Scholieren spelen met
ontwikkelingsproblemen
n samenhang met expositie in raadhuis:
jeerzame confrontatie
van verschillende culturen
Veel Texelse problematiek
Regio Rechtstreeks
groen-zwart
in
Joost Hooijberg
kampioen dammen
Radiouitzending
vanuit „Casino"
Knottnerus. Mantje
en Mansholt
Straatnaam
Waterplaats
Volleybal De Koog
besluit seizoen
S.V. Texel houdt
chocoladerepen-aktie
Binnenkort avond van Texelse
bandjes uit de jaren 60?
Stel je nu eens voor, jullie zijn boeren
Boven Volta, en die twee jongens
aar zijn ontwikkelingswerkers". Met
soort instructies worden de school
jassen die met hun onderwijzers de
entoonstelling over het ontwikkelings-
erk in het Afrikaanse land Boven-Vol-
bezoeken, gebracht tot het naspelen
d situaties die zich in de derde wereld
oordoen. De bedoeling is dat ze zich
deze problematiek veel meer be
rust zullen worden dan wanneer ze al-
een maar tegen een grote hoeveelheid
iformatiemateriaal zouden aankijken.
De tentoonstelling in het raadhuis is
ielemaal ingericht op dit 60ort spellet-
js. Er zijn fraai gemaakte .poppen, bij
;e geëxposeerde voorwerpen staan geen
ordjes „niet aanraken". Hoofdpersoon
s de vrijwilliger Bram Schutte. Uit een
root uitgevoerd foto-album blijkt dat
niet een soort idealistische superman
een soort heilige die zich opoffert
oor een problematiek die zo moeilijk
dat gewone mensen er helemaal met
ujkunnen. Het tegendeel is waar: het
rordt al gauw duidelijk dat Schutte een
iele gewone jongen is met hele gewone
ikerheden en onzekerheden, en dat de
ïtwikkelingsproblematiek iedereen
aakt. De herkenbaarheid komt ook
laar voren in de nagebouwde kamer
Bram in Boven Volta: een flesje
detectiveromannetjes - allemaal
iets bijzonders.
Vergelijking
Bij de begeleiding van de groepen
ordt de vergelijking met Nederlandse
ituaties zeer aangemoedigd. Het optre-
len van een medicijnman wordt man
ier „gek" of „dom" als de kinderen
ïeteen daarop wordt gewezen op al-
emeen verbreid bijgeloof hier; hoeveel
ïensen griezelen niet even als een
warte kat de straat oversteekt, en hoe-
eel angst bestaat er met voor „vrijdag
Ie dertiende".
De vergelijking met Nederland wordt
iet meest uitvoerig getrokken als aan
Ie orde komt wat er nog in de samen-
eving ontbreekt. Aan een lange lijn
angen kaartjes waarop dat gedrukt
taat voor Boven Volta: genoeg te eten,
■en behoorlijk dak boven je hoofd, goe-
medische verzorging, onderwijs. De
C. Meedendorp 21
j- J. Hooijberg 20
W. Baker 24
F C. Vinke 21 I
P- J. Schoo 18
J- van Heerwaarden
24 5
P C. v. d. Werf
■J J. Vinke
W- W. Stam
P* J P. Stam
G. Dros
C. Groenhof
18
17
25
18
22
21
8
2
38
76
10
0
26
72,22
9
4
33
66
10
4
24
57,13
6
7
20
50
9
8
23
47,92
4
9
20
47,62
9
5
17
47,22
6
10
22
45,83
4
8
lli
44,44
5
7
15
44,13
1 8
11
20
40
10
6
14
38,88
11
8
17
38,64
3
13
13
30,95
t andere omstandigheden wel meege-
I an, maar te weinig partijen gespeeld.
V] scoorden
Bruining
Duin
Kikkert
Jansen
V. d. Slikke
A- van Es
10 55,55
14 50
4 50
10 45,45
11 42,31
3 37,50
IY Simultaan
dinsdagavond 17 april speeelt Joost
i ï'berg simultaan op de slotavond.
x[, j^hefhebbers worden verwacht,
ff de Jeugdspelers!
de bondscompetitie heeft C. Vinke
■meeste punten gescoord, gevolgd
van Heerwaarden en Joost
fooijberg.
tailkwesties („betere weg naar Den
Hoorn") en wereldproblemen staan
broederlijk naast elkaar op dezelfde
kaartjes. De kinderen blijken vooral be
kommerd om het milieu. Maar de na
druk valt ook op gelijke rechten en
kansen voor alle mensen.
Couveuse
Spelenderwijze leren de kinderen heel
wat over de problemen van de arme
landen en de pogingen om ondanks het
geldgebrek de omstandigheden daar te
verbeteren. Een prachtig voorbeeld is
een door een Nederlandse arts gebouw
de couveuse. Deze arts had een echte
verfijnde couveuse van 6000,- meege
nomen naar Boven Volta. Het ding
ging kapot, en onderdelen waren niet te
krijgen De arts besloot tot zelfbouw, en
ontwikkelde met ter plaatse verkrijgba
re materialen een perfect werkende cou
veuse. De kosten waren meer dan tien
keer zo laag als de „echte".
De problematiek van de ontwikke
lingswerker zelf komt aan de orde. Ver
teld wordt hoe Bram Schutte aanvan
kelijk van plan was om in dezelfde kle
ding te gaan lopen, net zo'n hut te be
wonen en zich net zo voort te bewegen
als de plaatselijke bevolking. Het viel
hem niet mee. De mensen accepteerden
het niet, ze wilden niet verdoezelen dat
het bij het ontwikkelingswerk gaat om
de confrontatie van twee verschillende
culturen die elk het hunne van elkaar
kunnen leren. Ook voor Schutte zelf
bleek het onmogelijk zijn achtergrond
overboord te zetten, en zo schiep hij
een stukje Nederland in de Afrikaanse
savanne.
Twijfels
Ook de twijfels rond het ontwikke
lingswerk komen aan bod. Mensen le
ren technieken om hun omstandigheden
te verbeteren, maar het geld ontbreekt
vaak om te investeren. De medische
zorg beperkt de kindersterfte, waardoor
de bevolking groeit, maar voor al die
mensen is geen werk zolang er niet ge
noeg geïnvesteerd is. Het gevolg is een
trek naar de steden waar de mensen
vervreemd raken van hun eigen cultu
rele achtergronden, en vervallen in een
patroon van „westerse" verlangens die
nooit kunnen worden bevredigd.
Aan het eind van de tentoonsteling
wordt nog eens gepraat over wat ont
wikkeling nu eigenlijk is: het scheppen
van kansen voor alle mensen om wer
kelijk menswaardig te leven. Dat daar
aan voor een groot deel van de wereld
bevolking nog zeer veel aan ontbreekt
zullen de Texelse schoolkinderen na dit
levendige onderricht niet licht vergeten.
55
55
inderen mogen zelf op andere kaartjes
chrijven wat er hier nog aan moet ge-
leuren voor de mensen werkelijk mens-
vaardig kunnen leven. De wensen blij-
;en zeer uiteen te lopen. Texelse de-
De 16-jarige Joost Hooijberg heeft in
4net tweede jaar dat hij meespeelt in de
•ompetitie een uitstekende prestatie gc-
verd door het kampioenschap te be
iden. Gezien zijn leeftijd houdt dat een
ote belofte in voor de toekomst.
J De uitslagen van 10 april waren:
I- Schoo-C. Vinke
v. Herwaarden-J. P. Hooijberg
Meedendorp-P. Kooiman
1 Duin-J. Hooijberg
V. Bakker-G. Dros
I De eindstand wordt hierdoor,
Jespeeld, gewonnen, gelijk, verloren,
Punten en procent:
|1- J- P. Hooijberg 25 15
P. Bakelaar 18 8
P. Kooiman 25 12
1—1
0—2
1—1
2—0
2—0
resp.
Donderdag was Texel in de aether.
Het team van NCRV's radioprogramma
„Regio-rechtstreeks" had zijn intrek ge
nomen in Casino te Den Burg. Van
daaruit bracht het een gevarieerd pro
gramma, waarbij het accent lag op de
lichte muziek. Daar tussendoor werd
wat informatie gegeven over Texel en
zijn problemen. Er was een middaguit
zending en een avondprogramma.
's Middags werden tussen -de muziek
door korte interviews afgenomen van
mensen die veel met Texelse problemen
te maken hebben. Burgemeester Spren-
ger werd ondervraagd over de proble
men rond milieubehoud en recreatie.
Hij vertelde dat men nog niet weet wat
de maximale opnamecapaciteit van de
duinen is. Hij achtte het mogelijk dat
de grens van wat de duinen kunnen
verdragen al is overschreden. Van de
actie tot het behoud van de Waddenzee
zei de heer Sprenger dat deze op Texel
in het algemeen goed over komt. Het
behoud van de Waddenzee is van groot
belang voor de visserij, voor de kwali
teit van het Texels drinkwater en voor
het goed functioneren van Texel als
natuur- en recreatie-eiland.
Nationaal landschap
Van wat nu eigenlijk een „Nationaal
Park" of „Nationaal Landschap" is,
weet eigenlijk nog niemand het reine,
aldus de burgemeester. Vooralsnog
staat hij zeer sceptisch tegen dergelij
ke plannen. Als de centrale overheid
plotseling in details gaat regelen wat
er precies dn een gebied moet gebeuren,
zonder daarbij aan te geven hoe de ge
volgen voor de agrariërs kunnen wor
den opgevangen, is dat een onverteer
bare zaak. Texel is voor een belangrijk
deel een boereneiland. Het gaat dan ook
niet aan de agrarische sector in de kou
zetten.
Op de vraag of de Texelse bevolking
zelf de problematiek rond natuurbe
houd en recreatie zou kunnen opvan-
Betty Bakker wordt geïnterviewd door
Dick Bikker in het avondprogramma Re
gio Rechtstreeks" dat de VPRO aan Texel
weidde.
gen, antwoordde de heer Sprenger dat
men daartoe zeker bereid is. Voor het
vinden van een bruikbare oplossing
is volgens de heer Sprenger zeker geen
Nationaal Landschap nodig.
Rijnwater
Ook chemicus L. Spanhaak van de
waterfabriek werd aan de tand gevoeld.
Deze vertelde over de grote verbetering
van de kwaliteit van het Texelse drink
water sinds de fabriek in werking is ge
steld. Vooral barkeepers, huisvrouwen
en dameskappers zijn zeer tevreden met
de mindere hardheid van het water. De
glazen zijn zonder moeite vlekkeloos
schoon, de was wordt even goed gedaan
met veel minder wasmiddel en de kap
sels glanzen dieper dan ooit tevoren.
Met de kwikverontreinigftig van het in
gelaten water valt het volgens de heer
Spanhaak nogal mee. Het kwikgehalte
van het water bij Oudeschild ligt ver
beneden de norm voor wat nog zonder
schade kan worden toegelaten.
Professor H. Postma ging in op de
verontreiniging van het zeewater. Hij
legde uit hoe de Waddenzee langs twee
wegen Rijnwater te verwerken krijgt.
Via de IJsel en het IJselmeer worden
grote hoeveelheden rijnwater op de
Wfaddenzee geloosd. De kwaliteit hier
van valt echter nog wel mee, omdat het
IJselmeer als een reinigende bufferzone
werkt. Veel meer Rijnwater komt ech
ter via het Marsdiep binnenstromen.
Dit water is sinds het bij Hoek van
Holland in zee kwam weinig veranderd.
De heer Postma was niet erg gerust
op de gevolgen van bodemdaling tenge
volge van aardgasexploitatie. Op het
ogenblik stijgt de zeespiegel ongeveer
20 cm per eeuw. De aanslibbing houdt
dit tempo gemakkelijk bij. Of dat ook
nog het geval zal zijn als de bodem in
de komende 30 jaar nog eens 30 cm
zakt (wat te verwachten is als men het
gas onder het wad gaat weghalen) is de
vraag.
Met enige verwondering hebben wij
dinsdag van de heer Knottnerus, voorzit
ter van de Europese boerenorganisatie,
één van de belangrijkste vertegenwoor
digers van het groene front" vernomen
hoe hij staat tegenover natuur- en land
schapsbehoud in agrarische gebieden.
Het gesprek speelde zich af in hotel „De
Lindeboom-Texel" in een verloren kwar
tiertje tussen het einde van een excursie
die Nederlands landbouwtop had ge
maakt langs Texelse agrarische bedrijven
en de lunch waarmee het werkbezoek
werd beëindigd. Met een glas sherry los
jes in de hand kwam de heer Knottnerus
tegenover ons tot uispraken over deze
problematiek, die openhartiger waren dan
hij het ooit zou hebben gedurfd tegenover
journalisten van landelijke bladen. Zijn
uitlatingen kwamen er op neer, dat het
onzin was één of ander landschap te wil
len behouden. De schoonheid van het
land wordt in de visie van de heer Knott
nerus alleen door een kleine groep van
luidschreeuwende intellectuelen van zo
danig belang geacht, dat het de moeite
waard is zich offers te getroosten voor
het behoud ervan. Hij vindt het dan ook
onzin geld uit te trekken voor dit soort
waarden, die tenslotte niet in opbrengst-
cijfers kunnen worden uitgedrukt. Boven
dien heeft ieder landschap zijn eigen be
koring. Het doet er dus niet toe of men
let op het eigene van een bepaald gebied.
Een opmerkelijke visie, zeker als men
deze vergelijkt met die van de heer S.
Mansholt, die niet minder dan de heer
Knottnerus betrokken was bij de alge
mene landbouwproblematiek. Deze heeft
de laatste jaren juist voortdurend de aan
dacht gevestigd op het belang van het
behoud van het eigene, het herkenbare,
het historisch gegroeide. Voor hem wer
den juist door het denken op Europese
schaal de mogelijkheden geopend deze
voor de bewoonbaarheid van Europa
essentiële waarden te behouden. De rijke
mogelijkheden van grootschalige land
bouw in daartoe geschikte gebieden
scheppen de middelen om in voor land
schappelijk kwetsbaarder gebieden de
middelen vrij te maken om, bijvoorbeeld
door middel van beheersovereenkomsten,
te behouden wat nog over is zonder dat
dat nadelige gevolgen heeft voor het in
komen van de agrariërs.
Tegenover de gedachten van de heer
Knottnerus doen die van de heer Mantje
van Staatsbosbeheer verstandiger aan
Hier spreekt een Texelaar ('n echte nog
wel I) die weet waarover hij het heeft als
hij de nationale en internationale waarde
van het eiland beschrijft. Niet iemand die,
zoals enkele, helaas nogal op de voor
grond tredende, vertegenwoordigers van
de Waddenvereniging (gelukkig zijn de
meeste leden van deze vereniging ver
standiger), blind is voor de economische
belangen van de boeren en de andere
bewoners van het Waddengebied. Wél
iemand, die vooruit denkt, die ziet dat er
nogal wat landbouwgronden zijn die op
den duur niet van groot belang zullen zijn
voor de voedselproduktie, maar daaren-
De heer Joh. C. Roeper vertelde het
nodige over het Texelse schaap en zijn
toepassingen. Het schaap dient hoofd
zakelijk nog als vleesleverancier. Voor
al in Frankrijk wordt het vlees van
Texelse lammeren zeer gewaardeerd.
Dagelijks worden er dn de markttijd
duizenden lammeren naar Frankrijk
geëxporteerd. De heer Roeper lichtte
radio-luisterend Nederland ook in over
het feest „Oosterend Present".
In het laatste mini-interview kwam
VVV-directeur Dekker aan het woord
Hij legde de nadruk op de mogelijkhe
den om de vierseizoenenrecreatie uit te
bouwen. Hij pleitte nog eens voor een
grotere spreiding van de vacanties. Het
is nu nog zo dat voor het hoogseizoen de
bungalows zijn volgeboekt, terwijl er in
de overige perioden ruimschoots plaats
is. Hij vestigde de aandacht op de ho
tel-arrangementen van de NS. Met dit
arrangement kan men een driedaagse
reis maken naar Texel voor 45,-, alles
inbegrepen.
In het avondprogramma lag het ac
cent nog sterker op het amusement. De
muziek werd hier onderbroken door een
quiz waaraan twee groepjes Texelaars,
tevoren geselecteerd, deelnamen. Muzi
kale medewerking met haar Bugel ver
leende de jeugdige Betty Bakker uit
Oosterend die ook nog de gelegenheid
kreeg voor de microfoon te verklaren
dat zij het „hartstikke goed" vond om in
een beroepscombo voor de radio mee te
spelen.
tegen als beschermd gebied van zeer
groot belang voor het behoud van de
verscheidenheid aan levensgemeenschap
pen. Deze verscheidenheid Is met eens
in de eerste plaats van belang voor de
liefhebbers van het schone. Ze is een le
vensbelang voor ons allen. Het is verheu
gend, dat mensen als Mansholt en Mantje
in staat zijn ons te laten zien, dat het eco
nomisch belang op de lange duur samen
valt met de belangen van het natuur- en
landschapsbehoud, met de belangen van
alle mensen.
Smaken verschillen. Dat zal wellicht
blijken bij het vaststellen van de nieuwe
straat- en wegnamen dinsdagavond a.s.
door de gemeenteraad. Er zullen altijd wel
mensen zijn die zich niet kunnen voor
stellen, dat zij ooit aan bepaalde namen
zullen wennen. Lang praten heeft niet zo
veel zin Als de door b. en w. voorge
stelde namen zinvol zijn, redelijk kort, niet
verwarrend en eventueel passend in een
logisch systeem, dan kunnen er nauwe
lijks bezwaren tegen worden aangevoerd.
Wij hebben tegen de nu gelanceerde
voorstellen één bezwaar: de straatnaam
Duinreep in 't bestemmingsplan Den Burg
noordwest is verwarrend en kan zelfs
tot onaangename complicaties leiden.
Duinreep suggereert dat de betrokken
straat op of bij het duin is gelegen. Texe
laars. die weten dat Den Burg op ruime
afstand van de duinen ligt, zullen daar
door niet In de war raken, maar toeristen
die mogelijk straks de hypotheeklasten
of huur van de toekomstige bewoners zul
len helpen verlichten, zouden zich na aan
komst genomen kunnen voelen. Toege
geven moet nl. worden dat logeren op de
Duinreep (nog) aantrekkelijker Is dan In
de nieuwe straatjes van Den Burg noord
west.
Texel krijgt misschien een verwater
plaats. Een waterplaats is er in Den Burg
al geruime tijd, maar algemeen bekend
schijnt dat nog niet te zijn. Herhaaldelijk
komt het voor dat mensen, vooral kinde
ren, hun kennelijk zeer dringende be
hoeften doen op plaatsen, die daarvoor
niet zijn bestemd. Met name de inrit naast
Electrohuis Bakker wordt nog steeds ge
bruikt voor het deponeren van vaste en
vloeibare behoeften. De heer Bakker
vindt dat het geven van deze service niet
tot zijn taken behoort en zou graag zien
dat het openbaar toilet op de Vismarkt
beter wordt aangegeven. Een duidelijk
opschrift op het gebouwtje kan geen
kwaad. Eventueel zouden hier en daar in
de binnenring van Den Burg bordjes kun
nen worden aangebracht, die naar het
toilet op de vismarkt verwijzen. In de
vergadering van dinsdag a.s. krijgt de
gemeenteraad ter goedkeuring de volgen
de aanvulling van de politieverordening
voorgelegd: leder is verplicht niet toe te
laten dat een onder zijn hoede staande
hond zijn behoefte doet op een gedeelte
van de weg dat (mede) voor voetgangers
bestemd is". Misschien kan dat artikel
wat algemener worden gemaakt door te
stellen, dat niemand mag toelaten of ver
oorzaken dat uitwerpselen op daarvoor
niet bestemde plaatsen worden achterge
laten. Tussen mensen en honden zijn
belangrijke verschillen aan te wijzen; hun
uitwerpselen zijn echter even vies.
DE KOOG De volleybalclub De
Koog besluit het seizoen 1972-73. De
leden worden verzocht - voor zover dat
nog niet is gebeurd - de contributie met
spoed over te maken via de Amrobank
ten name van Volleybalclub De Koog.
Degenen die willen deelnemen aan de
sportuitwisseling met Terschelling wor
den verzocht zich vóór het komende
weekend op te geven bij mevrouw G.
Rüngs-Wuis te De Koog, telefoon 02228-
572.
De SV Texel start deze week een ac
tie ten behoeve van het jeugdtrainings-
fonds. Twintig équipes, elk bestaande
uit vier jeugdleden in voetbalpak met
een begeleider zullen in autos door Den
Burg en Oudeschild rijden en chocola
derepen verkopen. De repen (van één
ons) gaan een gulden kosten. Elke
équipe krijgt een aantal straten toe
gewezen, zodat het niet kan voorkomen
dat men tweemaal wordt benaderd. De
SV Texel hoopt dat velen hun paas-
voorraad op deze manier zullen willen
aanvullen.
In de loop van de jaren zestig
Rebben op Texel diverse bands be
staan die van vrij grote betekenis
zijn geweest voor het jongeren-
amusement. Sommigen hielden
het jaren uit en hadden een uitge
breide aanhang. Anderen gingen
alweer snel uit elkaar, meestal om
dat een of meer leden van de for
matie door studie of vertrek naar
het vasteland niet meer beschik
baar waren. Soms ook was de re
den van de opheffing minder dui
delijk en zagen de muzikanten
het eenvoudig niet meer zitten.
Toch roepen de namen van al die
formaties heel wat jeugdsenti
ment op en zou het best aardig
zijn die veelal amateuristische
maar in meerdere gevallen ook
van veel talent getuigende mu
ziek weer eens te horen. Bij de
stichting open jeugdwerk heeft
men plannen voor het organiseren
van een avond waarop men zoveel
mogelijk bandjes weer wil laten
optreden. In verband daarmee
worden de leden van Cure, Ty
phoons, Stamps, Mark Five, Mis
takes, Free Love, Markies, Sound
Circus, Seagulls e.d. opgeroepen
zondagmiddag 15.00 uur aanwe
zig te zijn in 't Asiel aan de Burg
wal, waar de mogelijkheden voor
een grote session zullen worden
besproken.
