Cjroen 'wartsjexels in het
A Iv l wil „Eendracht" verplichten
tot zuivering afvalwater
Muziekinstrumenten
voor gehandicapten
Toppers van de fokdag
nh
laiffeisenbank
,Z. „Eendracht"Wij maken
et water niet (meer) vuil99
Stoomwasserij
;ij ook uiet..!"
Mooi geschenk
van Kon. Marine
"g
act
598!
sr'sl
Melding dode robben
IA G 11 SEPTEMBER 1970
83e JAARGANG No. 8500
re N.V. v/h Langeveld De Rooft
11 - Den Burg, Texel - Tel. 2741
n ei
tij kei
>s Bit
us m
r van
en d(
2e do larry de Graaf, Keesomlaan 43, Den
:y's v l (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
en be
van
'gen
I hen
07 w;
wel
zegt
iCO v
hem
wel
at
izig i
t en
en
en
Vcrschftnt dinsdags en vrftdags
Bank: Nederl. Middenstandsbank; Coöp. Rail
feisenbank; Aniro-bank. Postgiro 652. Abona.
prfts ƒ3,90 p. kw. -f 40 ct. incasso
Advert. 19 ct. per nun. excl. 4o/0 BTW
l en i
-void
be Coöperatieve Zuivelfabriek „Een-
|ch/" moet worden verplicht een
blzuiveringsinstallatie aan te bren-
Dat vindt de gemeenteraadsfrac-
[van het PAKT en dit verlangen is
iiqelegd in een brief die deze week
i burgemeester en wethouders is
zonden. De fractie maakt zich onge-
over de vervuihng van de sloten
ie omgeving van de zuivelfabriek.
»r de vuilwaterlozing van de
5peratieve Zuivelfabriek de Een
icht" op de afwateringssloot naar
'gemaal de Schansis in het hele
^^llerloopgebiecf van deze sloot sedert
als (en, sprake van een ernstige vervui-
f. Tot deze ernstig vervuilde gebie-
i behoort 't natuurmonument langs
jakesrein" en het Schilpaadje. Aan
ene zijde vormt de vervuiling een
'eigmg voor de waterhuishouding
het dorp Oudeschildanderzijds
it het landschappelijk kostbare ge-
de „Hoge Berg". Vooral in droge
fioden is een misselijk makende
-■«■■nit een levende getuigenis van dood
Lil IMcmisme", zo schrijft de PAKT-frac-
ïhanl
G
iy
irna|
iit
e
>si
rkj
netl
ook goed voor uw
vakantiereizen
briek onbetekenend geworden omdat de
lekwei tegenwoordig wordt verwerkt.
Het is hoofdzakelijk spoelwater dat via
het riool in de tochtsloot terecht komt.
De daarin opgeloste melkresten, reini
gingsmiddelen e.d. zijn zodanig verdund
dat het niet is vol te houden dat daar
door verontreiniging van betekenis kan
ontstaan. Toch is het water in de toch-
sloot vervuild. Dat heeft ieder in de
afgelopen zomer met eigen ogen en
neus kunnen waarnemen.
Commentaar van de heer Dijkstra
Dijkstra hierop: er zijn ook anderen die
op deze sloten lozen. Hij wilde geen na
men noemen maar het was met moeilijk
vast te stellen dat ook de Stoomwasserij
Texel afvalwater via de tochtsloot naar
de Schans afvoert, alsmede enkele bij
de „Eendracht" behorende dienstwonin
gen. Daarbij wordt echter gebruik ge
maakt van dezelfde rioolpij,p die eigen
dom is van de „Eendracht". De „Een
dracht" heeft destijds met de Stoom
wasserij een regeling getroffen over het
gezamenlijk gebruik. Als zou komen
vast te staan dat de Stoomwasserij in
derdaad de belangrijkste vervuiler is,
dan is de zuivelfabriek daarvoor waar
schijnlijk wel verantwoordelijk en zul
len Wasserij en Zuivelfabriek (als het
ILevend in het jaar N70 kan het u
Ion bekend zijn, welke consekwenties
14«ruiling van het water heeft. Daar
ptenMar de mens het biologisch evenwicht
tast, wordt schade berokkend aan
int en dier envia dezen aan de mens.
H (dit jaar is meer dan ooit aangetoond,
in vele delen van de wereld de
Inzen van het toelaatbare t.a.v. de
/uiling ver zijn overschreden. Alom
mbeilrdcn dan ook maatregelen voorbe-
ber. |d of genomen om vervuiling te be
en yken of te voorkomen. Helaas is ook
Texel sprake van ernstige vervui-
van leefmilieu in verschillen-
yUjjï opzichten".
Internationaal
lewezen wordt voorts op het feit dat
noodzaak om water zuiver te hou-
internationaal wordt ingezien, ge-
e het „Handvest van het water",
gevaardigd door de Raad van Euro-
op 6 mei 1968 te Straatsburg. Dit
door de Nederlandse vertegenwoor-
feing ondertekende Handvest is als
ige met de brief verzonden. Putn 5
het Handvest luidt; „Wanneer het
Iter na gebruik terugvloeit in het na-
jirlijke milieu moet het van zodanige
raliteit zijn, dat verder gebruik ten
lemene nutte mogelijk blijft".
Burgemeester en wethouders worden
zocht de mogelijkheden te onderzoe
en voorstellen te doen tot het in-
lllen van een gemeentelijke verorde-
waardoor 't bestuur van de Coöp.
iivelfabriek verplicht wordt binnen
bepaalde termijn een zuiveringsin-
lllatie aan te brengen.
Niet mee eens
ledrijfsdirekteur J. Dijkstra van de
ïndracht" ziet op dit moment weinig
lenen tot aanschaf van een kostbare
iveringsinstallatie. Hij zei ons dat de
ndracht" moeilijk aansprakelijk kan
irden gesteld voor de vervuiling van
sloten. Het water dat de fabriek
>st in namelijk helemaal niet zo vuil.
'oeger was dat wel het geval. Toen
•rd de zg. lekwei in de bermslootjes
de Middellandseweg gestort en dat
inderdaad een onaanvaardbare
k en vervuiling in de omgeving. Er
rd terecht over geklaagd en daarom
ird enkele jaren geleden, als onder-
"d van de uitbreiding van de fabriek
800 meter lang riool aangelegd
ardoor het afvalwater niet in de
'ine slootjes kwam maar rechtstreeks
de grote tochtsloot, die de Middel-
idseweg halverwege kruist en die het
[ter via de kortste weg naar het
'lansgemaal voert, waar het in zee
•rdt gepompt. Bo vendien is de ver
ding van het afvoerwater van de fa-
DE KOOG Dinsdagmiddag kregen
de kinderen van het Maartenhuis in De
Koog bezoek van een groepje marine
mannen. Het was een afvaardiging van
de bemanning van Hr. Ms. „Isaac
Sweers" die de gehandicapte kinderen
kwam verrassen met een kostelijk ge
schenk: zeven lieren. Deze muziekin
strumenten ter waarde van ruim
ƒ1.000,waren bekostigd uit een inza
melingsactie die onder de 230 koppen
tellende bemanning was gehouden. Der
gelijke acties worden aan boord van de
marineschepen vaker gevoerd; de op
brengst komt ten goede aan telkens een
ander menslievend doel. Bij het zoeken
van een bestemming had men bij het
kantoor Sociale Zaken van de Kon.
Marine geattendeerd op het Maarten
huis op Texel. Verder was de zaak ge
regeld door de heer Frans Oldenboom
uit De Waal, een der officieren van het
fregat.
De zes marinemannen werden in het
Maartenhuis verwelkomd door de ge-
neesheer-direkteur Dr. R. W. Gay-
Balmez. In nauw overleg met hem was
besloten voor het geld 5 baslieren en 2
sopraanlieren te kopen. Deze instru
menten zijn bijzonder nuttig bij de the
rapie. Vervolgens ging het gezelschap
naar he't leslokaaltje waar de kinderen
een spel opvoerden. Overste J. D. Bac
ker, commandant van de Isaac Sweers,
vertelde in het kort over de actie en
bracht zijn waardering tot uitdrukking
tot zufiveringsplicht komt) onderling
moeten uitmaken wie voor de kosten
moet opdraaien. Waarbij het de vraag
is óf het wel reëel is een reeds jaren
bestaand bedrijf dat heeft getoond be
reid te zijn kosten te maken om het
slootwater zo schoon mogelijk te hou
den voor de totale kosten van een zui
veringsinstallatie te laten opdraaien.
Met zo'n zuiveringsinstallatie kunnen
tonnen gemoeid zijn. In het deze week
verschenen septembernummer van het
blad „N.H. Kaas" lazen wij dat de n.v.
zuivelfabriek „Prinses" te Ursem on
langs een zuiveringsinstallatie van
ƒ340.000,in gebruik heeft genomen.
De direkteur van deze fabriek be
schouwt het als een goede investering.
Want de modie Schermer wordt door de
fabriek niet langer vervuild; in de slo
ten zwemt weer vis. Misschien zou de
„Eendracht" een dergelijk bedrag kun
nen uittrekken, maar als het waar is
dat de door deze fabriek veroorzaakte
verontreiniging onbetekenend is krijgt
(zie verder elders in dit nummer)
Momenteel is een onderzoek
gaande naar de sterke achteruit
gang van de zeehondenbevolking
in de Waddenzee. Enige tijd gele
den verzochten wij de strandbe-
zoekers hieraan te willen meewer
ken, door bij het vinden van een
aangespoelde dode zeehond on
middellijk 't kantoor van Staats
bosbeheer in De Koog te waar
schuwen. Bij deze herhalen wij
deze oproep omdat is gebleken
dat sindsdien zeehonden zijn aan
gespoeld waarvan geen melding
werd gedaan. Als het kadaver al
in verdere staat van ontbinding
verkeert, is het voor het onder
hoek onbruikbaar geworden. Het
ziet er overigens naar uit dat het
onderzoek nog voor het einde van
dit jaar kan worden afgslotcn.
Daar zijn ze weer, de traditionele
plaatjes van de toppers van de maandag
j 1. gehouden schapenfokdag. Op boven
staande plaat de in 1967 bij fokker M.
Jansen te Rijssen geboren ram, eigen
dom van de heer G. Eelman te Ooster
end. Hij werd kampioen. „Een best li
chaam, goede broek en prachtige vacht"
oordeelde de jury. De enige bemerking
was dat de benen nog iets mannelijker
hadden kunnen zijn. Het was verras
send dat de onlangs preferent verklaar
de oudere ram van de heer P. Verberne
te Oosterend nèt niet goed genoeg was
voor het kampioenschap en dus de
waardering 1B kreeg. Vorig jaar werd
hij wel kampioen; nu had de jury een
kleine bemerking op de beenstand.
voor het mooie maar zware werk dat
in he't Maartenhuis wordt verricht.
Demonstratie
Daarop werden de instrumenten aan
de kinderen overhandigd, die meteen
een demonstratie weggaven, op de blok
fluit begeleid door een der leerkrach
ten. Als tegenprestatie kreeg de fre
gatbemanning een plakboek cadeau,
door de kinderen gemaakt en betrek
king hebbend op het werk in het Maar
tenhuis. Op hun beurt deelden de ma
rinemannen daarop pakketjes snoep uit.
Ook het personeel we'rd met presentjes
bedacht. O.a. kreeg ieder een speldje
met het embleem van de Isaac Sweers.
Voor het Maartenhuis zelf had men een
zg. allemanseindje meegenomen, een
uit touw gevlochen handgreep die kan
dienen voor een bel.
Witte olifant
Ook was er een vlag met de afbeel
ding van een vrolijke witte olifant. De
l(niet officiële) olifantsvlag wordt op de
„Isaac Sweers" op hoogtijdagen gehe
sen, het is de bedoeling dat dit ook in
he't Maartenhuis gebeurt. De olifants
vlag gaat ongetwijfeld in top op 11 no
vember (feesltdag van Sint Maarten)'
want dan wordt de nieuwbouw van het
Maartenhuis in gebruik genomen. Dit
ruime houten bijgebouw is thans vrij
wel gereed en betekent een enorme
verbetering van de tot dusver veel te
kleine behuizing. Bovendien heeft men
het aantal kinderen kunnen uitbreiden.
Foto
Overste Backer, commandant van het fregat
Isaac Sweers, overhandigt een lier aan een van
de kinderen.
Reserve-kampioen werd de1 2-jarige
ram van de heer C. J. Hin uit Oude
schild. De rubriek waarin dit dier was
geplaatst werd „heel best" genoemd.
De jury wees hier maar liefst 7 eerste
prijzen aan.
Bijzonder jeugdig (1 jaar) was het
viertal ooien dat de kampioensprijs ver
overde. Het was een inzending van de
heer P. Verberne te Oosterend. De jury
sprak van „zeer hoge klasse" en had
eigenlijk niets aan te merken. Het oude
re viertal dat de fa. K. Mantje Zn
uit Oudeschild had ingezonden deed er
overigens weinig voor onder. Maar één
moet tenslotte de beste zijn en de groep
van Mantje kreeg het reserve-kam
pioenschap toegewezen.