I
Het flatmysterie
Een zeer leerzaam verslag
LANDBOUW en VEETEELT Z
Grepen uit de inleiding
van ing. C. Zijdewind (2)
Zelfgemaakte tandem
M
Burgerlijke stand
Schaakclub „En Passant"
Jeugdschaken
feuilleton door Tom Lodewijk
Tweede blad Texelse Courant, vrijdag 14 december 1973
rubriek voor- rr»i«iiiiv
Tot mijn vreugde kreeg ik ook dit
jaar het jaarverslag van de Rundvee-
fok vereniging Texel weer toegezonden.
Met grote belangstelling heb ik er ken
nis van genomen. Daar is ook alle reden
voor.
Uit dit verslag blijkt opnieuw.dat de
Texelse veehouders bij het streven naar
produktieverhoging in de voorste gele
deren lopen. Als we bedenken, dat lan
delijk gezien Noordholland aan de top
staat met de melkproduktie per koe,
dan wil het wat zeggen als een vereni
ging in Noordholland ruim boven het
gemiddelde zat.
In het boekjaar 1971-'72 haalde de
Texelse vereniging het rangnummer 15
van de 37 verenigingen, die er toen wa
ren. In het boekjaar 1972-'73 neemt
Texel van de 32 verenigingen de 6e
plaats in. Een prestatie om groots op te
zijn.
In cijfers uitgedrukt
De gemiddelde prod uk tie van de 3464
Texelse dieren, waarvan een melklijst
werd afgesloten was 5414 kg. Dit bete
kent ten opzichte van het voorgaande
jaar toen de gemiddelde produktie 5212
was, een stijging met ruim 200 kg
melk per gecontroleerd dier.
De laatste jaren wordt de produktie-
capaciteit meestal uitgedrukt in de som
van het gemiddelde aantal grammen vet
en eiwit per dag. In het laatste jaar is
deze som 1332 grammen. In vergelijking
met 1971-'72 is dit een stijging van 56
grammen.
Deze produktieverhoging is bereikt
bij een stijgend aantal dieren. Vorig
jaar was de gemiddelde bezetting per
bedrijf 25.9 stuks melkkoeien. Dit is in
1972-'73 gestegen tot 27.7 stuks melkvee
per bedrijf.
De wet van de afnemende meerop
brengsten blijkt in dit geval niet op te
gaan.
Produkties van jongere
en oudere dieren
De invloed van de leeftijd op de pro
duktie van de dieren blijkt zeer duide
lijk uit een overzicht, dat in het jaar
verslag is opgenomen.
Voor het boekjaar, waarop dit verslag
betrekking heeft is dit als volgt (ge
noemde leeftijd is die bij hetafikalven):
t.e.m. 2.6 4595 kg melk met 4.23°/o vet
2.7 - 3.6 5185 kg melk met 4.19°/o vet
3.7 - 4.6 5566 kg melk met 4.14°/o vet
4.7 - 5.6 5866 kg melk met 4.13% vet
5.7 en ouder 6006 kg melk met 4.07% vet
Uit dit overzicht blijkt wel zeer dui
delijk, dat het voortijdig moeten afzet
ten van melkvee als gevolg van optre
dende mankementen een zeer nadelige
zaak is.
Een ander punt, dat naar voren
springt is het hogere vetgehalte van de
melk bij de jongere dieren. Het lijkt
ons voor de hand te liggen, dat hier de
invloed van het hoogwaardig stieren
materiaal van de Texelse KI-vereniging
de belangrijkste rol speelt.
Meer en beter
Het is al heel wat keren gezegd; Bij
hettoenemen van het aantal melkkoeien
per bedrijf zal de produktie per dier
gaan afnemen. Het waren niet alleen
„kritische" veehouders, die deze mening
naar voren brachten. Ook de landbouw-
voorlichters waren van oordeel, dat bij
het stijgen van het aantal stuks melk
vee per bedrijf de produktie niet zou
kunnen worden gehandhaafd. Het ver
slag van de Rundveefokvereniging
Texel logenstraft deze mening volko
men.
i In het jaarverslag is het aantal bedrij
ven in vier rubrieken onderverdeeld.
De eerste groep bevat bedrijven tot 15
melkkoeien, in de tweede groep vinden
we de bedrijven met 16 tot en met 21
dieren, in de derde groep bedrijven met
22 tot en met 31 stuks melkvee en de
bedrijven met meer dan 32 melkkoeien
zijn in groep vier ondergebracht.
Bij iedere groep is vermeld welke be
drijven boven de gemiddelde produktie
van de Texelse vereniging liggen. Die
gemiddelde produktie was zoals hier
voor is vermeld 5414 kg melk met 4.15%
ve en 1332 vet plus eiwitgrammen per
dag.
Een berekening leert nu het volgen
de: tot 15 melkkoeien ligt 34% van de
bedrijven boven het gemiddelde. Van
16 tot en met 21 melkkoeien ligt 40%
van de bedrijven boven het gemiddelde.
Voor de bedrijven met 22 tot en met 31
koeien ligt de produktie op 48% van de
bedrijven boven het gemiddelde Voor
bedrijven met 32 en meer koeien ligt
zelfs 61% van de bedrijven boven de
gemiddelde produktie.
Er is inderdaad alle reden om hier te
spreken van meer en beter.
In de inleiding van de heer Zijdewind
werd ook aandacht besteed aan de teelt
van pootgoed. Inleider was van mening
dat mede door het feit, dat de opper
vlakte voor pootgoed geteelde aardap
pelen de laatste jaren sterk is afgeno
men, de vooruitzichten voor deze teelt
zijn niet ongunstig
Aan de andere kant wees de heer
Zijdewind op het feit, dat deze teelt een
zeer kostbare teelt is. Uit gegevens, die
werden verstrekt bleek, dat bij een op
brengst van 25 ton per hectare de kost
prijs dicht in de buürt van 30 cent per
kg ligt. In gevallen, dat men niet hoger
komt dan 22 ton per bunder is de kost
prijs ruim 33 cent.
Het is dus zeker nodig om alle aan
dacht te geven aan een hoge opbrengst.
Op welke manier
een hoge opbrengst
De heer Zijdewind onderstreepte de
ze avond nog weer eens duidelijk, dat
voor het verkrijgen van een hoge op
brengst de behandeling van het uit
gangsmateriaal van buitengewoon be
lang is. Uit proeven, die meerdere jaren
zijn genomen blijkt, dat de bewaring in
kiembakken nog altijd van groot belang
is. In vergelijking met andere bewaar
methoden ligt de opbrengst van in
kiembakken voorbehandeld pootgoed
bij het rooien voor E-pootgoed wel zo'n
5 ton per bunder hoger. Dit verschil
wordt bij hetrooien op de A-datum te
ruggebracht tot 1 2 ton.
Deze verschillen komen ook naar vo
ren m gevallen, waarin het poten ge
beurt met de vol-automatisdhe pootma-
öhine.
Uit reakties van de zaal bleek, dat di
verse pootgoedtelers toch de voorkeur
gaven aan minder arbeidsintensieve be
waarmethoden van het pootgoed en van
mening waren te moeten kiezen voor de
teelt van A-pootgoed.
De heer Zijdewind wees ook op het
belang van grof pootgoed. Diverse te
lers gaan over tot gebruik van poot
goed, waarvan per hectare 4.500 kg no
dig is.
Ook werd nog eens gewezen op het
belang van het ontsmetten van het poot
goed met kwikmiddelen Voor de poot-
goedteelt kunnen deze middelen nog
niet worden gemist. Naast de rhizocto-
nia worden ook andere schadelijke ziek
ten bestreden.
De teelt van suikerbieten
Als eerste wees de heer Zijdewind op
het belang van een goede start bij de
verbouw van suikerbieten. Dat betekent
in de eerste plaats vlak land bij het
zaaien. De opbouw van de grond moet
gelijkmatig zijn.
Van groot belang is de goede zaai-
diepte. Als de zaaidatum vroeg valt
wordt in veel gevallen te diep gezaaid.
Voor het bereiken van een goede zaai-
diepte is 't van belang, dat de zaaikou-
ter tussen 2 wielen is opgehangen. Voor
het kouter een steunwiel, achter het
kouter een drukwiel. Als voorbeeld
van zo'n systeem noemde de heer Zij
dewind de Stanhay zaaimacbine.
Ook de kwestie van het gewenste aan
tal planten kwam nog weer aan de orde.
Inleider was van mening, dat het nog
altijd nodig is om te streven naar
70 000 planten per ha. Vooral met het
oog op het suikergehalte is het van be
lang een dichte stand te hebben.
Naar het oordeel van de heer Zijde
wind wordt in zeer veel gevallen te veel
stikstof gegeven. Een direkt gevolg
daarvan is een te laag suikergehalte.
Op kunstweiden, gescheurd grasland en
na een groenbemesting zal de stikstof
bemesting in de buurt van 100 kg zui
vere stikstof per bunder moeten liggen,
na andere gewassen in de buurt van 140
kg N per bunder.
Zeer sprekend waren de gegevens, die
inleider gaf over de invloed van het sui
kergehalte op de geldelijke opbrengst
per hectare.
Als we uitgaan van een opbrengst
van 50 ton per bunder met een gehalte
van 16%, dan moet de opbrengst bij een
hoger of lager gehalte als volgt zijn om
tot eenzelfde geldopbrengst per bun
der te komen:
56 ton met een suikergehalte van 15%
61 ton met een suikergehalte van 14%
45.8 ton met een suikergehalte van 17%
Niet te vaak bieten
Hoewel de heer Zijdewind overtuigd
is van het belang van de suikerbieten-
Op de autoloze zondag rijden de heer W
S Keijzer en zijn vrouw H. Keijzer-Vlas op
'n zelfgemaakte tandem over Texel. De heer
Keijzer heeft de tandem vervaardigd uit de
in zeer slechte staat verkerende en daarom
afgedankte fiets van zijn schoonmoeder en
een oud rijwiel van zijn vader. Zo op het
eerste gezicht lijkt dat vrij eenvoudig maar
het heeft wel wat hoofdbrekens gekost voor
dat alle technische problemen waren opge
lost. Het eindresultaat is niet te onderschei
den van een gloednieuw fabrieksprodukl
maar heeft minder dan f200,gekost ter
wijl men voor een nieuwe tandem toch altijd
wel f700,betaalt. Er is wel zo'n 140 uur
vrije tijd in gaan zitten.
teelt voor de rentabiliteit van het be
drijf waarschuwde hij toch voor een te
nauwe teelt. Dit met het oog op het ge
vaar van het toenemen van het bieten-
systenaaltje of wel de bietenmoeheid.
Uitgaande van licht met aaltjes be
smette grond zijn we aangewezen op
een teelt van eenmaal in de vijf jaar. De
toename van de aaltjesbesmetting in 'het
jaar van de teelt wordt dan in de 4 vol
gende jaren weer teruggebraaht tot het
uitgangspunt.
Bij een teelt van eenmaal in de vier
jaren zou na 16 jaren een oogstdepressie
van 10 - 20% gaan optreden. Zouden
we overgaan naar een teelt van een
maal in de drie jaar, dan treedt al na
6 jaar lichte schade op en na 8 jaar is
van flinke schade sprake.
Dikwijls wordt nog vergeten, dat niet
alleen de bieten aansprakelijk zijn voor
de toename van de aaltjesbesmetting,
maar dat ook koolgewassen hierbij een
rol spelen. Voor Texel moet hierbij de
verbouw van stoppelknollenzaadteelt in
de gaten worden gehouden.
Uit een uitlating van de inleider
bleek, dat hij van de grondontsmetting
ter bestrijding van aaltjes geen wonde
ren verwachtte.
van 5 tot en met 11 december 1973
Geboren- Davy Cor jan, zv. Jan H.
Huizinga en Henrica C. van den Boo-
men.
Ondertrouwd: Hendrik P. J. Schraag
en Frouwkje J. Heerschap; Frederik
Kikkert en Gerritje Kalis.
Uitslagen onderlinge competitie:
J. Hoogerheide-A. Terpstra 01
A. C. Bakker-N. Sijs 1—0
A. Rombout-A. Veltkamp 10
J. van Heerwaarden-J. Piersma 01
H. Elzinga-F. van Tatenhove Vz-Vz
J. Gerritsen-P, Zijm Vz-Vz
Stand
part.
pnt.
1. A. Terpstra
11
10
2. A C. Bakker
9
IVz
3. N. Sijs
12
IVz
4. F. Eijgenraam
10
6
5Ms
5 A. Rombout
9
6. J. Hoogerheide
8
5
7. J. Piersma
9
5
8. K. J. Harting
10
5
9. A. Veltkamp
11
5
10. G. v. d. Hoek
7
4
11. F. van Tatenhove
11
3%
12. J. van Heerwaarden
7
3
13. G. W. Berger
8
3
14. H. van Daalen
8
3
15. P. Zijm
8
3
16. H. ELzinga
7
2 Vz
17. J. Gerritsen
9
2 Vz
18. P. Boersen
8
1
19. J. Vlaming
1
0
20. P. van Bruggen
1
0
Uitslagen onderlinge competitie:
R. Witte-H. J. Barendregt 1—0
E Dros-G. van Es 10
S. Hengst-R. Witte 10
H van Wilsum-H. J. Barendregt 10
B. v. d. Berg-H. van Wilsum Vz-Vz
M. de Beurs'-H. J. Barendregt 10
R Terpstra-S. Hengst 01
H. Goslinga-M. de Beurs 01
J Ellen-R. Witte 1—0
R. Terpstra-J. Ellen 10
Verrassend was wel, dat de koplopers
met verlies en remise genoegen moes
ten nemen.
Stand
part.
pnt.
1. H. van Wilsum
14
10 Vz
1. H. Goslinga
14
10 Vz
3. G. van Es
11
9
4. R. Terpstra
14
ZVz
5. M. de Beurs
14
IVz
6. S. Hengst
16
7Vz
7. B. v. d Berg
11
6 Vz
8. E. Dros
9
6
9. K. Ellen
11
5
10. J. Ellen
13
5
11. R. Witte
13
3
DIIIIIIII|IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIi!IIIIIIHII!HIHIIHfttirilllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII!IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII!lllllllllllllllllllll
uuiiiiiiiiuuiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
11. Nel Kopperol las de krant met
meer dan gewone aandacht.
Op pagina drie stond het verslag van
de Nutsavond, met een foto van de bur
gemeester die „Zuster Tillie" (de redak-
tie had tactvol vermeden haar aan te
duiden als mevrouw Nieuwolda) de Zil
veren Roos opspeldde. Ze las het met
een zuinig getrokken mondje. Ze had
het niet op zuster Tillie. Nel Kopperol
was niet vrij van eerzucht en had niet
gerust voor ze lid van het Nut was ge
worden, had ziich zeer verdienstelijk ge
maakt en hoopte dat er een bestuurs-
baantje in zou zitten. Dat was ook goed
voor de carrière van Martijn, haar man,
die ook zijn hele leven geen rechercheur
met de rang van hoofdagent wilde blij
ven. Maar ze was al gauw tot de conclu
sie gekomen dat het bestuur een min of
meer gesloten clan vormde, waar je als
buitenstaander (en als gewone vrouw,
dacht Nel, die het klassebewustzijn met
de paplepel had ingekregen) niet zo ge
makkelijk in kwam. Tillie, die immers
1 baantjes genoeg had, was vanzelf-
rekend herkozen en Nel zag haar
endelij'kheid als neerbuigende min-
amlheid.
Nel was een bonestaak, zeiden dege-
ien die haar niet mochten. Ze was rank
m slank, zei rechercheur Martijn Kop
perol, haar beziende met het oog der
liefde. Ze was een hanepen, werd ge
zegd. Ze is intelligent, ze laat zich geen
knollen voor citroenen verkopen en ik
verveel me nooit met „er" zei de heer
Kopperol. Nel was niet makkelijk in de
omgang, ze hield niet van kletsen met
de buren, ze had een scherp oordeel,
maar formuleerde dat meestal ook nog
al scherp. Ze had iets van een veulen,
maar niemand zou haar verslijten voor
een schaap. Nel was een ideale politie
vrouw. Ze was zelf in 't vak geweest,
één der eerste vrouwelijke agenten in
Rotterdam, waar ze Martijn, toen nog
bij de straatdienst, had ontmoet. Ze had
de politiepet geruild voor de bruids
sluier. Die baan bij de politie had ze
gewild, omdat ze iets anders wou dan
anders en omdat ze geïnteresseerd was
in het gedrag zowel als het wangedrag
van haar medemensen. Ze kon zo ook
haar aangeboren nieuwsgierigheid be
vredigen, maar merkwaardig genoeg
had ze, ondanks dat, een hekel aan rod
delen.
Martijn wist dat 'hij buiten zijn boek
je ging door met zijn vrouw over rijn
werk te praten, maar ook, dat ze zweeg
als het graf. Dat ze er genoegen mee
nam dat hij, vooral sinds hij bij de re
cherche was, een vaak zeer ongeregeld
huiselijk leven leidde, was een stilzwij
gende overeenkomst, waarbij hij van
zijn kant haar deelgenoot maakte van
zijn ervaringen en luisterde naar haar
opinie. Ze beschikte over een gezond,
nuohter verstand.
Je hebt alleen één ding tegen, zei
Martijn, je bent vooringenomen. En dat
verduistert je oordeel, beste meid. Nee,
bestreed Nel, maar ik kan alleen niet
uitstaan dat een bepaald soort mensen
automatisch boven verdenkingen staat.
Je bedoelt haar van Herwijnen.
Zij, en haar soortgenoten, zei Nel nij
dig.
Ja, en daardoor kun je de zaak niet
objectief bezien, en voorts heb je teveel
detectives gelezen. Daar is het altijd
juist de persoon, die boven alle verden
king verheven is, die als de dader wordt
ontmaskerd. Nou denk jij heel slim te
zijn en dat óók te doen, plaagde Martijn.
We zullen zien wie gelijk heeft, pa
reerde Nel. Ze wist dat hij ergens gelijk
had, ze mocht nu eenmaal dat mens
niet, met haar minzame kouwe drukte.
En ze was maar blij dat Martijn het
moest opknappen, en niet zij zelf.
Wie doet het?, vroeg ze toen, Dries-
sen7
Ja. Driessen en ik. Discretie is het
wachtwoord, zei de baas.
Ja. zei Nel fel, die zit met haar in één
of ander bestuur. Noemen elkaar bij
voornaam.
Martijn lachte.
Je rit weer op je stokpaardje en ei
genlijk ben je jaloers.
Ja, zei ze en Martijn wist weer waar
om hij zoveel van Nel hield. Ze was
hartstikke eerlijk, ook voor zichzelf. Je
wist precies wat je aan haar had.
Goed, zei hij rustig. Kom meid, geef
me een goeie bak koffie en dan gaan we
es kijken.
Ze sprong meteen op, ze kende die
toon. Meer dan het boeiendste tvwpro-
gramma interesseerde het haar, wan
neer Martijn zei dat ze „es gingen kij
ken", wat betekende, dat hij hardop
ging zitten denken, terwijl zij aandach
tig toeluisterde en soms vragen stelde,
soms zijn hele theorie met enkele woor
den van tafel veegde, maar zeer nabij
betrokken was bij het werk van haar
man. Het gaf haar een gevoel van sterke
verbondenheid, van gelijkwaardigheid.
Samen met Martijn had ze nooit last
van complexen.
Kijk, zei hij, aan één ding hebben we
houvast. Hij kan onmogelijk zichzelf die
klap op z'n hoofd hebben gegeven. Het
is dus moord of doodslag.
Of noodweer, zei Nel.
Nee. er is geen enkel spoor van enig
gevecht. Hij zat aan rijn bureau en is
waarschijnlijk onverhoeds neergeslagen.
Hij heeft todh niet zitten maffen?
Waarschijnlijk niet, en dat verengt de
kring waarin we de dader moeten zoe
ken Het moet iemand geweest zijn die
hij kende of verwachtte.
Dat was Martijns methode. Hij trok
als het ware een cirkel om het objekt,
waarin hij naar de dader(s) moest gaan
zoeken. Soms was die cirkel zo groot
dat het zoeken werd naar een naald in
een hooiberg. Hier was dat, dacht hij,
niet het geval.
Waar kamen we dan allereerst te
recht? Bij Mathilde, zijn vrpuw.
Ha, zei Nel.
Natuurlijk, die vlak ik niet uit. Had
ze een motief? Ja en nee. Hij heeft haar
het leven waarschijnlijk tot een hel ge
maakt. Maar ze had juist het besluit
genomen te scheiden en ze was bezig
hier weg te gaan. Haar afscheid van gis
teravond was de eerste stap. Zij gaf het
op. In dat kader past slecht een moord.
Ze is genoeg geprovoceerd, maar ze liet
het afweten. En daarbij, toen hij gister
avond werd vermoord, zat zij op de ver
gadering. Zie de krant. Overtuigender
bewijs kun je je niet denken.
Ja, óf ze zou.
Of ze zou zo verrekte slim moeten
zijn geweest dat je van een meester
brein kon spreken. En dan nóg, hóe?
Goed We laten haar voorlopig zwem
men. Waar komen we dan terecht?
Hij hoefde Nel niet in te lichten; de
reputatie van Henri Nieuwolda was
geen geheim. Dus zei ze: een jaloerse
vriendin of een vent die hij op één of
andere manier in de boot heeft geno
men. Misschien zijn vrouw van hem af
gepikt, misschien een duister zaakje.
Roofmoord was het beslist niet en trou
wens en viel van hem niet veel te halen.
Voorlopig, zei Nel, zie ik het meer in
„dherchez la femme". Op één of andere
manier, direkt of inddrekt, is er waar
schijnlijk een vrouw bij betrokken. En
hij was een vrouwenjager, die, Nieu
wolda!
Dat was zijn topsport, stemde Martijn
toe. Hij was een echte sjeik, die man is
helaas als christen geboren, als moham
medaan had hij z'n hart kunnen opha
len aan een complete harem. De laatste
tijd is hij veel gezien met een juffie uit
de lunchroom van het warenhuis, een
echte sexbom.
Die rooie soms?, vroeg Nel, die in het
warenhuis kind aan huis was.
Ze is rood, stemde Martijn toe.
(wordt vervolgd)
