Wat de Texelse landbouw
in 1969 bracht
Bollenkwekers tevreden
over
1969
SONNEHA
BERENBURG
SPORTPROGRAMMA
Goede verwachting
voor nieuwe jaar
DERDE BLAD
TEXELSE COURANT
DINSDAG 30 DECEMBER 1969
Als we ons aan het begin van dit artikel afvragen welke zaken in het af
gelopen jaar voor de landbouw in het algemeen van belang zijn geweest,
dan meen ik te mogen zeggen, dat 1969 het jaar is geweest waarin in aller
lei kringen nagedacht is over de draagwijdte van het zgn. Plan Mansholt.
Weliswaar werd dit plan al in 1968 in de openbaarheid gebracht, maar de
discussies er over zijn vooral in het nu verstreken jaar gevoerd.
We kunnen beslist niet zeggen, dat dit plan overal met enthousiame is
ontvangen. Heel veel boeren hebben er zich door in hun bestaan bedreigd
gevoeld. En ook in de kringen van overheid en landbouworganisaties is
men zeker niet bereid om alle facetten van dit plan te aanvaarden.
Intussen zijn velen er tegelijk van overtuigd, dat het gewild of ongewild
in grote lijnen de richting uitgaat, die in het Plan Mansholt naar voren
wordt gebracht. De bewijzen daarvan zijn ook op ons eiland aanwezig. Het
aantal bedrijven wordt ieder jaar kleiner en het opheffen van vooral kleine
bedrijven zal zoals het zich laat aanzien in versneld tempo doorgaan.
Persoonlijk zijn we er ook wel van overtuigd, dat het op den duur zeer
moeilijk zal zijn voor echte kleine bedrijven om aan de boer van zo'n be
drijf een inkomen te verschaffen, dat gelijkwaardig is aan dat van andere
bevolkingsgroepen. Toch moet het ons van het hart, dat we telkens weer
ervaren, dat een werkelijk goede ondernemer het op een bedrijf van 15 1
18 ha nog vrij ver brengt.
In de eerste plaats een verlaging van
de kostprijs, waardoor de marge in ie
der geval gelijk blijft. De algemene ge
dachte is echter, dat we er niet zijn met
handhaving van een zelfde inkomen
als we in dezelfde positie willen blijven
verkeren als werkers in andere beroe
pen. Daarom zal de verlaging van de
kostprijs in de meeste gevallen gepaard
moeten gaan met een opvoering van de
hoeveelheid produkt per man.
Het zal in de komende jaren tot de
taak van de landbouworganisaties en
de landbouwvoorlichters behoren om er
in deze ontwikkeling voor te zorgen,
dat een zeer belangrijke zaak als de
leefbaarheid van het boerenbedrijf min
stens behouden blijft, maar zo moge
lijk belangrijk wordt verbeterd. Wij ho
pen daar op bescheiden wijze ook aan
mee te kunnen werken.
ZONDAG 4 JANUARI 1970
4de klasse A KNVB
Texel-Flevo, 14.30 uur
Afdeling Noordholland
Spartanen-Tex. Boys, 14.00 uur
Knollendam-ZDH, 14.30 uur
Koedijk-Cocksdorp, 14.30 uur
Zuidermeer-Oosterend, 14 00 uur
DWOW-De Koog, 14.00 uur
Texel 3-Kaagvogels 2, 14.30 uur
Samen reizen
De Koog, Tex. Boys en Oosterend.
Cocksdorp en ZDH.
MEDEDELINGEN
TOTO S.V. TEXEL
Denken de toto-leden er om dat
toto 22 hedenavond (dinsdagavond)
wordt opgehaald.
De weersomstandigheden
Wat het weer betreft vallen vooral
op het koude voorjaar en de droge zo
mer en nazomer. Ik meen te mogen
zeggen, dat het koude voorjaar, zowel
voor de veehouders als de akkerbou
wers schadelijker is geweest dan de
droogte.
Voor de veehouders betekende het
een laat einde van de staltijd en een te
geringe opbrengst van de eerste snede
gras. Zowel de opbrengst van de per
celen, die ingekuild werden als de hooi-
percelen was duidelijk minder dan nor
maal. Het gevolg is geweest, dat de
ruwvoedervoorraden op diverse bedrij
ven aan de krappe kant zijn. Weliswaar
is ook de droogte hieraan nog wel
enigszins debet, maar aan de andere
kant hebben we ook dit jaar weer er
varen dat een droge periode ook veel
voordelen heeft. De melkproduktie was
vooral in de maanden september en ok
tober in vergelijking met vorig jaar
goed.
Wat de akkerbouw betreft moeten we
vaststellen, dat het late voorjaar vooral
nadelig is geweest voor de ontwikke
ling van de aardappelen.
Op de droogtegevoelige gronden is
de stagnatie in de groei in de maanden
juli en het begin van augustus en ook
in september er de schuld van, dat de
opbrengst van de suikerbieten enkele
tonnen per hectare lager is dan vorig
jaar. Dit wordt gedeeltelijk goed ge
maakt door een wat hoger suikerge
halte.
Toch menen we wel te mogen zeggen,
dat speciaal wat de zomermaanden be
treft het jaar 1969 de landbouwers wel
heeft gesmaakt. Nog te vaak wordt ver
geten, dat het voordeel van lagere kos
ten in een droog jaar een mogelijk iets
lagere opbrengst ruimschoots vergoed.
Intussen is men er niet blind voor,
dat het voordeel van een droge zomer
er vooral uitkomt als men er in slaagt
normale opbrengsten te behalen. Van
daar ook de weer toegenomen belang
stelling voor diepgrondbewerking,
waarmee men hoopt oogstdepressies
door droogte te voorkomen.
De prijzen van de
landbouwprodukten
De vleesprijzen waren vooral in de
eerste helft van dit jaar zeer goed. Dit
illustreerde zich in hoge prijzen voor
het mestvee. Op de bedrijven, waar
men zich nu al een aantal jaren toe
legt op het mesten van rundvee wer
den in het seizoen 1968/69 voor het
eerst goede resultaten verkregen. We
zijn er van overtuigd, dat wanneer dit
zo gebleven was de animo om over te
gaan van de melkveehouderij op het
mesten van rundvee flink zou toene
men. Na een periode met veel lagere
prijzen lijkt de prijs nu weer wat aan
te trekken, maar we zitten nog lang
niet op het niveau van dit voorjaar.
Ook de lammerenprijzen stonden in
het teken |van de hoge vleesprijzen.
Vooral de eerste lammerenmarkten lie
ten ons prijzen zien, die nog weer be
langrijk hoger waren dan vorig jaar.
Deze periode is gevolgd door een aan
tal maanden met veel lagere prijzen,
zodat een flink aantal schapenhouders,
die aangelokt door het succes van vo
rig jaar met het aanhouden van de lam
meren tot de herfst van dit jaar van
een koude kermis kwamen. De laatste
maanden is de prijs weer iets aange
trokken.
In de akkerbouw geven de prijzen
van de granen geen reden tot juichen.
Bij de suikerbieten moet gerekend wor
den op een flinke korting op de prijs
als gevolg van een te grote hoeveel
heid suiker. Deskundigen menen, dat
dit zal resulteren in een korting op de
garantieprijs van ƒ8,tot ƒ9,per
ton. Een flinke tegenvaller voor de bie
tentelers
Wat de prijzen van de aardappelen
betreft kan een groot en gunstig ver
schil worden geconstateerd ten opzich
te van de twee laatste jaren. Na twee
slechte jaren voor de pootgoedtelersj
kunnen ze dit jaar hun produkt voor
goede prijzen afzetten. Als gevolg van
de grote vraag is er ook voor afwij
kende partijen nog een goede markt.
Hetzelfde geldt voor de telers van con
sumptieaardappelen.
Ruilverkavelnig nog niet
tot een eind
Bij het begin van dit jaar stond de
Plaatselijke Commissie voor Ruilverka
veling voor de taak om zo'n kleine 300
bezwaarschriften tegen de Lijst van
Geldelijke Regelingen af te werken.
Het heeft 'n aantal vergaderingen ge- -
vraagd, dat zo groot is als in de 16 jaar
waarin de Commissie gewerkt heeft
nog niet is voorgekomen.
Van de zijde van de Cultuurtechni
sche Dienst was er de aandrang het
werk zo spoedig mogelijk af te werken,
zodat het mogelijk zou zijn om in 1970
met de afbetaling van de kosten te be
ginnen. Daarvoor was het nodig dat de
bezwaren in de maand november volle
dig afgewerkt zouden zijn.
De Commissie heeft voor het streven
van de Cultuurtechnische Dienst be
grip en heeft er alles op gezet om de
behandeling tijdig klaar te hebben.
In de loop van de tijd bleek echter,
dat een flink aantal bezwaarschriften
voor behandeling door rechter-commis-
saris en Rechtbank moest worden door
gegeven. Aanvankelijk leek het er op,
dat de laatste gevallen in 1969 door de
Rechtbank afgewerkt zouden worden.
Ook dit is niet gelukt. Het zou ons niet
verwonderen als de uitspraak van de
Rechtbank over het laatste bezwaar
schrift pas in juni afkomt. Dit zal bete
kenen, dat het leven van de Commissie
nog een aantal maanden gerekt wordt,
al zal er in deze laatste maanden geen
groot beroep op de tijd van de leden
worden gedaan.
Nieuwe ontwikkelingen
Nog denkend aan de ruilverkaveling
willen we vermelden, dat meermalen de
gedachte naar voren wordt gbracht, dat
de toestand, die de ruilverkaveling ge
schapen heeft voor een deel al weer
achterhaald is door nieuwe ontwikke
lingen. Men denkt dan speciaal aan de
grootte van de bedrijven en de inrich
ting van bedrijfsgebouwen.
'Het staat inderdaad wel vast, dat
wanneer de ruilverkaveling op dit mo
ment nog moest beginnen er geen mo
gelijkheid zou zijn om, zoals het in het
begin van de ruilverkaveling op Texel
is gebeurd boerderijen te1 bouwen op
bedrijven van 10 ha. Ook de latere
grens van 15 ha zou op dit moment
zeker te klein worden bevonden.
Maar zeer zeker zou de inrichting
van de bedrijfsgebouwen anders zijn
als op dit moment nog met de bouw
moest worden begonnen. Op dit mo
ment zou een veehouder, die op een be-
wrijf van ruim 20 ha een stal bouwde
voor 25 koeien zeker niet meer te ho
ren krijgen wat hij toch met zo'n grote
stal wilde doen.
We stellen ons voor, dat ook het aan
tal eenrijïge Hollandse stallen niet
meer zou zijn als nu nog met de bouw
moest worden begonnen. En we menen,
dat zelfs ook de dubbele Hollandse
laagbouwstal, zoals die vooral de la
tere jaren is gebouwd veel minder zou
worden gebouwd.
Als we zien hoe het landelijk de-
richting opgaat van de ligboxenloopstal]
staat het voor ons vast, dat als op dit
moment nog moest worden gebouwd
de loopstal een flink aandeel zou krij
gen.
Op ons eiland zijn dit jaar drie nieu
we loopstallen gebouwd, terwijl men
op één bedrijf er toe overgegaan is het
melkvee onder te brengen in een met
weinige kosten tot loopstal omgebouw
de hangar. Het is vooral de mogelijk
heid tot arbeidsbesparing, die de vee
houders deze kant opdringt.
Met minder mensen
evenveel of meer produceren
Het kernpunt van de nieuwe ontwik
kelingen is het opvoeren van de pro-
duktie per man. Het ziet er niet naar
uit, dat de marge tussen de opbrengst
van de produkten en de kosten van die
produkten groter zal worden. Er zijn
duidelijke aanwijzingen dat men streeft
naar het tegendeel, nl. een verkleining
van die marge. Of waarschijnlijk is het
juister om te beggen, dat er een streven
is de opbrengstprijs van een aantal pro
dukten te verlagen. Wil men in die om
standigheden eenzelfde inkomen behou
den, dat zijn hiervoor twee mogelijk
heden.
Bracht het afgelopen jaar voor de
vakantiegangers een uitzonderlijk
mooie zomer waardoor ze volop van
zon, zee en strand konden genieten,
voor de bollenkwekers betekende het
mooie weer een gunstige rooitijd
waardoor bollen van prima kwaliteit
konden worden afgeleverd. De bollen
bleken goed gegroeid te zijn. Maar de
opbrengst was, tengevolge van de
minder gunstige weersomstandighe
den in de groeiperiode, toch niet zo
best als in de twee voorgaande jaren
toen er uitzonderlijk beste bollen wer
den gerooid.
Het voorjaar was te koud. De maan
den februari en maart brachten gum-
en schraal weer waardoor de ontwik
keling geremd werd. April bracht het
er beter af maar de meimaand was
weer veel te koud. Begin juni werd het
weer beter maar in de tweede week
van deze maand werden temperaturen
van 25 - 30 graden gemeten. Hier wa
ren veel gewassen niet tegen bestand
en er trad hier en daar vroegtijdig ver-
Ival in. Gevolg was dat de handel, die
r het gehele voorjaar stug was geweest,
over de gehele linie levendiger werd.
En gedurende het gehele veilingseizoen
zagen we een vlotte markt met voor de
meeste soorten oplopende prijzen.
Narcissenoogst
De narcissenoogst was goed en de
meeste soorten konden tegen lonende
prijzen worden afgezet.
Het Texelse areaal nam toe van 120
ha in 1968 tot 125 ha in 1969. Lande
lijk van 1420 naar 1445 ha.
Vooral de Texelse narcis Van Sion
bracht beste prijzen op o.a. als gevolg
van minder aanbod doordat het areaal
met 2 ha van 21 naar 19 was inge
krompen en doordat de oogst minder
was dan verleden jaar.
Sion-telersvereniging
Begin dit jaar werd, in samenwer
king met de veilingen de Sion-telers-
vereniging opgericht met als doel: be
vorderen van een doelmatige produktie
ten aanzien van kwaliteit en hoeveel
heden, beïnvloeding en stimulering van
de binnenlandse handel, behartiging
van exportbelangen, beïnvloeding van
het prijsniveau in binnen- en buiten-
Sions deden het best
De echte Dockumer Berenburg. Anno 1860.
land, marktonderzoek en economische
voorlichting. Bijna alle kwekers traden
toe als lid. Als eerste succes werd be
reikt dat er in de voorverkoop niet be
neden de vastgestelde minimum prijzen
werd verkocht. Gedurende het veiling
seizoen was prijsregeling niet meer no
dig daar de sions toen aanzienlijk bo
ven de gestelde maximum prijzen wer
den verhandeld. Van overschotten was
dit jaar geen sprake.
Proefverkoop
G&zien de goede resultaten die de
spruithyacinten te zien gaven heeft de
telersvereniging het produktschap ge
vraagd ook met sions een proefverkoop
te mogen beginnen. Er werden daartoe
20.000 bollen voorgetrokken, deels in
potjes met één, deels met twee stuks.
Ze zullen deze winter in het binnenland
te koop worden aangeboden. Slaagt de
ze proef dan weten de siontelers waar
ze volgend jaar met eventuele over
schotten naar toe moeten.
Gele krokussen
De gele krokussen deden het weer
best. In geen jaren, om precies te zijn
sinds 1954, zijn ze zo duur geweest,
vooral naar de kleine maten (7 en 8 cm
omtrek), die zich woor verpakking in
doosjes beter lenen dan de grotere ma
ten, was veel vraag met weinig aanbod
waardoor de prijzen gedurende het sei
zoen sterk zijn opgelopen.
Ofschoon het areaal iets was inge
krompen nl. van 74 tot 70 ha (op Texel
bleef de oppervlakte van 34 ha gelijk),
was deze prijsstijging toch wel in
hoofdzaak het gevolg van de, vooral
aan de vaste wal, matige oogst, als ge
volg van de hoge temperaturen in de
tweede week van juni.
Hoewel niet zo duur als de gele wa
ren ook de blauwe, witte en bonte kro
kussen goed aan de prijs. Het areaal
bedroeg 330 ha waarvan 3 ha op Texel.
Tulpen
Ofschoon er behoorlijke bollen wer
den gerooid was er van een topoogst,
zoals in de twee voorgaande jaren,
geen sprake. Gevolg van deze mindere
oogst was dat vele soorten tijdens het
seizoen hoog in prijs zijn opgelopen.
Maar dit was later in de tijd en daar
door hebben niet zo heel veel kwekers
hiervan ten volle kunnen profiteren.
Een tegenvaller was bovendien de 8°/o
heffing die evenwel vooral gediend
heeft voor de opkoop van plantgoed.
Dit bedroeg 2V2 miljoen kilogram en
het uit de markt nemen van deze aan
zienlijke hoeveelheid zal ongetwijfeld
zijn uitwerking op de tulpenmerkt in
het komende seizoen niet missen.
Het areaal bleef ongeveer gelijk met
5000 ha waarvan ongeveer 20 ha op
Texel wordt geteeld.
7
Hyacinthen
Voor het eerst sedert jaren hadden
de hyacinthenkwekers deze zomer geen
reden tot klagen. Er werd weliswaar
geen topoogst verkregen zoals voor
gaande jaren, maar waarschijnlijk juist
daardoor en doordat het areaal met 5°/ol"
TEX. BOYS
Voor het eerste zijn de volgende wed
strijden vastgesteld: 4 januari: Sparta
nen uit, aanvang 2 uur; 11 januari VZV
thuis, om half drie.
Toto
De totoformulieren worden deze week
vrijdagavond opgehaald.
Allemaal een prettige jaarwisseling
en naast het algemeen welzijn, veel
sportgenoegens in 1970 A.W.
ZDH-NIEUWS
A.s. zondag speelt het eerste uit te
gen koploper Knollendam. Dit belooft
een zware wedstrijd te worden voor
ZDH. Bereid je goed voor, zo dat je
goed tegenstand kunt bieden en met
opgeheven hoofd het veld kunt verlaten
We rekenen op jullie.
Toto
Denken de toto-leden er om dat
toto 22 hedenavond (dinsdagavond)
wordt opgehaald.
Klaverjasdrive
Vrijdag 9 januari organiseert ZDH
een open klaverjasdrive in „Loods
manswelvaren". Er wordt met vaste
maat gespeeld.
SVO-NIEUWS
Ondanks de ingetreden vorstperiode
wil het bestuur van SVO de leden er
op wijzen, dat de training weer volop
gaat draaien. De feestdagen zijn nu
achter de rug, zodat dit geen excuus
meer vormt. Zorg er daarom voor de
vrijdagavond vrij te houden en bezoek
dan de training opdat een ieder met
de juiste conditie het nieuwe jaar in
stapt. Aanvang half acht.
Tevens wenst het bestuur alle leden
en donateurs een heel voorspoedig 1970.
Het programma voor zondag 4 janu
ari betreft alleen een wedstrijd voor
het eerste. Dit gaat dan uit naar Zui-
dermeer en zal daar trachten revanche
te nemen voor de thuis geleden neder
laag.
JUDO OCHTEND-CURSUS
Er wordt op geattendeerd dat de za
terdagse judo-ochtendcursus weer op
3 januari begint, in tegenstelling tot de
gymnastiek, die pas weer samen met
de scholen zal beginnen.
GESLAAGD
De heer Guus Zegel slaagde te Am
sterdam voor het patroonsdiploma rij
wielen.
was ingekrompen, bleven de prijzen tot
het laatst toe op een zeer bevredigend
niveau, terwijl het overschot was te
verwaarlozen.
Het areaal bedraagt thans 800 ha
waarvan ruim 1 ha op Texel. De hya-
cinthencultuur is de nog enig overgeble
vene die door middel van teeltvergun
ningen aan produktiebeheersing onder
hevig is. En dit zal waarschijnlijk voor
lopig wel zo kunnen blijven daar de
EEG hier niets in de weg legt omdat
Holland door zijn ligging en klimaat
het enige land is waar hyacinthen met
succes geteelt kunnen worden.
Lelies
Door de minder gunstige weersom
standigheden viel de gemiddelde oogst
der lelies tegen. Bovendien moesten
door de controleurs van de bloembol
lenkeuringsdienst veel partijen worden
afgekeurd.
Het wordt steeds moeilijker om goede
partijen Tigrinum en Enchantement te
telen. Voor gezonde partijen waren
hierdoor beste prijzen te maken.
De oppervlakte van de op Texel be
kende Tigrinum Splendens bleef gelijk
(10 ha). Die van Enchantement nam toe
van 10 tot 20 ha.
Irissen
De grote uitbreiding die 't areaal in
1968 heeft ondergaan nl. 19°/o en de
daaropvolgende inkrimp van 3°/o brengt
de teelt weer meer in evenwicht met
de exportbehoeften. De marktprijzen
lagen daardoor gunstiger dan in 1968.
Het areaal bedraagt 800 ha waarvan
ruim 2 ha op Texel.
Keizerskronen
De keizerskronen hebben nog te lij
den van overproduktie. De prijzen wa
ren aan de lage kant.
Sneeuwklokjes
De sneeuwklokjes tenslotte, zowel de
enkele als de dubbele, waren vooral
aan het einde van het seizoen duurder
dan ooit. Als eerste bloeiende voor
jaarsode is dit bolgewasje steeds weer
zeer gevraagd.
Het nieuwe jaar
Intussen zijn de bollen weer geplant
en van een beschuttend winterdek
voorzien. De natuur is in ruste. Maar
deze rust is niet van lange duur. Over
twee maanden immers kondigen bloei
ende krokussen de lente alweer aan
Inmiddels zijn de exporteurs op pad
gegaan om de komende oogst in het
buitenland te verkopen.. Men heeft
hierover goede verwachtingen hetgeen
blijkt uit de vlotte binnenlandse han
del.
De hyacintenhandel is goed gestemd.
Narcissen doen we"er een goede prijs
en de krokussen liggen weer best in de
markt. Ook de handel in tulpen gaat
goed hoewel de doorsneeprijs hiervan
wel iets hoger zou mogen liggen. Maar
wat niet is kan komen. De laatste
maand is er een duidelijke verbetering
merkbaar. Al met al optimistische ge
luiden.
Dat tenslotte 1970 inderdaad een
goed jaar voor de bollenkwekers moge
zijn is de nieuwjaarswens van
i H. Bruijn
