au Bruin legde „ontdekkingen"
vast in fraaie mono-prints
HANTAGE
■I
Raiffeisenbank
oede expositie in raadhuiskelder
SMIDJE VERHOLEN EN DE RARE ALCHIMIST
dit
et
og open
et 15 september
De
ic'
EN
Beschamend voor
gemeenteraad
>g
erschap treft geen blaam
Buurtvereniging studeert
nieuwe revue in
„Texelein" brengt uitvoering
Bromfietser verloor
macht over het stuur
Flinke belangstelling
voor zwembad
.H.
va
lsp. t
5p. a
n en
nma
neisji
dere
imes
min*
D«
de
Baar
>e le
i. In
en ui
de
in I
van
evor
gev<
nan,
>p 18
rijd
hten
lef.
gem
kelij!
s k
EDE BLAD
TEXELSE COUBANT
DINSDAG 8 SEPTEMBER 1970
„Waddenbulletin" over niet goedkeuren
door G.S. van „Cercs-plan"
>er b
oog
ondi ji Biuin (26) uit Den Burg is een
eloze denker met een voortdurende
ek. I in9 om z*ïn em°ties de vorm
schilderijen, tekeningen, aguarel-
en wat dies meer zij tot uitdruk
te brengen. Hij doet dat zo con-
lent dat men bij het bèkijken van
schilderijen een goed beeld krijgt
hetgeen in het brein van deze
e schilder omgaat. Het lijkt alsof
niet alleen met zijn werk maar
al ook met hemzelf kennis maakt,
weet je zeker als je tenslotte echt
bern praat en tot de merkwaardige
Burj ekking komt dat alles „klopt
'ervoeren we vorige week tussen
)etonnen muren van de BB-kelder
iet souterrain van het .raadhuis,
hangen momenteel 32 werken
Jan Bruin, gratis te bezichtigen
ieder die de moeite wil nemen
het gebouw binnen te lopen.
terne,
den l >t uitzondering van enkele oliever-
[°°n en pentekeningen zijn het allen mo-
'e P' ints, merendeels zeer recent werk.
Bruin is nl. ongelooflijk productief,
r voor iemand die de kunst beoe
als hobby naast een gewone dag-
Meer dan de helft van de mono-
s draagt 't jaartal 1970. Jan Bruin
in de afgelopen twee jaar meer
voldoende geproduceerd om alleen
ie periode te exposeren. Misschien
hij beter gedaan zich daar toe te
rken want er gaapt tussen de kwa-
van recente monoprints en die van
verk van voor 1968 een diepe kloof.
,oude" werk is overigens best de
te van het bekijken waard, maar
tieeft typisch schoolse trekjes. De
zaam gewrochten pentekeningen
terecht de trots van hun tegen-
dige bezitters maar is duidelijk
van een (goede) amateur die zijn
nog niet heeft gevonden. De olie-
ook uit die periode, zijn onge-
eld met zekerder gebaren voort-
icht als is Jan Bruin ook hier
rheen", zoals hij zelf zegt.
leven begonnen, waarin hij eindelijk
tot en zichzelf en de wereld heeft ontdekt. De
dingen, dieren en mensen om hem heen
boeien hem, alsof hij ze voor het eerst
ziet. Hij zou alles wel willen schilde
ren en gezien zijn monoprint-lawine
lijkt hij serieus een poging in die rich
ting te doen.
Vroeger nijgde Jan Bruin
werk naar het absurde, het
m zijn
bizarre.
Hem trok de imaginaire wereld van de
droom. Hij dook in het non-figuratieve,
„wilde" schilderijen werden het, maar
toen al was dat een indicatie voor de
gesteldheid van de geest die erachter
zat. De jonge kunstenaar, die zichzelf
had opgeleid, wist het niet meer. Ver
beten probeerde hij het een na het an
der totdat hij, in de knoop geraakt met
zichzelf, een tijdlang helemaal niets
meer deed.
Die
Crisis teboven
non-creatieve periode had het
Afstand genomen
heeft geestelijk afstand genomen
1967 en de periode daarvoor. Hij
ermee afgerekend, wil er niet
over praten. Hij is aan een tweede
ifcn de rondvraag van de raadsverga-
rpi 'g sprak de heer C. Ellen over een
eelheid autowrakken die bij Dijk-
eschl huizen tijdelijk opgeslagen waren
est. Wethouder Daalder legde toen
at de wrakken hier waren neerge-
om te worden uitgebrand, waarna
tar elders waren getransporteerd,
ens het verslag in onze krant had
gegeven dat de wrakken er lan-
ïadden gelegen dan met het Wa-
lap afgesproken was" en dat was
leuk voor het Waterschap dat er
L mee akkoord was gegaan dat de
ken hier werden uitgebrand,
van op dt wrakkenbelt in Den
waar rook en stank overlast zou-
W\ lebben veroorzaakt. De heer Daal-
lad alleen maar willen zeggen dat
rakken er al met al toch tamelijk
hebben gelegen. Dat zat hem met
t Waterschap, waarvan men juist
biezo wer^ing had ondervonden bij de
room
e om
FEUILLETON
door TOM LODEWIJK
karakter van een beangstigende crisis.
Maar Jan Bruin kwam die teboven en
merkte dat hij in een verdraaid inte
ressante wereld leefde. Vele spectacu
laire zaken trokken zijn aandacht. Hij
vond inspiratie in de ruimtevaart,
wond zich op over de milieuvervuiling
en raakte daardoor geboeid door al wat
leeft en groeit. Planten en dieren waar
aan hij tot dusver achteloos voorbij was
gegaan, deden hem nu naar de teken-
stift grijpen. Toen hij met Sinterklaas
een microscoop kreeg ontdekte hij de
wereld van het kleine. Hij weet nu hoe
insecten in elkaar zitten en toont dat
met monoprints als „Grasshopper" en
„Green Grasshopper" om maar eens
twee héél goede platen te noemen.
Ogen geopend
„Ik geloof dat mijn ogen ineens zijn
opengegaan", zegt Jan Bruin, verwon
derd over zichzelf. „Het enige wat het
zelfde is gebleven, is dat ik me aange
trokken voel tot het geheimzinnige, het
De vier jaargetijden
De revuegroep van de buurtvereni
ging Schoonoordsingel-Wittekruislaan-
Kogerstaaat is begonnen met het instu
deren van een nieuwe revue, die in ja
nuari voor het eerst voor het voetlicht
zal worden gebracht. De vele sketsjes
en liedjes zijn weer geschreven door
mevrouw J. Craanen-Hemelrijk, die ook
de leiding heeft. De revuegroep be
staat uit dezelfde krachten, met uit
zondering van de heer J. Timmer die
zich wegens gevorderde leeftijd heeft
teruggetrokken In zijn plaats is een
ander welkom. Er zijn vrij veel aan
biedingen ontvangen om mee te doen
van niet-buurtbewoners. Men heeft nog
niet besloten daar op in te gaan.
iBij de nieuwe revue heeft mevrouw
Craanen zich laten inspireren door de
vier jaargetijden. In liedjes en voor
drachten zullen tal van actualiteiten
worden verwerkt. Zo krijgen de open
luchtslapers in De Koog ruimschoots
de aandacht en ook de geruchtmakende
welhoudersverkiezing wordt op de kor
rel genomen. „Maar we moeten daar
mee wel voorzichtig zijn", vertelde ons
mevrouw Craanen. „Het mag wel een
beetje scherp worden, maar zo dat ie
dereen het nog kan waarderen".
Gehoopt wordt dat fragmenten uit
de nieuwe revue zullen kunnen worden
opgevoerd bij de uitreiking van de
Dubbele Von Sion, in januari 1971.
griezelige. Maar vroeger zocht ik dat in
de fantasie, nu heb ik ontdekt dat de
wereld om me heen de onderwerpen op
'n presenteerblaadje aanbiedt....". En
hij wijst op zijn monoprint „Amfibie",
een uitstekende plaat van een schater
lachende kikker, zittend in de modder,
die mede dank zij het monoprint-proce-
de bijna walgelijk echt is geworden.
Toch is Jan Bruin geen tekenaar van
•plaatjes voor biologieboeken geworden.
Hij speelt met zijn onderwerpen. Maakt
desnoods van twee dieren een griezeli
ge |kruising, zoals de „Vlindermuis".
Zo af en toe komt toch nog een stukje
surrealisme om de hoek kijken, blijkens
„Burning brains". Deze compositie in
zwart en oranje is bijzonder decoratief.
Jan Bruin durft dan ook niet bepaald
te zweren dat hij „nooit" meer surrea
listisch zal schilderen maar wel staat
vast dat hij er dan heel anders tegen
over zal staan dan vroeger.
Ook mensen
Van de mensen is hij bepaald niet
vervreemd; ook die horen tot zijn nieu
we boeiende wereld. Bijzonder knap is
het portret „John". Het is een heel ra
ke impressie van Beatle John Lennon.
Merkwaardig genoeg zien sommigen er
Jan Bruins zelfportret in. Het komt dus
goed uit dat de titel universeel is. Een
topper op de expositie is ongetwijfeld
ook „Albert Einstein". De karakteristi-
ke kop van deze geleerde is voor velen
onderwerp van schilderij of tekening
geweest. Jan Bruins creatie is de beste
die we ooit hebben gezien.
Voor zover ze niet reeds eigendom
van een ander zijn, zijn de geëxposeer
de werken te koop. De prijzen zijn be
scheiden: ƒ55,tot ƒ150,De ten
toonstelling blijft tot en met 15 septem
ber geopend. Op werkdagen van 9.00 -
12.00 uur en van 14.00 - 17.00 uur, be
halve op zaterdag. Wie overdag niet in
de gelegenheid is kan woensdagavond
i(morgen) nog terecht van 20.00 - 21.30
uur.
Het besluit van Gedeputeerde Staten
om de bouw van een hotel met congres
ruimte en zwembad in het poldertje
Ceres niet goed te keuren, wordt door
de redaktie van het „Waddenbulletin"
(twee maandelijks orgaan van de lan
delijke vereniging tot behoud van de
Waddenzee) verheugend genoemd. Al
eerder had het „Waddenbulletin" G.S.
aangeraden de plannen naar de prulle-
bak te verwijzen. „Door het weigeren
van de goedkeuring hebben Gedepu
teerde Staten het raadsbesluit deze
plaats waardig gekeurd".
Verder schrijft het Waddenbulletin
„Meer nog dan deze beslissing ver
heugt ons echter de motivering op
grond waarvan goedkeuring werd ge
weigerd. Zonder te willen ingaan op de
andere beroepschriften aangevoerde be
zwaren hebben Gedeputeerde Staten de
op aantasting van natuur- en land-
schapsschoon bezwaren alleen al vol
doende geacht om tot weigering van
goedkeuring te kunnen besluiten. Daar
bij heeft het college het fraaie en ty
pisch Texels landschap ter plaatse na
drukkelijk voorrang gegeven boven wat
het college zelf noemt „het economisch
belang". Het is goed een dergelijke be
slissing, die van modern bestuursbeleid
getuigt en gunstig afsteekt bij helaas
nog te talrijke eenzijdig economische
beslissingen, hier met nadruk te signa
leren.
Gaarne hulde aan Gedeputeerde Sta
ten van Noordholland. Hetgeen auto
matisch inhoudt een signalering van de
bij de huidige tijd tenachter gebleven
gemeentepolitiek van Texel.
De les, die de gemeenteraad van
Texel, waarvan men zou mogen veron
derstellen, dat hij beter op de hoogte
zou zijn van het wezenlijke gemeente
belang, heeft gekregen, is verheugend
maar tegelijk voor de raad be
schamend
ook goed voor uw
vakantiereizen
De balletgroep „Texelein" onder lei
ding van mevrouw Hinda Kucsmirak
uit Amsterdam is voornemens dit jaar
een uitvoering te geven. Dat heeft men
zich vast voorgenomen. Helaas is het er
vorig jaar, door allerlei omstandighe
den niet van gekomen. Het nieuwe
cursusjaar van „Texelein" start dit jaar
overigens pas op vrijdag 2 oktober en
dus niet begin september zoals gewoon
lijk. Kinderen vanaf 3 jaar (jongens èn
meisjes) zijn welkom. Ook volwassenen
worden gaarne geaccepteerd en voor
dames vanaf ca 50 jaar is er een aparte
groep. Verder wordt weer gedaan aan
bejaardengymnastiek. Wie aan de bal
let- en bewegingsleer wil deelnemen
wordt verzocht zich spoedig op te geven
bij de leidster: Amstelveld 17 te Am
sterdam, telefoon (020) 64528 of op de
eefste clubbijeenkomst, vrijdag 2 okto
ber in de' kleuterschool „De Woelige
Hoek".
Onder invloed
DE KOOG De 16-jarige bromfiet
ser V. uit Den Burg verloor in de nacht
van zaterdag op zondag, omstreeks één
uur, de macht over het stuur van zijn
bromfiets. Het ongeluk gebeurde op het
fietspad van de Pontweg, ongeveer hal
verwege Den Burg. Als gevolg van de
val verloor de jongeman korte tijd het
bewustzijn; hij had diverse schaafwon
den opgelopen. De toevallig passerende
politie verleende eerste hulp. Tevens
werd proces verbaal opgemaakt. V. had
in De Koog alcoholhoudende drank ge
bruikt. Uit de bloedproef zal moeten
blijken of dat een te grote hoeveelheid
is geweest.
De belangstelling die voor het zwem
bad te Den Burg blijkt te bestaan,
stemt overeen met de verwachtingen.
Het bad is nu ,vijf weken in gebruik en
in die tijd zijn er totaal 16.381 bezoe
kers geweest, gespecificeerd als volgt:
le week 3.409; 2e week 3.792; 3e week
3.122; 4e week 2.197 en 5e week 3.861.
De 20.000ste bezoeker van dit overigens
korte zwemseizoen wordt deze week
verwacht. De totaalverwachting
voor dit seizoen was 25.000 bezoe
kers. Het ziet er naar uit dat dit getal
wel zal worden gehaald.
7- V 'êvM/m
77. Toen het tweetal aan de rand van
het Knekelwoud was gekomen, zei
smidje Verholen: „En nu opgepast,
goede vriend. Doe net als ik en werp U
plat op de grond. Kruip dan achter mij
aan het bos uit",
„Kan men een trein alleenlyck kruy-
pend benaderen?" vroeg de oude ge
leerde.
„Ja, zo hoort het", antwoordde de
smid, die niet wist hoe hij de oude baas
zo gauw moest uitleggen, dat het alleen
maar diende om veilig onder de stralen
,van het alarmsysteem door te komen.
„Ick hebbe het graeg oover voor een
colomotief", vond de oude baas, en hij
kroop lustig voort.
„Sta nu maar weer op", zei de smid.
„We zijn ver genoeg. Eerst gaan we dit
pad in, dan slaan we links af en zo ko
men we vanzelf aan de spoorlijn, die
van Aarpelo naar de stad voert".
„lok hoop, dat we er gauw syn, want
ick stick haest van nieuwsgierigheid",
zei de alchimist.
„Kijk dan maar eens goed wat hier op
de grond ligt", legde smidje Verholen
uit. „Ziet U die twee stalen staven, die
vastzitten op die houten dwarsliggers?
Dat is nu de baan, waarover de trein
voortsnelt. De locomotief gaat snuivend
voorop en sleept pijlsnel een hele sliert
wagens mee".
De alchimist bekeek de spoorstaven
wantrouwend en mompelde toen: „Ick
en geloof er geen enckele clap van! Nie
mand kan my wijsmaecken, dat sulcke
swaere treynen tussen sulcke smalle
ysertjens blyven ryden! Daer coomen
ongelucken van alst so hard gaet!"
„Niks hoor", stelde de smid hem ge
rust. „Let maar goed op. Daar ginds
komt al wat aan, geloof ik. Ik hoor
tenminste wat snuiven en briesen. En ik
hoor ook duidelijk het regelmatige
rollen van de wielen over de rails. T-
dom, ta-dom! Ta-dom, tadom!"
De alchimist werd bleek van schrik
en zei: „A my! Ick hoor het oock! Dat
gaet ons de cop costen, maet!" In pani
sche schrik staarde hij over de rails
voor zich uit en duidelijk zag hij de
koplichten snel naderbij komen
(Wordt vervolgd)
tëjnc heren", begon de burgemees-
pnieaw, „u weet der er ernstig
oeden bestond, dat iemand, die
het tijdelijke met het eeuwige
verwisseld, en voor geen aardse
er meer ter verantwoordig kan
en geroepen, op ontoelaatbare wij-
innis gekregen had van bepaalde
lemens van het gemeentebestuur,
grond daarvan maatregelen had
tnen waarvan hij later enorme pro-
ïming hoopte te trekken. Ik bedoel wij-
kerBCle heer Geutjens".
freqi
mand zei iets, de direkteur ging
ten.
ij waren het er geloof ik over eens
wanneer de heer Geurtj ens hier
lig achter gekomen was, dit wel
oevallig zou zijn. Dat het veel
►chijnlijker was, dat iemand hem
dichtingen had gegeven. Ik heb u
heren, stuk voor stuk gevraagd,
hier iets mee te maken had. U
allen ontkennend geantwoord en
u geloofd".
pauzeerde een ogenblik, dronk 'n
uit het glas water dat naast hem
De stilte in de kamer was hoor-
het tikken van de grote staande
§H icheen er doorhéén te dreunen,
heb u geloofd, mijne heren, want
st dat geen uwer dit gedaan had.
st dat, omdat ik de dader kende",
aakte een nerveus gebaar.
man die de heer Geutjens heeft
ingelicht, mijne heren, was uw burge
meester. Ik".
Enno keek de kamer rond. De ge
meentesecretaris met zijn grijze, eer
biedwaardige kop zat als versteend,
wethouder Hakvoorts mond viel open
en hij zag er nu bepaald dom uit. Buis
man streek met de hand langs de ogen.
De direkteur schoof vooruit in zijn
stoel, alsof hij er af zou glijden
„Ik wil meteen de verklaring geven.
Ik werd gechanteerd".
Buisman en Enno zagen elkaar een
ogenblik aan.
„Mijne heren, u kent waarschijnlijk
allen de droeve geschiedenis van mijn
familie. De 'droevigste ;kant daarvan
is.de geschiedenis van mijn broer
Paul, die zoals de meesten uwer wel
weten, de zijde van de vijand koos en
sneuvelde als officier bij de SS tegen
de Russen".
„Wanneer dit alles was, mijne heren",
zo vervolgde de burgemeester moeilijk,
„dan zou ik kunnen zeggen: hij stond
aan de verkeerde kant, maar streed als
een man en stierf als een man. Helaas,
de geschiedenis van mijn broer betekent
ook in het boek van de Duitse Weer
macht geen schitterende bladzij. Als
SS-officier werd mijn broer medewer
ker van Kaltenbrunner, heeft een tijd
bij de Gestapo gezeten, kreeg tenslotte
van zeer nabij te maken met de vernie
tigingskampen, en zou, wanneer hij niet
gesneuveld was, ongetwijfeld terecht
hebben moeten staan voor een reeks
misdaden tegen de mensheid".
Een ogenblik werd de aandoening
hem te machtig.
„De bijzonderheden wil ik u bespa
ren. U hebt over de concentratiekam
pen gelezen. Mijn broer heeft aan die
gruwelen zeer aktief meegewerkt. Dat
ik niet spuw op zijn nagedachtenis, mij
ne heren, vindt één oorzaak.... zon
der mijn broer zou ik nooit levend uit
het kamp gekomen zijn. Hij heeft er
altijd nog voor kunnen zorgen, dat ik
niet werd geliquideerd, terwijl ik her
haaldelijk op de lijst heb gestaan. Ik
weet niet of u zult kunnen begrijpen
dat dit, ondanks alles, als het ware de
strohalm was waaraan ik me vastklem
de, waardoor ik mijn broer tenminste
in één opzicht als mens kon zien".
Wethouder Hakvoort veegde met de
hand langs het oog.
„Ik meende, mijne heren", vervolgde
de burgemeester, hoewel het spreken
hem zichtbaar moeite kostte, „dat met
mijn broer, zijn verleden dood en be
graven was. U kunt zich voorstellen
hoe mijn gevoelens waren, toen ik door
iemand werd opgebeld, die mij wilde
spreken over mijn broer. Een ogenblik
dacht ik, dat hij wellicht in leven, in
Russische krijgsgevangenschap mis
schien zou zijn. Maar toen ik die per
soon bezocht ik vergeet het nooit,
laat in de avond, wij waren alleen
bleek hij alles te weten van de misda
den die Paul had bedreven. Wat meer
is, hij beschikte over een man die in
Flossenburg getuige en medewerker
was geweest, een zekere Asmuss, een
sinistere figuur, mannetje uit de onder
wereld, een echt type kampbeul. Hij
meende dat sommige sensatiebladen on
getwijfeld geïnteresseerd zouden zijn in
de geschiedenis van Paul Bosanquet, de
broer van de burgemeester van Terwer-
ve. U weet hoe dat gaat, heren, kroke-
dilletranen en bewogen ontroering en
zovoort, maar inmiddels wordt vuil ge
spoten. Als het geen Hollandse kranten
waren, dan waren er nog wel Duitse
illustraties, tuk op sensatie, die het ver
haal zouden overnemen; en dan kwam
het vanzelf in Holland terecht".
Allen luisterden nu in uiterste span
ning.
„De prijs die de heer.ja, iaat ik
maar open kaart spelen, de prijs die
Arnold Geutjens vroeg was: mijn mede
werking om hem ten eerste hier in Ter-
werve tot een financieel invloedrijk
man te maken, en ten tweede hem als
het ware te introduceren in de leidende
kringen. Hij wilde hier als geacht, ge
zeten en invloedrijk burger zijn dagen
slijten en in alle potjes een vinger heb
ben. Tegen die prijs zou hij mij de pa
pieren overhandigen, die het bewijsma
teriaal vormden voor de misdaden van
mijn broer. Hij zou dan nergens meer
over spreken, want wanneer ik mijn
deel van de overeenkomst hield, was
mijn eigen status voor hem van het
grootste belang en moest die onbe
smet bewaard blijven".
„Geld had ik niet, mijne heren. Ik
zag maar één uitweg: ik gaf Arnold
Geutjens een ongetwijfeld waardevolle
tip met betrekking tot het Broekland.
En u weet, hoe hij hiervan gebruik
heeft gemaakt".
De burgemeester zweeg, uitgeput.
Het zweet stond op zijn voorhoofd.
Maar geen van de anderen zei een;
woord. Er was wat gekraak van stoe
len. Men wachtte op het verlossende
woord. Niemand geloofde, dat het ver
haal uit was.
„Voorzover u mij kent, mijne heren",
ging de burgemeester na enige ogen
blikken verder, „zal het u duidelijk zijn,
dat het hiermee voor mij niet afgelopen
maar pas begonnen was. De eerste ron
de was voor Geutjens. de tweede en
derde en ook de laatste ronde zouden
voor mij zijn. Jk was vastbesloten, deze
man te verpletteren zoals men een mug
fijnknijpt".
Zijn hand balde zich op de leuning.
„Maar hij was een slimmerd, ik wist
niet of hij soms nog iets achter de hand
had gehouden. Ik moest met overleg te
werk gaan. Wat mij het meest dwars
zat, wat mij slapeloze nachten bezorgd
heeft, mijne heren, was dat ik niet al
leen gemeentebelangen had geschaad,
maar tegenover u, mijn meest ver
trouwde medewerkers, als huichelaar,
als bedrieger had gezeten, ja verden
king had gekweekt tussen mensen,
waarvan ik wist dat ze onschuldig wa
ren. Meermalen was ik van plan er al
les maar uit te gooien en te zien wat er
van kwam. Maar. ik gunde Geutjens
de overwinning niet. Inspecteur Veer
man weet dat ik hem opdroeg, de ante
cedenten van die man na te gaan. Mijn
ware beweegredenen heb ik ook hém
niet verteld. Maar ik wilde geen gaatje
voor hem open laten".
Wethouder Hakvoort knikte. Hij be
greep het wel. Degenaar zat te luiste
ren als keek hij naar een spannende
film. Hij was er helemaal in en knikte
telkens instemmend.
(wordt vervolgd)
