Cjrocn ZwarL-Jexels in het harL,
aad akkoord met bescherming
natuurgebied en
AGENDA
Het moeilijke algemeen
belang
openingvan bar„DeRog
an de publieke
tribune
roerige discussie over het
orbereidingsbesluit"
Rommeltjesmarkt
in Oosterend
3-jarig meisje aangereden
Aanrijding Pontweg-
Hollewalsweg
Aanrijding Bernhardlaan-
Burdetstraat
Het toerisme, een nieuwe
bron van inkomsten
Poppententoonstelling in
„De Bijenkorf"
Uitreiking H.B.S.-diploma's
Onderlinge gymwedstrijden
S.V. Z.D.H.
Kg 23 JUNI 1970
83e JAARGANG No. 8477
re N.V. v/h Langeveld De Roo(j
s II - Den Burg, Texel - Tel. 2741
;tie: tijdelijk telefoon (02220) 2741
des avonds (02220) 3267
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Bank: Nederl. Middenstandsbank; Coöp. RaM-
fcisenbank; Amro-bank. Postgiro 652. Aboon.
prjjs ƒ3,90 p. kw. 40 ct. incasso
Advert 19 ct. per mm. excl. 4o/0 BTW
de raadsvergadering van 18 juni
uitvoerig gediscussieerd over het
„Voorbereidingsbesluit". Twee
sleden, de heren C. H. Roeper en
Westdorp, hadden bericht van
indering gezonden. De voorzitter,
W. H. Sprenger, opende de be
ting en betoogde uitvoerig de
zaak van het besluit.
een aan de wand vastgemaakte
t waren de. gebieden, die uit een
unt van landschapsschoon be-
rmd dienen te worden, aangegeven,
icer G. A. Oskam stond het college
B. en W. terzijde om toelichtingen
Ie kaart te geven.
Wat B. en W. voorstellen
n te voorkomen, dat gebieden met
ichappelijke, natuurwetenschappe-
of cultuurhistorische waarden aan-
;t worden en in waarde verminde-
is het gewenst, dat voor die ge-
:n een bestemmingsplan wordt
bereid. Tot de dag, waarop dit be-
mingsplan van kracht zal worden
it kan ten hoogste een jaar op zich
wachten zal het voorbereidende
immingsplan van kracht zijn. Het
bereidingsplan is opgesteld door de
iadsgroep '70, een instantie, waarin
tgenwoordigers o.a. van het minis-
van Volkshuisvesting, het ministe-
an C.R.M., de Rijks Planologische
ist, het Staatsbosbeheer, de Vereni-
van Nederlandse Gemeenten enz.
zitting hebben.
voorzitter deelt mede, dat de lijst
natuurgebieden, die door B. en W.
imengesteld, o.a. de volgende ter-
in bevat: het landschapsreser-
van de Hoge Berg, de Staatsbossen,
)uingebieden, alle terreinen van de
niging tot Behoud van Natuurmo-
ienten.
het voorbereidingsbesluit wordt
aid dat het verboden is zonder
iftelijke vergunning van B. en W.
een of werkzaamheden uit te voe-
vallende buiten het gewone onder-
Iswerk. Het zal dus niet geoorloofd
die gebieden te ontginnen, op te ho
of af te graven en het grasland te
uren. Ook zal het niet toegestaan
wegen en parkeerterreinen aan te
en of te verharden. Belangrijk is
ts de bepaling, dat in die gebieden
b publieke tribune was bij de laat-
iaadsvergaderinq meer dan vol.
kregen twee belangstellende jon-
imes een stoel in de raadszaal
ewezen. Nu het besluit gevallen is
laan 's avonds te vergaderen en
grotere opkomst van luisterenden
vacht kan worden, zien we het er
van komen dat een héle rij stoe-
in de raadszaal geplaatst zal moe-
worden. Overigens over de ont-
gst van de belangstellenden niets
lof.
j alle kritiek op het raadhuis mag
wel eens gezegd worden dat de
Iszaal 'n voorname indruk maakt.
i is er in geslaagd een sfeer te
>ppen passend bij de beraadslagin-
'at de laatste raadszitting zelf be-
ook ditmaal was er een grote ma-
van eensgezindheid tussen alle
kers. Allen waren beducht, dat het
'bereidingsbesluit, zoals dit tenslot-
enstemmig aangenomen is, schade
particuliere eigenaars mee zou
nen brengen. De discussies gingen
rover alleen. Slechts het college
burgemeester en wethouders, in
geval bij monde van de voorzitter
wethouder Daalder, stelden de
dzakelijkheid van een goed gere-
nenteerde natuurbescherming vóór-
Het sleutelen aan de bepalingen
s deze zijn opgenomen in het voor-
idingsbe sluit, deed, zacht gespro-
wat eigenaardig aan. Deskundi-
uit velerlei instanties, ook uit de
irische sector, hadden de bepalin-
ontworpen. De te grote argwaan
de raadsleden deed daarom wat
Qtief aan. Alsof niet de Landsrege-
azelf de maatregelen een gebieden-
oodzaak vindt in het belang van
gehele Nederlandse volk Het geno-
besluit zou trouwens op langere
lijn wel eens van groot materieel
'ng voor ons eiland kunnen zijn.
geen vuil gestort mag worden. Afge
dankte machines mogen er niet worden
geplaatst. Het voorbereidingsbesluit be
vat een reeks verboden betreffende het
aanleggen van leidingen en het maken
van erfafscheidingen hoger dan 75 cm.
Bomen mogen niet zonder toestemming
worden gerooid of beschadigd. Reclame
borden zullen in de beschermde gebie
den niet zijn toegestaan.
Discussiërende raadsleden
Na deze uiteenzetting geeft de voor
zitter gelegenheid tot discussie. Als eer
ste spreekt de heer Standaart. Hij
vraagt o.m. of beroep op een eventuele
weigering van B en W mogelijk is. Na
derhand zal de heer Oskam verklaren,
dat er uitsluitend beroep op de gemeen
teraad is. De voorzitter zegt toe, dat
B. en W de voorschriften uiterst soepel
zullen uitvoeren, na eerst verschillende
belanghebbenden gehoord te hebben. De
heer Standaart vraagt dan of er een re
geling wordt getroffen voor eigenaren,
die schade ondervinden van het voor
bereidingsbesluit. Voorts informeert hij
naar de toegankelijkheid van de ge
bieden voor het publiek. De voorzitter
antwoordt hierop dat hierin geen ver
andering komt Eventuele schadever
goedingen worden geregeld in de Wet
op de Ruimtelijke Ordening. Het voor
bereidingsbesluit zegt niets daarover.
Hierop kreeg de heer Koorn het
woord; zijn bezwaren kwamen goed
deels overeen met die van de heer Stan
daart. De heer Koorn vindt het niet zo
geweldig, dat de boeren niet meer baas
zijn op eigen erf. De heer Dros vindt
het onjuist dat het verboden wordt om
tot scheuren van het land over te gaan.
De voorzitter: „Het is allerminst de be
doeling de agrariërs in hun werk te be
lemmeren Ook hier zal met begrip
worden opgetreden. Bovendien komt
het scheuren van grasland in dit ge
bied nauwelijks voor".
Ook de heer Smit maakt zich zorgen
over het verbod om grasland te scheu
ren. Hij wijst er bovendien op, dat de
Zandkuil op de Hoge Berg eens van een
geheel ander karakter was. De Zand
kuil is dichtgegroeid Hier en daar heb
ben achter dijk verlandingen van moe
rassige terreinen plaats gehad. De eige
naars zijn te kort geschoten. Worden zij
ook vervolgd
De heer Witte vraagt dan wat er ge
beurt indien de raad het besluit af zal
stemmen. Het antwoord hierop luidt dat
Gedeputeerde Staten dan zeker ingrij
pen en zelf een plan zullen opstellen.
Het is de wens van de Landsregering
dat de Nederlandse natuurgebieden be
schermd worden. En natuurlijk staan
Ged. Staten achter de regering.
Reeds eerder had de heer Standaart
opgemerkt dat de oude zeedijk tussen
Ceres en Oudeschild, evenals de dijk
benoorden de haven, op de lijst van na
tuurgebieden voorkomt De vuilnisstort
plaats tussen Watermolenweg en Mok-
baai echter met. Moet de Rijkswater
staat ook toestemming komen vragen?
De voorzitter zegt dat de heer Standaart
theoretisch gelijk heeft Mevrouw Ko
ning-Bruin merkt gelaten op dat Rijks
waterstaat toch doet wat ze wil. B. en
W. gaan er dan mee akkoord de vuilnis
stortplaats ook in het voorbereidings
besluit op te nemen.
Dinsdag 23 juni
Den Burg, raadhuis, 20.00 - 22.00 uur,
tentoonstelling Frans Witte.
Dondardag 25 juni
Den Burg, sportvelden S.V. Texel, 9.00
uur, sportdag lagere scholen.
Den Burg, Groeneplaats, 19.30 uur, tap
toe van alle Texelse muziekkorpsen en
drumbands.
Den Burg, raadhuis, 20.00 - 22.00 uur,
tentoonstelling Frans Witte.
Vrijdag 26 juni
Den Burg, sportvelden S.V. Texel, 9.00
uur, sportdag lagere scholen.
Den Burg, „J'elleboog", 20.00 uur dan
sen m.m.v. Tobi Coller.
Zaterdag 20 juni werd in Oosterend
de eerste Rommeltjesmarkt van dit
seizoen gehouden. Zoals bekend komt de
opbrengst van de markt ten goede aan
de restauratie van de Grote Kerk. Op
de rommeltjesmarkt heerste zaterdag
een gezellige drukte en menigeen heeft
er iets van zijn gading kunnen vinden.
De volgende rommeltjesmarkten wor
den gehouden op 4 juli, 18 juli, 1 en
15 augustus.
De heer Standaart maakt dan be
zwaar tegen de voorgeschreven maxi
mumhoogte van 0,75 meter voor de erf-
scheidingen. Normaal zijn deze 1,10 me
ter hoog. De voorzitter is bereid dit te
veranderen.
De heer Koorn komt nog eens terug
op de schadevergoeding aan eigenaars.
De gemeenschap profiteert van de na
tuurgebieden, de gemeenschap dient
dan ook voor schadevergoeding te zor
gen, zegt hij. Omdat dit een herhaling
is van wat eerder ter sprake kwam,
vraagt wethouder Daalder wat de heer
Koorn nu eigenlijk wil: „Bent u nu
voor of tegen de bescherming van na
tuurgebieden?' „Daar ben ik voor",
antwoordt de heer Koorn.
Als de heer Dros van de voorzitter te
horen heeft gekregen, dat voor de con
trole op de naleving van de bepalingen
van het voorbereidingsbesluit, geen
extra personeel zal worden aangetrok
ken, wordt dit bij akklamatie aange
nomen.
De overige punten, begrotingswijzi
gingen betreffend, worden vrijwel zon
der discussie aangenmoen.
Het 3-jarige meisje A. J. uit Katwijk
stak donderdag 18 juni plotseling de
weg over en werd geraakt door de auto
van de heer D. K. uit Meppel. Het
meisje werd ter observatie naar het zie
kenhuis gebracht.
Zondag 14 juni kreeg een auto met
caravan, bestuurd door de heer E. K. de
J uit Ede, rijdende van De Koog naar
de boot, geen voorrang van de auto van
mevrouw Van B., die uit de Hollewals-
weg kwam. Er ontstond flinke mate
riële schade.
Donderdag 18 juni werd een perso
nenauto, bestuurd door de heer L B.
uit De Cocksdorp, aangereden door het
Volkswagenbusje van de heer H. de V.
uit Texel. Er ontstond grote materiële
schade. Drie personen werden licht ge
wond naar het ziekenhuis gebracht. De
heer L. B. reed op een voorrangsweg
(de Bernhardlaan).
De zwoegende landman
Terwijl de zon hoog aan de hemel
staat, zwoegt de boer op het land. Hij
oogst het al minder wordende gras en
denkt met zorg aan de stijgende prij
zen van het voer. Want het vee moet
eten. De wintervoorraad is op of bijna
op, het land verschroeit. Hoe zal het de
komende winter gaan? Nu al schrijft
men in de kranten over bietenloof, over
stro en zelfs over aardappelen. Maar als
de bouwlanden een sober gewas zullen
leveren, is ook een hoge prijs van dit
soort voer te verwachten. Is het een
wonder dat de boer kijkt naar de
vreemdelingen, die in steeds groter aan
tal ons eiland overstromen? De vreem
delingen, die schijnbaar zorgeloos ge
nieten van hun vrijheid? Is het een
wonder, dat ze de mensen benijden, die
niet gekweld door geldzorgen alleen
maar op Texel ter ontspanning komen?
Hij staat, beschermd door een strohoed,
op zijn land in de verzengende hitte,
spijtig is hem het dunne gras. De wei
den verdorren meer en meer, het groen
heeft op de droogste gronden reeds voor
bruin plaats gemaakt. Hij gaat dóór, hij
móet doorgaan en zwoegt de ganse dag.
Het vee moet gevoerd en gemolken wor
den, het werk gaat door tot de late don
kere avond. Voor hem maar zelden een
vrije dag. En kijkende naar de opge
wekte vreemdelingen, wenst hij óók
eens uit te gaan. Voor hem maar vakan
tie bij uitzondering. Dikwijls is hij al
léén op zijn bedrijf Wie zal melken, wie
zal hooien, wie zal het vele andere werk
verrichten als hij een paar dagen weg
gaat, tegen beter weten in? Misschien
zal de een of ander voor een korte tijd
zijn werk willen doen. Maar hulp is
duur. Waar moet dit van worden be
taald met zulke onzekere vooruitzich
ten
Texels marginale gronden
Al drie eeuwen geleden werd aan de
Staten van Holland een rapport over de
toestand van het Texelse land uitge
bracht. Eierland en de Prins Hendrik-
polder waren nog niet drooggemaakt.
De Texelaars hadden geklaagd over hun
lage verdiensten en de landsregering
zond een commissie van deskundigen.
Zij beschreven alle gronden. Hun eind
conclusie was dat de gemiddelde kwali
teit van de landen lag beneden de gron
den van Kennemerland. Eenzelfde soort
rapport uit het midden van de vorige
eeuw, nu over Eierland, kwam tot de
slotsom dat van de polder maar 1200 ha.
het bebouwen waard was. De overige
gronden achtte men alleen maar ge
schikt voor schapenteelt. Ook de Prins
Hendrikpolder was toen slechts voor
beweiding met schapen te gebruiken.
Wij weten wel dat sedert het invoeren
van kunstmeststoffen zelfs minder
goede gronden rendabel gemaakt kun
nen worden. Toch is het aan geen twij
fel onderhevig dat Texel veel marginale
gronden heeft, waarop dikwijls met veel
gezwoeg en grote kosten maar met
moeite een boterham te verdienen is. De
schone schijn, de fraaie landschappen
kunnen dit alles maar moeilijk verhul
len Wat zijn bodem betreft heeft Texel
maar een matig rendement.
Armoede in het verleden
Eeuwenlang kende ons eiland maar
twee bronnen van inkomsten: schapen
teelt en visserij. Onze flinke kottervloot
heeft de vissersbevolking voor het eerst
sinds eeuwen een betrekkelijke wel
vaart gebracht. Maar armoe zonder
meer is in het verleden fe dikwijls het
lot van de vissers geweest. Echte wel
vaart heeft men in Oosterend, Oost,
Oudeschild en Nieuweschild nauwelijks
gekend. We behoeven maar te herinne
ren aan de ondergang van de oester
visserij, aan het teniet gaan van de zee
graswinning om dit te verduidelijken.
De schapenteelt en de visserij hebben
gedurende het grootste deel van de ge
schiedenis maar tot een sober bestaan
van het overgrote deel der bevolking
geleid.
Omstreeks de overgang van de negen
tiende naar de twintigste eeuw ontstond
het vreemdelingenverkeer. Uit die tijd
dateren Hotel „De Lindeboom-Texel"
en het badhotel „Prinses Juliana". Wa
ren het in de aanvang slechts beter-ge-
situeerden, die, naar ons eiland kwa
men zij kwamen op de vogeltjes af
langzamerhand ontwikkelde zich het
massa-toerisme. De grote stroom is
eigenlijk pas na de tweede wereld
oorlog gekomen Toen werd het toerisme
van overwegend belang. Wij vertellen
zeker geen geheim door te beweren dat
de inkomsten uit het vreemdelingen
verkeer tegenwoordig de inkomsten uit
de agrarische sektor minstens evenaren.
Vorige gemeentebesturen waren ge
dwongen maatregelen te nemen. Zij het
ook met moeite en ten koste van grote
uitgaven, over het algemeen heeft men
inzake het toerisme een juiste politiek
gevoerd. Een politiek, die alle belang
hebbenden ten goede is gekomen. Een
belangrijk deel van de gemaakte kosten
was uit de eilandskas afkomstig.
De Koog tot bloei gekomen
Het toerisme heeft in eerste instantie
welvaart gebracht aan de eigenaars van
de straatarme gronden achter het duin
gebied. Zo goed als waardeloos land,
dicht bij de Noordzee gelegen, werd re-
creatiegrond, waar tienduizenden ver
pozing gingen zoeken. Aanvankelijk pri
mitief, langzamerhand beter uitgeruste
hotels, pensionbedrijven en kampeer
terreinen, leverden een rendement
waarop zelfs de grootste optimisten
nauwelijks durfden hopen. In een tijd
dat de grond goedkoop was en ter ont
wikkeling van toeristenbedrijven gel
den tegen een lage rente geleend kon
den worden, kwamen vooral De Koog
en naaste omgeving tot bloei. Winkeliers
en ambachtslui profiteerden in hoge
mate van deze ontwikkeling De mees
ten waren reeds lang op het eiland
woonachtig. Ook zij hadden bij de uit
breiding hunner bedrijfjes te maken
met geld, dat in vergelijking met onze
tijd, gerust „goedkoop" genoemd mag
worden. Zij profiteerden evenals de
(vervolg naar pagina 2)
OOSTEREND Wij herinneren er
nog eens aan dat Hare Majesteit Konin
gin Juliana bij haar bezoek aan Texel in
1969 toegezegd heeft, dat haar kleder
drachtcollectie uit binnen- en buiten
land in het dorpshuis „De Bijenkorf"
tentoongesteld mag worden ten bate
van de restauratie van de Herv. kerk.
Deze tentoonstelling, die de moeite
waard is om gezien te worden, vindt
plaats van 15 juli tot 15 augustus.
Zaterdag, 20 juni, heeft de heer C.
van der Eijk, rector van de Rijksscho
lengemeenschap Texel, de diploma's uit
gereikt aan de geslaagden van de H.B.S.
Hij wees er in een korte toespraak op,
dat dit diploma geen eind- maar een be
ginpunt is. Een verdere opleiding moe
ten de geslaagden buiten Texel volgen.
Dit zal veel ouders zorgen baren, maar
zij moeten vertrouwen hebben in hun
kinderen en ze toch naar de „overkant"
laten gaan.
Ook de heer Weijdt, secretaris-pen
ningmeester van de oudercommissie van
de scholengemeenschap, noemde het be
lang van verdere studie. Hij bood de
geslaagden, namens de oudervereniging
van de H.B.S., een map aan, waarin zij
hun diploma's kunnen bewaren.
De heer Blaak, Rijksgecommitteerde,
wees er tenslotte op, dat het H.B.S.-
diploma, een bewijs van de deugdelijk
heid van de kennis van de geslaagde,
niet de garantie biedt, dat de verdere
reis in het leven goed zal verlopen.
De geslaagden voor het diploma
H.B.S.-B zijn
H. G. Bakker, G. A. van Beek, C. Boon,
A. M. Duin (m.), J, G. Flens, A Jonker,
W. J. A. Ran, E. Roeper, J. de Waal en
A J. M. Witte (m.)
De namen van geslaagden voor
H.B.S.-A publiceerden wij reeds in een
vorig nummer.
GESLAAGDEN A.M.S. VOOR N.O.
„DE VIJFSPRONG" DEN HELDER
Het diploma Assistente A behaalde:
M. Eelman, De Koog; het diploma kos
tuumnaaister werd behaald door E. v.d.
Schans, Oudeschild.
Het diploma Vormingsklas behaalden:
M. A. Huisman, C. G. Langeveld, Den
Burg, H. Roeper, De Cocksdorp; M. A.
L. Witte, De Koog, M. J. Bremer, A. M.
Witte, Oosterend, en P. A. Verberne,
Oudeschild.
DEN HOORN Zaterdagmiddag
vonden in het gymnastieklokaal van de
Jan Drijver-school de onderlinge gym
wedstrijden voor meisjes van 6 t/m 13
jaar plaats.
De prestaties lagen over het algemeen
op een goed niveau, wat voor de leid
sters, mej. K Kempenaar en mevr. H.
Bruin-Bakker, die beiden veel vrije
uren hieraan besteed hebben, een grote
verdienste is.
De meisjes waren in 3 groepen ver
deeld en moesten ieder 4 oefeningen
doen. De jury, bestaande uit mevr. J.
Rijk-Oele, mevr. N. Drijver-Agter, mej.
R. Meeldijk en mej. I Boon, had het
beslist niet gemakkelijk met het toe
kennen van de punten.
De prijzen vielen uiteindelijk bij, in
de leeftijdsgroep 6, 7 en 8 jaar: le Mar
jolein Leyen 29 pnt., 2e Anita Lap,
Irma Bakker en Yvonne Bakker 28,2
pnt., 3e Janneke Dijker, Marijk Dijker
27,5 pnt.
Leeftijdsgroep 9 en 10 jaar: le Marjette
Drijver 28,7 pnt; 2e Anette Duiven 29,1
pnt., 3e Els Terpstra 29 pnt.
Leeftijdsgroep 11, 12 en 13 jaar: le
Beatrice Bakker 30,1 pnt, 2e Lyda Zijm v
29,1 pnt., 3e Joke Hin 28,3 pnt
De heer D. Drijver had de taak van
mevr. H. Bruin-Bakker overgenomen,
die wegens vakantie niet aanwezig kon
zijn. Dit ging hem goed af.
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
De zuigelingen, die aan de beurt
zijn, worden op het bureau verwacht
op de tijden dat hun eigen huisarts
zitting heeft. Deze tijden zijn als volgt:
Dokter Barnard, woensdag 24 juni, om
13.00 uur
Dokter Seegers, woensdag 24 juni, om
15.00 uur.
Opening
Opening
Opening Opening
ÖjO
c
'c
<D
CL
O
Woensdag 24 juni
if
o
■o
CD
3
3*
era
aan de Kikkertstraat 28 te De Cocksdorp.
O.a.: Midget-golfbaan.
luïüëdö Sumado SumadQ SuiuadQ