moeilijke keuze
OM GELD VERLEGEN?
Wat is en waarom de
standaardkoe
SMIDJE VERHOLEN EN DE RARE ALCHIMIST
riek voor i I
iNDBOUW en VEETEELT
i u wintertarwe
gaat zaaien
Een Texels vervolgverhaal
ga met uw tijd mee - ga naardenmb
Tweede blad Texelse Courant, vrijdag 16 oktober 1970
akkerbouwer maakte de opmer-
dat in ons artikeltje over het
van wintertarwe één belang-
Hiogelijkheid niet genoemd was.
ees ons op de mogelijkheid van
•eedwerpig zaaien van wintertar-
ïrdaad wint de methode, waarbij
aien van granen en speciaal het
van wintergraan breedwerpig
rt de laatste jaren terrein. Voor
eedwerpig zaaien wordt gebruik
kt van de kunstmeststrooier,
deze methode van zaaien wordt
nd minder met werktuigen bere-
an bij het zaaien met de zaaima-
omdat de kunstmeststrooier, die
iet zaaien wordt gebruikt een flin-
ibreedte heeft. Het inwerken van
ad gebeurt meestal met de culti-
staat wel vast, dat bij de op deze
jezaaide tarwe minder vogelscha-
treedt dan bij tarwe, die met de
achine is gezaaid. Het kost de vo-
aanmerkelijk meer moeite om
tad te vinden.
wel bij de opkomst van het gewas
iruk bestaat, dat de verdeling van
i minder goed is dan bij gebruik
zaaimachine is de ervaring, dat
ter heel erg meevalt,
zijn dan ook van mening, dat het
werpig zaaien een plaats verdient
het zaaien met de zaaimachine en
oogpunt van het voorkomen van
schade wellicht de voorkeur ver
staat wel vast, dat door een diepe
bewerking op een gelaagde grond
wortels van de planten de mo-
heid wordt gegeven om dieper de
in te gaan. Het is een feit, dat
iudig te constateren is.
kunt echter de vraag stellen hoe
omt, dat na de diepe bewerking
'ortels bereid zijn om dieper te
veel gehoorde opmerking is, dat
allen, waarbij onder de bouw-
van bijv. 30 cm licht humusarm
voorkomt de wortels het zand niet
omdat in dat zand niets te ha
an dere opmerking is, dat de
;ang in levensmilieu tussen de
voor en het zand zo groot is, dat
'ortels deze hindernis eenjvoudig
;unnen nemen,
zijn allebei opmerkingen, waar
zit. En persoonlijk hebben we
onstatering van het feit, dat de
:ls halt hielden bij de zandlaag ook
eerste plaats gedacht aan de hier
genoemde oorzaken.
Sterke tegendruk
onderzoek, dat door „Wagenin-
is verricht is gebleken, dat de mo-
dieid van het indringen van de
|ds vooral bepaald wordt door de
ïdruk, die de grondlaag geeft. Dit
rcoek heeft aan het licht gebracht
ie plantenwortels in het algemeen
geen druk kunnen overwinnen, die gro
ter is dan 30 kg per vierkante centime
ter.
Om de druk van de grondlagen te
maakt, die om het eenvoudig te zeggen
meten heeft men een penetrometer ge
uit een metalen staaf met klok bestaat.
Drukt men de staaf in de grond, dan
kan op de klok de tegendruk worden
afgelezen.
Met dit aparaat hebben we kort gele
den de tegendruk op een aantal perce
len gemeten. Het betrof zowel percelen,
die een aantal jaren of kort geleden een
diepgrondbewerking hadden gehad en
ook percelen, die altijd op normale
diepte zijn bewerkt. Daarbij bleek het
volgende.
Op de percelen, die vorig jaar een
diepgrondbewerking hebben gehad is de
tegendruk in de laag, die bewerkt is
nergens groter dan 15 kg per vierkante
centimeter. Ook op de percelen, die al
een flink aantal jaren geleden een diep
grondbewerking hebben gehad blijft de
tegendruk duidelijk beneden 30 kg per
vierkante centimeter.
Drukt men de penetrometer in de
grond op een perceel, dat geen diepe be
werking heeft gehad, dan blijkt de te
gendruk in de bouwvoor duidelijk be
neden 30 kg per vierkante centimeter te
liggen. Zodra men echter de zandlaag
onder de bouwvoor raakt loopt de te
gendruk op tot boven 75 kg
Uitsluitend los maken?
Op grond van het voorgaande zou
men de vraag kunnen stellen of men
met het eenvoudig „los maken" van de
grond dan ook hetzelfde zou bereiken
als met eeij diepploeg, een mengwoeler
of een mengrotor. Men denkt daarbij
aan het resultaat, dat men krijgt bij het
eenvoudig woelen van de grond.
Ook dit jaar hebben we ervaringen
door gekregen, die er op wezen, dat een
woelbewerking, die één of twee jaar ge
leden was uitgevoerd de grond minder
droogtgevoelig heeft gemaakt. We ne
men aan, dat dit inderdaad het geval is.
We zijn echter van bening, dat op de
ze wijze in ieder geval geen blijvende
verbetering tot stand is gekomen. De
gelaagdheid van de grond is met deze
woelbewerking nl. niet verdwenen.
Bouwvoor en zandlaag liggen ook na de
woelbewerking nog duidelijk als lagen
op elkaar. Dit zal zeker tot gevolg heb
ben, dat de zandlaag na enkele jaren
weer even vast is, d.w.z. een even grote
tegendruk heeft als vóór de bewerking.
Het in elkaar zakken van de grond
wordt naar we menen voorkomen als
bouwvoor, onderliggende zandlaag en
een eventueel daaronder nog voorko
mende klei- en zavellaag goed door el
kaar worden gemengd.
Daarom zijn we van oordeel, dat de
diepgrondbewerking, die op het mo
ment wordt uitgevoerd door de meng
rotor van de Ned. Heidemij goede waar
borgen geeft, dat tegendrukken als nu
voorkomen in de onbewerkte gronden
in polder Eierland na de bewerking
niet meer zullen optreden.
Waarbij we nog eens willen onder
strepen, dat vrijwel overal in polder
Eierland ook in een droge zomerperio
de op plm. 100 cm diepte grondwater
aanwezig is. Geven we dus aan de plan
tenwortels de gelegenheid om tot een
diepte van 100 cm te gaan, dan is de
kans op verdroging uiterst klein.
Sinds enige tijd vinden de leden van de
Fokvereniging op de uitslag van de
proefmelkingen een nieuw gegeven ver
meldt, nl. de opbrengst van de standaard
koe. Uit mededelingen van veehouders
blijkt ons, dat lang niet iedereen het
waarom en het hoe van deze vermelding
door heeft. Wat Is nu eigenlijk ,,de stan
daard koe"?
We willen proberen om er in een paar
artikeltjes iets over te vertellen waarbij
we er van verzekerd zijn, dat het geen
eenvoudige zaak is om deze zaak goed
uit de doeken te doen. Het is mogelijk,
dat ook na het aandachtig lezen van onze
uiteenzetting er nog vragen zullen zijn.
Mogelijk zou het aanbeveling verdienen
om die overgebleven vragen nog eens in
één of meer praatgroepen te bespreken.
We zijn van mening, dat het hoofd
doel van het invoeren van de stan
daardkoe is het scheppen van een goede
vergelijkingsbasis bij de beoordeling
van de produ'ktie van het rundvee.
Stel u voor, dat op een bepaald mo
ment de gemiddelde dagproduktie van
de melkkoeien op bedrijf A en bedrijf
B resp. 15 en 20 kg per koe is. Met al
leen deze gegevens kunt u onmogelijk
zeggen, dat bedrijf B een meer produc
tievere melkveestapel heeft dan be
drijf A.
Want gesteld, dat op bedrijf A uit
sluitend vaarzen worden gemolken en
er op bedrijf B uitsluitend oudere
koeien, dan kan het verschil in pro-
duktie heel goed het gevolg zijn van
het verschil in leeftijd van de veesta
pel op deze beide bedrijven.
Het kan ook zijn, dat de koeien op
het bedrijf A gemiddeld al een heel
eind van de kalfdatum af zijn, terwijl
op bedrijf B de koeien nog in het be
gin van de lactatieperiode zijn. Het is
dan volkomen logisch, dat de dagpro-
duk op dat bepaalde moment op het
bedrijf van B hoger is dan op bedrijf A.
Of nog een derde mogelijkheid. Stel
u voor, dat de koeien op bedrijf A in
een slechte weide lopen of het in de
stalperiode met 9lecht ruwvoer moeten
doen, terwijl de koeien op bedrijf B een
goede weide of prima ruwvoer ter be
schikking hebben. Ook in dit geval be
hoeft de lagere produktie op bedrijf A
niet te wijzen op een minder goede
produ'ktieviteit van de veestapel.
Niet voor niets lees je de laatste tijd
herhaaldelijk ,dat de produktie van het
melkvee voor 70 - 80% bepaald wordt
door uitwendige omstandigheden, als
een goede voeding en een goede ver
zorging en slechts voor 20 - 30% door
erfelijke factoren.
De standaardkoe
Al heel wat jaren geleden is in de
Friese veestapel een onderzoek ver
richt naar de produ'ktie van het melk
vee op diverse leeftijden en diverse
tijdstippen van de lactatieperiode. Dit
onderzoek heeft een massa cijfers opge
leverd over de gemiddelde produktie
van het Friese rundvee op een bepaalde
leeftijd en verschillende tijdstippen van
de melklijst.
Bij dit onderzoek is tevens gevonden,
dat voor de Friese rundveestapel op
dat moment gold, dat de hoogste pro
duktie van de dieren werd bereikt bij
de dieren, die op achtjarige leeftijd
afkalfden en in de 2de maand van de
lactatieperiode verkeerden. Uiteraard is
dit een gemiddelde. Er zullen in de
onderzochte veestapels ook dieren ge
weest zijn, waar de hoogste produktie
in het zevende of negende jaar werd
gevonden, of op één of drie maanden
na het afkalven op achtjarige leeftijd.
Maar voor de duizenden dieren, die on
derzocht werden kwam als gemiddelde
de hoogste produktie als de dieren op
8-jarige leeftijd afkalfden en in de 2de
maand na het afkalven. Aan een koe
van deze leeftijd gaf men de naam
standaardkoe.
Zo heeft men verder een gemiddelde
berekend voor elke leeftijd van 2 tot
9 jaar en verder voor iedere 20-daagse
periode na het afkalven. Daarbij vond
men, dat vaarzen, die op 2-jarige leef
tijd afkalfden in de periode van 80 -
100 dagen na het afkalven een produk
tie hadden van 49% van de dieren, die
op 8-jarige leeftijd hadden afgekalfd en
in de 2de maand na het afkalven waren.
Men stelde nu, dat zo'n vaars van 2
jaar op 80 - 100 dagen na het afkalven
0,49 standaardkoe was, omdat deze die
ren zoals gezegd op dat tijdstip een
produktie hadden, die gelijk was aan
49% van de koeien, die 8 jaar oud
waren en in de 2de maand van de lac
tatieperiode verkeerden.
Koeien van 5 jaar gaven in de pe
riode van 41 - 60 dagen na het afkal
ven een produktie, die gelijk was aan
82% van die van koeien van 8 jaar in
de 2de maand van de lactatieperiode (de
standaardkoe).
Koeien van 6 jaar, die in de periode
van 161 - 180 dagen na het afkalven
waren gaven een gemiddede produktie
van 65% van die van koeien van 8 jaar
in de 2de maand van de lactatieperiode.
Daarom gaf men aan zo'n dier de waar
de van 0,65 standaardkoe.
We willen hiermee voor dit weer
eindigen. In een volgend artikel zullen
we uiteenzetten hoe op een bepaald
moment voor een zeker bedrijf de pro
duktie van de standaardkoe wordt be
rekend.
SCHIETOEFENINGEN
Op 22 met uitwijkdatum 23 oktober
wordt op de voor- en achtermiddag ge
schoten door H.M. Van Galen vanaf
steiger 23 te Den Helder in de sector
045° - 075° rechtwijzend met een straal
van 9 mijl vanuit het hoge geleidelicht
Nieuwe Haven. Veiligheidsschip aanwe
zig.
r-fT
Het strand was verlaten. Kijk, bij
terk begroeide duin had hij staan
'achten op Hendrik. Hij ging er
Er was niets ongewoons te zien;
'ind had de sporen van de vecht-
uitgewist. Klaas wilde juist in de
ing van de vuurtoren gaan, toen
aandacht getrokken werd door een
sverp, dat door een nunne laag zand
kt was. Hij schopte ertegen en
te to enbinnenmonds. De punt van
dolkmes was door zijn schoen ge-
gen en had zijn voet geraakt. Hij
te het wapen op, veegde het natte
eraf en stak het in zijn zak.
>en hij zijn auto bereikt had, was
oorvveekt van regen. Uit de dash-
1-kast haalde hij een fles en zette
ials ervan aan zijn mond. „Medi-
voor dat rillerig gevoel en die bar-
de hoofdpijn", mompelde hij, ter
hij slok na slok door zijn keel goot.
iterke drank maakte inderdaad, dat
_ieh beter begon te voelen, maar sti-
Iserde ook zijn wraakgevoelens.
1hoe was hij in die duinpan
gekomen. Hij had met Hendrik
•chten in het duister. Hij kon zich
einde van de vechtpartij niet her
ren. Dan moet Hendrik mij hebben
geslagen, peinsde hij. En waarom
t hij me toen naar die duinpan ge-
ht? Zou hij gedacht hebben dat ik
1 was. Maar dan was er toch nog
redenAch ja, ik begrijp het
ioedelijk is hij gestoord. Enfin, met
iïave Hendrik zou hij even een har-
woordje gaan wisselen. A propos,
kerel was wel radicaal veranderd,
^er kon je op hem trappen en dan
hij nog dank u en nu had hij aardig
zich afgebeten. Maar uiteindelijk
hij toch toegeven,
laas startte de motor van zijn auto
eed naar het zomerhuisje. Eerst liep
er omheen. De gordijnen waren
'tj maar de deur stond op een kier.
Klaas haalde het mes uit zijn zak,
trok het lemet eruit en hield het voor
zich. Toen duwde hij de deur met een
ruk open.
De kamer was leeg. De gordijnen
voor het bed waren half open. Voor
zichtig sloop hij erheen en sprong bo
ven op het bed. Zijn mes prinkte door
de dekens, maar er was niemand. Be
hoedzaam keek hij nog onder het bed,
en zelfs onder de tafel. Daarna borg
hij het mes op. De vogel was nu gevlo
gen, maar Hendrik was heus nog niet
van hem af!
Hij keek nog eens rond. Hier kon hij
niets meer doen. Juist toen hij een siga
ret wilde opsteken, viel het hem op, dat
in de half met peukjes gevulde asbak
een blaadje lag.
Annie van Hemert, Daelwijcklaan
123, Utrecht" las hij. Zorgvuldig borg
hij het papiertje in zijn portefeuille.
Kon van belang zijn.
Toen Klaas weer buiten stond kwam
het meisje uit het andere zomerhuisje
naar hem toe.
„De meneer, die hier logeerde is van
morgen vroeg weggegaan", zei ze. „Hij
heeft gezegd, dat hij onmiddellijk naar
de zaak, waar hij werkt, mo*et komen".
„Zo, heeft hij dat gezegd. Jammer,
dat hij niet in zijn eerste leugen ge
barsten is.
„Wat zegt u?"
„O niets, ik zei iets tegen mezelf".
Zonder verder nog op het meisje te
letten ging Klaas naar zijn auto en reed
weg.
Annie oogde hem na. Rare vent. Wat
waren zijn kleren nat en verfromfraaid.
Zijn gezicht had wrede trekken, misda
dig. Zo had ze zich altijd een misdadi
ger voorgesteld. Zou dat nu een vriend
zijn van die eHendrik de
Graaf? Dat was toch zo'n aardige jon
gen. Rare vrienden hield hij er op na.
Of zou ze zich in hem vergist hebben?
Zij hadden tenslotte niet veel contact
met elkander gehad te weinig om
conclusies te trekken.
Maar het kon ook andersom zijn. Die
bezoeker kon heel anders zijn als zijn
uiterlijk en zijn manier van spreken
deden vermoeden. Bovendien was het
helemaal niet zeker dat die twee vrien
den waren; tenslotte was die vriend-
alleen maar een gedachte van haar
zelf.
HOOFDSTUK V
Klaas Domen draaide zijn auto het
parkeerterrein op van een Koogse cam
ping, en zette hem tussen twee aan
Duitsers toebehorende wagens. Hij sloot
de portierij zorgvuldig, en voelde in het
voorbijgaan bij enige andere auto's of
daarvan de portieren evengoed geslo
ten waren als de zijne. Tussen de aan-
eengerijde tenten door slenterde hij een
duin over. Halverwege de pan daarach
ter stond de zijne. Hij trok de ritsslui
ting open en sloot die weer achter zich.
Hij nam een fles whisky en goot een
flinke hoeveelheid in een glas, legde er
een sandwich bij, die hij van de vorige
dag had overgehouden en ging toen in
e'en gemakkelijke houding op zijn slaap
zak zitten om na te denken. De whisky
brandde in zijn darmen en even dom
melde hij in. Even daarna werd hij met
een schok weer wakker. „Naar Rotter
dam terug", peinsde hij. Hier was niets
meer te doen. „En René, ja met René
kon je nooit praten over een misluk
king, die wilde altijd, dat alles lukte
dat hij wilde, dat gebeuren moest. Aan
René lukte vrijwel altijd alles, maar die
deed de gemakkelijkste en minst ris
kante baantjes. Hij speelde de baas,
liet anderen de kastanjes uit het vuur
helen, en demonstreert zijn enorme
kracht als er eens iets mis ging. Maar
het dikste deel van de buit hield hij
altijd voor zichzelf. Als je daarover bij
hem aanklopte sprak hij altijd van or
ganisatie en bedrijfsleiding. Slechts
eenmaal was Klaas op zijn stuk blijven
staan, niet langer dan een kwartier,
toen had een vuistslag hem geveld, en
alles was gebleven zoals het was.
Hij veronderstelde dat Hendrik te
ruggegaan was naar Rotterdam. Daar
zou hij hem maar weer gaan opzoeken.
Zoete broodjes bakken. Hendrik had
hem weliswaar bijna vermoord, maar
tenslotte was hij ook buiten zijn boekje
gegaan. Dat hij Hendrik met een mes
te lijf was gegaan, was niet volgens de
opdracht van René. Die had Hendrik
nodig. Van hem kon je zeker zijn dat
hij je niet zou verlinken, zelfs al kreeg
hij slechts een gering deel van de winst.
Voordat-ie de laatste maal gezeten had,
had hij altijd de gevaarlijkste baantjes
gedaan. Dat zou nu wel weer het geval
zijn. Na een „gesprek" met René zou
Hendrik al zijn goede plannen wel weer
laten varen. René's vuisten waren meer
overredend dan de boeienste zedepre»-
kën van de reclasseringsambtenaren.
Stom dat hij was gaan vechten op het
strand. Wat zou René wel hebben ge
zegd als hij Hendrik voorgoed had op
geruimd?
„Alles is toch nog goed afgelopen",
constateerde Klaas. In Rotterdam zou
hij de zaak met Hendrik in der minne
regelen, zodat René's plannen konden
doorgaan. Wat dat voor plannen waren
wist Klaas nog niet, maar hij wist wel
dat er weer geld in het bijna ledige
laadje zou komen. René ging nooit over
een nacht ijs, en als hij iets deed was
hij er vooraf zeker van dat de buit niert
klem zou zijn. Zondagavond, of in de
nacht van zondag op maandag zou de
nieuwe slag geslagen worden. Zondag
middag zou René instructies geven en
dat deed hij nooit lang vooraf.
(wordt vervolgd)
82. „Ik kan vanmorgen niet werken,
Stef", zei smidje Verholen, die weer net
deed of hij Zacharias Zemelmans was.
„Ik moet naar de stad".
„Wat nou?" riep Stef verbaasd. „Je
bent nog geen halve dag bij me in
dienst en moet je nou al verlof heb
ben?"
„Tja.zei de smid. „Ik heb mijn
rentekaart vergeten, zie je. En mijn zie
kenfondsbonnetjes, mijn formulieren
voor de ongevallenwet, mijn verhuis
kaart, mijn vestigingsvergunning, mijn
pokkenbriefje, mijn geboortebewijs en
mijn
„Hou op", smeékte Stef. „Als ik amb
tenaar was, zou ik me gelukkig voelen
met al die malle paperassen, maar nu
brrr.ik griezel als ik eraan denk. Ga
maar gauw naar de stad Als je wilt kun
je mijn auto gebruiken".
„Graag", antwoordde de smid. Ik ben
nog al een goeie automobilist, al zeg ik
het zelf. Maar ik wist niet, dat jij een
wagen had".
„Het is een oud beessie", zei Stef.
„Dat neemt echter niet weg, dat-ie nog
héél best loopt. Héél best."
Stef haalde van achter het huis een
bijzonder antieke wagen te voorschijn
en duwde die naar het pleintje voor de
smidse. Toen begon hij op krachtdadige
wijze met een slinger rond te roeren in
de blikken ingewanden van het karret
je. En wat iedereen misschien voor on
mogelijk had gehouden, de motor sloeg
waarlijk aan. Even later stond het oude
karretje al te trillen en te proesten van
wild verlangen om aan het rijden te
gaan. Smidje Verholen stapte in, en
zieeven later reed hij al hotsebot-
send over de weg van Aarpelo naar de
grote stad
(Wordt vervolgd)
nederlandsche
middenstandsbank
de bank waar óók u
zich thuis voeltl
Ook als het om een per
soonlijke lening gaat,
kunt u onbevangen
binnen stappen bij de
NMB. Daar wordt het als
de gewoonste zaak van
de wereld gezien u te
helpen. Om maar een bedrag
te noemen: 5000,- kunt
u aflossen in 24 x f 238,09.
Veel formulieren komen er
niet aan te pas. Op elk
NMB-kantoor is vlotheid
en plezierige behandeling
het wachtwoord.