Groepsgeest ontwaakt in kudde
18 robben: trekpleister
van het museum
Fietsen weer in
Voederen trekt
veel bekijks
Dagelijks naar de robben
TEXELtoerist 2e jaargang nummer 6 extra pagin 1
Boot-voettocht
in het Waddengebied
et
Eb en vloed
tTEXELtoeristTEXELtoerisfTEXELtoerïsi
Tien uur 's morgens in het Texels Museum. Tijd om de zeehonden
te voeren. Mevr. De Haan (echtgenote van directeur Gerrit J. de
Haan), gekleed in overall en laarzen, loopt met een emmertje vis
naar het bassin. Drommen bezoekers stromen toe. De zeehonden
krijgen hun voedsel niet voor nietsZe moeten eerst een poot
geven of ze moeten naar een ver weggegooide vis snellen. Zo vlug
mogelijk, om er voor te zorgen dat een ander er niet eerder is en
het lekkere hapje weggrist. Of de vis wordt even buiten het bassin
gehouden, zodat de robben uit het water moeten komen en op de
rand van het bassin klimmen om de vis te bemachtigen. Ook houdt
mevrjouw De Haan de vis een keer hoog boven het water. De zee
honden „klimmen" dan om het voedsel te pakken. Het is een heel
gespatter. Het publiek geniet. Vooral als een ondeugende zeehond
kans ziet een vis te pikken uit het emmertje, dat even onbeheerd is
gelaten, is het gejuich niet van de lucht. Maar een klein meisje
kijkt angstig: ,,Die ene krijgt niets Die grote pakt alles voor hem
weg".
,,Dat valt wel mee", zegt de heer De
Haan, directeur van het Texels Mu
seum. „We kennen alle zeehonden bij
naam en als mijn vrouw een stuk vis in
het water werpt, roept ze tegelijk de
naam van de zeehond voor wie het be
stemd is. Het gebeurt natuurlijk even
goed wel eens dat een grote rob een vis
wegpikt voor de neus van de aangeroe-
pene, maar ja.
De grote zeehonden eten ongeveer 5
kg. vis per dag. De kleintjes minder.
Gemiddeld nuttigen de robben zo'n 3 a
4 kg. Hoofdvoedsel is makreel, die
kersvers moet zijn. Die makreel wordt
in de Waddenzee gevangen en ingevro
ren. De Robben krijgen halve vissen
tegelijk om het voederen langer te laten
duren, want dat is een aantrekkelijk
schouwspel voor het publiek. De klein
ste zeehonden worden met de fles ge
voerd.
De wadtocht begint met de
vaart van een kotter naar een stei
gertje in zee. Vandaar gaat het per
voet terug naar Texel. Geadvi
seerd wordt om oude kleren te
dragen en basketballschoenen met
wollen sokken. Het makkelijkste is
als men de handen vrij heeft. De
leider van de tocht een ervaren
wadloper raadt U aan, kinde
ren onder de 12 jaar thuis te laten.
Op deze tocht geniet men van het
wad, de stilte en van de onver
wachte fauna, levend in het slik.
Vertrekpunt: Steiger bij de red-
dingbootschuur (enkele kilometers
noordelijk van De Cocksdorp)
Vertrektijden
17
augustus
11.00
uur
18
augustus
12.00
uur
19
augustus
12.30
uur
20
augustus
13.30
uur
31
augustus
10.30
uur
1
september
11.00
uur
2
september
12.00
uur
3
september
12.00
uur
4
september
12.30
uur
Kaartverkoop
Aan het Texels Museum (02220)
2627. Alléén 's morgens van 08.00
tot 09.00 uur. Uitsluitend voor de
tocht van dezelfde dag. Zolang de
voorraad strekt aan het vertrek
punt. Maximaal 30 personen.
Prijs 5,00 p.p. (incl. verz.)
Voor de tocht van 2 juli kaartver
koop alleen aan de steiger
Het bassin is gevuld met zoet water,
waar zout aan toegevoegd is. 's Nachts
slapen de robben op het droge. Netjes
naast elkaar in de open lucht. In de
vrije natuur gebeurt dat op een zand
bank als het eb is.
Achttien robben
Er zijn nu achttien zeehonden in het
Texels Museum. Al die robben zijn aan
gespoeld op de Waddeneilanden of bij
Den Helder. Ziek, verzwakt en meestal
meer dood dan levend. Ze worden dan
in een kist met een net erom naar Texel
vervoerd, waar ze liefdevol door het
echtpaar De Haan verzorgd worden.
Het Texels Museum is een uniek en be
kend opvangcentrum in Nederland.
Nergens anders worden de zieke zee
honden zo verzorgd.
Het is tweemaal voorgekomen, dat er
jongen werden geboren in het bassin.
Dat gebeurde in juni en juli van dit
jaar. Helaas zijn de beide baby's over
leden. Hoe zou het komen dat er na 12
jaar de eerste zeehond kwam al in
1958 pas jongen werden geworpen?
De heer De Haan: „Sinds kort heerst er
een echte groepsgeest tussen de dieren.
Daarvoor had ik alleen maar solitaire
zeehonden en die gingen niet tot paren
over. Ook de strijd om een vrouwtje
tussen verschillende mannetjes komt
nu tot uiting. Zij grommen en grauwen
tegen elkaar. Ook zijn er regelmatig
mannetjes te zien, die zich met hun vin-
poten op de borst klappen. Zo van „hier
ben ik".
Tot nu toe zijn alle robben, die men
in leven heeft kunnen houden, in het
museum gebleven. Het zou moeilijk zijn
ze weer terug in de Waddenzee te bren
gen, want ze zijn in het museum hun
natuurlijke afweerstoffen kwijtgeraakt
en daarom in hun natuurlijke omgeving
erg bevattelijk voor ziekten geworden.
Meer te zien
Hoewel de zeehonden de grote trek
pleister zijn van het Texels Museum is
er veel meer te zien Naast de vele op
gezette dieren kan men een zeeaqua-
Tevoren kaarten in het museum afhalen is niet mogelijk op de dagen dat
1 de eerste afvaartijd op 9.30 uur is gesteld; in dat geval moet men dus bij de
H steiger zijn. Per tocht kunnen maximaal 30 personen mee. De prijs bedraagt
§j ƒ5,kinderen beneden 12 jaar ƒ2,50 (inclusief verzekering).
M Voor de komende weken zijn de volgende afvaarttijden vastgesteld
17
aug.
12.00
13.30
150.0
1
sept.
12.00
13.30
15.00
18
aug.
13.00
14.30
16.00
2
sept.
13.00
14.30
16.00
19
aug.
13.30
15.00
16.30
3
sept.
13.00
14.30
16.00
20
aug.
14.40
16.00
17.30
4
sept.
13.30
15.00
16.30
21
aug.
15.00
16.03
5
sept.
14.00
15.30
17.00
1
22
aug.
15.00
16.30
6
sept.
14.30
16.00
17.30
23
aug.
15.30
17.00
7
sept.
15.00
16.30
24
aug.
16.00
17.30
8
sept.
15.30
17.00
25
aug.
17.00
9
sept.
16.00
17.30
SC
26
aug.
9.30
10
sept.
17.00
27
aug.
9.30
11.00
11
sept.
9.30
aa.
28
aug.
9.30
11.00
12.30
12
sept.
9.30
11.00
ier
29
aug.
10.00
11.30
13.00
13
sept.
9.30
11.00
12.30
we
s
30
aug.
10.30
12.00
13.30
14
sept.
11.00
12.30
14.00
31
aug.
11.30
13.00
14.30
15
sept.
12.00
13.30
15.00
lo\
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll^
Onderstaand geven wij een opsoi
ming van tijdstippen waarop het hoe
water is bij Oudeschild in de komen
vier weken. Laagwater valt gemidde
ruim 6 uur na hoogwater. Aan de a
dere zijde van Texel, dus aan
strand, is het een uur eerder hoog wat
Niet alleen voor sportvissers, maar o
voor baders is het nuttig met de tijd
van eb en vloed rekening te houdt
Men baadt en zwemt het veiligst
opkomend water.
•mn
ual:
Een tragisch, maar toch vertederend tafe
reeltje, dat zich op 4 juli van dit jaar voor
deed Zeehond Phoca, sinds juli 1964 in
het Texels Museum. bracht een levenloos
jong ter wereld. Het duurde uren voordat
het moederdier besefte dat haar kind
dood was. Een poging om haar met een
ander moederloos jong te troosten, mis
lukte Kort tevoren had zich in het mu
seum een soortgelijke gebeurtenis voor
gedaan Een jong van Robby gaf enkele
uren na de geboorte de geest. Naar de
oorzaak van de misgeboortes wordt nog
gezocht Gedacht wordt aan gebrek aan
rust in de onnatuurlijke kraamkamer. Mo
gelijk gaan ook op de banken in de Wad
denzee veel jongen verloren door vlieg
tuiglawaai e.d.
Het Texels Museum staat in De Den
nen. Het is te bereiken via de Gerrits-
landerdijk, een zijweg van de Pontweg.
Openingstijden zijn dagelijks van 9.00
tot 17.00 uur. Zondags van 14.00 tot
17.00 uur.
15 aug. 6.27 en 19.01; 16 aug. 7.46
20.12; 17 aug. 8.54 en 21.11; 18 aug 9.
en 21.58, 19 aug. 10.34 en 22.38; 20 au
11.11 en 23.11; 21 aug. 1.42 en 23.42
aug. 12.10 en 23 aug. 0.11 en 12.3
24 aug. 0.44 en 13.09; 25 aug. 128
14.00; 26 aug. 2.31 en 15.19; 27 aug. 4.
en 16 54; 28 aug. 5.29 en 18.20; 29 au
6.44 en 19.25; 30 aug. 7.42 en 20.19;
aug. 8.28 en 21.02; 1 sept. 9.07 en 21.!
sept. 9.40 en 22.10; 3 sept. 10.08
22.36; 4 sept. 10.33 en 23.01; 5 sept. 10.
en 23.23; 6 sept. 11.23 en 23.46; 7
11.49 en 8 sept. 0.10 en 12.17; 9 se^du
0.36 en 12.50; 10 sept. 1.21 en 13.49
sept. 2.45 en 15.27; 12 sep.t 4.34 en 17.!
rium bewonderen met vissen, krabben
en kreeften uit Waddenzee en Noordzee.
In het zoetwateraquarium vinden we
alle vissen, die op Texel voorkomen.
Ieders belangstelling heeft de ten
toonstelling, die is opgericht in verband
met het Natuurbeschermingsjaar 1970
(N 70). Er staat o a een apparaat, dat
het aantal decibels aangeeft van ver
schillende geluiden (bijv. van een straal
jager). Het geeft ook aan welke gelui
den schadelijk zijn voor het gehoor
orgaan.
De grote verzameling schelpen loopt
niemand zomaar voorbij. In het museum
leren we dat Texel 100.000 jaar geleden
tijdens de derde IJstijd is gevormd.
20.000 jaar geleden leefden op Texel
mammoet, bison en reuzenhert, waar
van verblijfselen worden getoond
Het museum heeft een „ziekenhuis"
voor gewonde dieren die door Texelaars
en toeristen zijn aangetroffen. Vogels
met een gebroken vlerk of andere bles
sures knappen meestal snel op en kun
nen dan worden vrijgelaten. De stook
olieslachtoffers zijn meestal ten dode
opgeschreven.
Fietsen is weer ,,in" en waar kan men beter fietsen dan op Texel
waar het aantal mogelijkheden voor een kortere of langere toch
bijna onbeperkt is? Op tal van plaatsen zijn op ons eiland fietsei
te huur, van goede kwaliteit en niet duur. Het meenemen van eeif.
eigen fiets is daarom bepaald geen noodzaak.
Wij zouden op ouderwetse wijs een aantal tochten kunnen be
schrijven, maar nodig is dit niet. Een kaart van het eiland geef
meer dan voldoende mogelijkheden. Wij geven een paar tips, dii JJ
U wellicht in gedachten kunt houden.
Als mevrouw De Haan met voedsel nadert
snellen alle robben naar de rand van het
bassin, reikhalzend naar het lekkere hap/e
De Hoge Berg
Dit is de oude kern van het eiland,
gevormd in de derde ijstijd. De holle
weggetjes vormden vroeger de verbin
ding met de buurtschappen en Den
Burg Over een enkele werd een fiets-
paadje aangelegd. Vanaf het hoogste
punt bij de jeugdherberg Panorama is
de rede van Texel goed te zien. Hier la
gen vroeger de koopvaarders en bij tijd
en wijle ook de oorlogsvloten te wach
ten op gunstige wind om uit te zeilen.
Het Schildpaadje verbindt dit land
schapsreservaat met Oudeschild. Hier
langs werd ook het drinkwater voor de
schepen vervoerd vanuit de putten te
genover hoeve Brakenstein.
Het bos
De borden van de A.N.W.B. wijzen
de weg naar de Staatsbossen, de Den
nen, zoals de Texelaars zeggen. Een
uitgebreid net van fietspaden zorgt voor
een goede ontsluiting.
Op verscheidene plaatsen verwijzen
borden ook naar wandelingen langs ge
markeerde routes. Eén daarvan is het
Natuurpad, waarlangs op duidelijke
manier allerlei informatie wordt ge
geven.
Den Hoorn
Rond dit gave dorp strekt zich een
uniek landschap uit. De Witte Weg leidt
door de oudste duinen van Texel. De
noordhellingen (vochtig) zijn begroeid
met heide, de zuidhellingen (droog) met
o.a. duinroosjes en mossen. Het Grote
vlak, dat nu dienst doet als waterwin
gebied, herbergt allerlei vogelsoorten.
De Mokbaai en omgeving, direct gren
zende aan het natuurreservaat de Geul,
is een eldorado voor elke vogelliefheb
ber. Zomer en winter ziet men hier dui
zenden fouragerende vogels.
Vanaf De Koog gaat een fietsp
langs de Slufter naar de vuurtoren
De Cocksdorp. Het lange rechte
toont duidelijk aan, dat hier vroegere r s1
zanddijk werd gelegd tussen het vro s*ar
gere eiland Texel en het eilandje „H
Eyerlandt". Het dijkje waaide in de la
der jaren op tot een machtig duinma
sief. De Slufter (doorbraak van 18:
biedt een goed rustpunt. Het is gc#-
wandelen in het zilte milieu van d^'et
vlakte.
Waal en Burg
Langs en over de dijk van de pold r(v
Waal en Burg werd een fietspad aang
legd. Het loopt van De Waal via de ou
doorbraak Wegeswaal en Pijpersdi
naar de Ruigedijk ten noorden van
Koog.. Het uitzicht op de polder Wa lcj
en Burg, het Burger Nieuwland en b jn_
Kogerveld geeft weer een geheel anti !xe1
beeld van het Texelse land.
Oosterend
>laa
:h
eer
)s
;r,
t ir
te
Tot slot noemen we nog Oosterend,
grootte het tweede dorp van ons eilani^j
De overal aangegeven Texelroute vex
door het lage land van Spang,
schapenland bij uitnemendheid. Ooste
end zelf heeft tal van mooie ou
straatjes, die vrij gaaf gebleven zi;
Hetzelfde mag gezgd worden van
inwoners. Een gesprek met hen, zal e
ieder, die wil' luisteren, stof tot ov« >(j
denking geven.
Even verder op ligt de buurtscl
Oost met de molen van het Noord«
een prachtig landschap. Van de dijk
het Noorden af biedt de Waddenzee
vloed een magnifiek vergezicht. Bij
is het een machtige onafzienbare si
vlokte, waar duizenden vogels voed
in overvloed vinden.
dru
Ijk
ffei
th
mui
ak
voe
rist
int
uit
:ht
and
is g
e le
is
Hi
:ijn
at
aka
idei
iet
I
jes
Oc
org
vas
istii
wa<
ge
uui
Wie de zeehonden in hun natuurlijke element wil zien, kan boeken voor
een vaartochtje door de wateren van het Eierlandse Gat. Sinds vorig jaar
worden hier meerdere malen per dag excursies gehouden met de kotter
TX 54 van schipper Piet Slik. Omdat de tocht alleen bij laag water zin heeft,
(de zeehonden liggen dan op de drooggevallen zandbanken) zijn de afvaart
tijden elke dag verschillend. Omdat de TX 54 een geringe diepgang heeft
kunnen de robbenbanken tamelijk dicht worden benaderd. Een verrekijker
kan echter toch goede diensten bewijzen. De robbentocht vertrekt vanaf de
steiger bi] de reddingbootschuur (dicht bij de vuurtoren aan de noordpunt
van Texel), 's Morgens tussen 8.00 en 9.00 uur kan men zich van een plaatsje
verzekeren door kaarten af te halen in het Texels Museum. Kaarten zijn
ook bij het vertrek aan de steiger verkrijgbaar, maar men loopt in dat geval
wel de kans dat de boot reeds is volgeboekt.
iJllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllW
