(fro en TjwartsJexeU in het harL,
Taak vakorganisaties van meer
algemeen belang dan vroeger
Oudeschild wil dijkberm; géén
verkeersdrukte en „stinkfabriek"
VOORDEEL
van nw
MELKHANDELAAR!
tijdelijk
bloem- of
gortpap
(O
(O
Invloed in
steeds meer
organisaties
2323
Dorp straks achter hoge deltadijk verscholen
Geanimeerde
hooravond in
het dorpshuis
burgemeester tijdens receptie 40-jarige Bestuurdersbond:
TAXI TOON SMIDT
Wilhelminalaan
Den Burg
4-6,
Bloed afgestaan door
365 mensen
Belangrijke jaarvergadering
dorpshuis „De Bijenkorf"
hele liter
voor
van 71
dag 21 MAART 1972
80e JAARGANG No. 8659
■ave N.V. v.h. Langeveld De Roojj
[bus 11 - Den Burg, Texel - Tel. 2741
Harry de Graaf, Keesomlaan 43, Den
tel. (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Bank: Nederl. Middenstandsbank; Coop. RaiL
feisenbank; Amro-bank. Postgiro 652. Abonn.
prgs ƒ5,00 p. kw. -f 50 ct incasso; los 25 cL
Advert. 21 ct. per mm. excl. 4«/o BTYV
|De viering van het 40-jarig bestaan
In de Texelse Bestuurdersbond de
telopen zaterdag is een groot succes
(worden. De receptie, 's middags in
Casino" werd door velen bezocht. De
(langstelling was zo groot, dat de zaal
luwelijks ruimte genoeg bood. Ook wa-
fen vele bloemen en bloemstukken ont-
ngen. Natuurlijk ging het aanbieden
n de felicitaties gepaard met ver
tillende toespraken. Als eerste nam
jorzitter J. Visser het woord; hij blik
te even terug op de geschiedenis en
prsprong van het vakbond wezen. De
Irste vakorganisaties werden gesigna-
lerd in Engeland, rond 1860. In Ne
erland begon men pas rond 1905 aan
[ganiseren te denken. De Texelse Be-
uurdersbond en de eerste vakbonds-
Jdelingen hier dateren van 1932. Di-
erse personen, die in de beginperiode
I het bestuur zitting hadden, waren
de receptie aanwezig.
Gehuldigd met een presentje en bloe-
fen werd het echtpaar Gieles. De heer
.1 Gieles zit al vanaf de oprichting
Tis 40 jaar) in de Bestuurdersbond en
bs toevallig vorige week ook 50
lar lid van de vakbond. Afwezig wa
in de heren D. Dapper, die 20 jaar
lorzitter is geweest en A. Backer, die
l'n 23 jaar secretaris was en door ziek
te verhinderd was. Namens het dis-
iiksbestuur van het NW sprak de
beer Jernison. Hij wist interessante ge-
Kvens over het ledenbestand in de
freginperiode te vertellen. Zo werden
['Óp 1 januari 1939 277 leden geregis-
Eïrd, verdeeld over 11 afdelingen. Op
inuari van het volgende jaar iwas het
tal gestegen tot 297. Op de eerste
van het vorig jaar telde Texel 607
leden in 6 afdelingen. Het slinken van
het aantal afdelingen verklaarde hij
|et het feit, dat de opbouw van de
Jkbondsorganisatie sterk is gewijzigd,
pk de totaal veranderde werkver-
jhaffing op Texel heeft 'hieraan mee-
Iwerkt. De heer Jernison sprak de
lop uit, dat men in de toekomst de
solidariteit, waarvan de vakbond-
jganisatie afhankelijk is, zal weten te
houden en over te dragen.
Streekplan Noordholland
ok deelde hij mee, dat momenteel
Ji een streekplan voor Noordholland
prdt gewerkt. In de commissie, die
h hiermee bezighoudt zetelt ook Mr.
r H Sprenger. Door dit streekplan
nnen o a. de vakorganisaties meer in
haak krijgen. Mr. Sprenger vertelde,
,t het zelfs de bedoeling is, dat voor
Lxel een afzonderlijke
"rdt samengesteld
commissie
e heer P. Smit maakte bezwaar te-
de opmerking van de voorzitter
t er vóór 1932 op Texel hoegenaamd
n georganiseerde werknemers zou-
zijn. Zelfs waren de Texelse leden
jstijds aangesloten bij een vakcentrale,
volksbond genoemd. Hij consta-
terde een grote verandering in de taak
pn de vakbonden. Vroeger werd er ge-
Reden om een redelijk bestaan, om de
Igste armoede te overwinnen, tegen-
pordig houdt men zich bezig met za-
P als huisvesting en wegwijzen in
pale wetgeving. Overigens bood de
per P. Smit namens het N.K V. geluk-
pnsen aan.
|Ook oud-secretaris van het NVV, de
telefoon 02220)
dag en nacht
Speciaal voor ziekenfonds en
verzekering.
heer W. Wassenaar, ging op enkele op
merkingen van voorzitter J. Visser in.
„Rode" bond
Hij zocht de oorzaak van de trage
ontwikkelingen en het late tijdstip van
oprichting van de Texelse Bestuurders
bond in de reputatie, die het NW des
tijds had „het was de rode bond, de
bond van oproerkraaiers" maar ook
in het beperkte contact tussen de Texel
se arbeiders, merendeels landarbeiders
in het begin van deze eeuw. In de grote
steden en vooral in de fabrieken waren
de werknemers veel sterker op elkaar
aangewezen en vlugger tot gezamen
lijke aktie geneigd. Jammer vond hij
het, dat nu de vakbeweging uitgegroeid
is tot een zo grote organisatie, men niet
altijd meer zo duidelijk kan zien op
welk terrein de bond aktief is. De felici
taties van het gemeentebestuur werden
aangeboden door burgemeester Spren
ger. Hij sprak zijn waardering uit voor
het werk van de Texelse Bestuurders
bond. Niet alleen levert de Bestuurders
bond bijdragen in diverse commissies,
ook de hulp in het doolhof van wetten
aan de maatschappelijk zwakken en de
stuwende kracht tot meedenken en
handelen noemde hij bewonderens
waardige en belangrijke eigenschappen.
Hij achtte de taak van de vakorganisa
ties tegenwoordig meer in algemeen
belang dan vroeger.
Drie vijanden
„De grootste vijanden waartegen men
ten strijde moet trekken zijn momen
teel de vereenzaming, de overbevolking
en de vervuiling. Men kan ook zeggen:
Sr moet gewerkt worden aan vergro
ting van de solidariteit, goede geboorte
regeling en herstel van de natuurlijke
kringloop", aldus de burgemeester.
Een aardige vergelijking tussen NW
en PvdA (twee kinderen van dezelfde
ouders) maakte de heer G. A. Oskam,
sprekend als bestuurslid van de Texelse
afdeling van de PvdA. Hij wees op over
eenkomsten en geschilpunten tussen
beide organisaties, die m het verleden
een nauwere samenwerking hebben ge
kend. Hij overhandigde een geschenk
onder couvert. De gelukwensen van de
Vrouwenbond van het NW van de af
deling Zijpe-Callantsoog werden geheel
op rijm overgebracht door mevrouw S
Ambul. Zij overhandigde ook een fraai
boeket. Een kort woordje sprak ook
mevrouw Visser, secretaresse van de
Texelse Vrouwenbond NW, in plaats
van de voorzitster, die door ziekte af
wezig was. Tenslotte voegde de heer
K. Douma (oud-lid van het NVV) nog
enkele opmerkingen toe aan de door
verschillende sprekers opgehaalde his
torie van de Texelse Bestuursdersbond
en meende op verschillende punten cor
recties te moeten aanbrengen.
Na de receptie werd voor ongeveer
100 genodigden een broodmaaltijd ge
houden. Een zeer fraaie kroon op de
jubileumviering was het, geheel door de
VARA-radio verzorgde avondprogram
ma, dat in hotel „De Oranjeboom" werd
gegeven. Het programma duurde ruim
3 uur en werd ook op de band opgeno
men door de Texelse Bejaardenomroep.
Regisseur was VARA-producer G.
Goudswaard en de presentatie was in
handen van Willem Ruis. Precies 55 mi
nuten zullen uit de opnamen worden
gedestilleerd en onder de titel „Aan de
overkant van het Marsdiep" op woens
dag 5 april op Hilversum II (van 20.00
tot 21.00 uur) worden uitgezonden. Mee
gewerkt werd door enkele bekende fi
guren als het Lidi-trio, het komische
duo Ans en Jans (Jany Bron en Annie
Voorzitter J. Visser overhandigt een ge
schenk aan de heer J. Gieles, die al
sinds de oprichting lid is van de Bestuur
dersbond en toevallig deze week ook zijn
gouden jubileum als vakbondslid her
dacht. Zittend mevrouw Gieles, die met
een bloemetje werd vereerd.
de Reuver), zangeres Mieke van Ingen,
het combo van Tony Eijk met gitarist
Eddy Christiani en de cabarettier Jan
Blaaser. Ook werd door enkele Texe
laars opgetreden. Als eerste was dit
Henny Kok, die na 'n inleidend praatje
over zijn onlangs uitgekomen plaatje
„Waddenserenade" op zijn trompet
„Sorrento Souvenir" speelde en een
fragment van „Pardido", begeleid door
het combo. Hij bracht het er uitstekend
af, evenals accordeonist Ruud van der
Wulp (leraar aan de muziekschool) met
een voor accordeon bewerkte sonate
van Scarlatti. Een programma over
Texel zou niet compleet zijn zonder een
optreden van mevrouw J. Craanen-
Hemelrijk. Met de heer A. Dekker uit
Oudeschild zong zij het liedje „We gaan
naar Texel" met door haar zelf gemaak
te tekst. Natuurlijk bestond het pro
gramma niet geheel uit muziek en zang.
Om de Vara-luisteraars wat meer over
Texel te vertellen, werd een kort ge
sprekje gevoerd met mevrouw Spren-
ger-Pool en raadslid Cor Ellen. Mevr.
Sprenger trachtte een antwoord te ge
ven op de vraag „Wat is Texel?" Zij
maakte van de gelegenheid gebruik
Texel als recreatiegebied aan te bevelen
en gaf een beknopt overzicht van de
levensomstandigheden hier. Ter sprake
kwamen onder meer het NIOZ, de
vraag of de recreatie nog uitgebreid zou
kunnen worden en natuurlijk ook het
omstreden naturistenstrand.
Strandjutter
Heel grappig was het interview met
Cor Ellen, die werd aangekondigd als
strandjutter en in het door hem ge
woonlijk gebezigd Texels dialect pro
beerde „uut te lèège" wat strandjutten
nou eigenlijk is. Een ding stond na dit
gesprek als een paal boven water:
„Ströndjutte kèje niet leere uut 'n
boekie". De voorzitter van de Texelse
Bestuurdersbond van het NVV bood de
dames, die aan het programma deelna
men allen een bos bloemen aan.
365 Texelaars hebben bloed afgestaan
tijdens de doo:r de plaatselijke Rode
Kruis-afdeling georganiseerde bloedaf-
nameavond, vrijdag j.l. Over heel Texel
waren huis-aan-huis oproepingskaarten
verstuurd. Hierop hadden slechts 300
mensen gereageerd wat wel enigszins
teleurstellend was. Vrijdagavond viel
het daarom mee dat de opkomst toch
nog wat groter was. Omdat nogal laat
met de bloedafname werd begonnen
ontstond in de Landbouwschool grote
drukte en duurde het geruime tijd voor
dat ieder geholpen was. Met het afne
men van het bloed, het schenken van
koffie voor de donors en de andere
werkzaamheden waren zo'n 50 mede
werkers in touw. Onder hen bevond
zich Rode Kruispersoneel uit Rotterdam
maar gewaardeerde diensten werden
ook verricht door de EHBO-ers van Ou
deschild en de Texelse Rode Kruis-co-
lonne.
OOSTEREND De Stichting Ge
meenschapscentrum Oosterend houdt
vrijdagavond a.s. de jaarvergadering in
„De Bijenkorf". De agenda vermeldt en
kele belangrijke punten. Zo zullen de
plannen voor een speeltuin bij het
dorpshuis worden besproken en komt de
vraag aan de orde „Kleine of grote
(feest)plannen voor 1973?"
Het financieel verslag van de stich
ting gemeenschapscentrum en van de
dorpscommissie komen ter tafel alsme
de het werkplan voor 1972. Er zullen
twee nieuwe bestuursleden gekozen
moeten worden want de heren C. de
Wolf en C. Makelaar zijn niet herkies
baar. Verder is het de bedoeling zich te
bezinnen over de taak van de dorpscom
missie waarna de vergadering met de
rondvraag wordt besloten.
OUDESCHILD Het ontwerp be
stemmingsplan Oudeschild verkeert nog
in het eerste stadium; het is nog niet
verder uitgewerkt of voor vooroverleg
weggeweest. Donderdagavond was het
plan onderwerp van geanimeerde dis
cussie tijdens een drukbezochte hoor-
avond in het dorpshuis ,,'t Skiltje". In
zijn openingswoord wees burgemeester
YV. H. Sprenger erop, dat nooit eerder
een zó pril plan in het openbaar aan de
orde is geweest; in dat opzicht was dus
sprake van een primeur. Zoals de be
doeling was, maakten de Oudeschilders
van him hart geen moordkuil. Er werd
druk geïnformeerd en er vielen kriti
sche geluiden te beluisteren, die het ge
meentebestuur niet makkelijk naast
zich kan neerleggen.
Het nieuwe bestemmingsplan, waar
toe ook de oude dorpskom hoort als
mede de nieuwe haven en de Texel-
stroom-centrale, is te onderscheiden in
woongebied, industriegebied en haven
gebied. Het was stedebouwkundig te
kenaar Tj. Mulder, die het een en ander
vertelde over de eerstgenoemde twee
onderdelen. Het plan voorziet in een
uitbreiding van de woonbebouwing
met 57 woningen. Er vanuit gaande dat
het plan een looptijd van 10 jaar heeft
en wetende dat in de afgelopen zeven
jaar Oudeschild met 51 woningen is
uitgebreid, kan deze voorgenomen uit
breiding bescheiden worden genoemd.
De nieuwe woonwijk (wij publiceerden
daarvan reeds een tekening) wordt door
twee straten ontsloten; voor de rest
zijn de bungalows, eengezinswoningen
en huizen in gesloten bebouwing (pre
mie- en/of ww-wonmgen) gesitueerd
aan woonstraatjes en pleintjes, een sys
teem, dat ook bij andere nieuwe be
stemmingsplannen is toegepast. Door de
uitbreiding zal het oorspronkelijke lint-
karakter van Oudeschild nog meer ver
dwijnen. De ontsluiting zal worden ver
beterd door enkele 'doorbraken' te ma
ken vanuit de richting Trompstraat-
Loodssingel naar het Bolwerk. Het
Buurtje, nu een flessehals voor verkeer
naar het Bolwerk, kan dan ongeschon
den blijven. In de buurt van het huidige
sportterrein komt ruimte voor 16 toe
ristische appartementen. Het sportter
rein wordt iets verplaatst om ruimte
te maken voor een speelterrein, tevens
ijsbaan. Want de oorspronkelijke ijs
baan moet plaatsmaken voor de nieuwe
woonwijk. Zo op het eerste gezicht lijkt
de oppervlakte industrieterrein aan
merkelijk te worden uitgebreid, maar
bij nauwkeurig meten blijkt de toename
niet grote te zijn dan 5,3 hectare, het
geen ook bescheiden mag worden ge
noemd. Een stuk van het huidige indus
trieterrein van Rab aan de Heemskerck-
straat zal worden bestemd voor par
keerterrein voor 400 auto's ten behoeve
van de jachthaven.
Massale dijk
Als „waterstaatsman" mocht de heer
L. J. YVeijdt een toelichting geven bij
de geplande waterbouwkundige werken
die in het bestemmingsplan zijn opge
nomen. De dijk, die in 1932 voor het
laatst met 70 cm. werd verhoogd, zal
nu op Deltahoogte worden gebracht.
Dat betekent dat er 3,45 meter op moet
en vanuit zee gezien zal praktisch het
hele dorp dan ook achter de dijk ver
dwijnen. Dat moge geen aanlokkelijk
vooruitzicht zijn; er valt niet aan te
tornen want de ééns per 5000 jaar te
verwachten supervloed moet geweerd
kunnen worden. „Als geboren Oude
schilder heb ik mijn best gedaan om het
massale dijklichaam zoveel mogelijk
vrij te krijgen van het dorp", aldus de
heer YVeijdt, die aan de hand van pro
fieltekeningen aantoonde, dat de top
van de dijk niet alleen veel hoger, maar
ook op veel grotere afstand van de
huizen komt, omdat de dijk in zee
wordt uitgebouwd.
Het huidige Bolwerk zal een stukje
zakken en ligt dan op nog slechts 1.20
meter boven de De Ruyterstraat. Het
Bolwerk zelf zal tot een royale rijweg
worden gemaakt van vijf meter, mis
schien zelfs 6Vs meter breedte, voorzien
van doorlopende parkeerstrook en trap
jes naar de De Ruyterstraat. Het Bol
werk zal aansluiten op de ringweg rond
de haven, maar niet via coupures, want
die zullen allen moeten verdwijnen.
Extra brandstof
Omdat het een vrij gecompliceerde zaak
(Zie vervolg pagina 2)