amen? Maar dan vóór
lies op vrijwillige basis
ereidheid aanwezig
maar niet op
alle terreinen
GEWESTELIJKE
BESTUURSEENHEDEN?
Afstand tussen bestuurden en
bestuurders te groot
Vrouwen aan het woord
HOLLAND NOORD
AAN HET WOORD
tSij kaarslicht
DRAAIDEURKASTEN VAN GISPEN
prijs ƒ205,
prijs ƒ245,—
K. Plantinga Zoon. Bolsward. Anno 1870.
VEEDE BLAD
TEXELSE COURANT
VRIJDAG 17 APRI L1970
FENTACHTIG DISCUSSIEGROEPEN in Holland-Noord hebben
bezig gehouden met de vraag „Samen of op eigen houtje?"
sag van de maand nr. 1 luidde: „Houdt „samen" in, dat we in het
rp, de wijk enz. moeten komen tot bijvoorbeeld één school,
jeugdorganisatie, een gemeenschapsruimte, of moeten ver-
lillende groepen van de bevolking op eigen houtje eigen vormen
men kiezen met alle praktische consequenties van dien?"
e verschillend de antwoorden op deze vraag ook luidden, uit de
sporten van de discussiegroepen is één vrijwel unanieme mening
distilleren: samenwerking in welke vorm en op werk terrein
ook dient voor alles vrijwillig te geschieden. Opgelegde samen-
king of samenvoeging wordt op een hoge uitzondering na afge-
:en. Hoogstens wordt een stimulering van hogerhand geaccep-
ird.
kunnen kiezen
len.
uit verschillende scho-
bereidheid om daar waar dit mo-
en wenselijk is samen te werken
fs samen te voegen is in Holland-
bepaald aanwezig. Er is in het
van de gespreksaktie „Holland-
d aan het woord" geen enkele
geweest, die het „samen" zonder
afwijst en het „op eigen houtje"
alle omstandigheden propageert,
aard verschillen de meningen over
irre'inen, waarop verdeeldheid en
lippering zouden moeten plaats
in voor het samen doen.
i voorbeeld hiervan vormt het on-
ijs, waarover op levensbeschou-
te gronden zeer verschillend
t gedacht. Eén school is voor velen
ivaardbaar.
de ontvangen verslagen kan zon-
qi neer bezwaar worden geconclu-
3, dat kapitaal intensieve projecten
1 mogelijk gezamenlijk moeten
en uitgevoerd en benut. Als voor-
en worden genoemd sportterrei-
zwembaden, kruisgebouwen,
ncentra, dorpshuizen, volksmu-
sholen, veilingen en gymnastieklo-
Behalve om financiële redenen
'eren velen hun mening ook uit
motieven. Zij zien in een geza-
ijk gebruik de mogelijkheid elkaar
tmoeten.
k het verenigingsleven zou volgens
jneerderheid van de groepen, die
hierover hebben beraden, gesa-
l kunnen worden. Vooral in klei-
meenten zou een samengaan of een
nwerking tussen verenigingen, die
lfde doel beogen, heilzaam kunnen
en. Hierbij variëren de voorbeel-
ran sportverenigingen tot jeugdor-
aties, woningbouwverenigingen,
louworganisaties, vrouwenvereni-
en brandweren.
Enkele groepen wezen eropr dat
amenwerking gepaard gaan met
iehoud van eigen identiteit. Men
iehoeft het eigen gezicht niet te
'erliezen.
Een groep uit Purmerend: „Bij
iet samendoen biedt een goede en
oorzichtige organisatie de deelne-
lende groeperingen naast 't voor-
eel van een efficiëntere aanpak
ovendien de mogelijkheid van een
oede communicatie en wel door
en duidelijke inbreng van eigen
eestelijke waarden en het ontvan-
en van die van anderen. Hierbij
an dan in eigen kring de betref-
"-nde geestelijke achtergrond wor-
?n uitgediept om het gevondene
ervolgens in samenwerkingsgroe-
ehng in te brengen".
gaan en samen doen zijn „in",
was voor verschillende groepen
ding een waarschuwend woord te
horen tegen het „samen" alleen
om der wille van het moderne
Zo formuleerden Schagen en
'orn met hun „Handhaven wat
functioneert" een oordeel, dat
^ele anderen wordt gedeeld,
der sub-vragen over het onder-
I i,Samen of op eigen houtje?" was:
'oever zijn levensbeschouwing, po-
inzichten, economische krachten
I (rasverschil in Holland-Noord be
ringen voor samenwerking?" De
'illen in levensbeschouwing win-
'conomische krachten, terwijl
iet verre van politieke inzichten
erschil als belemmering nog
'n weinige plaatsen wordt erva-
meningen ten aanzien van het onder
wijs uiteenlopen, kunnen wij wellicht
het duidelijkst illustreren met een col
lectie passages uit de discussiegroepen:
Oterleek-Stompetoren: Wij beginnen
meestal wel goed: alle kinderen naar
één kleuterschool. Wij eindigen ook wel
goed: alle bejaarden in één soos of in
één bejaardenvereniging. Daartussen
gaat het echter scheef. Religie vormt
(nog) de belangrijke factor.
Alkmaar: Zoveel mogelijk samen
doen, maar met uitzondering van scho
len. De school moet aansluiten bij de
opvoeding van de ouders, die uit le
vensbeschouwelijke motieven moeten
Koedijk Eén school met de mogelijk
heid van afzonderlijk godsdienstonder
wijs.
Middenbeemster: Voor het lager on
derwijs aparte scholen. Daarna samen,
met een speciale plaats voor het gods
dienstonderwijs al naar gelang de le
vensbeschouwing. Deze groep pleit dan
tevens voor de instelling van 'n school
raad, die de nu bestaande oudercom
missie moet vervangen.
Wieringerwerf: Wijst op de situatie
ten tijde van de eerste bewoners van
de Wieringermeerpolder. Toen één
school, een situatie, die zeer goed heeft
voldaan en heeft bijgedragen tot het
slopen van scheidmuren, die op reli
gieus en maatschappelijk gebied tussen
de ouderen bestonden. Daarna is men
weer uiteen gegaan.
Waterland: Veel samen doen, maar
de scholen apart.
Heiloo: Differentiatie naar onderwijs
mogelijkheden is belangrijker dan naar
levensbeschouwing.
Hoogkarspel: Samen houdt niet ipso
facte in één school, één kerk. Eenheid
in verscheidenheid gaat in een dorps
gemeenschap he'el goed samen.
Venhuizen Voor samenvoeging van
scholen in grotere eenheden als dit het
doel van het onderwijs zou bevorderen.
Sijbekarspel: Voor een „compromis-
school".
Mater Amabilisschool, Hoogkarspel:
Samen. Het met elkaar opgroeien werpt
latc-r bij bepaalde ontwikkelingen in de
plaats betere vruchten af. Wel de voor
waarde, dat er onderricht gegeven
wordt in die levensbeschouwingen, die
in de school vertegenwoordigd zijn.
Bergen: Niet in alle gevallen komen
tot één school.
Vrouwenraad „De Drieban": In de
toekomst moeten wij naar één school,
zowel voor kleuters-, lager- als vervolg
onderwijs. Deze groep is blij met het
onderwijsberaad in West-Friesland.
Een vcm de vragen in het kader van het onderwerp „Samen of op eigen
houtje?" luidde: Wat denkt u van gewestelijke bestuurseenheden, zoals die
het lid van Gedeputeerde Staten, de heer Th. Laam voor ogen staan? Vele
groepen zijn in verband met tijdsgebrek niet meer aan een gedachtenwisse-
ling over deze vraag toegekomen. Die groepen, die zich wel over deze vraag
hebben gebogen, stonden in meerderheid positief tegenover de gedachte van
de heer Laan, de minderheid zag heil in gewestelijke besturen.
gevoegd wordt,
bij ouderen)
dat- ook traditie
een belemering
Onderwijs heet hangijzer
onderwijs heeft in de discussie
te, zo niet de grootste plaats in-
en. Of wij zouden moeten komen
school, ongeacht de geloofsover-
van de oudere is een vraag, die
s even felle tegenstanders als
oers ondervindt en tussen deze
opponenten alle variaties, die
ch denkbaar zijn. Hoezeer de
Een greep uit de meningen over dit
onderwerp:
Monnickendam; Voor een gekozen ge
westelijk bestuur voelen wij niet zoveel.
Men loopt de kans, dat de verantwoor
delijkheden van de gemeenten worden
gedelegeerd naar dit bestuur. Wel zou
er een herindeling moeten komen van
de provincies. Grote steden als Amster
dam, Den Haag, Rotterdam e.d. zouden
buiten de provincie moeten komen te
staan. Zij regelen hun zaken toch al
vaak rechtstreeks met „Den Haag". De
gedachten van deze groep gaan uit naar
een samenwerkingsverband tussen de
gemeenten van een gewest, een stich
ting met een voornamelijk adviserende
taak.
Purmerend: Bij de vaststelling van
regio's dient rekening te worden gehou
den met een sociaal-geografische inde
ling van het gewest. Bij de huidige pro
vinciale indeling is dit niet altijd het
geval.
Wieringerwerf: Samenwerking op
streekniveau die misschien op den
duur zou kunnen leiden tot de instel
ling van gewestelijke bestuurlijke een
heden lijkt ons zeker de aangewezen
weg. Wel vroegen enkelen zich af of
het gevaar van overlapping de efficien
cy niet in het gedrang zou brengen.
Schellinkhout: De kloof tussen ge
meente en provincie is te groot. Het
Samenwerkingsorgaan West-Friesland
is op het terrein van samenwerking
tussen gemeenten 'n goede verbetering.
Alleen zouden er meer gemeenteraads
leden deel van moeten uitmaken.
Stompetoren: Op een kleine minder
heid na verwerpt men het plan-Laan.
Men ziet meer in het voorbeeld Samen
werkingsorgaan West-Friesland.
Alkmaar: Ja, mits deze gewestelijke
bestuurseenheden bevoegdheden krij
gen. Als Prov. Staten het echter uit
eindelijk alleen voor het zeggen heb
ben, hoeft het niet.
Alkmaar; Niet zonder meer doorvoe
ren, maar van geval tot geval, naar de
aard van het gewest, bekijken.
Texel: Door natuurlijke situering is
Texel niet vatbaar voor grotere be
stuurseenheden. Ruime contacten met
de kop van Noordholland zijn wel ui
termate gewenst.
Oude Niedorp-Nieuwe Niedorp-Win-
kel: De structuur van Prov. Staten is
niet meer functioneel. Meer inspraak
per gewest is gewenst. Deze groep ziet
heil in een vertegenwoordiging per ge
west in Prov. Staten.
Venhuizen: Vóór de instelling van
gewestelijke bestuurseenheden met zo
wel een adviserende als een uitvoeren
de taak. Het voordeel zou kunnen zijn,
dat een dergelijke rechtstreeks ge
kozen bestuurseenheid meer en be
ter inzicht heeft in de problematiek
van het desbetreffende gewest dan Ge
deputeerde Staten.
Hoorn: Deze groep is voorstander van
gewestelijke bestuurseenheden, die op
democratische wijze moeten worden ge
kozen. Het Samenwerkingsorgaan West-
Friesland beantwoordt h.i. hier niet aan.
Dit is e'en club van burgemeesters en is
niet democratisch gekozen, aldus de on
derhavige gespreksgroep, die inter-ge-
meentelijke diensten zeer belangrijk
Scht.
Koedijk: Uitgesproken voorkeur voor
gewestelijke bestuurseenheden, waar
door de verschillende dorpen hun zelf
standigheid kunnen behouden en zelf
kunnen blijven beslissen over zaken, die
speciaal het dorp raken. Een dergelijke
regeling hebben Koedijk, Oudorp en
Sint-Pancras voorgesteld voor de regio
Alkmaar. Had men dit advies opge
volgd, dan zouden verschillende pro
blemen van thans niet zijn voorgeko
men, aldus „Koedijk".
Warmenhuizen: Nadere studie ge
wenst. Gevreesd wordt, dat een derge
lijk bestuursorgaan een vertragende
werking zou kunnen hebben op de uit
voering van plannen en projecten. Een
voordeel zou kunnen zijn, dat in gro
ter verband veel meter efficiency is door
te voeren.
Dirkshorn: Voelt wel voor het instel
len van regionale raden, maar dan met
opheffing van Provinciale Staten, daar-
anders de weg naar „de top" te lang
zou worden. De' huidige bevoegdheden
van Ged. Staten zouden dan moeten
worden overgedragen aan de geweste
lijke besturen.
Wieringerwaard: Zeer wenselijk,
maar bestaande uit vertegenwoordigers
van alle groepen van de bevolking en
niet een orgaan zoals de StOK (Stich
ting Ontwikkeling Kop Noordholland).
„De StOK is naar ons gevoel meer een
Nauwelijks was de gespreks
groep Drieban-Venhuizen in
Schellinkhout bijeen of het elek
trisch licht viel uit. Voor de ge
spreksgroep geen reden om de
discussie te staken. Gedurende
ruim anderhalf uur werd de ge-
dachtenwisseling bij kaarslicht
voortgezet.
Sprekende over de toekomst
van Holland-Noord zorgde „het
gesprek bij kaarslicht voor een
ouderwetse romantische sfeer",
aldus meldt de rapporteur van
deze groep.
Dc steeds groter wordende afstand
tussen bestuurden Cn bestuurders baart
velen zorg. De Hoornse groep kwam
naar aanleiding van dit „brandende"
vraagstuk tot de volgende opinie
Tijdens onze discussie kwam vast te
staan dat de provinciale indeling in ons
land uit historish oogpunt interessant,
maar overigens niet in het belang van
de bestuurbaarheid van ons land is. De
vraag rees of het landsbestuur in zijn
huidige vorm, met het uitgebreide par
tijenstelsel voor plaatselijke en streek-
belangen de gewenste vorm is. Verlie
zen de partijen met hun problematiek
niet het contact met hun kiezers, die
deze interne strijd dikwijls, en terecht
dachten wij, niet zien als een juist be
sturen en daarmee het juist beharti
gen van de belangen van het volk? Wij
dachten dat het juister zou zijn een
scheiding te maken in een beleid, dat
het gehele volk aangaat, en een beleid,
dat klenere eenheden aangaat. Deze
kleinere eenheden (plaatsen, streken,
gewesten) zouden gevormd moeten wor
den met als uitgangspunt gemeenschap
pelijke belangen op economisch, recrea
tief, woningbouw- of ander gebied.
Hiertoe zou de nodige flexibiliteit be
tracht moeten worden, indien de ont
wikkeling een verandering van partner
noodzakelijk maakt.
Deze bestuurseenheden zouden een
grote mate van zelfstandigheid moeten
krijgen, ook als het gaat om de bestrij
ding van het financieel budget. Dit zal
naar onze mening, 'n meer verantwoor
delijke besteding van het geld tot ge
volg hebben, juist omdat er in een klei
nere bestuurseenheid een nauwer con
tact met de lokale problemen zal zijn.
Wordt in een bestuurseenheid een
centrumgemeente gekozen, dan zal deze
gemeente zijn streekfunktie moeten
waarmaken en in geen enkel opzicht
eigen belang mogen nastreven of dit
ook maar enigszins laten vermoeden.
Een uitgebreide voorlichting aan de ge
hele bevolking zal veel plaatselijk chau
vinisme uit de weg ruimen.
Iedere gemeente zal in zijn kring zijn
eigen zelfstandigheid moeten behouden.
Dus wel gemeentelijke samenwerking,
geen samenvoeging. Dit ter voorkoming
van de grote afstand tussen bestuurders
en bestuurden, met als gevolg gevaar
voor communicatie-stoornissen en het
niet juist meer zien van de locale pro
blemen.
kenmerken zich door de mooie strakke
lijn, me op elke plaats tot zijn recht
komt.
De draaipunten van de deuren zijn aan
de buitenkant onzichtbaar.
De legborden zijn om de 2,5 cm verstel
baar.
leverbaar in de maten
136 cm. hoog, 100 breed, 40,5 diep,
196 cm. hoog, 100 breed, 40,5 diep,
Prijzen exclusief B.T.W.
NU LEVERING UIT VOORRAAD.
Uw GISPEN-leverancier
n.v. longeveld de rooij
Parkstraat 10, Den Burg, tel. 2741
Een gespreksgroep uit Hoorn, die uit
sluitend uit vrouwen bestaat en haar
discussie-avond over „Samen of op ei
gen houtje?" onderbroken zag door te
levisie-opnamen, formuleerde haar me
ning als volgt:
Van de noodzakelijkheid om op vele
terreinen samen te werken, waren alle
dames overtuigd, zeker wanneer de
volksgezondheid op het spel staat, maar
men was van mening dat de bevolking
van Noordholland-Noord nog lang niet
toe is aan bijv. één school. Vele ouders
zien de school als o.a. een aanvulling op
de ouderlijke opvoeding in een gerich
te geloofsovertuiging en zouden dit ze
ker missen, wanneer de scholen neu-
burgemeesterskring, waarin weinig tot
stand komt vanwege de tegenstrijdige
gemeentelijke belangen."
Middelie; Beslist noodzakelijk. Er zijn
te veel zaken, die alleen op gewestelijk
niveau behandeld kunnen worden.
Purmerend- Bij werkelijke samen
werking tussen gemeenten zijn gewes
telijke bestuurseenheden overbodig.
Vraagt alleen maar weer meter ambte
naren.
Vieux
Plantiac
traal zouden worden. Een lans werd ge
broken voor de oprichting van een
eucumenische kleuterschool. Misschien
dat we dan langzamerhand toegroeien
naar één school voor elk soort onder
wijs, waarbij natuurlijk de mogelijk
heid moet blijven bestaan voor gods
dienstonderwijs Eén jeugdorganisatie
werd niet als ideaal gezien. Afgezien
van religie of „stand" hebben alle
sportclubs of organisaties toch wel een
eigen sfeer, waardoor de leden zich er
thuis voelen. Eén gemeenschapsruimte
brengt in grotere plaatsen voor veel
mensen ongerief mee: te grote afstand
tot de woning, geen vervoer. Kleinere
contactcentra voor bijv. vergaderingen,
clubs en één grote schouwburg voor ge
beurtenissen van regionaal belang (con
certen. toneelvoorstellingen, congres
sen) Men is van mening, dat er in deze
streek zeer zeker nog belemmeringen
bestaan voor samenwerking. Men werkt
te veel voor eigen standje en wil de
verworen plaats of status niet afstaan.
(De samenstelling van deze groep is
misschien wel representatief voor
N.H.N.). De dames die een vrouwenver
eniging vertegenwoordigen op levens
beschouwelijke grondslag, voelden het
minst voor samenwerking. Niet één
kruisvereniging, want een zieke moet
verzorgd kunnen worden door een ge-
loofsgenote, en zeker vanuit dat begin
sel niet één jeugdorganisatie. De on-
kerkelijken in het gezelschap laten de
economische voordelen van een samen
gaan even zwaar wegen als de moge
lijkheid elkaar te leren kennen en
waarderen.
Mocht men tot samenwerking komen,
dan dient dat op vrijwillige basis te ge
schieden, menen de meeste dames. Eén
lid van de groep is er pertinent vóór,
dat de overheid in moet kunnen grijpen
wanneer de huidige situatie onnodig en
niet langer verantwoord is.
