in de richting die de kotter visserij thans koerst. Zonder overdrijving kan gezegd worden dat de betekenis van mannen als Jan van der Vis verder reikt dan de locale gemeen schap. Hij behoort tot de pioniers van de Nederlandse kottervisserij. Jan van der Vis werd geboren op 9 november 1875 te Zevenhuizen, nabij Oosterend. Zijn vader Biem beoefende de schelpenvisserij in het Eijerlandse gat en dat deel van Texel dat sedert 1876 de polder Het Noorden wordt ge noemd. Aanvankelijk voer hij tesamen met zijn broer Piet op het schip van zijn vader. Toen het op het einde van de 19de eeuw met de Texelse visserij bar slecht gesteld was trok hij naar Haar lem. Daar oefende hij van 1899 tot 1905 de beurtschipperij uit. Teruggekeerd op Texel ging hij weer in de visserij. Thans evenwel met zijn broer Toon. Dit samengaan met zijn broer Toon zou van verstrekkende be tekenis blijken te zijn. Tot 1928, toen hun zoons inmiddels aan boord geko men waren, bleven zij bij elkaar. In die periode legden zij de grondslag van hun bedrijf. Overal waren zij te vinden. Zowel op de Noordzee, het Kanaal, als de Zuiderzee. In de zomer voeren zij op de Noordzee, in de winter visten zij veelal op garnalen. Al spoedig zouden zij zich uitsluitend tot de Noordzeevis serij bepalen met hun blazers. Dit speelde zich allemaal af in die periode, dat in de haven van Oudeschild wel 100 blazejrs lagen. In de eerste wereld oorlog geperkte hun visserij zich tot het vissen van mosselen, die naar Duitsland en Engeland werden gezon den. In 1922 lieten de gebroeders in Zaan dam een houten boot bouwen, die eerst met een zeil, later met een 26 pk motor werd uitgerust. Dit was slechts een korte episode. Al in 1923 werd een ijzeren botter aangeschaft, de TX 37. In 1928, toen ze uit elkaar gingen, liet Jan een kotter bouwen, de TX 4 met 'n 100 pk. motor. De TX 4 was één van de eerste kotters die als het ware model stonden voor de latere kotter visserij van ons land. Jan van der Vis was een waardig representant van de Texelse visserij van vóór 1940. Bij hem en zijn collega's Nachtfilm in City-theater Dc 110 op Texel woonachtige leden van de Nederlandse Vereniging voor Sexue- le Hervorming zijn aangesloten bij dc afdeling van Den Helder. Tot dusver ontplooide men op Texel weinig activi teit. Een pas opgerichte werkgroep „ac tiviteiten" wil daarin verandering brengen en zal vrijdagavond a.s. in Den Burg drie evenementen organiseren. Op verzoek van het vormingscentrum voor jonge volwassenen wordt door de werkgroep „Jongerenwerk" een film en discussieavond gehouden in de LTS- kantine, aanvang half acht. Vertoond wordt „Sex is overal" van Kees Brusse, een film die werd gemaakt in opdracht van de Nationale Federatie voor de geestelijke Volksgezondheid. De film dient als uitgangspunt voor de daarop volgende discussie, die zal worden ge houden onder leiding van de heer Fred Heres uit Den Haag. Ook jongeren die niet bij het Vormingscentrum zijn aan gesloten kunnen de avond meemaken. Nadere inlichtingen kan men desge wenst krijgen bij het secretariaat van het Vormingscentrum, Warmoesstraat 38 te Den Burg, telefoon 3065. De Texelse NVSH-leden zijn uitgeno digd voor een oriënteringsbijeenkomst, die van 20.00-22.00 uur wordt gehouden in ,,De Lindeboom-Texel". Bestuurs- en werkgroepleden zullen van gedachten wisselen over de oprichting van een aktiegroep op Texel met als doel het regelmatiger doen plaatsvinden van NVSH-aktiviteiten, zoals filmvoorstel lingen, lezingen, gespreksbijeenkomsten e.d. Het NVSH-ledenraadslid mevrouw A. Heistek-Meesters zal iets vertellen over organisatie en opzet van de NVSH. Voor ieder toegankelijk is de nacht voorstelling die om half elf wordt ge houden in het City-theater. Vertoond wordt de speelfilm „Le Bonheur", waarin de huwelijksproblematiek aan de orde komt. Kaarten a ƒ1,50 zijn tevo ren af te halen bij dc NVSH-depóthou- der op Texel, de heer Hooijberg, Boo- gerd 26, en vrijdagavond vanaf 21.30 uur aan de zaal. uit die jaren werd een levenshouding aangetroffen, die zich kenmerkte door hard werken en sober leven. Een le venshouding die niet in de laatste plaats werd geinspireerd door een op recht geloof. Deze „innerweltliche aske" leidde ertoe dat zich in die tijd een aan tal levenskrachtige bedrijven kon ont wikkelen, die zoals gezegd, later vele anderen tot voorbeeld zouden dienen. Deze unieke ontwikkeling was uiter aard niet uitsluitend het werk van Jan van der Vis. Er waren meer Oosteren- ders uit hetzelfde hout gesneden. On der hen was Jan van der Vis zeker niet de minste. Met Biem Vlaming en Aris Ellen behoorde hij tot de oprich ters van de Coöperatieve Inkoopvereni ging voor Visserij benodigdheden. Na 1945, hij was toen al 70 jaar, heeft hij niet meer gevaren. Voor het lid maatschap van de gemeenteraad, waar in hij voor de CHU zitting had van 1935 tot 1939, bedankte hij. In de Ned. Herv. kerk was hij eerst diaken, later ouderling. Dit terugtrekken uit het werk, het openbare werk en het openbare leven betekende niet dat zijn interesse voor zijn omgeving verdwe nen was. In tegendeel. Hij bleef nauw betrokken bij het werk van zijn zoons en daarna van zijn kleinzoons. Zijn kennis van de geschiedenis van de visserij van Texel was fabelachtig. Uit zijn geheugen kon hij tot kort voor zijn dood namen van schippers en bij behorende nummers van vaartuigen op noemen van omstreeks 1900. Het op merkelijke aan Jan van der Vis was misschien nog niet eens dat hij het ver leden zo goed kende, maar veeleer dat hij zo volop met zijn huidige tijd mee leefde. De huidige tijd met kotters van omstreeks 1000 pk was ook zijn tijd. Er ontging hem niets, ook al kwam hij de laatste jaren weinig buiten Ooster end. Dank zij de moderne communica tiemiddelen waarover het visserijbe drijf beschikt, volgde hij van uur tot uur de verrichtingen op zee van allen uit zijn omgeving die hem na stonden. Geen wonder dat hij voor velen een vraagbaak was. Door zijn hoge ouderdom deed zich die merkwaardige situatie voor dat hij bij velen buiten Oosterend niet (meer) bekend was. Voor hen had Jan van der Vis zich zelf als het ware overleefd. Ook op hem is van toepassing „Old sol- diers never die, they just fade away". Gezien zijn grote kwaliteiten be schouw ik het als mijn plicht nu, bij zijn verscheiden, met vorenstaande be schouwing uiting te geven aan mijn grote bewondering voor Jan van der Vis. S. Schreur

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1969 | | pagina 1