Cjroen 2.'wartsjexels in het
Zieke automobilist reed in op
winkelende menigte
Actie 12 juni": al meer
dan flOOObinnen!
RIVO haalt kwikresten weg bij
bollen kwekers in PH-polder
éÊÊk
Catastrofe van ongekende omvang
Groot belang
wederzijds
Eén dode en
12 gewonden
ANDERE KWEKERS ZITTEN VOOR NETELIG PROBLEEM
DAGJE
UIT
rs
kN
Serenade voor
Fanfare-bruidspaar
Seizoenhulp weg
met ƒ7500,—
Controleur
toeristenbelasting
morgen op pad
ZDH bestaat 40 jaar
Hulpaktie Pakistan
Zwaar toestel op
vliegveld Texel
Brand in kiem gesmoord
DWARSGEBAKKEN
Texelse hollenkwekers
kwikhoudend
ISDAG 15 JUNI 1971
84e JAARGANG No. 8578
jtgave N.V. r.h. Langeveld Sc Dc Root)
ostbus 11 - Den Burg, Texel - Tel. 2741
Harry de Graaf, Keesomlaan 43, Den
tel. (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
Venckvnt
Bank: Nederl. Middenstandsbont; Coop. RaR-
f eisen bank; Amro-bank. Poetgiro 452. A bona,
prgs ƒ4,50 p. kw. -f- 50 ct incasso; loe 20 cl
Advert. 20 ct per mm. excL 4*/o BTW
ge
p"
2 3
nard; ook dokter Van Loon en dokter
Seegers spoedden zich naar de Dorps
straat. Welkome assistentie kregen zij
van twee toevallig in de buurt zijnde
artsen op vakantie.
Alsof er zojuist een bloedig vuurge-
echt had gewoed, zó zag de Dorps
traat in De Koog er zaterdagavond uit
ladat de 70-jarige S.L. er zich met zijn
)af-personenwagen door een menigte
rinkelende vakantiegangers had ge
ploegd. Eén dode en 11 merendeels
aar gewonden was het droevige ge-
olg van dit verkeersongeluk, dat zijn
reerga in de Texelse geschiedenis niet
ent. Het ziet er naar uit dat de dader
et gebeuren niet kan worden toegere-
end. Hij handelde in een geruime tijd
lurende periode van flauwte of be-
ustzijnsvernauwing en wist zich ach-
iraf niets te herinneren. Hij reed door
aar De Cocksdorp waar hij door een
olitieman werd aangehouden.
De drie- tot vierhonderd in de Dorps-
Iraat winkelende mensen waanden
ich veilig omdat de straat op zeer dui-
elijke wijze was afgesloten voor au-
iverkeer. Niet alleen de bekende bor
en maar ook een hek, dat de helft van
weg afsloot kon hierover geen twij-
;1 doen ontstaan. L. echter, komende
an Oudeschild, reed met een voor zijn
ormale doen ongebruikelijk hoge snel-
eid (de schattingen variëren van 60
it 75 km) bord en hek omver en
ihepte ongeveer ter hoogte van pen-
on ,,Het Vogelhuis" zijn eerste slacht-
:fer, de 47-jarige Alex Stein uit Hill-
heid (bij Koblenz in West-Duitsland).
Dode
Deze wandelde met zijn dochter en
ens vriendinnetje door de Dorps
raat. Hij had de kinderen juist naar
axel gebracht en was voornemens al
volgende dag naar zijn woonplaats
rug te keren. Voor de ogen van zijn
)chtertje werd Stein door de zig-zag
jdende Daf geschept en liep zeer ern-
ig hoofdletsel alsmede een reeks an-
re kwetsuren op. Zijn toestand was
ipeloos. Om twee uur 's nachts be-
eek hij in het Lidwina ziekenhuis
in zijn verwondingen.
De bestuurder van de Daf die ver-
ampt het gaspedaal van zijn wagen
gedrukt hield en zich van niets be-
ust was, zette zijn desastreuze tocht
lort. De meeste wandelaars opge
krikt door het gegil van anderen en
t geraas van de naderbij stormende
to konden op tijd opzij springen
ideren, waaronder veel ouders met
nderen, waren niet snel genoeg en
•rden of zelf geraakt of moesten tot
in ontstellende schrik zien hoe hun
nderen werden meegesleept. Op zijn
ngerende route richtte de Daf ook
iteriële schade aan. Een voor de win-
1 van Mets staande standaard met
nnebrillen werd geraakt (zodat de
nnebrillen later in de auto van L.
Tden aangetroffen), een lichtmast
)est het ontgelden en tenslotte werd
k het waarschuwingshek op het punt
iar de Dorpsstraat overgaat in Boodt-
in vernield.
Twaalf gewonden
Afgezien van mensen die lichtere
etsuren hadden opgelopen was op
t traject Brink-Badweg een rij van
aalf gewonden ontstaan. Behalve de
delijk gewonde Duitser Stein waren
t allen Nederlanders: J. Keizer-Wal-
f uit Hengelo (56); W. Feringa-Koop-
tn (27) uit Groningen; A. H. Knop-
ngma (25), Utrecht; J. Schuurmans-
ïber (30) uit Den Bosch; Elise M. van
stel (7) uit Krimpen a. d. IJssel; J.
iringa (31) uit Groningen; Cynthia
ndriks (18) uit Den Helder; Bert
'oysma «(1%) uit Uitgeest; Martine
huurmans (4) uit 's-Hertogenbosch;
rt Gerard Rottier (5) uit Alkmaar en
22-jarige Anthonia Hendriks uit Den
lder. Het 7-jarige zoontje Jeroen
i de familie Feringa uit Groningen
>est later ook naar het ziekenhuis
rden gebracht wegens een gescheurd
leenbeen. Na behandeld te zijn kon hij
ekt weer worden ontslagen. Omdat
beide ouders in het ziekenhuis la-
i werd hij ondergebracht bij familie
Amsterdam.
Niettegenstaande de verlammende
irik die deze voor Texel ongekende
keersramp had veroorzaakt was de
pverlening snel en effektief. Eerste
p werd niet alleen verleend door de
nstdoende artsen Coutinho en Bar-
Drie ambulances
De twee gemeentelijke ziekenauto's
en de door het Amfibisch Oefenkamp
gestuurde militaire ambulance waren
niet toereikend om alle gewonden af te
voeren. Twee slachtoffers werden met
particuliere auto's naar Den Helder ge
bracht en een der gemeentelijke ambu
lances kwam nog een keer van Den
Helder terug om de laatste gewonde op
te halen. De toestand van de verschil
lende gewonden liep sterk uiteen. An
thonia Hendriks kon na behandeld te
zijn onmiddellijk naar haar woning in
Den Helder terugkeren. De meeste ove
rige gewonden hadden een hersen
schudding en inwendige kwetsuren op
gelopen. Blijkens de gisteren ingewon
nen gegevens is de toestand van enke
len hunner ernstig maar niet levens
gevaarlijk.
L. werd in De Cocksdorp door de po
litie op een normaal stopteken aange
houden. Hij is dus niet klemgereden,
zoals de radionieuwsdienst wist te mel
den en ook is hij niet gearresteerd. Het
ernstigste dat men L. ten laste zou1
kunnen leggen is nl. dood door schuld
en daarop staat geen voorlopige hech
tenis. Er is nog wel even rekening mee
gehouden dat L. het slachtoffer zou
kunnen worden van represailles. Ver
schillende getuigen, niet op de hoogte
van de toestand waarin L. zich bevond,
toonden zich zeer wraakzuchtig. Enkele
Duitsers benaderden de politie met het
verzoek tegen de „mörder" te mogen
getuigen. Maar over het algemeen
wordt de dader die zich zeer ontsteld
toonde toen hij hoorde was hij had aan
gericht, evenzeer beklaagd als de
slachtoffers. Hij wordt de laatste tijd
vaker getroffen door „black outs"
waarvan hij zich achteraf niets herin
nert. Bij de politie, vernamen wij, was
dat niet bekend. De vraag of zijn rijbe
wijs moet worden ingenomen is tot
dusver dan ook niet aan de orde ge
weest.
Na het verschrikkelijke ongeluk van
zaterdagavond zal de naam Texel bij
de slachtoffers en hun familieleden tot
in lengte van jaren gruwelijke herin
neringen oproepen. Texel moet daarom
zijn menselijke gezicht tonen en een
belangstellend gebaar maken jegens de
slachtoffers. Om dat op overtuigende
wijze te doen is geld nodig en daarom
is gisteren, op initiatief van enkele
VVV-bestuurders, begonnen met een
lijstcollccte. De eerste resultaten van
deze morele steunaktie zijn bijzonder
goed. Al na enkele uren had één man
van vijf personen 625,geïnd en gis
teravond was al meer dan ƒ1000,
binnen alsmede enkele belangrijke toe
zeggingen. De collecte werd zonder aar
zelen goedgekeurd door B. en W. Bur
gemeester Sprenger was bereid voor
zitter te zijn van het comité van aanbe
veling waarin verder zitting hebben de
heren M. C. de Gorter, J. G. H. Hen-
nink, W. A. Visser, J. W. Dekker en J.
C. Roeper. De WV Texel heeft zijn
rekeningen bij de Amro-bank, Raiffei-
senbank en Middenstandsbank openge
steld voor het storten van giften. Men
kan zijn bijdrage overmaken met de
vermelding „Aktic 12 juni". Ook op de
kantoren van de WV Texel kan men
zijn bijdragen afgeven.
WIERINGERWAAED De heer
Henk Timmer en mej. Anje ten Hoor
trouwden vrijdag j.l. in Wieringer-
waard. Beiden zijn lid van het Konink
lijk Texels Fanfarecorps en haddden el
kaar „door de muziek" leren kennen.
Het Fanfare zorgde voor een bijzondere
verrassing door vrijdagmiddag in de
gedaante van amusementsorkest pre
sent te zijn op de receptie in „De Boog
brug" om het bruidspaar een feestelijke
serenade te brengen.
Wat allemaal met het geld zal wor
den gedaan hangt af van de grootte
van de totaalopbrengst. In ieder geval
is het de bedoeling de familieleden in
staat te stellen kostenloos naar hel zie
kenhuis in Den Helder te reizen om de
gewonden te bezoeken zo vaak zij dit
willen. Verder zal worden nagegaan
welke verdere nadelige financiële con
sequenties in de diverse gevallen aan
de orde zijn om zonodig ook daar de
helpende hand te kunnen bieden.
DE KOOG De 23-jarige V. uit
Leeuwarden die in de nacht van 28 -
29 mei ongeveer ƒ7.500,stal uit pen
sion „De Lepelaar" te De Koog, is on
danks uitgebreide nasporingen van de
politie nog steeds voortvluchtig. V. was
sinds een week of zeven als scizoenhulp
in het pension werkzaam. Op zaterdag
29 mei verscheen hij niet op zijn werk
en even later merkte eigenaar P. van
Loo dat uit zijn bureaulade genoemd
bedrag (pensiongeld van gasten) was
weggehaald. Sindsdien ontbreekt van
V. elk spoor.
Het gemeentebestuur heeft een con
troleur voor de toeristenbelasting be
noemd. Het is een uit Den Helder af
komstige functionaris die zijn taak
morgen zal beginnen. Hij is voor drie
maanden in volledige dagdienst be
noemd, maar zal veelal ook 's avonds
en in de weekenden aktief zijn. Zijn be
voegdheden zijn gelijk aan die van de
controleurs van de Rijksbelasting. Men
moet hem dus de gevraagde medewer
king verlenen wat o.a. inhoudt dat de
boekhouding van de betrokken logies-
verstrekker ter inzage kan worden ge
vraagd. De functionaris kan zich als
zodanig legitimeren en men wordt aan
geraden deze legitimatie ook inderdaad
te verlangen.
Op de desbetreffende wervingsad
vertentie heeft de gemeente zes sollici
taties gekregen, waaronder drie van
Texelaars.
Zaterdag a.s. feestavond
DEN HOORN De sportvereniging
ZDH te Den Hoorn bestaat op 30 juni
a.s. 40 jaar. Ter gelegenheid daarvan
wordt zaterdagavond 19 juni in het
dorpshuis „De Waldhoorn" een feest
avond gehouden waarvoor alle leden
en donateurs van 16 jaar en ouder wor
den uitgenodigd. Begonnen "wordt om
kwart over acht. De leden mogen een
dame als introducee meenemen.
Het Doopsgezinde kerkgebouw te Den
Burg is woensdagavond van acht tot
negen uur opengesteld voor het afge
ven van bijdragen voor de Pakistaanse
vluchtelingen.
Om te bewijzen dat een Fokker
Friendship zeer goed in staat is te lan
den op een grasveld, kreeg het vlieg
veld Texel gisteren omstreeks het mid
daguur bezoek van zo'n toestel. Het
was een demonstratie voor de toekom
stige eigenaar, Pakistan International
Airlines. Het 17 ton wegende toestel
was reeds in de PIA-kleuren geschil
derd. Twee jaar geleden kreeg het
Texelse vliegveld voor het laatst be
zoek van een Friendship; ook toen be
trof het een demonstratievlucht. Het
vliegveld Texel is maximaal berekend
op de ongeveer 12 ton zware Dakota's,
maar na een periode van droogte is het
veld hard genoeg om een veel zwaar
der toestel te ontvangen.
OOSTEREND „Brand bij de wet
houder!" werd gisterochtend in Ooster
end geroepen. Inderdaad was tegen ne
gen uur een begin van brand ontstaan
in de huiskamer van de familie J.
Daalder aan de Koetebuurt. Mevrouw
Daalder had de oliekachel willen aan
steken maar had wat te veel tijd laten
verlopen tussen het opendraaien van de
oliekraan en het aansteken. Als ge
volg daarvan kwam de kachel niet vlot
„opgang". Het teveel aan olie wilde
mevrouw Daalder verwijderen door het
met een rol toiletpapier op te deppen.
Toen bleek de kachel toch al behoorlijk
heet te zijn, waardoor het toiletpapier
vlam vatte en op het vloerkleed voor
de kachel terecht kwam. De vlammen
laaiden even hoog op en schroeiden de
haren van de zeer geschrokken me
vrouw Daalder. Met eigen middelen
waren de vlammen echter spoedig ge
doofd, maar intussen hadden de buren
de brandweer reeds gealarmeerd.
VIJFDE LAMMERENMARKT
VRIJ VLOTTE HANDEL
Op de markt werden maandag ruim
400 lammeren aangevoerd De prijzen
lagen tussen ƒ102,50 en ƒ124,De
handel was vrij vlot. Er werden geen
schapen aangevoerd.
gesneden natuurwit
en boerenbruin voor malse
sandwiches onderweg.
daar hap je van harte in!
Giftige kwikverbindingen zijn in de
landbouw nog onmisbaar. Met name
bollenkwekers gebruiken het op vrij
grote schaal om er hun bollen mee te
ontsmetten alvorens deze weer de
grond in gaan. Dat gebeurt in speciale
ketels die meestal een inhoud hebben
van meer dan een kubieke meter. Als
het bad een keer of zes gebruikt is, is
het zo vuil geworden dat het moet wor
den ververst en het drabbige, hoogst
giftige restant wordt doorgaans in de
sloot gestort. Dat laatste is sinds kort
verboden. Er is een lozingsverbod maar
wie kan de bollenkwekers vertellen hoe
ze zich wel van dit goedje moeten ont
doen? In de praktijk zal dus nog wel
veel gif in het slootwater terecht ko
men. Met bovengenoemdè feiten voor
ogen organiseerde Drs. A. C. Drink-
waard van het proefstation in 't Horn-
tje vrijdagavond een bijeenkomst waar
voor alle bollenkwekers van Texel via
hun organisatie waren uitgenodigd. Het
mossclproefstation ondervindt nl. de
nadelige gevolgen van het feit dat het
slootwater in de PH-polder enige
maanden van het jaar een veel hoger
kwikgehalte heeft dan gewoonlijk. Bij
verschillende proefnemingen wordt
zoet poldcrwater gemengd met zeewa
ter en het is duidelijk dat de proeven
ongustig worden beïnvloed als dit in
zekere mate is vergiftigd. Het was dus
een voor de hand liggend eigenbelang
om de kwekers ertoe te brengen hun
kwikresten niet meer te lozen maar ze
te laten afhalen door het mosselproef
station. De kwekers kunnen zich dan
aan het lozingsverbod houden en de
RIVO-onderzoekers zijn van hun on
gewenste jaarlijkse „gifgolf" af.
Drs. Drinkwaard had er een gezellige
en leerzame bijeenkomst van gemaakt,
waarbij de ca 30 aanwezigen zich ook
een beeld konden vormen van de gang
van zaken in de kunstmatige mossel-
verwaterplaats. Begonnen werd met de
vertoning van de 20 jaar geleden in op
dracht van het ministerie van land
bouw, visserij en voedselvoorziening
gemaakte film over de oestercultuur in
Zeeland. Het bleek een uiterst boeien
de, instructieve rolprent te zijn. Curi
eus en kenmerkend voor de tijd waarin
de film werd gemaakt was de vergelij
king die werd getrokken tussen de zorg
voor de oesterpercelen en die voor de
landbouwpercelen. Zo goed als de voor
uitstrevende landbouwer of fruitteler
de nodige hoeveelheid gif over zijn ge
was uitspoot, bleef ook de oesterkwe
ker niet achter en men zag hoe de oes
ters werden gebaad in 'n giftige kwik
oplossing
Gruwelijke beelden
Een ander filmpje was van meer re
cente datum en van Japanse herkomst.
Daarin werd een beeld gegeven van de
verschrikkelijke gevolgen van kwik
verontreiniging die zich enkele jaren
geleden voordeden in Japan. Een indu
strie die een kwikpreparaat als kataly
sator gebruikte en het restant in een
besloten zeebaai loosde, veroorzaakte
dat de vissen via de voedselketen kwik
houdend werd. De dagelijks vis etende
bevolking werd ernstig ziek. Er vielen
tientallen doden. Gruwelijk waren de
beelden van ten dode opgeschreven
mensen en dieren wiens zenuwgestel
was aangetast en die hun spierbewe
gingen niet maar onder controle had
den Commentaar werd gegeven door
Dr. P. Hagel van het RIVO in IJmui-
den. Met nadruk wees hij erop dat er
geen reden is om te vrezen dat zich iets
dergelijks op korte termijn met zeevis
zal herhalen. De hoeveelheid kwik die
in zeevis worden aangetoond is niet
zo onrustbarend als door de paniekpu-
bliciteit wel eens wordt voorgesteld.
Waakzaamheid is echter geboden want
de hoeveelheden kwik die per jaar
worden gebruikt stijgen nog steeds en
al deze kwik komt uiteindelijk in 't mi
lieu terecht. De jaarproduktie van kwik
is momenteel ongeveer 11.000 ton. Ne
derland brengt jaarlijks ca 100 ton
kwik in zee; er komt echter ook 100
ton via de Rijn uit Duitsland. Van die
honderd ton produceert de landbouw
er slechts twee. De boeren hoeven dus
geen overmatig schuldcomplex te krij-
(Zie vervolg pagina 2)
Onlangs is de Groep Milieube
scherming Noordholland gestart
met een onderzoek naar de samen
hang tussen de consumptie van be
paalde vissoorten en het kwikge
halte in het menselijk lichaam. Zo
zal een vergelijking worden ge
maakt tussen mensen, die regel
matig IJsselmeerpaling eten en de
consumenten van bepaalde zeevis
soorten. In het kader van dit on
derzoek overweegt men ook de
bollenkwekers om medewerking te
vragen. Gedurende enkele maan
den van het jaar werken zij intensief
met kwikbaden, krijgen de kwik
daarbij aan de handen en ademen
de damp in. Graag wil men weten
hoeveel kwik de bollenkwekers als
gevolg daarvan in hun lichaam krij
gen. Het onderzoek geschiedt door
het nemen van een monster van het
hoofdhaar; gebleken is dat het kwik
zich hier gedeeltelijk afzet en maat
gevend is voor de kwikbesmetting
van het gehele lichaam. Als de
Texelse bollenkwekers willen mee
werken, kunnen de haarmonsters
(er is maar een heel klein plukje
nodig!) op een vergadering van
Bloembollencultuur worden verza
meld. Te zijner tijd publiceren wij
over dit onderzoek nadere inlichtin
gen.
