/eerzame boot-voettocht in
et waddengebied
Excursies in de vogelreservaten
van Staatsbosbeheer
e
er
Welvaart werkelijk welzijn?
Dagelijks naar de robben I
TEXELtoerist 2e jaargang nummer 2 Pagina 5
tui
d
ST
iris
Tentoonstelling in
Texels Museum
oo
EN
Als de geweldige ebstroom al een tijdje zijn weg naar buiten toe
ekt door het Eijerlandse Gat, is het de hoogste tijd om de tros
1 de TX 54 los te gooien, om dit keer niet een reisje naar de zee-
nden te maken, maar om een groepje mensen naar een steiger
midden op het wad te brengen. Géén ervaren wadlopers of
fenschapsmensen die er voor hun beroep naar toe moeten, maar
maar toeristen. Een deel ervan gaat misschien mee om nu toch
idelijk eens echt iets te zien van de Waddenzee, een gebied
ar de laatste jaren zoveel over geschreven wordt: inpolderen
niet, en dat zo mooi moet zijn; anderen die er al meer van weten,
Hen weer de geweldige vogelaantallen fouragerend op de
ooggevallen platen zien en misschien zijn er ook wel mensen
die na een jaar lang achter-het-bureau-zitten wel weer eens een
ortieve prestatie leveren willen en daarvoor een tocht door water,
nd en slik kiezen.
grote donkere plekken op het wa-
;r weg zijn geen zeehondenkoppen,
joven het water uitsteken we
len wel graag willen dat er nog zo
waren maar eidereenden, die
ientallen, ook vlakbij de boot, in dit
•d rondzwemmen. De volwassen
netjes prachtig wit-zwart met een
groen achterhoofd. De wijfjes don-
ruin en de onvolwassen vogels met
Bur ïeest merkwaardige zwart-wit com
ities en overgangen.
in 1906 werden de eerste broed-
ffen van deze, door zijn dons be-
e, eendensoort in Nederland vast-
>ld (Vlieland). Er volgde een ge
lige toename. In 1957 werden op het
al 3000 nesten geschat. Sedert
1942 vestigde de eidereend zich ook
buureilanden Terschelling en
>1, maar daar hebben er nooit zo-
gebroed als op Vlieland, hèt bol-
Na 1963/1964 nam het aantal op
rie eilanden, soms wel met 50°/o af.
blijft de soort een algemene ver-
mng op de wateren tussen Texel en
and In de winter en/of trektijd
lijven er soms tegen de 90 000 ex.
e Waddenzee
Waddenzee overzomeren. Ook soorten,
die wel tot de Texelse broedvogels be
horen, kunnen we genoeg zien, b,v. de
prachtige zwart-witte kluten, maaiend
met hun slanke omhoog gebogen sna
vel over het wateroppervlak om hun
voedsel te bemachtigen, de bergeenden
slobberend in het slik en met wat geluk
een groepje statige lepelaars die zo
langzamerhand erg zeldzaam worden
uit de Muy. De vogellaars komen aan
hun trekken
Uitgestrektheid
Bijna zonder dat we het gemerkt
hebben zijn grote delen of liever is
het grootste deel van de zandplaat
drooggevallen en strekt zich naar de
kust uit Een kale, schijnbaar saaie uit
gestrektheid van stevig zand, echter niet
geheel vlak, maar met allemaal gelijk
matige ribbels, zoals op het strand, de
stroomribbels. Zij ontstaan doordat het
water over de bodem schuurt.
Ook op, of beter in, dit zand is een
duizendvoudig dierenleven. De merk
waardige kleine hoopjes zand, alsof er
een tube is leeggeknepen, die we overal
zien, bewijzen dat. Het zijn allemaal uit
werpselen van een soort worm: de
Zeepier. Het dier leeft in een U-vormige
buis in het zand en vreet al het zand
dat hem voor de bek komt gewoon op.
Als al het bruikbare voedsel er in het
spijsverteringskanaal is uitgehaald,
wordt de rest schoon zand weer
bovenop gedeponeerd. Naast de wormen
leven ook nog vele andere diersoorten
in het zand, bijvoorbeeld de schelpen.
Een van de algemeenste schelpensoor
ten is, afgezien van de mossel die echter
niet in het zand leeft maar er bovenop,
de kokkel. Door een buis sipho ge
naamd die tussen de kleppen uitge
stulpt wordt en net tot aan de opper
vlakte reikt, wordt vers water naar bin
nen gezogen. In de schelp wordt er het
benodigde zuurstof en voedsel plank
ton uitgehaald en het „afvalwater"
wordt er weer uitgepompt. Men heeft
uitgerekend dat er m het Waddengebied
zo'n 50 miljard kokkels leven! Dat zou
gemiddeld op 80 ex. per m2 neerkomen.
Van deze grote aantallen profiteren niet
alleen de vogels, die ze als voedsel ge
bruiken (alleen de scholeksters zouden
in het Waddengebied o.a. al 4,3 miljard
2 jaar oude kokkels vreten) maar ook de
mens, die vist er per jaar ook nog eens
bijna 6 miljoen kg. uit
Dit is maar één voorbeeldje van een
soort dat in enorme aantallen in het
wad voorkomt en dat niet alleen een
biologisch waarde heeft maar ook nog
een economische.
Diepe geul
Al pratend over en kijkend naar de
vogels en allerlei andere diersoorten
(garnalen, krabben, vlokreeften etc etc.)
of alleen maar genietend van de enorme
uitgestrektheid, naderen we nu toch al
aardig de dijk. Een lange rij amateur
vissers in de verte bewijst dat het niet
zo moeilijk moet zijn tot hier te komen.
Er is echter nog een hindernis, een vrij
grote geul die evenwijdig met de dijk
stroomt en nog doorwaad moet worden!
De diepte verschilt nogal eens, afhan
kelijk van tijd en tij, maar er moet re
kening mee gehouden worden dat het
water bijna tot de middel kan komen.
Langs de geul en later langs de water
lijn wordt nu weer koers gezet naar het
steigertje bij de reddingbootschuur, ook
het beginpunt. De paar kleine prielen
en een beetje slijk in de buurt van enige
mosselbanken kunnen nauwelijks meer
problemen vormen
Bent U ook geïnteresseerd in een der
gelijke Vaar-Voettocht? Alle informatie
o.a over schoeisel en kleding etc.
kunt U krijgen bij de VVV kantoren of
aan het Texels Museum.
Raadpleegt U ook het lijstje met de
dagen waarop een wadtocht mogelijk is
en de vertrektijden elders op deze
pagina.
A. DIJKSEN.
jiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
i '1
H Wie de zeehonden in hun natuurlijke element wil zien, kan boeken voor s
een vaartochtje door de wateren van het Eierlandse Gat. Sinds vorig jaar
M worden hier meerdere malen per dag excursies gehouden met de kotter
1 TX 54 van schipper Piet Slik. Omdat de tocht alleen bij laag water zin heeft,
H (de zeehonden liggen dan op de drooggevallen zandbanken) zijn de afvaart-
i tijden elke dag verschillend. Omdat de TX 54 een geringe diepgang heeft jf
H kunnen de robbenbanken tamelijk dicht worden benaderd. Een verrekijker M
H kan echter toch goede diensten bewijzen. De robbentocht vertrekt vanaf de
p steiger bij de reddingbootschuur (dicht bij de vuurtoren aan de noordpunt M
i van Texel), 's Morgens tussen 8.00 en 9.00 uur kan men zich van een plaatsje 1
M verzekeren door kaarten af te halen in het Texels Museum. Kaarten zijn j|
1 ook bij het vertrek aan de steiger verkrijgbaar, maar men loopt in dat geval
H wel de kans dat de boot reeds is volgeboekt. f|
Tevoren kaarten in het museum afhalen is niet mogelijk op de dagen dat §j
1 de eerste afvaartijd op 9.30 uur is gesteld, in dat geval moet men dus bij de 1
H steiger zijn. Per tocht kunnen maximaal 30 personen mee. De prijs bedraagt j§
H /5,kinderen beneden 12 jaar ƒ2,50 (inclusief verzekering).
Voor de
komende weken zijn de volgende afvaarttijden vastgesteld
Hi
juni
9.30
11.00
17
juni
9.30
11.00
26
juni
16.30
18
juni
10.30
12.00
13.30
27
juni
17.00
19
juni
11.00
12.30
14.00
28
juni
9.30
20
juni
12.00
13.&0
15.00
29
juni
9.30
11.00
21
juni
13.00
14.30
16.00
30
juni
9.30
11.00
12.30
22
juni
13.30
15.00
16.30
1
juli
9.30
11.00
12.30
23
juni
14.30
16.00
17.30
2
juli
10.30
12.00
13.30
24
juni
15.00
16.30
3
juli
11.30
12.00
13.30
25
juni
16.00
17.30
4
juli
12.00
13.30
15.00
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIINIIIIIIIllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllKlIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
Men leest in de kranten, hoort het
over de radio en ziet het op de televisie:
1970 is het Europees Natuurbescher
mingsjaar, kortweg N70.
Er kan geen dag meer voorbij gaan
of men leest hoe verontreinigd het wa
ter al is, hoeveel roet en vergif er dage
lijks de lucht ingeslingerd wordt, hoe
veel vergiften er al in ons voedsel zit
ten, hoeveel vogels en vissen sterven,
kortom hoe verontreinigd ons milieu is.
Daarbij worden dan uitermate sombere
maar over het algemeen zeer juiste toe
komstbeelden beschreven.
Voor vele mensen moet deze plotse
linge vloedgolf van waarlijk wel schrik
barende geschriften toch vrij onver
wachts gekomen zijn. Maar milieuver
ontreiniging is natuurlijk geen zaak van
de laatste jaren, doktoren, chemici en
biologen hebben al tientallen jaren ge
waarschuwd. Niettemin drong dit niet
of zeer langzaam door in andere lagen
van de bevolking, immers het ging en
gaat ons toch goed
Wij leven in een welvarend land en
het lijkt er helemaal niet op dat ook
maar iets onze welvaart direkt zou kun
nen bedreigen. Met wat verontreiniging
zou het zo'n vaart wel niet lopen Of:
„er zullen nu eenmaal wel vogeltjes en
plantjes moeten verdwijnen of creperen
voor onze welvaart; er is géén plaats
meer voor
Gelukkig begint de overtuiging dat
natuurbehoud en milieubeheer niet al-
Steigertje midden in zee
een halt uurtje stevig tegen de
)m opstomen wordt het steigertje,
beginpunt van de wadtocht terug,
lidden van een eindeloze water-
te bereikt. Een paar visdiefjes uiten
scherpe kreten hun ongenoegen
het feit dat ze zelfs hier al ver-
rd worden door mensen, in een ge
waar plant en dier nog in volko-
harmonie met zijn omgeving kan
irekt na de snelle ontscheping
met de tocht aangevangen. Het
mee! Er staat niet meer dan een
diep water. In de verte komt de
al bloot, honderden vogels zoeken
a hun min of meer gedwongen
"fceriode tijdens hoogwater, al weer
voedsel.
idere vogeltroepen vliegen vlak
ons, op weg naar verdere, droog-
inde mosselbanken en zandplaten,
•eweg het meeste scholeksters, maar
bonte en kanoetstrandlopers, rosse
to's en steenlopers, alle noordelijke
hoognoordelijke broedvogels, die
soms in vrij grote aantallen in de
Boot-voettocht
in het Waddengebied
ertekpunt: Steiger bij de red-
ingbootschuur (enkele kilometers
oordelij k van De Cocksdorp)
ertrektijden
18 juni
19 juni
22 juni
23 juni
2 juli
3 juli
9 30 uur
10.00 uur
12.30 uur
13.30 uur
9.30 uur
10.30 uur
.aartverkoop
an het Texels Museum (02220)
627 Alléén 's morgens van 08.00
>t 09.00 uur. Uitsluitend voor de
>cht van dezelfde dag. Zolang de
>rraad strekt aan het vertrek-
unt. Maximatl 30 personen
rijs 5,00 p.p. (incl. verz.)
oor de tochten van 18 juni en 2
di kaartverkoop alleen aan de
eiger
In het duingebied van Texel, dat
eigendom is van het Staatsbosbeheer,
worden gedurende de broedtijd excur
sies gehouden. Deze excursies zijn in
dertijd in het leven geroepen om be
langstellenden iets te vergoeden van
hetgeen men hen moest verbieden om
dieren- en plantenwereld in deze duinen
te beschermen. Tijdens deze ongeveer
twee uur durende excursies wordt de
bezoeker rondgeleid door de vogel
broedplaatsen, waarbij de vogelwach-
tcrs allerlei informati, over flora en
fauna van de verschillende gebieden
verstrekken. In een vijftal gebieden
worden deze excursies georganiseerd, te
weten
De Geul
In dit voor een groot gedeelte nog
zeer jonge duingebied worden twee
maal daags, om 10.00 en 14.00 uur ex
cursies gehouden, tot eind augustus.
Buiten het gebied van De Geul waar o.a.
de lepelaars in de rietvelden broeden,
wordt ook de Mokbaai bezocht. Het aan
tal vogelsoorten dat in De Geul broedt
neemt nog jaarlijks in aantal toe. Start
punt van deze excursie is het groene
vogel wachtershokje rechts van de
(doodlopende) Mokweg.
De Westerduinen
Dit reservaat dankt vooral z'n be
kendheid aan de 400 tot 500 paar zilver
meeuwen, die hier jaarlijks broeden.
Een bezoek aan dit gebied is vooral
voor gezinnen met kinderen aanbeve
lenswaardig. Ook hier is weer een
groen vogelwachtershokje het start
punt van de excursie, die dagelijks om
10.00 en 14.00 uur wordt gehouden tot
half augustus. Dit hokje kunt u vinden
links van de weg naar het bekende
strand Westerslag (paal 15).
De Muy
Texels bekendste vogelreservaat is
ongetwijfeld De Muy, In een duinmeer
zijn hier tijdens de broedtijd op twee
eilandjes de lepelaars, met een aantal
blauwe reigers, te zien. Naast deze en
vele andere vogelsoorten is ook de flora
in dit gebied (o.a. orchideeën) zeer de
moeite waard. Het groene vogelwach
tershokje is te vinden aan het einde van
het verharde pad door de duinen dat
ligt in het verlengde van de 's-Herto-
genboschweg. Excursies dagelijks om
10.00 en 14.00 uur tot eind augustus.
De Slufter
Het unieke landschap van De Slufter
zal velen bekend zijn. In dit gebied, dat
bij springtij en N.W.-storm een binnen
zee kan vormen, is de zilte flora opval
lend. Een bekende broedvogel in dit ge
bied is de eidereend, verder zijn er ple-
vierachtigen, kluten, tureluurs, schol
eksters, grutto's en vele andere soorten
vogels Startpunt van deze excursies,
dagelijks om 14.00 uur in de periode tot
ongeveer half juli, is het bruine hokje,
dat staat aan het einde van de Groene
Weg (verlengde Wageningseweg, de weg
die, vanaf het vliegveld gerekend, komt
na de eigenlijke Slufterweg)
De Krim
Dit oude duingebied, vroeger deel
uitmakend van het eiland „Eyerlandt",
heeft een rijke plantengroei. Een be
kende broedvogel is ook hier de eider
eend, die nog maar betrekkelijk kort in
dit gebied broedt, en de velduil, die hier
jaarlijks met een aantal paren is verte
genwoordigd. Punt van vertrek is hier
de woning van de vogelwachter W.
Pranger, dicht bij de vuurtoren, te be
reiken via een onverhard pad naast het
fietspad van De Koog naar de vuurto
ren. Ook deze excursies worden tot on
geveer half juli georganiseerd, dagelijks
om 10.00 uur.
Duinpark
Om de groeiende belangstelling voor
deze gebieden te kunnen verwerken,
heeft het Staatsbosbeheer, in samen
werking met de stichting Texels Mu
seum, een duingebied gereserveerd voor
schoolbezoek. In dit Duinpark maken de
kinderen een soort puzzeltocht, waarbij
ze allerlei informatie krijgen over leven
in, en samenstelling van het duinge
bied Een kaartje voor het Duinpark
biedt tevens de mogelijkheid tot een
bezoek aan het Texels Museum. Wan
neer voor de scholen de vakantie be
gint, in de maand juli, zal voor het grote
publiek dit Duinpark worden open
gesteld. Inlichtingen over de toegang tot
dit duingebied kunt u krijgen op het
kantoor van het Staatsbosbeheer, K 52
te De Koog.
De laatste jaren zijn de duingebieden
voor groter publiek toegankelijk ge
maakt door de aanleg van een aantal
wandelpaden in de duinen, waarop vrije
wandelingen mogelijk zijn. Deze wan
delingen, die staan aangegeven door
paaltjes met blauwe of gele koppen,
voeren u langs tal van mooie plekjes.
In dit verband kan de wandeling wor
den genoemd die begint even buiten De
Koog, en die o.a. gaat door De Neder
landen. Een hoog duin in deze route
biedt u de mogelijkheid met een verre
kijker iets te zien van de lepelaarskolo
nie in De Muy
Voor de excursies door de broedge
bieden is het aantal deelnemers be
perkt tot 10 a 15 personen om de vogels
in de reservaten de noodzakelijke rust
leen zaken zijn die „natuurliefhebbers"
betreffen, maar ons allemaal, terrein te
winnen, Immers, niet alleen de planten
en dieren worden in hun voortbestaan
bedreigt, maar ook de mens
Een ramp zoals die met het Endosul-
fan in de Rijn, waarbij duizenden vissen
stierven, maar waarbij ook onze drink
watervoorzieningen bedreigt werden
met vergiftiging, was natuurlijk uiter
mate geschikt een dergelijk besef te
doen groeien. Het was misschien wel
beter geweest als zoiets zich 20 jaar eer
der had voorgedaan
U zult zich misschien afvragen: „Is
het nu werkelijk zo erg?' „Worden ook
wij met de dood bedreigt?' bijvoorbeeld
door landbouwvergiften.
Nu zijn wij mensen de taaiste der
zoogdieren. Wij hebben een grote weer
stand en slikken vergiften en ademen
verontreinigde lucht nog maar enkele
tientallen jaren in, maar hoe gaat het
met de volgende generatie die er van
jongs af aan mee in aanraking komt?
Zijn er al geen DDTresten in de moe
dermelk gevonden?!
Waarom dit alles in een vakantie
krant zult U denken; zijn er geen ple
zieriger ding enom over te schrijven?
Die plezierige dingen zijn er natuur
lijk ook, maar juist in uw vakantie
zeker als U uit een industriegebied
komt kunt U het verschil zien tussen
uw verontreinigd milieu en het ge
deeltelijk schone van Texel, en U
kunt nog zien hoe het vroeger in uw
omgeving ook was en begrijpen, waar
om biologen en allerlei andere mensen
vechten voor het behoud van de natuur
gebieden. Misschien beseft U thans ook
beter dat het leven van de mens zonder
deze gebieden niet of nauwelijks meer
mogelijk zal zijn.
Aan het Europees Natuurbescher
mingsjaar heeft ook het Texels Museum
aandacht geschonken en wel door mid
del van de tentoonstelling „Welvaart
werkelijk welzijn?" In de tentoonstel
ling wordt U nog eens geconfronteerd
met alle vormen van milieuverontreini
ging, maar ook met een aantal alterna
tieven. De keus is niet moeilijk en hij
is aan U A. Dijksen.
te garanderen. Wilt u aan één van deze
excursies deelnemen, bezorg uzelf geen
teleurstelling, bel (02228) 227, of schrijf
even een briefje naar het kantoor in De
Koog om te reserveren. Voor monde
linge afspraken en voor het afhalen van
de kaartjes kunt u ook op dit kantoor
terecht, iedere morgen van 8.30 tot 12.30
uur, op zon- en feestdagen van 8.30 tot
9.30 uur.
Onnodig u nog een plezierige vakantie
toe te wensen met zoveel schitterende
mogelijkheden.
J. v. Gr.
Twee opmerkingen bespreek de excur
sie tijdig, want er is veel animo voor
Denk aan laarzen, wanneer U naar de
Slufter gaat
Sterns op het nest
(foto Nol Binsbergen f)
-
1AL in dit gebied (o.a. orchideeën) zeer de bied Een Kaartje voor net uumparK.
