Cfroen ^wartsjexels in het hart
oerderijschuur in as;
oorzaak raadsel
Melklevering via tank:
systeem met toekomst
Volgend seizoen twéé
draverijen op Texel
chade meer dan £100.000,-
Plan van de heer P. Beers:
hulp
nei
asfa
hroep op
?au collega's
Eerste koeltanks gein stal leerd
ER
\DI
iSE
s
rij
iwie
Collegiale hulp
Boeren krijgen het
stuk makkelijker
Ondanks gebleken
geringe animo
van Texelaars
Duitsers betuigden
sympatie aan
strandreiniging
*>TYT^
DWARSGEBAKKEN
G 18 AUGUSTUS 1970
83e JAARGANG No. 8493
N.V. v/h Langeveld De RooU
11 - Den Burg, Texel - Tel. 2741
ry de Graaf, Kcesomlaan 43, Den
(02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Bank: Nederl. Middenstandsbank; Coöp. Rall-
feisenbank; Amro-bank. Postgiro 652. AboniL
prjjs ƒ3,90 p. kw. 40 ct. incasso
Advert. 19 ct per nun. excl. 4°/o BTW
>UW
^KT
»S
>9,
nonU
aul
Tprij
w
.AAI
KILJi
rij
Oosti
Oosl(
275
zaten
tac
idy
bozen
ijn
zoete
'les
'ijn nJ
oorzaak van de brand die vrij-
ddag de kapitale schuur van de
>rij van de heer M. C. Veeger, De
in de as legde is nog steeds
ladsel. Het zal ook wel nooit be-
worden want een felle brand
de sporen van zijn ontstaan zorg-
uit te wissen. Het hooi in de
was droog en vertoonde geen
an broei. Ook kortsluiting moet,
de kwaliteit van de nieuwe
ische installatie, als mogelijke
ik van de hand worden gewezen,
jet er ook weinig toe. Feit is dat
and een schade van meer dan
00,— heeft veroorzaakt. De heer
r was, naar eigen zeggen, rede-
•rzekerd zodat het grootste deel
schade zal worden vergoed. Vast
dat de schuur in ieder geval en
w mogelijk zal worden herbouwd,
e fa. H. Daalder Zonen die de
rij acht jaar geleden bouwde, zijn
onderhandelingen gaande.
jrand werd door de heer Veeger
t om 20 voor drie. Op ongeveer
rd meter afstand van de boerderij
ij bezig met hooien, toen hij rook
de dakpannen vandaan zag ko-
Op ongeveer hetzelfde moment
e zegswijze „In de brand, uit
brand" geldt zeker niet voor
brandgeval in de Westen,
irbij veehouder M. C. Vee-
z'n bedrijfsgebouw, een ge-
SH0 lte van de inventaris en de he-
hooivoorraad verspeelde. Een
)2220 tal veehouders is van mening,
speciaal het verlies van het
voor de heer Veeger een
?nvailer is, diè te groot is om
zonder hulp te boven te komen,
geldt zeker voor een jaar als
CU 0, waarin nog afgezien van het
dat de prijs van het hooi
hoog is, het bijna onmogelijk
m een partij hooi te pakken te
gen.
iteraard was niet alleen het
rijfsgebouw verzekerd, maar
gt Veeger ook een bedrag uit-
aald voor het verlies van het
Maar er zal wel geen vee
der zijn, die bij het afsluiten
de verzekering is uitgegaan
hooiprijzen als die van 1970.
bij het brandgeval in de Wes-
heeft men niet gedacht aan
iprijzen, die in de buurt van
0,— per ton liggen
'andaar het lofwaardige initia-
van enkele veehouders om in
geval de helpende hand te
len. Ze begrijpen heel goed,
onder de omstandigheden van
seizoen niemand in staat is
grote partijen af te staan,
irom wil men het zoeken in
groot aantal kleine „giften",
een flink aantal veehouders
een partijtje van 10-20 pak
of jo hooi beschikbaar stelt is in
o*r geval de grootste nood ge-
gd.
'e veehouders, die deze aktie
viseren denken aan de vol
de drie mogelijkheden om
te bieden:
Iet gratis beschikbaar stellen
an kleine partijtjes hooi.
Iet storten van een bedrag op
Ie rekening van 't „Hooifonds
>e Westen" bij de Coöp. Raif-
eisenbank, Den Burg, reke
ningnummer 31.331.
Iet aanbieden van goede par
ijen hooi tegen marktwaarde.
oor de onder 1 en 3 genoemde
P kunt u telefonisch contact
lemen met (02226) 263 of
26) 391. Een Texelse onderne-
ig heeft zich bereid verklaard
het beschikbaar gestelde hooi
tis van de bedrijven te halen
te brengen naar een opslag-
ats in de omgeving van het ge-
eerde bedrijf.
te veehouders, die deze aktie
'hen georganiseerd willen deze
1 september a.s. afsluiten,
irna in de Texelse Courant zal
Kei den gemeld wat de resulta-
zijn geweest.
werd dat ook gezien door een dochter
tje van de familie Veeger. Het tele
foonnummer van de brandweer bleek
in gesprek te zijn; de brand was intus
sen ook door anderen opgemerkt en
meerderen sloegen alarm. Op de mel
ding 'brand bij Bos en Duin' rukten de
vuurbestrijders uit. De mobilofoons, die
een dag tevoren in de wagens waren
gemonteerd, deden al direkt goed dienst
want halverwege werd draadloos door
gegeven dat men met bij Bos en Duin
doch verderop aan de Fonteinsweg
moest zijn. Derhalve ontstond door om
rijden geen vertraging.
Vuurzee
Er was echter geen schijn van kans
dat het gebouw kon worden behouden.
De kap stond in lichterlaaie. De heer
Veeger, geholpen door buren en familie,
trachtte nog zoveel mogelijk van de in
boedel te redden. Een kunstmeststrooier
fiets en enkele voerbakken werden
naar buiten gesleept. De zich snel uit
breidende vuurzee belette daarop ver
dere pogingen. Tien minuten na het
ontdekken van de brand stortte de kap
in en regende de dakpannen in het
brandende hooi.
De brandweer kon de eerste tien mi
nuten met de meegevoerde watervoor
raad spuiten. Intussen werd naar wa
ter in de omgeving gezocht. Het peil
van de sloten bleek te laag, een gevolg
van de onttrekking van water uit de
duinen door het PWN. Gelukkig bood
dezelfde PWN redding. Enkele honder
den meters verderop kon water aan
een der PWN^putten worden onttrok
ken. Op mobilofonisch verzoek werd de
druk in dit deel van het leidingnet aan
zienlijk opgevoerd.
Een gevolg daarvan was eohter dat de
slang barstte, deze moest worden ver
vangen. De brandweer heeft de hele
slangenvoorraad, 450 meter, moeten in
zetten.
Gunstige wind
De wind woei uit de goede (westelij
ke) richting, waardoor het yuur het
woonhuis niet bedreigde. Wel bestond
het gevaar dat de voorgevel van de
schuur zou instorten en op de tussen
woonhuis en schuur gebouwde bijkeu
ken terecht zou komen. Een gelukkige
omstandigheid was dat 't hooi tegen de
achtergevel van de schuur lag opge
tast. Deze muur viel dan ook om, zon
de verdere schade aan te richten. De
voorgevel bleef intact en werd later
afgebroken, 's Nachts werd de wacht
gehouden en zaterdagochtend werd be
gonnen met het ruimen en blussen van
het smeulende hooi. Dit karwei was
snel geklaard omdat gebruik werd ge
maakt van een Atlaskraan van de fa.
Barhorst. Om één uur zaterdagmiddag
konden de vuurbestrijders definitief
inrukken. Het merendeel van de 15 be
trokken brandweerlieden bestond uit
onlangs aangeworven nieuwelingen.
Voor hen was deze brand, de eerste gro
te sinds lange tijd, een nuttige vuur
proef die zij evenwel uitstekend hebben
doorstaan. Ook de heer M. C. Veeger
zei ons enthousiast te zijn over de wijze
waarop de brandweer was opgetreden.
„De organisatie was fantastisch".
Inboedel
Bij de brand gingen behalve de
schuur 2000 pakken hooi (40 ton) en 150
pakken stro verloren. Deze voorraad
vertegenwoordigt een waarde van on
geveer ƒ8.000,Verder ging een
luchtbandenwegen verloren alsmede 'n
melkmachine, harkkeerder, voerbakken
en een uitgebreide collectie gereed
schappen. Een en ander heeft 'n nieuw-
waarde van ongeveer ƒ8.000,De heer
Veeger heeft de tip gehad nog even te
wachten met het kopen van nieuw hooi.
Er zounden plannen bestaan om hem
uit de ergste nood te redden.
Gistermorgen om negen uur arriveer
de op het bedrijf van de Gebroeders
Hoedjes aan de Postweg de nieuwe rij
dende melkontvangst van de Coöpera
tieve Zuivelfabriek De Eendracht. Met
deze tankwagen werd, voor het eerst,
een voorraad melk gelost uit een op dit
bedrijf geïnstalleerde melkkoeltank.
Dit systeem van melkaflevering biedt
zowel voor de zuivelfabriek als voor de
leden-leveranciers belangrijke voorde
len. In deze en de komende weken zul
len op meerdere bedrijven melkkoel-
tanks worden geïnstalleerd. Afhanke
lijk van de inhoud is daarmee een in
vestering gemoeid van ƒ10.000,tot
ƒ20.000,Dit hoeft voor de betrokken
veehouder nauwelijks een bezwaar te
zijn want de financiering wordt door
de zuivelfabriek gedragen.
Om de tank te kunnen afschrijven
wordt per kilogram geleverde melk 1
De heer P. Beers uit Den Burg wil
volgend jaar twee kortebaandraverijen
organiseren. Dat vetelde hij ons na af
loop van de eerste kortebaandraverij
die zondagmiddag bij De Ruijtersplaats
werd gehouden. Winstbejag kan niet de
oorzaak van het enthousiasme van de
heer Beers zijn want de draverij van
zondag trok te weinig bezoekers om er
geld aan over te houden. Het is de be
doeling volgend jaar een draverij vlak
voor en tijdens de bouwvakvakantie te
houden, dus op momenten dat zoveel
mogelijk toeristen op Texel zijn. Zon
dag rond het middaguur was het weer
bijzonder slecht storm en regen
en mogelijk heeft dat velen ervan weer
houden dit voor Texel nieuwe hippische
evenement te gaan bezoeken. Er was
opvallend veel publiek afkomstig van
het vasteland. Het waren merendeels
geen toeristen die reeds op Texel ver
bleven maar draverijliefhebbers die
doorgaans geen enkele (wekelijkse) dra
verij in Noordholland overslaan en dus
ook bereid waren ervoor naar een over
zees provinciedeel te reizen.
Ze werden niet teleurgesteld. Het was
een mooie race met een spannend ver
loop. De baan van 300 meter die op het
land naast De Ruij tersplaats was uitge
zet voldeed aan de eisen.
„Het is allemaal prima verlopen",
zegt de heer Beers. „Maar het is me
wel verschrikkelijk tegengevallen dat
er niet veel meer Texels publiek was.
Vooral de jeugd heeft het laten afwe
ten".
Winnaars
De draverij werd gehouden onder au
spiciën van de Federatie van Draverij-
verenigingen in West-Friesland. Er ver
schenen 20 pikeurs met sulky's aan de
start. Reeds om één uur 's middags
werd begonnen. Het verloop was vlot;
om kwart over vier was de winnaar be
kend. Dat was het paard Farbach van
J. Joosten met als berijder de heer W.
Dekker. De heer Dekker nam na afloop
in hotel „De Zwaan" de trofée in ont
vangst plus een prijs van 225,De
tweede prijs ging naar Zephyr Schot,
eigenaar-berijder P. Riphagen. De heer
Riphagen kreeg een lauwerkrans en een
geldbedrag van ƒ150,Derde werd
Yngamin van P. van Stralen (ƒ75,
vierde Zelda Heppines van T. Tesse-
laar (ƒ50,en vijfde Buc Magowan,
berijder P. Dekker (ƒ25,
De toeschouwers betaalden ƒ1,en
tree. Men was echter verplicht daarbij
een programma van ƒ1,50 aan te schaf
fen. Op dit programma stonden alle
deelnemende paarden en eigenaars op
gesomd en kon men de standen bijhou
den. Na twee omlopen werd door lo
ting uitgemaakt welke winnaars tegen
elkaar in het strijdperk moesten treden,
waarna de beslissende omlopen konden
worden verreden. Ook voor niet-ken-
ners was het eenvoudig de gang van
zaken te volgen. Het bleek allemaal erg
simpel te zijn. Het gaat om het hardst,
waarbij het paard echter „vlak" moet
blijven, dus niet mag galopperen. Her
haaldelijk gebeurde het dat deelnemers
hun kans verspeelden omdat hun paard
toch begon te springen, waarna onver
biddelijk de witte vlag omhoog ging. De
neiging van het paard om te gaan ga
lopperen is bijzonder sterk. De man op
de sulky probeert dat onder controle te
houden, maar dat wordt vaak erg moei
lijk omdat paarden sterk op het gedrag
van hun rivaal reageren. Als het ene
paard gaat galopperen, doet de ander
het vaak ook. Nuttig was het commen
taar dat de heer G. Visser erbij gaf.
Of de dra/verij een volgende keer
meer publiek zal trekken hangt niet al
leen af van het aantal mensen dat zich
op dat moment op Texel bevindt of van
het weer. De organisatoren zullen er
rekening mee moeten houden dat een
dergelijk evenement aantrekkelijk is
voor een beperkte groep liefhebbers. De
heer Beers is evenwel van mening dat
een draverij op Texel zeker 1000 man
moet kunnen trekken en hij is voor
nemens dat mettertijd te bewijzen.
cent mgehouden, maar ook dat is geen
belasting aangezien de boeren die het
systeem gaan toepassen ook een cent
premie per kg melk krijgen. WeJ moet
worden gezorgd voor een aansluiting
op het elektriciteitsnet, voor een boiler
en een geschikt plaatsje in het gebouw.
Vooral omdat er weinig kosten mee ge
moeid zijn en de voordelen niet zijn te
versmaden heeft men bij De Eendracht
goede hoop dat het aantal „tankleve
ranciers" in de komende maanden snel
zal toenemen. Dat is ook wel gewenst
om het systeem zo rendabel mogelijk te
kunnen laten functioneren. Over twee
weken zullen ongeveer 14 leden „mee
doen".
Bedrijfsdirekteur J. Dijkstra, die veel
propaganda voor het systeem heeft ge
maakt, legt er de nadruk op dat tank
levering niet alleen aantrekkelijk is
voor „grote" boeren. Ook de kleinere le
veranciers kunnen er veel gemak van
hebben.
Arbeidsbesparing
Dat het tot dusver gebruikelijke sy
steem van melkaflevering nadelen heeft
zal ook een volslagen leek zonder meer
toegeven. De boer zet de gewonnen
melk in bussen en moet deze twee keer
daags aan de weg zetten waar ze door
de melkrijder worden afgehaald.
Opsparen van de melk in een tank
maakt het mogelijk dat de melk slechts
drie keer per week wordt afgehaald.
Er komt geen gesleep en gesjouw meer
aan te pas. De tankauto, de zg. rijdende
melkontvangst heeft alleen een slang
aan te koppelen waarna de opgespaarde
inhoud wordt overgepompt.
Het systeem kan zonder nadelen voor
de kwaliteit functioneren als de tank
constant wordt gekoeld tot 4 graden
celsius. Bij de tank, die liefst in een
apart tanklokaaltje moet zijn opgesteld,
staat een koelagregaat waarvan de ver
damper rond de tank is gewikkeld. Het
eenvoudigst gaat het opvangen bij
bedrijven die met een melkleiding
werken. Deze wordt zonder meer aan
de tank gekoppeld Wie geen melklei
ding heeft, gebruikt een verrijdbare op-
vangtank met vlotter, van waaruit de
melk naderhand automatisch in
de koeltank wordt overgebracht.
Sociaal aspect
Wat de fabriek betreft betekent het
koeltanksysteem dat de afdeling melk
ontvangst aanmerkelijk minder zwaar
wordt belast. Dat er minder werk komt
voor de melkrijders is geen bezwaar
omdat er momenteel toch 'n tendens is
van vermindering van het aantal melk
rijders. De animo voor dit vak wordt
snel kleiner. Wie weet welke taak zij
zeven dagen per week moeten vervullen
kan zich voorstellen waarom.
De tanks die nu op Texel worden ge
ïnstalleerd variëren van 2010 tot 4100
liter. Maar veel kleinere, in de orde
van rond 600 - 700 liter, worden ook
graag geplaatst.
Aanleiding
De melkontvangstafdeling van de fa
briek op Texel kan heel wat verwerken
na de laatste uitbreidingen, zodat de in
voering van het koeltanksysteem niet
in de eerste plaats is bedoeld om de
druk daarop te verlichten. Aanleiding
was in de eerste plaats de fusie
van april vorig jaar toen De Eendracht
samenging met „Aurora" en „West-
Friesland". De leden van die fabriek
werkten al met het systeem en na de
fusie vond men dat de Texelse boeren
het recht hadden dezelfde voordelen te
genieten. Veertien leden zijn dus voor
deze voordelen niet ongevoelig geble
ken. Gisterochtend werd na het bedrijf
van de Gebroeders Hoedjes ook hoeve
„Rotterdam" van de heer Slot bezocht,
waar de tweede tank werd geleegd. De
tankwagen heeft 'n capaciteit van 9.000
liter. Er kunnen dus heel wat meer le-
Vrijdag stapten twee Duitsers
het raadhuis binnen. Ze wilden
burgemeester Sprenger een be
drag van ruim ƒ9,overhandi
gen als symbolische blijk van
sympathie voor de reiniging van
het strand. Het geld was bijeen
gebracht door een groep kinderen
aan het strand bij paal 17. Die
hadden daar bij wijze van spel ge
zamenlijk een „circus" opgevoerd.
Na afloop werd onder het toege
stroomde publiek een collecte ge
houden die het genoemde bedrag
je in het laatje bracht. De kinde
ren gingen er direkt mee akkoord
dat dit geld zou worden gebruikt
om te laten zien dat de Duitsers
het op prijs stellen dat het strand
voortdurend schoon wordt gehou
den. Men had in de Texelse Cou
rant gelezen over de financiële
moeilijkheden die het reinigings-
werk bedreigden. Mogelijk zou het
nuttig zijn als juist de Duitsers
zouden laten blijken dat zij een
vervuild strand verfoeien en het
liefst daar hun vakantie door
brengen waar geen glasscherven,
stookolie, hout met spijkers en
andere rommel het badgenoegen
vergallen. Omdat werd veronder
steld dat de gemeente Texel de
financiële verantwoordelijkheid
droeg voor de strandreiniging
wilde men het bedragje aan bur
gemeester Sprenger overhandi
gen. Die was afwezig zodat amb
tenaar G. A. Oskam de gift onder
hartelijke dankzegging incasseer
de en later doorgaf aan de VW
Texel. De twee Duitsers die ons
van hun aktie op de hoogte stel
den zeiden: „Als de Texelaars
zouden weten hoe belangrijk een
schoon strand is, zouden ze geen
ogenblik aarzelen en het benodig
de geld snel bijeen brengen. Het
komt er op den duur dubbel en
dwars uit".
den aan het koeltankproject meedoen
voordat de wagen dag en nacht in ge
bruik is, de meest rendabele situatie.
Waarom niet
Dirëkteur Dijkstra: „We hebben een
zodanige situatie geschapen dat de le
den eigenlijk geen reden hebben om
niet mee te doen. Ze kunnen er nooit
op achteruit gaan. Wat ik erg belang
rijk vind is dat door dit systeem de boer
weer wat minder slaaf wordt van zijn
bedrijf. Omdat hij niet met de melkrij
der rekening heeft te houden kan hij
's morgens eens wat langer in zijn bed
blijven liggen en als hij 's middags naar
een harddraverij, autocross of 't strand
wil, hoeft hij niet voortdurend op zijn
horloge te kijken of het al melktijd is.
Die koeien kunnen nu best een uurtje
wachten".
Niet alleen door het koelen blijft de
kwaliteit van de langer bewaarde melk
op peil. Na elke keer legen wordt de
tank schoongespoeld met een speciaal
apparaat, dat tot de installatie behoort.
De eerlijkheid gebiedt te vermelden dat
de boeren na twee jaar enige rente van
het geïnvesteerde kapitaal moeten ver
goeden. Na twee jaar neemt de fabriek
nog 3°/o voor zijn rekening en weer
twee jaar later komt men voor de volle
rentelast. Maar omdat op dat moment
de „kop" van de investering af is, is
dat een last die ruimschoots tegen de
voordelen opweegt.
In verband met het bovenstaande is
het aardig nog eens te wijzen op het
feit dat de noodzaak van schaalvergro
ting in de melkveehouderij op Texel
zeer goed wordt ingezien. Direkteur
Dijkstra noemde enkele sprekende cij
fers. In het boekjaar 1968-'69 waren 51
boeren die jaarlijks meer dan 100.000
kg afleverden. Nu, één jaar later, zijn
het er al 66. Het aantal leden-leveran
ciers loopt terug maar de totale hoe
veelheid door hen geleverde melk
neemt sterk toe. Acht jaar geleden,
toen de heer Dijkstra bij De Eendracht
kwam, waren er 130 leveranciers méér
dan nu. Toen werd jaarlijks 15 miljoen
kg bij de fabriek aangevoerd; de ver
wachting voor dit jaar is 22 miljoen kg.
NATUURWIT/BOER ER BRUIN/BOER EN-
ROG/PUNTJES EN BOLLEN/KRENTEN-
ROZIJNENBROOD/KRENTEBOLLEN
