Cjrocn Twarts-Jexeh in het harL,
andschapszorg Texel boog 't hoofd niet
een bevredigend alternatief
oor omstreden bouwplaats
iS moet nu
lindoordeel
vellen
e
4u.-^.r; 1. -
n
mc
rie:
Koppeling mens-natuur
in het geding
Vogelkwekers
succesvol
op
Bondstentoonstelling
Waterfabriek arriveerde
vertraagd in Oudeschild
Texel heeft
11.667 inwoners
Rally-organisatoren
praten vanavond met
tegenstanders
LG 11 JANUARI 1972
85e JAARGANG No. 8639
N.V. v.h. Langeveld De Rooij
11 - Den Burg, Texel - Tel. 2741
rry de Gruaf, Kecsomhian 43, Den
I (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Bank: Nederl. Middenstandsbank; Coop. Rail,
feisenbank; Amro-bank. Postgiro 652. Abonn.
prijs ƒ5,00 p. kw. 50 ct incasso; los 25 ct.
Advert. 21 ct. per mm. excl. 40/0 BTW
r
yt JS
<«tesï<ï?*s
;>pe landschapsbeschermers, die bezwaar hebben aangetekend
ten de plaats waar het Natuurrecreatiecentrum (nieuwe Texels
iQjseum) moet komen, zijn niet bereid van hun bedenkingen af
I zien Gedeputeerde Staten zullen nu de beslissing moeten
Wijst men daar de gekozen bouwplaats af, dan betekent
een nieuw bouwplan voor een andere plaats moet worden
[worpen, waarbij de kans groot is mede als gevolg van het
[rk verslechterde subsidieklimaat dat hiervoor niet de
lige geldmiddelen worden verstrekt.
1
trien,
t dat
ide
let
ieli ,e gelegenheid om bezwaren tegen
plan in te dienen ontstond toen door
rt gemeente een artikel 19 procedure
tEI est worden gevoerd, omdat 't bouw-
i in strijd was met het bestem-
tgsplan. De gang van zaken is in zo'n
al dat B. en W. de ingekomen be-
iren met commentaar doorsturen
r Gedeputeerde Staten die uiteinde-
beslissen of een verklaring van
en bezwaar" moet worden afgegeven
iet. Ingevolge de wet op de ruimte-
i ordening moet wel „minnelijk
rleg" met de opposanten worden ge
rei Gezien het belang van de kwes-
werd het afgelopen najaar door bur-
ïeester Sprenger besloten dit min-
lijk overleg te voeren binnen een
missie ad hoe. Deze commissie be
id uit mr. W. H. Sprenger (voorzit-
H. A de Reiger (ministerie van C.
(L); Ir. I. D. Sepers (Hoofdingenieur-
?kteur Staatsbosbeheer); Ir. J. W. G.
ïffer (houtvester Staatsbosbeheer);
I G Lebbing (Prov. planologische
inst Noordholland; drs. C. H. de Cloe
n4>ntactcommissie voor Natuur- en
lidschapsbescherming); J. J. Zweeres
Istituut voor Natuurbesohermings-
ïcatie); drs. W. Helder en M. A. Bins-
gen (Werkgroep Landschapszorg
xel); G. J. de Haan en C. G. van Es
ichting Texels Museum) en G. A. Os-
ii (namens de gemeente Texel, tevens
retaris van de commissie) Deze com-
5sie kwam drie keer in vergadering
een. De hoop dat men tot een een-
mmig oordeel inzake gekozen bouw-
lats zou kunnen komen werd niet be-
arheid. De vertegenwoordigers van
Werkgroep Landschapszorg vonden
onjuist om van hun bezwaren af te
n zodat in feite weinig veranderde
de oorspronkelijke „gevaarlijke" si-
itie. Al voordat de commissie werd
loemd hadden de provinciale dien-
n duidelijk laten doorschemeren dat
n begrip had voor meerdere bezwa-
die tegen de bouwplaats waren in
bracht.
Zijden draadje
t 'olang deze bezwaren niet waren ver
lenen, hing het plan aan een zijden
paadje. Toch is de commissie voor
iets aan het werk geweest want er is
'®B een rapport verschenen waarin de
?I^ndpunten pro en contra zeer uitvoe-
}{jg zijn weergegeven; dit voor Gcdepu-
jerde Staten onverdachte document
jjleft een verantwoorde basis aan de
iteindelijke beslissing. Wanneer die
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllh
beslissing zal vallen is onbekend. Pro
vinciale diensten zoals de Commissie
gemeentelijke plannen en de Planolo
gische Dienst hebben de zaak in studie.
Het zal zeker nog een maand duren
voordat iets wordt vernomen. De span
ning blijft dus nog.
De commissie-ad-hoc, zo laat de meer
derheid in het rapport weten, heeft aan
een spoedige uitvoering van de plan
nen willen meewerken, vooral gezien de
lange voorgeschiedenis die dateert van
1956. Het wordt een gelukkige omstan
digheid genoemd dat de plannen van
het Staatsbosbeheer om tot stichting
van een bezoekerscentrum over te gaan
zijn samengevoegd met de plannen voor
een nieuw Texels Museum. Hierdoor
kan een bredere opzet worden verkre
gen nl. een centrum dat een indringen
de informatie kan verschaffen met be
trekking tot natuurbehoud, biologie, de
geologie, de archeologie en de historie
van het eiland en het Waddengebied en
dat tevens kan dienen als steunpunt
voor wetenschappelijk onderzoek met
betrekking tot deze onderwerpen, als
mede op het gebied van het milieube
heer.
De commissie onderschrijft de doel
stelling van het centrum: een breed pu
bliek zo dicht mogelijk bij de natuur te
brengen, waardoor een combinatie met
een duinpark cn duinpaden essentieel
is te achten. De belangstelling van de
bezoekers zal zich in eerste instantie
richten op het „binnengebeuren" en op
het direkt daarmee verbonden „buiten-
gebeuren" (de zeehondenbassins enz.)
doch zal vervolgens betrokken kunnen
worden op het duinpark. Daardoor
wordt het mogelijk het bezoek aan dit
centrum te benutten om bij het publiek
(met name bij degenen die het centrum
in gezinsverband bezoeken) het besef
te wekken, dat men op geheel Texel bit
de natuur betrokken is. Dit zal mede de
spreiding van de recreatie-indruk op
het eiland bevorderen. Met de initiatief
nemers van het plan is de commissie
van mening dat bij een bezoek aan het
natuurrecreatiecentrum zoveel zal blij
ven „hangen" dat daardoor het gedrag
van de recreant in de natuur gunstig
zal worden beïnvloed. Een dergelijke
instelling zal de bescherming van de
andere natuurmonumenten ten goede
komen. Een dergelijke opzet komt in
grote lijnen overeen met de visie die is
neergelegd in de konklusics van de
Wereldconferentie voor het Natuurbe
houd, gehouden in 1966 te Luzern, zo
als deze zijn opgenomen in het daartoe
behorende rapport „Mens en natuur cn
de gematigde zone".
Educatief/attractief
Scheiding van het educatieve en het
attractieve (zeehondenbassins en mu
seum) wordt door de commissie onge
wenst geacht omdat
Directeur De Haan
De man die de strijd om de
bouwplaats voor het natuurrecre
atiecentrum met meer dan nor
male spanning volgt is de heer
Gerrit J. de Haan, direkteur van
't Texels Museum. Hij zegt: „Door
de starre, principiële houding van
Werkgroep Landschapszorg Texel
wordt de verdere ontkoppeling
van mens en natuur bevorderd.
Afgezien van de kans dat de
bcuw van het natuurrecreatiecen
trum van de baan raakt zodat we
het nog jaren met de ellendige be
huizing in de Dennen moeten
doen, is dat de ernstigste con-
sekwentie die aan de weerstand
van Landschapszorg verbonden
zou kunnen zijn. Deze koppeling
mens-natuur is een streven waar
op het plan al sinds het vroegste
stadium is gebaseerd. Dit principe
wordt thans algemeen gehuldigd.
Effektief natuurbehoud is op den
duur alleen mogelijk door een
mentaliteitsombuiging, het is een
kwestie van opvoeding. Daarin
zou het natuurrecreatiecentrum
waarbij attractie en educatie el
kaar aanvullen een zeer belang
rijk aandeel kunnen hebben. Er
is geen verschil van mening over
dat het gebied waarin we het cen
trum nu willen bouwen eigenlijk
onaangetast zou moeten blijven.
Maar andere oplossingen waarbij
die gewenste koppeling in stand
blijft zijn er niet". De ironie van
het noodlot wil dat de heer De
Haan zelf voorzitter en mede-op-
richter is van de Werkgroep
Landschapszorg. Omdat hij be
langhebbende is, heeft hij zich bij
de meningsvorming omtrent de
bouwplaats neutraal opgesteld.
Meerdere leden van de Werk
groep Landschapszorg waren van
mening dat tegen de voorgenomen
bouwplaats niet moest worden ge
protesteerd; een meerderheid van
juist 2/3 was echter beslissend en
bepalend voor de houding die de
twee vertegenwoordigers van
Landschapszorg in de commissie
ad-hoc innamen.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
I
Het door architect Ir. 1. J M Vegter spe
ciaal voor het terrein aan de Ruijsweg
ter hoogte van paal 17 ontworpen bouw
plan omvat een voorlichtingszaal, expo
sitieruimten, zout- en zoetwateraquaria,
zeehondenbassins en bijbehorende voor
zieningen voor het prepareren, conserve
ren en studeren Geheel links de direc
teurswoning. Deze door J. Nauta gemaak
te trucfoto (het getekende gebouw is in
de /uiste verhouding in het gefotogra
feerde landschap geprofeteerd) geeft
een zeer realistisch beeld van de toekom
stige situatie De hoogte van het gebouw-
is zodanig dat het, gezien vanaf de split
sing Rujsweg-Californiëweg, nauwelijks
tegen de lucht afsteekt
a. de zeehonden een kenmerkend deel'
uitmaken van de (bedreigde) natuur
rondom Texel en dus in het informa
tiecentrum niet mogen ontbreken;
b. door de aanwezigheid van de zee
honden wellicht ook diegenen tot be
zoek worden aangetrokken voor wie
„de" natuur buiten de direkte be
langstellingssfeer ligt;
c. een dergelijke splitsing uit een oog
punt van beheer en exploitatie on
doelmatig en kostenverhogend zou
zijn;
d. er ook wat ruimtegebrek betreft be
zwaren aan kleven: dubbele parkeer
gelegenheid;
e. de beschikbare subsidiëringsmoge
lijkheden gericht zijn op de combina
tie van de onderdelen; bij een ge
scheiden opzet zouden deze komen te
(vervallen;
f. de samenhang in het belang van de
doelstelling is.
Uitgangspunt voor de keuze van de
situering is steeds geweest en behoort
naar de mening van de commissie ook
te zijn de mogelijkheid om in de nabij
heid van het centrum een zo gevarieerd
mogelijk instructief duinpark te kunnen
realiseren in een natuurlijke omgeving
Daar het centrum als een organisch ge
heel met het natuurgebied moet worden
gezien is een situering in of in de di
rekte nabijheid van het natuurgebied
nodig. In het bijzonder met het oog op
schoolwerkweken, groepsbezoek en
voor studiedoeleinden is een situering
buiten de direkte nabijheid van het fei
telijke natuurgebied ongewenst.
Onafhankelijk van de vraag of de
vrees voor te sterke toename van de be
langstelling voor het duinpark gegrond
is of niet, kan gesteld worden, dat aan
het aantal bezoekers een maximum ge
steld zal moeten worden. Bij welk aan
tal bezoekers dit maximum kan liggen
zonder dat schade wordt toegebracht
aan de biologische waarde van het be-
trokken duingebied kan nu niet worden
aangegeven, doch wordt bepaald op
grond van resultaten van een begelei
dend onderzoek in te stellen door het
Rijks Instituut voor Natuurbeheer.
Dicht bij
gastenconcentratics
Situering van het natuurrecreatiecen
trum in het natuurgebied, doch buiten
de driehoek; De Koog (Mienterglop) -
Slag naar paal 17 - Den Burg, acht ook
de commissie planologisch niet aan
vaardbaar; buiten het genoemde gebied
worden in de natuurgebieden geen ge
bouwde voorzieningen toelaatbaar ge
acht. Dit concentratiegebied houdt
evenals het dagrecreatieprojekt „Ker-
ckeland" verband met de gastencon-
centratie in en rond De Koog en in
Everstekoog-Gerritsland.
(zie vervolg tweede blad)
Als gevolg van de toegenomen wind
is het niet gelukt het zeetransport van
de waterfabriek vrijdag te laten plaat
vinden. De met onderdelen geladen bak
heeft het weekend in Den Helder door
gebracht. Gisterochtend om acht uur
kon de oversteek worden begonnen en
even na negen uur arriveerde de fa
briek in de haven van Oudeschild, waar
onmiddellijk met lossen werd begonnen.
De indrukwekkende drijvende bok „Ga
zelle" was wel op de afgesproken tijd
in Oudeschild gearriveerd. De bok had
gisteren weinig moeite met het plaatsen
der verdampervaten en andere onder
delen op een veelwielige wagen op het
haventerrein. Rijdend ging het naar de
bouwplaats bij de elektriciteitscentrale,
waar twee mobiele kranen, ook vanuit
Amsterdam overgebracht, de onderde
len van de wagen op de fundering
plaatsten. Ondanks de vertraging heeft
men toch nog geluk gehad, want direkt
na aankomst in Oudeschild kwam een
dichte mist opzetten. Zou de mist een
uur eerder zijn gekomen dan zou de
oversteek andermaal zijn uitgesteld.
Stand per 1 januari j.l.
Bij de aanvang van het nieuwe
jaar telde de gemeente Texel 11.667
inwoners, tegen vorig aar 11.498.
Er zit dus een (bescheiden) groei
In. Er werden totaal 208 Texelaar-
tjes geboren, tegen 237 vorig aar
Hier dus een (bescheiden) achter
uitgang. Het aantal geborenen kan
worden gespecificeerd in 107 (125)
/ongens en 101 (112) meisjes.
Het aantal overledenen bedroeg
93 (98), waarvan 48 (57) mannen
en 45 (41vrouwen. Uit het verschil
van geborenen en overledenen
volgt een geboorte-overschot van
115 (139),
Verder was in 1971 sprake van
543 (459) ingekomen personen
een aanmerkelijke stijging dus
en van 489 (494) vertrokken perso
nen. Er zijn er dus 54 meer inge
komen dan vertrokken Vorig jaar
was dit saldo negatief Toen ver
trokken er 35 meer
Verder vernamen wij van de af
deling Bevolking van de gemeente
dat 111 huwelijken werden vol
trokken tegen 117 het jaar tevoren.
In zeven gevallen was een der hu
welijkspartners van andere natio
naliteit: 5 Duitse en 2 Britse. Het
aantal echtscheidingen heeft een
ongekende sprong te zien gegeven
van 4 naar 10.
Op de van 7 tot en met 9 januari j.l.
te Rotterdam gehouden Bondskampi-
oenstentoonstelling voor vogels georga
niseerd door de Nederlandse Bond van
Vogelliefhebbers met een deelname van
2618 vogels, werden door leden der
K.S.V „Kotex" mooie successen ge
boekt.
De heer Jac.Dijker uit Den Hoorn be
haalde met zijn stam eigen kweek Har-
tels, hennen, resp. 89 en 2 maal 87 pun
ten en verwierf hiermee de 3e prijs in
de hoofdgroep kwartels. In de hoofd
groep tropische duiven liet hij voor zijn
drietal Senegalduiven resp. 88 en 2
maal 87 punten noteren.
iDe heer C. Schenk uit Den Burg be
haalde met zijn tsam, eigen kweek, Har-
zer zangkanaries 307 punten en ver
wierf daarmee in de hoofdgroep Har-
zers de 3e prijs. Aangezien voor de
Bondskampioenschappen alleen maar
eigen kweekvogels ingeschreven mogen
worden was dit voor beide leden een
prachtig resultaat.
Vanavond zal in een Texels hotel een
bijeenkomst worden gehouden die is ge
organiseerd door de Stichting Autosport
Promotions en die is bedoeld om voor
lichting te geven aan degenen die be
zwaar hebben tegen de in september te
houden autorally. De aktiegroep „nee,
geen rally op Texel" is uitgenodigd met
een delegatie van tegenstanders te ko
men. Autosport Promotions zal zijn ver
tegenwoordigd door de organisatoren
Piet Nortier en Bob de Jong. Laatstge
noemde heren zijn van mening dat de
protestaktie het gevolg is van onwe
tendheid; door te vertellen wat een au
torally en speciaal de Texelrally precies
zal inhouden hoopt men de bezwaren
weg te nemen.