Can de natuur op sympathieker
wijze worden beschermd?
AGENDA
HET GEHEIM
aartsysteem heeft selecterend
en opvoedend effekt
FILM NIEUWS
Éfes
Commentaar van
de redactie
feuilleton van Tom Lodewijk
Tweede blad Texelse Courant, vrijdag 15 september 1972
4»
ot dusver worden de natuurgebieden
Texel (waarbij we denken aan na-
rgebieden in engere zin zoals de vo-
iroedplaatsen) beschermd door ze
publiek af te sluiten: prikkeldraad
jordjes er omheen en 'n strenge vo-
achter in dc buurt om zonodig op
•eden. Afgezien van de excursiemo-
jkheden en de hier en daar aange-
wandelroutes, betekent dit dat een
ot gedeelte van het Texelse duin ge
ïnde het hele of het mooiste deel
het jaar taboe is. Het zijn maatre-
in waarmee de flora en fauna in de
okken gebieden effektief zijn ge-
id doch het publiek niet.
rie voorstander is van natuureduka-
en dus een breder .publiek voor na-
en natuurbehoud wil interesseren,
dit systeem nauwelijks bevredigend
len. Beschermende maatregelen zijn
Als niets zou gebeuren, zou er
lig overblijven. Maar het huidige
öiermingssysteem wekt bij het pu-
t er irritatie dan belangstelling,
hele leven in dit overbevolkte land
rekt zich al volgens voorschriften,
bepalingen en verordeningen,
ook de „vrije natuur" zich in eerste
Iantie manifesteert in de vorm van
keidraad en bordjes kan men niet
men op begrip.
Nog meer
t zit er „dik" in dat de niet voor
iek toegankelijke terreinen binnen-
worden uitgebreid. Bij Staatsbos
eer acht men het gewenst dat De
ter waarvan het grootste deel nu
in het broedseizoen gesloten is,
buiten die periode dicht gaat. Het
een gebied dat groeiende beteke-
leeft als pleisterplaats voor door-
cende vogels. Verder is ook te ver-
iten dat het bijzonder interessante
ed ten zuiden van De Geul bij Den
n dicht gaat. In de afgelopen tien
heeft zidh in en rond de Hors-
tjes (ontstaan dank zij Rijkswater-
die hier een stelsel van duindijken
een rijk vogel- en plantenle-
ontwikkeld. De natuurhistorische
ide daarvan zal spoedig even groot
als van de aangrenzende Geul Hoe-
Rijkswaterstaat in dit geval meer
^nschap heeft dan Staatsbosbeheer,
in een zodanige vorm van samen-
sprake dat op den duur ook
maatregelen niet kunnen uitblij-
Bij Rijkswaterstaat is meermalen
istateerd dat van de hier geboden
eid misbruik is gemaakt.
voelige gebieden met wat sympathieker
kunnen worden aangepakt? Wie zijn
fantasie laat werken en niet alleen
maar uit is op het stomweg nemen van
de meest voor de hand liggende maat
regelen, moet erkennen dat het anders
kan. Bij de natuurbescherming gaat het
om het handhaven van de rust
door het weren van teveel mensen en
om het controleren van het gedrag van
de mensen die er wel komen door het
houden van excursies onder leiding.
Beide doelen kunnen op een andere ma
nier worden bereikt in de gebieden die
nu op de nominatie staan om te worden
afgesloten, en misschien ook in bepaal
de reeds afgesloten terreinen, zoals De
Bollenkamer.
Laat deze stukken open maar maak
bekend dat de bezoekers in het bezit
moeten zijn van een kaart. Voor het
verkrijgen van zo'n kaart, die een be
perkte geldigheidsduur heeft, moet men
enige moeite doen. Het ding moet wor
den afgehaald in De Koog op een be
paald uur en tegen betaling van een be
drag waarmee de kosten van dit alter
natieve beschermingssysteem kunnen
worden gedekt. Deze maatregel zal een
sterk selecterend effekt blijken te heb
ben. Lang niet ieder heeft er de moeite
voor over om zo'n kaart te halen.
Staatsbosbeheer voelt ervoor De Slufter
ook buiten het broedseizoen te bescher
men. Zal dat op de bekende wijze gebeu
ren of wil men het eens op een andere
manier proberen
Edukatie
Die kaart is overigens niet zómaar
een bewijs van toegang, maar een folder
waarin uitgebreid wordt verteld waar
om het betrokken gebied van zo'n grote
waarde is. Vermeld wordt hoe men zich
in het terrein moet gedragen om deze
waarde in stand te houden. Er staat bij
voorbeeld dat bepaalde gedeelten in een
zeker gedeelte van het jaar gemeden
moeten worden, dat men honden aan de
lijn moet houden enz. Maar ook is met
behulp van een kaartje aangegeven
waar men wèl naar hartelust kan wan
delen, picknicken e.d. Natuurlijk wordt
verteld welke planten en dieren te zien
zijn en er wordt verwezen naar littera
tuur voor degenen die meer diepgaande
interesse hebben of krijgen. De vogel
wachter laat zich nauwelijks zien. Hij
houdt slechts een onopvallend oogje in
het zeil voor het geval de kaarthouders
zich niet aan de voorwaarden houden.
De kaart kan dan worden ingenomen en
het gebied is voor de betrokkene voor
lopig taboe. Het zou de moeite waard
zijn het op deze wijze eens te proberen.
Toegegeven: van 100% vrijheid is geen
sprake meer, maar een feit is dat ieder
een die het werkelijk wil en zich ver
antwoordelijk gedraagt de gebieden kan
blijven bezoeken.
Feit is ook dat de bedoelde ter
reinen momenteel een onnodige gro
te recreatiedruk ondergaan omdat
veel passanten, zonder bijzondere
interesse en louter uit nieuwsgie
righeid, hun auto parkeren en een
kijkje nemen. Aangezien het gros
•van de mensen meer geïnteresseerd
is in een gezellig druk strand dan
in een rustgebied zijn ze doorgaans
BURGERLIJKE STAND
van 6 tot en met 12 september 1972
Geboren: Muriel, dv. Marinus Mast
en Elisabeth C. A. Sperling.
Ondertrouwd: Johannes M. F. Ooster-
veer en Geertje M. Keijser; Hubertus S.
Jeurissen en Johanna M Barhorst; Wil
lem H. Hoffmeister en Marrigje Huis
man; Maarten Dijker en Anna M. van
der Schans; Gerardus J. Keesom en
Saskia M. Dogger; Gerardus J. M. Tim
mer en Cornelia G. Huisman.
Overleden: Maria A. J. Leber, oud 17
jaar, wonende te Eierland; Jacob Brug-
geman, oud 42 jaar, wonende te Oude-
schild; Jacob Kortenhoéven, oud 78 jaar,
wonende te Den Burg; Michael Coster,
oud 16 jaar, wonende te Groot-Brittan-
nië; Jan Eelman, oud 67 jaar, wonende
te Oosterend; Fijtje Kuiper, wv. De
Waard, oud 78 jaar, wonende te Ooster
end; Hendrik Bekker, oud 63 jaar, wo
nende te Oudeschild.
ZON, MAAN EN HOOG WATER
De zon komt 17 september op om 6.18 uur
en gaat onder om 18.51 uur; 20 september op
om 6.23 uur en onder om 18.43 uur.
Maan: 15 sept. E.K.; 23 sept. V.M.
Hoog water ter rede van Oudeschild:
15 sept. 0.09 en 12.16; 16 sept. 0.35 en 12.47;
17 sept. 1.19 en 13.42; 18 sept. 2.40 en 15.08;
19 sept. 4.11 en 16.40; 20 sept. 5.41 en 18.03;
21 sept. 7.02 en 19.13; 22 sept. 8.03 en 20.10;
23 sept. 8.56 en 20.58.
Aan het strand is het ongeveer een uur eer
der hoog water.
snel weer verdwenen maar het
kwaad is dan al geschied. Dan is
er door de duinen gerend, dan zijn
er honden losgelaten die achter jon-
ige vogels aanj akkeren en dan zijn
er bossen bloemen geplukt die even
later weer worden weggegooid. Het
zou jammer zijn als door dit ver
schijnsel tot totale afsluiting zpu
moeten worden overgegaan ten
koste van de toch niet zo heel klei
ne categorie geïnteresseerde rust-
zoekers.
Levend prikkeldraad
In bovenstaand pleidooi is enkele ma
len het beladen woord „prikkeldraad"
gevallen. Wij zouden de deskundigen
van Staatsbosbeheer willen vragen te
willen nagaan of niet een groot deel
van het op Texel geplaatste prikkel
draad kan worden vervangen door
doornachtige struiken. Een haag van
bramen, duindoorns of rozen werkt als
effektieve versperring maar harmoni
eert prachtig met het landschap cn
vormt zelfs een attractie op zichzelf
want de rozen bloeien en de bramen
kunnen worden geplukt. Dat het sy
steem in de praktijk uitstekend werkt
staat al vast. Iedereen kan dat zien op
de plaatsen waar van nature al strui
ken groeien in het duingebied: niemand
komt erin!
De Horsmeertjes vormen een natuurge
bied in opkomst, dat straks op een of an
dere manier moet worden beschermd.
Donderdag 14 september
Den Burg, LTS-kantine, 20.00 uur, dr.
Duinker (NIOZ) spreekt voor 'afd.
Texel van Bond van Plattelandsvrou
wen over zeeverontreiniging.
Vrijdag 15 september
Den Burg, LTS-kantine, 20.00 uur,
openbare lezing van journalist Jan
Glissenaar over Brazilië.
Zaterdag 16 september
Den Burg, speelweide Emmalaan, 12.00
uur, kaatswedstrijden met kaatsver-
enigingen uit Alkmaar en Den Hel
der.
Den Burg, City theater, 20.00 uur,
„Wespennest".
Zondag 17 september
Wieringen, ontmoeting sportvisclub
Texel en „De Snoek" uit Wieringen.
Den Burg, City theater, 15.00 uur,
„Sjors en Sjimmie en het piratenei-
Den Burg, City theater, 20.00 uur,
„Wespennest".
Maandag 18 september
Den Burg, City theater, 20.00 uur,
„Wespennest".
Iedere vrijdagavond
Oosterend, „De Bijenkorf', 19.30 uur,
bijeenkomst modelbouwclub.
Iedere maandagavond
Den Burg, gebouw Groene Kruis, 20.00 -
21.30 uur openstelling informatiecen
trum en middelendepot NVSH.
Iedere dinsdagavond
Den Burg, café-bar 'Olympic', 19.45 uur,
schaken en dammen.
Galerie ,,'t Swarte Schaep"
Den Burg, Kogerstraat 100, tot en met
1 oktober aquarellen, schilderijen en
collages van Ton van Kesteren.
Openingstijden: iedere dag 10.00 -
21.00 uur en zondags 14.00 - 18.00 uur.
Bij brand bellen: (02220) 2066.
Sympathieker
aks dus nog meer prikkeldraad en
Zou de bescherming van de ge-
Een groep kleine jongens, de enige
overlevenden van een moordpartij van
de Duitse SS in een klein Italiaans
dorpje tijdens de tweede wereldoorlog,
doet van zich spreken door samen met
een Amerikaanse kapitein te vechten
alsof het om een volwaardige gevechts
eenheid ging. In „Wespennest" (zater
dag, zondag en maandag 20.00 uur in
het City theater) willen de jongens,
aangevoerd door de 15-jarige Aldo,
wraak nemen voor de dood van hun
dorpsgenoten. Als ze een bewusteloze
parachutist vinden zien ze hierin hun
kans met hun wapens om te leren gaan.
De para moet een nabijgelegen dam op
blazen, maar zijn dynamiet is in han
den van de Duitsers gevallen. De kinde
ren weten het terug te halen, in ruil
waarvoor de Amerikaan schietles geeft.
Aldo wil met zijn groep helpen bij het
opblazen van de dam, als hij eerst de
gelegenheid krijgt wraak te nemen voor
de dood van de dorpelingen. Vanuit een
vrachtwagen schieten ze de SS-bezet-
ting neer en steken het dorp in brand.
Daarna wordt de dam vernietigd, maar
bij de beschieting van de bewakers
doodt Aldo een van zijn jongere bende
leden. Hij raakt hiervan nogal onder de
indruk. Toegang 18 jaar.
Zondagmiddag 3 uur in het City thea
ter „Sjors en Sjimmie op het piraten-
eiland". Een schatkaart, die toevallig
door Sjors wordt gevonden, is de inzet
van een strijd tussen zware jongens en
het bekende tweetal Met behulp van
een tijdmachine besluiten Sjors en
Sjimmie naar het Pirateneiland, waar
de schat begraven licht, te reizen. Daar
door komen ze er wel in het verkeerde
tijdperk terecht. Ze winnen de schat na
een gevecht met de vroegere zeerovers
en redden bovendien een prinses en
haar kamenierster. Toegang alle leef
tijden.
iiiiiiiiiiiniinimiiuniiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiu
99
UHIIIIUJIUUIIIllllllIjlllllllllllllllllllllllll
Freek Doks keek naar de 'brief, die
'oofdredakteur hem liet lezen.
was een brief van de heer E. van
tyck te Merendorp, geschreven na-
de leden van de toneelvereniging
ordia aldaar.
deze brief werden ernstige beden-
n^geuit tegen het „tendentieuze
aS van de laatstgehouden voor-
no en aan de hoofdredaktie ver-
voortaan een ter zake kundige
us met de recensies te belasten.
moet ik die vent schrijven?"
de hoofdredakteur. Het kwam
ens vaker voor dat een diép ge-
e lezer of lezersgroep meende, on-
nde publiciteit te zijn gekomen,
't lijkt mij het best" zei Freek na
'adenken „dat ik er zelf op af ga".
Chef keek verbaasd. Hij had ver
en in Freek zowel als in zijn dès-
gneid en kende hem genoeg om
te hebben, zich hem voor te stel-
een boeteling die zijn excuus
naken bij een boze regisseur,
nd je het zo belangrijk?" vroeg hij
^vig.
is de zaak niet" zei Freek „in
njkheid kan me de mening van
Emiel niets schelen en de des-
fteid waarover hij zo dik doet,
llJ zelf niet. Ik denk trouwens dat
"t eerst en voor 't laatst is, dat
uehoek zo'n brief krijgt",
toon deed de hoofdredakteur op-
UllllllllililllllJIIUIIIIIIIIIIIIUIM
„Zeg" zei hij waakzaam „heb je soms
een appeltje met die vrijer te schillen?"
„Hoe minder u er van weet hoe be
ter" zei Freek „dan hebt u niets te ver
antwoorden. Maar ik stel het op prijs,
de brief van mijnheer Van Maeseyck
persoonlijk te gaan eh.beantwoor
den".
„ZegVan Maeseyck, de man van
die toneelvereniging heet toch anders?
Dat is toch die Kossen, die zowat over
al in zit?"
„Die is er door deze meneer uitge
werkt" lichtte Freek toe „door deze me
neer, die zo hoog van de toren blaast.
Hij zit ook hoog op de toren, maar zo
veel te groter zal de smak zijn die hij
maakt".
„Zeg Freek" vermaande de hoofdre
dakteur „je maakt tooh geen brokken,
niet? Ik kan niet hebben dat straks
half Merendorp zijn abonnement op
zegt".
„Misschien zult u één abonnee verlie
zen, te weten mijnheer Van Maeseyck.
En dan nog niet om deze reden".
„Waarom dan?"
„Ik denk" zei Freek glimlachend „we
gens verhuizing. Of iets van die aard".
„Nou ga je gang, en denk er om, met
twee woorden spreken".
„En je mooie handje geven" lachte
Freek. „Misschien vertel ik u nog wel
es hoe het afgelopen is".
„Ik ben benieuwd" zei de hoofdre
dakteur „en hou vooral de ongevallen
wet erbuiten".
Die avond zat Mijnheer Emiel in een
achterzaaltje van, nee.niet van De
Bonte Koe, dat achtte hij daarvoor niet
de meest geschikte gelegenheid, maar
van De Roskam, een klein café in de
Achterstraat waar meest jongelui kwa
men, met Maarten Osseweyer en een
half dozijn van de luidruchtige suppor
ters van Merendorpse Boys en hield er
de oprichtingsvergadering van de sup
portersvereniging. Het kon niet missen,
de heer Van Maeseyck werd tot voor
zitter gebombardeerd. Tenslotte was hij
de initiatiefnemer.
„Voorlopig" stelde Emiel vast. „Als
we genoeg leden hebben moet er een be
stuur worden gekozen. En als ze een
ander willen kiezen vind ik het best".
Het ging hem niet om het baantje,
lichtte hij toe, maar om het algemeen
belang, en de aanwezigen vonden dit
een schoon en onbaatzuchtig standpunt.
Rinus Vethake, die niet op zijn mond
je gevallen was, meende dat de suppor
tersvereniging ook tot taak had eens een
frisse wind te laten waaien. Met name
in het bestuur zaten diverse ouwe knap
pers, volgens Rinus, die beter konden
ophoepelen.
Mijnheer Emiel kwam met bedenkin
gen. Daar waren mensen bij die veel
verdiensten voor de Merendorpse Boys
'hadden, zoals bijvoorbeeld mijnheer
Kossen, die van de oprichting af
Maar Rinus, die door Geert Kossen
eens wegens baldadigheid van het veld
gestuurd was, verhief zijn stem. Juist
zulk soort kerels moest er uit. Jong
bloed moest er in!
De heer Van Maeseyck herinnerde
zijn vrienden aan het historisch vast
gelegde feit, dat de steden Keulen en
Aken niet op één en dezelfde dag uit de
grond waren verrezen.
„Nee, nee" zei de slimme Adriaan
Borst „we moeten ons niet in de kaart
laten kijken. Eerst een heleboel leden,
zoveel te meer invloed hebben we
straks".
„Een dozijn mensen die weten wat ze
willen" zei Mijnheer Emiel „kunnen een
hele vergadering meekrijgen".
Maarten Osseweyer liet de kelner nog
eens komen en de stemming steeg, naar
mate er meer spiritualiën omlaag in de
magen daalden.
Toen Mijnheer Emiel in de donkere
avond naar zijn eenzame woning liep,
wreef hij zich vergenoegd de handen.
Als je maar op je doel afging, niet
lijnrecht, maar liefst langs omwegen en
kronkelpaadjes, bereikte je het wel!
HOOFDSTUK XVIII
Mijnheer Emiels afgang
Mijnheer Emiel keek verwonderd,
toen hij een Lelijk Eendje voor zijn deur
zag stoppen en verwonderde zich nog
meer, toen de lange gestalte van de ver
slaggever Doks zich daaruit te voor
schijn kronkelde. Hij wist niet of dit be
zoek goed of kwaad voorspelde, maar
kwam met een welwillende doch gere
serveerde glimlach aan de deur.
„Mijnheer Van Maeseyck" zei Freek
„ik kom naar aanleiding van de brief
die u aan onze hoofdredakteur geschre
ven hebt".
Mijnheer Emiel vertrouwde zijn oren
niet. Hij had een nietszeggende brief
verwacht, die krantenlui dekten immers
mekaar altijd! Maar dat meneer Doks
door zijn hoofdredakteur was gestuurd
om zijn eigen woorden te gaan inslik
ken, dat was boven bidden en denken!
Hij kon zich thans veroorloven breed te
glimlachen, en noodde Freek plaats te
„Tja" zei hij „ik heb die brief wel
geschreven, maar zoals u gelezen zult
hebben, ik heb dat gedaan namens de
vereniging. Degeen die er het sterkst op
aandrong, was juffrouw Van Vloten, die
u, geloof ik, wel kent". Hij glimlachte
geheimzinnig.... er was weinig wat
Mijnheer Emiel ontging.
„Juffrouw Van Vloten?" vroeg Freek
met alle tekenen van ontsteltenis.
„Ja ja" knikte Emiel vermaakt. Dat
valt je niet mee, broeder, dacht hij. „Ja"
lichtte mijnheer Emiel toe „we hebben
zaterdagavond een gezellig avondje ge
had, maar de gezelligheid had wel te lij
den onder de al-ge-me-ne ontstemming
over die recensie".
„O juist" zei Freek kleintjes. „En was
juffrouw Van Vloten daar oök". Hij
stelde meer vast dan dat hij het vroeg.
„Zeker een Tatert je geworden" vroeg hij
onverhoeds.
„Adh nee, de laatste bus hè". Hij aar
zelde een ogenblik, maar kon het niet
laten te zeggen „behalve José van Vlo
ten, die werd door een vriend thuisge
bracht".
„De jongeheer Osseweyer" stelde
Freek koeltjes vast.
Mijnheer Emiel knikte, met iets van
medelijden met een verslagen minnaar.
„Als u de jongeheer Osseweyer dezer
dagen spreekt" Freek schonk mijnheer
Emiel een blik als van een koningstij
ger, „zeg dan uit mijn naam, als u zo
goed wilt zijn, dat dat thuisbrengen, als
we 't zo mogen noemen" hij pauzeerde
even veelbetekenend „hem zal spij
ten als de haren op z'n hoofd. Als de
jongeheer Osseweyer vandaag of mor-
'gen tot zijn oren in de puree zit, moet
hij tot zijn troost bedenken, dat hij dat
mee te danken heeft aan het feit, dat hij
juffrouw Van Vloten die zaterdagavond
heeft ehthuisgebracht".
(wordt vervolgd)
