(jrom 'ZwarL-Jexels in het harL,
aardige edelsteen is dure maitresse van
arte gegund....
fr F.J. Kranenburg
iende Texelstroom
VOORDELIG LENEN
Auto de sloot in
Texelaars op Rijksweg
bij Assen gewond
Botsing voor het
politiebureau
Duitser ramt geparkeerde
auto's
rflftSrS
14 AUGUSTUS 1973
86e JAARGANG No. 8800
Ue B.V. v.h. Lungeveld De Rooy
i 11 - Den Burg, Texel - Tel. 2741
de Graaf, Keesomlaan 43, Den
L (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Postgiro 652. Abonnementsprijs ƒ6,25 p. kir.
50 cent incasso; los 25 cent
Bank: Amrobank, Ned. Mid. Bank, Rabobank
Advert. 23 ct p. mm. excl. 4«/0 BTW
I Door een druk op de knop heeft mr. F. J. Kranenburg, commis-
|ris van de koningin in de provincie Noordholland hedenochtend
elf uur de elektriciteitscentrale annex zeewaterontziltings-
|stallatie „Texelstroom" officieel in gebruik gesteld. Als gevolg
deze door honderden genodigden gadegeslagen handeling
nk een signaal en kwamen op twee grote klokken de wijzers in
Iweging. De ene wijzer bleef stilstaan op „125 m3 per uur", de
loduktie van de waterfabriek en de andere op 7V2 megawatt, het
jrmogen van één turbogenerator van de elektriciteitscentrale.
plechtigheid had plaats in een speciaal voor deze gelegenheid
jgezette tent naast de ontziltingsinstallatie.
genodigden (waaronder vertegenwoordigers van het ministerie, Rijksin-
luut voor Drinkwatervoorziening, VEWIN, KIWA en KEMA) werden ver-
Ikomd door de heer W. Mensink, lid van Gedeputeerde Staten.
tuurn
anket
het
jne zi
Immissaris Kranenburg sprak van
(erg belangrijke dag. Hij wees op het
belang van de nieuwe centrale
Ide plaatselijke economie en consta
te dat het totstandkomen van dit
(eet kritisch en argwanend is gade-
■gen. Want de zeehonden, vogels,
leien en de natuur in het algemeen
|en actieve menselijke vertegen-
rdigers te hebben De commissaris
idrukte ook de onbaatzuchtigheid,
bij het maken van de plannen een
peeft gespeeld en de open ibesluit-
die er aan ten grondslag heeft
Edelsteen
het verleden heeft de commissaris
iubsidies verslindende Texel wel
een ..dure maitresse" genoemd. Hij
die mening nog steeds toegedaan,
beschouwde de centrale als een
rdige edelsteen aan het halssnoer
deze dure (en mooie!) maitresse, die
indien van harte gegund was. Zijn
rdenng bracht hij tot uitdrukking
de wijze waarop Texel tot voor
zelf m zijn elektriciteitsbehoefte
Tag. „Dat is altijd op zeer bijdetijd-
njze gebeurd. Men heeft steeds in de
)efte kunnen voorzien totdat de
van het toerisme dat onmogelijk
ste. In het drukst van het seizoen
iden zich tegelijkertijd 35.000 toe-
op Texel. De provincie heeft die
toen graag willen overnemen",
erwinning zoals nu op Texel is iets
nders. Voldoening geeft het dat de
iing niet ten koste gaat van de re
serves in bodem en oppervlaktewateren,
zoals overal elders in Europa nog wel
gebeurt met als gevolg een zorgwek
kende toestand. Het grote belang van
elektriciteit voor een beschaafde ge
meenschap staat buiten kijf, speciaal op
Texel. „Elektriciteit is het middel om
de kwalen van het eilandsohap te be
strijden". De ingrijpende veranderingen
die met de overgang van TEM naar
Texelstroom gepaard gingen, brachten
heel wat problemen mee, maar deze zijn
volgens de commissaris „redelijk soe
pel" opgelost.
Kleindochter
Ook burgemeester Sprenger had het
nog even over de „dure maitresse".
Mede omdat de rechtspositie van een
maitresse niet uitmunt door duidelijk
heid, wilde hij graag af van deze ver
gelijking en hij zou dan ook liever spre
ken van een kleindochter. De centrale
is een dure voorziening. Het is een kost
baar plan geworden, mede omdat het
uiterlijk moest passen bij dat van de
mooie kleindochter. Met veel waarde
ring sprak de burgemeester over archi
tect Lammers, ontwerper van het cen
tralegebouw. Hij heeft ingewikkelde
knopen moeten ontwarren en ontving
daarom als zichtbaar blijk van dank een
boekwerk. Dat de plaatselijke waarde
ring voor de wijze waarop de TEM-
mensen hun taak vervulden ook op hoog
niveau wordt onderschreven was de dag
tevoren nog eens gebleken, want mr.
Sprenger had in een besloten bijeen
zet officiële gebaar waarmee .Texel
stroom" officieel in gebruik werd gesteld
komst de eremedaille in goud, verbon
den aan de orde van Oranje Nassau mo
gen uitreiken aan de heer J. C. Bruin,
oud-adjunctdirecteur van de TEM.
Geen keurslijf
De burgemeester vond het noodzake
lijk, dat Texel aantrekkelijk blijft in
meerdere opzichten. De kleindochter
moet zich vrij kunnen bewegen en niet
gehinderd worden door een keurslijf.
Hij hoopte dan ook dat „Texelstroom"
een nieuwe verfrissende vloed van voor
spoed zou brengen.
Ir. F. H. M. van Eyndhoven sprak na
mens de raad van commissarissen van
de n.v. Texelstroom. Hij constateerde
met voldoening, dat na 1 januari 1978
het Marsdiep geen stroomtarieven meer
scheidt. Die gelijkheid veroorzaakt ove
rigens een nadelig saldo bij de elektrici-
teitsproduktie in de provincie als ge
heel. Feit is dat ook de op Texel toe
gepaste vorm van waterwinning de
meest kostbare is. De eilandpositie
maakt bij de elektriciteit het toepassen
van bepaalde geraffineerde kostenbe
sparende schakelingen onmogelijk en er
•kan ook niet van grootschaligheid wor
den geprofiteerd. Hoe bescheiden in
feite de capaciteit van de centrale is,
blijkt uit nuchtere cijfers Het vermo
gen van Texelstroom is 71/* MW, terwijl
de in aanbouw zijnde centrale te Velsen
460 MW zal zijnHet exploitatie
tekort van „Texelstroom" is anderhalf
miljoen gulden per jaar voor de iwater-
produktie en drie miljoen gulden per
jaar voor de elektriciteitsproduktie. Een
en ander wordt echter graag voor lief
genomen; een voordeliger en even be
trouwbaar alternatief was er niet. Niet
alleen heeft men nu een goede, veilige
en verantwoorde water- en energie
voorziening, maar oök het milieu vaart
er wel bij. Er wordt (dure) zwavelarme
stookolie gebruik, zodat de 26 meter
hoge schoorstenen weinig schadelijke
stoffen uitblazen. Aan het opheffen van
de geluidsoverlast wordt met succes ge
werkt en het geeft ook voldoening dat
de duinen niet verder zullen uitdrogen,
omdat er meer water aan onttrokken
wordt dan met het oog op de flora ver
antwoord is.
Uniek
De Texelse water- en elektriciteits
fabriek is een uniek object in het land.
Weliswaar is enkele jaren geleden in
Terneuzen ook een dergelijke combina
tie in gebruik genomen, maar daar gaat
het om uitsluitend industriewater. Nog
niet eerder werd in Nederland drink
water uit zee gemaakt. De kwaliteit van
het drinkwater op Texel is als gevolg
van „Texelstroom" enorm verbeterd.
Doorgaans komt 2/3 van het op Texel
gedistribueerde water uit de fabriek en
een derde nog uit de duinen. Als gevolg
van de toeristendrukte is de verhouding
momenteel 1 1. De heer Van Eyndho
ven vertelde verder dat de centrale een
hoog rendement heeft, dank zij het sys
teem waarbij de stoom, nadat deze ener
gie heeft afgegeven voor de elektrici
teitsopwekking, wordt afgetapt om de
waterfabriek „aan te drijven". Er komt
daardoor betrekkelijk weinig condensa
tiewarmte vrij. De prijs van de Texel-
stroom-centrale is aanzienlijk hoger ge-N
worden dan aanvankelijk was begroot,
maar ook nu valt de kosten vergelijking''
tussen een „eigen" centrale en een ka^
bei-zinker verbinding met het vasteland
in het voordeel van de centrale uit. De
exploitatiekosten van een zinker zouden
per jaar 1,3 miljoen gulden meer heb
ben bedragen en bovendien zou 8 mil
joen gulden meer aan waterbouwkun
dige werken geïnvesteerd moeten wor
den, nog aangezien van de kans op sto
ringen als gevolg van bodembewegingen
en scheepvaartverkeer.
Toelichting
De heer B. Kleinhuis, directeur van
„Texelstroom", vertelde van de hand
van een tekening iets over de werking
van de centrale, waarna de genodigden
in groepjes van 10 - 12 man werden in
gedeeld om de centrale met de bijbe
horende waterbouwkundige werken te
bezichtigen. De commissaris werd rond
geleid door directeur Kleinhuis. In de
omgeving van het 3Vt hectare grote
voorraadbassin vond mr. Kranenburg
het, gezien het zeer warme weer, dui
delijk aangenamer dan in het hete cen
tralegebouw. De heer Kleinhuis ver
telde dat waterfabriek en centrale per
uur 5000 m3 water uit dit bassin halen.
Daarvan gaat 500 m3 naar de ontzil
tingsinstallatie, die er dan 125 m3
drinkwater door condensatie uithaalt.
De rest gaat als brijn met het afgewerk
te koelwater terug naar zee of wordt
(bij lage waterstand) gerecirculeerd.
De stoom die de turbogeneratoren
aandrijft, wordt gemaakt uit water, dat
uit de waterfabriek afkomstig is. Wan
delend over de dijken van voorraad
bassin, inlaatsluis en pompstation werd
ook nog even een blik geworden op de
oorspronkelijk uit Zaandam afkomstige
molen De Traanroeier, die enkele jaren
geleden geschikt werd gemaakt voor
elektriciteitsopwekking. Het vermogen
van 50 kilowatturen mag echter als zeer
bescheiden worden beschouwd
In de nacht van zondag op maandag
kwam een toerist uit Ede met zijn auto
in de sloot van de oude Kogerweg te
recht. De man had de bocht bij De
Strooppot te laat opgemerkt. De auto,
een Audi, werd met de kraanwagen op
het droge getrokken en bleek licht te
zijn beschadigd. De chauffeur kwam
met de schrik vrij.
Directeur K. Kleinhuis leidde commissaris
Kranenburg rond door de centrale.
De 21-jarige uit Den Burg afkomstige
mej. B. B. werd woensdag op de rijks
weg bij het Viaduct te Hooger Smilde
gewond toen de auto waarin zij zat
werd aangereden door een Fiat. Met
vrij ernstige verwondingen werd zij in
het Sint Jozefziekenhuis te Assen opge
nomen. De Texelse wagen, een Citroen
2CV, werd bestuurd door de 24-jarige
C. C. H. B. uit Den Burg; hij werd
slechts lichtgewond en kon, na medisch
te zijn behandeld, huiswaarts keren. Het
ongeluk gebeurde op de oprit naar het
viaduct. De Texelaar, die uit de rich
ting Appelscha kwam, kreeg geen voor
rang van een uit de richting Smilde ko
mende Fiat-bestuurder. Laatstgenoemde
werd niet gewond; zijn wagen werd
licht beschadigd. De Citroën werd ech
ter totaal vernield.
Een Texelse mevrouw kwam vrijdag
naar het politiebureau om een boete te
betalen. Ze zette haar auto voor het bu
reau en ging naar binnen. Even later
klonk een harde klapDe auto was
geramd door een andere Texelse auto
mobilist, die de macht over het stuur
verloor toen hij een in zijn wagen rond
vliegende bij of wesp wilde verjagen.
De 'klap kwam zo hard aan, dat de auto
van de vrouw tegen het muurtje voor
het bureau werd gesmeten. De schade
was aanzienlijk.
Op de Wilhelminalaan reed gisteren
een Duitse personenauto in op een ge
parkeerd staande auto, eveneens uit
Duitsland. Door de klap schoof het aan
gereden voertuig door en botste tegen
een Nederlands automobiel, dat even
eens gepahkeerd was. Een inzittende
van de eerste auto liep licht oogletsel
op. De auto werd aan de voorzijde be
schadigd. De tweede auto liep voor en
achter schade op, en de derde kreeg
averij aan de achterzijde.
NEEM EEN PERSOONLIJKE LENING
bij ons
op zeer concurrerende voorwaarden
