Cjroen 'kwartsJexels in het hart-,
Sabena-werknemers liggen in de
clinch met direkteur Goënga
Machinaal zetten van tuinwallen!
dwa^wr
Olympic
J'Elieboog
trol/!
Is stichting hard opweg naar de ondergang?
AVG-BOND BRACHT KONFLIRT
IN DE OPENBAARHEID
I De Spyker
""■•'«hop
OUWE SUNDERKLAAS
S>
e Ouwe Sunderklaas
I was dood
I Leve
Ouwe Sunderklaas!
S I
0 „De Branding Boys" 3
Op Texel gebakken
dus dagelijks vers
- tfSDAG 12 DECEMBER 1972
4
iitgave B.V. v.h. Langeveld De Rooij
ostbus 11 - Den Burg, Texel - Tel. 2741
Harry de Graaf, Kecsoinlaan 43, Den
g, tel. (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
86é JAARGANG No. 8733
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Bank: Nederl. Middenstandsbank; Coop. Raif-
feisenbank; Aniro-bank. Postgiro 652. Ahonn.
prijs ƒ5,00 p. kw. -|- 50 ct incasso; los 25 ct.
Advert 21 ct per mm. excl. 4°/o BTW
>rd
De Stichting Agrarisch Bedrijf ten behoeve van het Natuurbehoud Texel, in
de wandeling „Sabena" is in opspraak. Tot dusver beperkten de tekenen van
onrust zich tot geruchten, maar sinds vorige week is het conflict tussen direc
teur Cor Goënga en enkele personeelsleden van de stichting in volle openbaar
heid aan het licht getreden. Dat is het gevolg van een pagina grote reportage
in het blad „Servio", het orgaan van de Katholieke Bond van Personeel in de
Agrarische, Voedings- en Genotmiddelenbedrijven. Het Sabena-personeel heeft
namelijk deze bond te hulp geroepen in de strijd tegen de „op hol geslagen
stichtingsdirecteur" en heeft stappen ondernomen om de Sabena van bestuurs
leden te voorzien, die orde op zaken kunnen stellen. De zeer verbeten AVG-
bond is ervan overtuigd dat dit zal lukken en vertrouwt erop dat directeur
Goënga de laan uitgaat. De directeur op zijn beurt beweert, dat hij zijn boekje
niet te buiten is gegaan en meent dat de bond geen schijn van kans heeft.
Wat is er met de Sabena aan de
and? Het blad „Servio" meldt dat twee
an de drie bestuursleden (de heer G. J.
e Haan en mej. E. H. Dijt) de stichting
vier jaar geleden de rug hebben toe-
ekeerd omdat ze zich niet met het door
ioënga voorgestane beleid konden ver-
ligen. Het enige bestuurslid dat is
ergebleven is de heer C. Garritsen
it Den Burg (die voor tonnen in de
ichting geïnteresseerd zou zijn) maar
eze is niet voor commentaar bereik-
lar en verwijst naar de direkteur. „Het
ermoeden is dan ook gerechtvaardigd
at de heer Goënga vrij spel heeft. En
aar maakt hij volop gebruik van", al-
ïs „Servio". Blijkens het artikel heeft
direkteur de stichting uitgebouwd
it een omvang waarvan alle deskun-
igen zeggen dat het onverantwoord is.
at zeggen ook direkteur Gorter van
atuurmonumenten en Ir. Pfeiffer van
aatsbosbeheer. Uit de mond van de
:er G. J. de Haan, mede-oprichter van
Sabena, tekende „Servio" op: „Door
beleid van de heer Goënga is Sabe-
een duidelijk opgeblazen zaak ge
iden. Er heeft een onverantwoorde
tbreiding van machines en mankracht
aats gevonden. De Sabena is dan ook
in zijn oorspronkelijke doel voorbij ge-
hoten. Dat doel was ten behoeve van
it natuurbehoud zeer speciale werk-
iamheden te verrichten, die door nie-
and anders gedaan konden of
ilden worden. Ook het op bijzondere
jze beheren van gronden was een
0 ak, maar er zijn machines aangeschaft
e met dat bijzondere karakter niets te
aken hebben. Die zijn ook nooit ren-
bel te krijgen. Ze staan te lang stil.
die manier moet zo'n stichting wel
financiële moeilijkheden komen". 1
Veel schulden
Dat is volgens „Servio" inderdaad het
ival. „Er is voor vele tienduizenden
ildens schuld. Maar meneer Goënga
at gewoon door. Tegen ieder die het
5en lar horen wil schermt hij met subsi-
es die nog op hem liggen te wachten.
1Sa j praat dan over ƒ100.000,alsof het
ets is". De AGV-bond is op onderzoek
tgegaan maar heeft niemand kunnen
hterhalen die ook maar van plan is
ton subsidie te verstrekken. Vol-
ns het Servio-artikel zou Goënga ook
ian|hermen met namen van vooraan-
lande figuren als zouden zij bestuurs-
zijn maar ook dat zijn loze bewerin-
Is n
on<|
„Servio": Maar direkteur Goënga gaat
zonder bestuur onverstoorbaar ver-
12 december
Bar Café
TRIO BEN MOL
Bar Dancing
de groep
MACKINTOSH
der. Waar hij zijn handelen op baseert,
is een volkomen onduidelijke zaak. Vol
gens de statuten kan hij alleen maar be
stuursbesluiten uitvoeren en daar zijn
ook nog de handtekeningen van de
voorzitter en de secretaris van het be
stuur voor nodig. Er is, voor zover be
kend, slechts één bestuurslid. Telefoni
sche navraag bij dat ene bestuurslid C.
Garritsen, levert inderdaad de mede
deling op dat het bestuur nooit is aan
gevuld. Ook zijn er geen aanwijzingen
dat de heer Goënga over een algehele
procuratie,, een soort volmacht tot be
drijfsvoering beschikt".
Personeel
Het bondsblad was het echter in de
eerste plaats te doen om het aan de
kaak stellen van het personeelsbeleid
van de Sabena: „Dit beleid verdient de
aanduiding „sociaal" geenszins. Vooral
de laatste maanden gedraagt direkteur
Goënga zich tegenover een aantal per
soneelsleden als een maatschappelijke
dolleman. Hij staat dan ook op het punt
hen ernstig schade te berokkenen. Hij is
bezig met een zenuwoorlog tegen de te
recht ontevreden personeelsleden. Hij
tracht hen angst aan te jagen met drei
gementen over een kort geding wegens
teveel betaald loon. Gewoon bluf, want
voor dit soort zaken is een kort geding
niet mogelijk. Maar het is niet alleen
bluf, het is ook nog hondsbrutaal; twee
personeelsleden hebben een vordering
wegens achterstallig loon en vakantie
rechten van zo'n 4000 gulden per man,
terwijl andere werknemers vorderingen
hebben van 475 tot 1185 gulden.
Tegenover de werknemers met de
grootste loonvordering, de heren P.
Bakker en H. Smit heeft de Sabena-di-
rekteur drukmiddelen gebruikt die zelfs
met heel weinig fantasie al ongeoorloofd
genoemd kunnen worden. Hij heeft hen
per 1 januari 1973 ontslag aangezegd
met de mededeling dat zij dan tegen zijn
nieuwe voorwaarden meteen weer in
dienst kunnen komen als ze tenminste
van de vordering afzien en de AGV-
bond buiten spel zetten. In dat verband
heeft hij ook gedreigd hen per 1 januari
uit hun dienstwoningen te laten zetten".
Niet gerechtigd
Het blad merkt op dat direkteur
Goënga dit naar het oordeel van de
AVG niet voor elkaar zal krijgen. „Zo
lang niet het tegendeel is aangetoond
beschouwen we de heer Goenga als niet
gerechtigd dit soort besluiten te nemen.
Daarnaast is het aangezegde ontslag
naar onze mening óf nietig of onrecht
matig". Verder wordt er melding van
gemaakt dat inmiddels een verzoek bij
de Alkmaarse rechtbank is ingediend
om het Sabena-bestuur aan te vullen.
De stichting zal daartoe tot haar werke
lijke omvang moeten worden terugge
bracht of moeten worden opgeheven als
haar financiële positie werkelijk zo
slecht is. De AVG-bond is evenwel van
mening dat dan wel meteen nieuwe
voorzieningen getroffen moeten worden
want voor het uitvoeren van specialisti
sche agrarische werkzaamheden ten be
hoeve van het natuurbehoud is op Texel
ruimte. Staatsbosbeheer heeft in ieder
geval werk voor de stichting. Verder is
het Sabena schapenbednjf, vooral door
de deskundigheid waarmee het wordt
geleid door de heer P. Bakker een bijna
uniek stamboekbedrijf (bijna 800 scha
pen) dat van grote betekenis is.
Wij zijn naar de „maatschappelijke
dolleman" gegaan om te horen wat hij
op de in het bondsblad gelanceerde be
schuldigingen heeft te zeggen. „Het is
voor het grootste deel onwaar en onge
grond", aldus de heer Goënga. „Hier is
zonder meer sprake van smaadschrift en
ik heb dan ook al een aanklacht inge
diend".
Alvorens op het artikel in te gaan
wilde de Sabena-direkteur eerst de ge
schiedenis van de stichting memoreren
omdat daardoor al misverstanden uit de
weg worden geruimd. Volgens zijn le
zing is het als volgt gegaan: De Sabena
werd op 15 maart 1967 opgericht met
het doel specialistische agrarische werk
zaamheden te verrichten in de natuur
gebieden, voornamelijk van Natuurmo
numenten en Staatsbosbeheer. De heren
De Haan en Goënga waren de promo
tors. Eerstgenoemde werd bestuurslid;
laatstgenoemde direkteur. Mej. E. Dijt
raakte als bestuurslid bij de Sabena be
trokken in verband met het feit dat zij
in het Hogeberggebied een groot scha-
penbedrijf heeft en veel voelde voor de
op natuurbehoud gerichte doelstellin
gen. De heer C. Garritsen (het enige be
stuurslid met financiële interesse) kwam
in kontakt met Sabena naar aanleiding
van de bemiddelende rol die de heer
Goënga had gespeeld bij de verwerving
van het Hogezandskil als natuurgebied.
Door Staat en Natuurmonumenten was
toegezegd dat de Sabena alle vrijkomen
de gronden in pacht zou krijgen. Voor
de resterende gronden zou een onder-
houdskontrakt van tien jaar worden
overeengekomen. In die periode kan Sa
bena al zijn investeringen afschrijven.
Naar het schijnt was dit voor de ambte
lijke molen onhaalbaar, want het ging
niet door. De Sabena moest zich nu
veel zakelijker opstellen, hetgeen voor
de heer De Haan aanleiding was om te
bedanken als bestuurslid. Ook voor mej.
Dijt was de verschuiving van het ideële
naar het zakelijke onaanvaardbaar, met
name toen zij besefte dat de Sabena te
veel ging lijken op een gewoon loonbe
drijf en derhalve een konkurrent werd
van de bestaande bedrijven. Niet alleen
Garritsen bleef toen als bestuurslid over
maar ook het adviserend bestuurslid Ir.
A. Coops die als vertegenwoordiger van
Natuurmonumenten bij de Sabena was
betrokken. Goënga trachtte de zakelijke
toch nog zwakke basis van Sabena te
versterken door te gaan praten over
5-jarige onderhoudskontrakten, maar
ook dat bleek niet mogelijk. Zowel Gar
ritsen als Goënga stelden toen hun
funkties ter beschikking en de stichting
zou ter ziele zijn gegaan als niet een
verzoekschrift van Staat en Natuurmo
numenten was gekomen waarin erop
werd aangedrongen Sabena toch in ie
der geval in stand te houden. De bespre
kingen leidden tot een afspraak die „be
paalde financiële garanties" van de zij
de van Sabena en Natuurmonumenten
inhield. Sabena verlangde dat Staat en
Natuurmonumenten dan ook in het be
stuur van de stichting vertegenwoor
digd zouden zijn. Ir. Pfeiffer zou de
Staat vertegenwoordigen maar later liet
hij weten dat het niet doorging omdat
het van hogerhand verboden is dat
ambtenaren een dergelijke funktie be
kleden. Natuurmonumenten achtte de
bemoeiingen van adviserend bestuurslid
Ir Coops voldoende".
Geen animo
„Toch vertrok ook Coops twee jaar
geleden en wel omdat hij werd overge
plaatst naar een ressort in oost-Neder
land. De opvolger van de heer Coops
(Ir. I. P. H. Hessels uit Amstelveen) gaf
nooit antwoord op het verzoek om de
vacante plaats in het Sabena-bestuur in
te nemen In de stichtingsaktie van Sa
bena staat dat Natuurmonumenten een
driehoofdig bestuur moet benoemen,
waarvan minstens twee Texelaars. Ir.
Soest van Natuurmonumenten werd
daaraan herinnerd. Telefonisch liet hij
weten „ermee bezig" te zijn, maar liet
nadien niets meer van zich horen. Daar
na ging Goënga zelf nog op pad om
capabele Texelaars voor deze onbezol
digde bestuursbaantjes te vinden, maar
niemand was bereid. Dat het bestuur
niet is aangevuld is dus de schuld van
de Vereniging tot Behoud van Natuur
monumenten". Aldus de heer Goënga,
die vervolgens inging op de aantijgingen
in het artikel;
„Er is geen enkel werktuig aange
schaft, zelfs geen schop of vork zonder
dat vast stond dat het op basis van 5-ja-
rige afschrijving rendabel kon worden
gemaakt in het licht van de financiële
afspraken die met Staat en Natuurmo
numenten zijn gemaakt. Dat ook ma
chines zijn aangeschaft die niet speciaal
zijn ontworpen voor het onderhoud van
natuurgronden, is waar. Maar we moes
ten continuiteit opbouwen en tot een
zodanige struktuur komen dat onze
mensen ook 's winters werk hadden.
Daarom houden we ons bezig met bos-
bouwexplotatie en hebben daarvoor een
5-jarig kontrakt met Foreco b.v., een
dochter van de Heidemij en afnemer
van het hout van Staatsbosbeheer. In
derdaad, dat is een zuiver commerciële
aanpak. De stichtingsvorm is dan ook
al lang niet juist meer. We hebben dan
ook besloten de Sabena per 1 januari
1973 tot besloten vennootschap te ma
ken met onder meer mijzelf en Garrit
sen als aandeelouders.
Voor tienduizenden guldens schuld?
Geen sprake van. We zijn er trots op,
dat we de Sabena tot dusver sluitend
hebben kunnen exploiteren. Er is zelfs
een kleine reserve. We kampen wel met
liquiditeitsmoeilijkheden, maar dat is
niet zo onrustbarend. Ik heb nooit ge
zegd, dat ik nog op subsidies zat te
wachten. We willen zelfs geen subsidie.
Wat het schermen met namen van voor
aanstaande personen betreft, zal er wel
een misverstand zijn; ik heb nl. wel
vooraanstaande mensen benaderd om
zitting te nemen in het bestuur, maar
(zie vervolg pagina 2)
Een prettiger bericht van het Sabena-
front: in opdracht van de Werkgroep
Landschapszorg Texel heeft de Stich
ting Agrarisch Bedrijf t.b.v. het Natuur
behoud in samenwerking met de Kon.
Ned. Heidemij een tuinwalmachine ont
worpen, een machine dus waarmee tuin
wallen kunnen worden aangelegd. Het
prototype van de machine is thans ge
reed en draait proef. Aan de tot stand-
koming is in belangrijke mate meege
werkt door de Fa. Gebroeders Schoorl te
Den Burg en in het bijzonder door de
daar werkzame heer H. Bruining. Met
de machine is het mogelijk tuinwallen
aan te leggen die de prijs van een nieuw
te plaatsen ursusgaasheining niet over
schrijden. De mechanische tuinwallen
doen in kwaliteit en uiterlijk niet onder
voor de bestaande met de hand gemaakte
tuinwallen. De machine maakt een zg.
platte zodenwal; stopgrond komt er niet
aan te pas. De „konstruktic" is daar
door zeer sterk. Bij het bouwen van de
tuinwal gaat men alsvolgt te werk. Met
een snijapparaat, dat zich achter de
trekker bevindt worden graszoden los
gemaakt met een oppervlakte van twee
meter lang en maximaal één meter
breed. Deze zoden worden met een
grijpmcchanisme dat zich vóórop de
trekker bevindt opgetild en op hun
plaats gelegd. Daarna komt er een smal
lere zode bovenop, vervolgens een nog
smallere etc. Alles kan gebeuren door
één man, die daarvoor zijn trekker niet
hoeft te verlaten. Het heeft lang ge
duurd alvorens zowel het verstelbare
zodensnijapparaat als de pneumatisch
werkende hefinrichting aan de eisen
voldeden. De machine heeft, inclusief
materiaalkosten, ƒ5.000,aan ontwik
keling gekost. De machine zou in een
half jaar tijd ongeveer 13 kilometer
kunnen aanleggen. Zou de garantie kun
nen worden verkregen voor het plaatsen
van tenminste 10 kilometer tuinwal per
jaar, dan zou de prijs per strekkende
meter niet meer dan ƒ2,54 bedragen. De
machine zal bij het instandhouden en
herstellen van het Texelse landschap
ongetwijfeld van grote betekenis kun
nen zijn. Het is de bedoeling de machine
Den Hoorn - Den Hoorn - Den Hoorn
binnenkort te demonstreren voor be
langstellenden en autoriteiten die op een
of andere wijze bij de landschapsverzor
ging zijn betrokken.
-.r
zijn mooie e
O
3
O
>4
O
Ouwe Sunderklaas
ss
e gaat gewoon door g
0 in
1 i
met
UJOOJJ U.l(| - UIOOJ] U3Q - IIJOOJI IIO(|
soorten.
Met als kr„
werk onv °fn
