•ven ernstig als op 13 november?
Groen 'kwartsJexels in het harL,
Opnieuw enorme stormschade
Studenten enquêteren
de Texelaars
)ntstellende vernieling
i dennenbos
Voortbestaan „Waldhoorn"
bijzonder moeilijk
Bed in brand
Geslaagd
Meubilair en c.v. dringend nodig
Geen inkomsten
fil eiland grotere zelfstandigheid
uit schoolgym
Brand in kiem gesmoord
G 3 APRIL 1973
86e JAARGANG No. 8764
B.V. v.h. Langeveld Dc Rooy
11 Den Burg, Texel - Tel. 2741
kury de Graaf, Keesoinlaan 43, Den
el. (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Bank: Nedcrl. Middenstandsbank; Rabobank.
Postgiro 652. Abonnementsprijs ƒ5,50 p. kw.
-j- 50 cent incasso; los 25 cent.
Advert. 23 ct. per mm. excl. 4®/o BTW
Gevreesd wordt dat de orkaan, die gisteravond woedde op Texel
ngeveer evenveel schade heeft veroorzaakt als de beruchte storm
an 13 november vorig jaar. Opnieuw zijn vele honderden bomen
ntworteld en is enorme schade aangericht aan gebouwen, cara-
ans e.d. Het was vanmorgen nog niet mogelijk een volledig en be-
ouwbaar overzicht te krijgen, maar wie een ritje over het eiland
laakte, beleefde hetzelfde als vier maanden geleden: in elkaar
ewaaide schuren, duizenden neergestorte dakpannen en wegen,
ie door omgevallen bomen waren versperd. Voor zover de duister-
iis het toeliet, vormde de heer M. Mantje zich gisteravond na het
iwen van de wind een eerste indruk van de schade in het bos.
Zeer ernstig", was zijn conclusie na afloop. De reeds ontstane
pen plekken zijn nog groter geworden en nieuwe stukken zijn te-
;en de grond gegaan. Vrijwel alle wegen zijn onberijdbaar. Het zal
eker een week kosten om ze weer vrij te maken. Volgens de heer
Kantje moeten in de Dennen tenminste 2000 bomen zijn bezweken.
'ersoneel van brandweer en gemeen-
rerken is de hele avond doende ge
est met het verlenen van hulp. Zodra
storm tegen zeven uur zijn grootste
icht (ruim 12) had bereikt, stroomden
meldingen binnen. Het eerst iging
n naar hoeve ,,De Valk" in Waalen-
rg, die nu tot appartementengebouw
rdt gemaakt. De kap van een bij-
iouw was bezweken en de schoor-
en van de centrale verwarming
ineens. Ook in de dorpen gingen heel
t bomen tegen de grond. Voor zover
de doorgang belemmerden moest
hier direct worden ingegrepen. Een
Ie tuin van mevrouw Lap aan de
ianastraat staande oude boom kmap-
twee meter boven de grond af en
rtte op de keuken van „Olympic".
tak sloeg dwars door het dak On-
andere met behulp van de firma
enhove werden de takken eraf ge
ld en werd de stam weggetrokken.
Bomendiek te De Waal werd ook
r een neergestorte stam versperd,
ar kan snel weer worden vrijge-
akt Op het Schilderend te Den
rg ter hoogte van „Wilfred" deed
zich een soortgelijk geval voor en ook
nabij „Het Buurtje in Oudeschild.
,Don Bosco"
„Ernstig is dc schade die is ontstaan
aan de hoeve „Don Bosco" van C. J.
Commandeur bij Oudeschild. Door het
stormgeweld werd hier een deel van de
voorgevel en een groot deel van het dak
van de stal weggeslagen. Door de neer
vallende en in het rond vliegende brok
ken, werden meerdere koeien gewond.
De dieren werden in veiligheid gebracht
door ze naar de schapenstal over te
brengen. De heer Commandeur rekent
op twintig mille schade.
Een uiterst gevaarlijke situatie ont
stond aan de Hallerweg, waar de
golfstalen romneyloods van De Vries en
v.d. Wiel gedeeltelijk uit elkaar werd
geslagen. De scherpe verwrongen pla
ten dwarrelden als dorre bladeren in
het rond en vormden een bedreiging
voor de woningen van o.a de Lieuw-
straat. De bewoners werden gewaar
schuwd bij de ramen weg te blijven en
hun kinderen nog niet naar bed te bren
gen. Uit veiligheidsoverwegingen werd
ook de Hallerweg afgesloten Gelukkig
le komende weken houden vier
tflse studenten, bijgestaan door tien-
lcn leerlingen van de scholengc-
nschap en hun aardrijkskundeleraar,
heer J. A. Roos, een enquête onder
Texelse bevolking. De studenten,
k van Dijk, Bart Heijnen, Peter
ens en Tom Engel, studeren politie-
en sociale wetenschappen aan de
versiteit van Amsterdam. Ze willen
rzoeken of dc Texelaars vinden dat
beslissingen over Texel op het ei-
zelf genomen moeten worden, of
provincie en rijksoverheid een gro-
vinger in de pap moeten hebben,
toe zullen de leerlingen van de
lengemeenschap 500 inwoners van
gemeente bezoeken met een (tame-
uitgebreide) vragenlijst over tal van
n die met dit onderwerp te maken
en.
en is al geruime tijd met het on-
oek bezig. Het opstellen van de vra-
ijst was een zwaar karwei. De stu-
en willen ook op andere manieren
onderwerp aanpakken: ze bekijken
lezingsuitslagen, gemeenteraadsver
en en andere publikaties. Bovendien
n bekende Texelaars over het on-
erp worden geïnterviewd.
Razende bol
ede-aanleiding voor het onderzoek
de de Razende Bol-grap in juli van
Vorig jaar Zoals bekend werd de
Plaat tussen Texel en Den Helder
een invasieleger van Texelaars
aaronder parachutisten syrnbo-
m bezit genomen om kracht bij te
o aan de gemeentelijke aanspraken
'rmr gebeurde werd door
UtV-televisie uitgezonden en in
erview liet een groepje Texelaars
M,Vi°°ir,een bepaalde vorm van on-
ehjkheid te zijn. Het was groten
deels onzin maar bij andere gelegenhe
den is ook wel eens op ernstiger wijze
gepleit voor wat meer zelfstandigheid.
De studenten wijzen erop dat dergelijke
geluiden ook elders worden vernomen.
Er wordt vaak geklaagd dat de plaatse
lijke overheid die de situatie ter plekke
het best kan beoordelen, eigenlijk veel
te weinig te zeggen heeft. Maar er gaan
ook stemmen op die zeggen dat het
land zoveel mogelijk centraal geregeerd
moet worden, omdat anders de belangen
van de verschillende gemeenten en het
algemene overzicht teveel in het ge
drang komen. De studenten willen
graag weten welk standpunt de Texe
laars ten opzichte van dit vraagstuk in-
neben.
De heer J. A. Roos, aardrijkskunde
leraar van de Rijksscholengemeenschap,
bleek bereid met een aantal leerlingen
uit de vierde klassen de praktische kan
ten van de enquête te organiseren. Ge
durende de eerste vier weken van april
gaat men met de vragenlijsten naar de
door loting uitgezochte adressen. De
personen aan wie men de vragen wil
stellen zijn zo getrokken dat ze een
goede doorsnee van de bevolking vor
men: ze komen uit alle beroepsgroepen
en wonen over het hele eiland ver
spreid.
Anoniem
Het onderzoek is anoniem, zodat ie
mands gegevens absoluut geheim blij
ven. Bovendien wordt niet naar uitge
sproken privézaken, zoals het inkomen,
gevraagd. Hoewel de studenten het aan
tal vragen minimaal hebben gehouden,
duurt het beantwoorden van de lijst
toch bijna drie kwartier. De personen
bij wie men op bezoek komt, krijgen te
voren bericht. De resultaten worden
omstreeks juni bekend gemaakt.
deden zich geen persoonlijke ongeluk
ken voor. Voor zover bekend is dat ook
elders op Texel niet gebeurd.
Kachel op hol
Hulp van de brandweer werd ook in
geroepen voor een „op hol geslagen"
kolenkachel bij de familie Witte, „Sint
Antonius" aan de Gerritslanderdijk. De
kachel werd met behulp van speciale
handschoenen eenvoudig naar buiten
gebracht.
Het houten woonhuisje „Repos Ail-
leurs" van de familie Schaatsenberg aan
de Pontweg werd voor de ondergang
behoed door het stevig vast te zetten en
door er schroten langs te timmeren.
De kappen van de in aanbouw zijnde
woningen van Duin aan de Bernhard-
laan waren niet tegen het stormgeweld
opgewassen en gingen in elkaar.
Clubhuis
Het drijvend clubhuis van de water
sportvereniging Texel was na het verne
men van het onheilspellende weerbe
richt 's middags met extra draden vast
gezet, maar deze konden niet niet voor
komen dat het schip lossloeg en de stei
ger ramde. De twee ankers en de palen
werden daarbij meegesleurd. Kabels en
waterleiding werden vernield maar het
schip sloeg niet lek zodat de schade uit
eindelijk nog meeviel.
Er zijn ook diverse caravans slacht
offer geworden van het natuurgeweld.
Spectaculair was het geval van een juist
van de boot komende caravan, getrok
ken door een Ford-busje die bij het
linksaf slaan (opweg naar de camping
bij Den Hoorn) kantelde en op een ver-
keerszuil stortte. De metalen zuil door
boorde de flank van de caravan.
Geen stormvloed
Door de niet extreem hoge waterstand
is er voor de zeeweringen geen ernstig
gevaar geweest. In Oudeschild werd tij
dens het hoogtepunt van de storm een
verhoging van ruim een meter gecon
stateerd. Het haventerrein stond blank.
De veerdienst werd wel belemmerd
omdat het gebruik van de fuikhaven
van Den Helder bij hoge waterstand en
zware zeegang onmogelijk of gevaarlijk
is. De diensten van zeven en acht uur
moesten daardoor uitvallen. Om kwart
over negen vertrok echter weer een boot
van Texel omdat het waten toen vol
doende was gezakt. Velen zagen er te
gen op om tijdens de op dat moment nog
zware storm mee te varen maar de boot
was als gevolg van het opspaareffekt
toch stampvol, ook op de terugreis.
Strandhotcl
Strandhotel „Juliana" heeft door de
orkaan aanzienlijke schade opgelopen.
Ruiten woeien stuk en het dak aan de
noord-westkant van het gebouw scheur
de los. Met behulp van personeel en vijf
man van aannemer Gieze werd alles
vastgesjord. Alle kamers van de hoogste
verdieping moesten echter worden ont
ruimd. De gasten konden elders in het
gebouw hun intrek nemen. De moeilijk
heden ontstaan overmorgen want dan is
het hotel geheel volgeboekt. Het is zeer
de vraag of het lukt de bovenverdieping
dan weer voor bewoning gereed te heb
ben.
Het strandpaviljoen van de heer H.
Koopman aan het VVcsterslag (dat de
storm van 13 november doorstond) is nu
zeer zwaar beschadigd. Het dak ging
eraf en een van dc wanden sloeg open.
De heer Koopman, die niet verzekerdis,
rekent op ƒ10.000,schade. Er is een
kleine kans dat het gebouw met pasen
weer in gebruik kan worden genomen.
De paviljoens van Dijker aan het Jan
Ayeslag en De Graaf bij paal 28 zijn na
de ramp van 13 november (nog) niet
herbouwd, zodat daar ook geen schade
kon ontstaan. Het paviljoen van Vla
ming aan het Hoornderslag bleef even
als de vorige keer onbeschadigd en ook
dat van Th. v. d. Laan bij de vuurtoren
bleef overeind.
DEN HOORN Om kwart voor tien
gisterochtend werd brand gemeld door
de familie Boon, Klif 16 te Den Hoorn-
Het bed van een der kinderen was in
brand geraakt door een op de
dekens liggende brandende schemer
lamp, die daar door de kinderen was
achtergelaten Een gunstige omstandig
heid was dat de ramen wegens het
slechte weer gesloten waren, waardoor
het vuur onvoldoende zuurstof kreeg
om hoog op te laaien. De bewoners
grepen m door de smeulende dekens
naar buiten te werken. Voor alle zeker
heid werd echter toch de brandweer ge
beld.
DEN HOORN Het dorpshuis „de
Waldhoorn" te Den Hoorn gaat een on
zekere toekomst tegemoet. Reeds nu
overtreffen de lasten de baten. Dat
wordt nog aanzienlijk erger als geïn
vesteerd wordt in enkele hoogst nood
zakelijke voorzieningen als meubilair
en centrale verwarming.
De belangrijkste oorzaak van de el
lende is dat „de Waldhoorn", anders
dan de andere dorpshuizen, niet voor
schoolgymnastiek wordt gebruikt. Daar
door moet dit oudste dorpshuis van
Texel de aanzienlijke bedragen ontbe
ren die elders de minder rendabele,
maar voor het gemeenschapsleven van
een dorp juist zo belangrijke activitei
ten mogelijk maken. Deze problematiek
kwam zeer uitvoerig aan de orde tijdens
de zeer langdurige jaarvergadering die
donderdagavond in het dorpshuis werd
gehouden.
Den Hoorn leeft weer
Het zou, aldus de scheidende voor
zitter A. Lap, toch wel bijzonder triest
zijn als het dorpshuis zou moeten ver
dwijnen, juist nu het leven weer in het
dorp terug komt. Was Den Hoorn voor
enkele jaren nog een sterk vergrijzend
dorp met vele krotwoningen - nu is er
heel wat jong volk bij gekomen. De
krotten zijn gerestaureerd of afgebro
ken, de nieuwbouw heeft veel mensen
aangetrokken en de kleuterschool groeit
zo snel dat er een tweede klas bij moet
komen
Uit het verslag van de penningmees-
teresse, mevrouw J. Dekker-van der
Berk, bleek dat het afgelopen jaar on
geveer 1000,- werd ingeteerd, welk
bedrag overigens even groot is als de
afschrijving op het dorpshuis. De bij
dragen van de aangeslotenen en de
zaalhuur kunnen niet meer omhoog; ze
zijn al het hoogste van heel Texel.
Centrale verwarming
De voorzitter en secretaris J. Smit,
diepten gezamenlijk de problematiek
rond de centrale verwarming uit. De
aanleg van een centrale verwarming
gaat ongeveer 15.000,- kosten. Hiervan
betaalt de Provincie 15°/o en de Ge
meente 25°/o. Verder is een subsidie
aangevraagd bij het Koningin Juliana-
fonds. De hoogte hiervan is nog niet be
kend, maar zal vermoedelijk tussen de
15 en 20% liggen. De beslissing hierover
valt in mei. Het ontbrekende bedrag
zou kunnen worden aangevuld met ei
gen werk (tot 40%) en een rentedragen
de eigen lening van de Stichting Cul
tureel Werk Texel.
Tegenover de kosten van een centrale
verwarming staan ook wel baten: Het
gunstiger „klimaat" zal nieuwe gebrui
kers aantrekken. De klaverjassers heb
ben al laten weten dat ze zullen komen
zodra ze hun kaartje zonder kleu
men van achteren en verbranden van
voren kunnen leggen. Even dringend is
de vernieuwing van de inventaris. De
stoelen zijn aan het eind van hun latijn,
de muren en lambrizeringen
hebben hun beste tijd gehad en de gor
dijnen moeten ook worden vervangen.
Al met al zal dit ook wel 10.000,- gaan
kosten. Er zit weinig anders op dan een
exploitatiesubsidie te vragen bij de
Stichting Cultureel Werk Texel (in de
vorm van een aanvulling van de tekor-
(Zie vervolg tweede blad)
Mej. A. Platte te Den Burg slaagde
te Bilthoven voor het diploma „Ver
koop in de drogisterij". Zij volgde een
opleiding van een jaar van de Stichting
Vakonderwijs voor Drogisten. Mej.
Platte is werkzaam bij drogisterij Van
der Slikike.
DE KOOG Zaterdagavond heeft de
bejaarde heer VV. Uitgeest door kordaat
optreden zijn aan de Pijpersdijk gelegen
woning van de ondergang gered. In de
huiskamer was brand ontstaan als ge
volg van een ernstig vervuilde schoor
steen. In de pijp had zich als gevolg van
het vrijwel uitsluitend stoken van hout
een dikke laag roet en teer gevormd.
Deze is in brand geraakt, waardoor de
pijp gloeiend werd. Door de hitte ont
vlamden het behang en het plafond,
waarin de nisbus was bevestigd.
Toen de alleenwonende heer Uitgeest
het vuur in de kamer ontdekte, was de
temperatuur daar al zo hoog opgelopen,
dat overal in het vertrek de verf was
afgebladderd, terwijl de ruiten waren'
gesoheurd. Met emmers water die hij
met de pomp vulde, wist Uitgeest de
vlammen te doven. Hij waarschuwde
zijn dochter, die op haar beurt de
brandweer alarmeerde. Het woonver
trek was toen al in een geblakerde
ruimte veranderd. Het acute gevaar was
echter geweken, zodat de brandweer
kon volstaan met het doven van de
vuurreohten in de gloeiend hete schoor
steen. De heer Uitgeest had brandwon
den in het gezicht opgelopen en moest
zich onder doktersbehandeling stellen.
Op de foto leden van de brandweer in
de huiskamer bij de plek waar het vuur
ontstond.
