Welvaart
Verantwoordelijkheid
Versobering?
-aan
Voor het weekend
Samen delen begint bij
de christelijke gemeente
Een eerste woord....
Onproduktieven
Profiteurs
In een notendop
Een laatste vraag
Zuigelingenbureau
Artsen
Groene Kruis:
Tandartsen
Dierenartsen
Noodslachtingen
Kerkdiensten
Tweede blad Texelse Courant, vrijdag 13 februari 1976
„Kerk-aan-bod" besteedt dit keer op
een kleine ruimte aandacht aan een
groot en belangrijk onderwerp, namelijk
onze levenshouding en onze levensstijl
in het licht van de economische nood in
onze wereld. Meer dan een aanstippen
van enkele punten en het stellen van
een aantal vragen is natuurlijk binnen
het gegeven kader niet mogelijk. Voor
een uitvoeriger gedachtenwiscling over
deze zaken nodigen de kerken u gaarna
uit op een bijeenkomst op vrijdag 26
maart. Dan zal dr. Koetsier, secretaris
voor ontwikkelingssamenwerking van
het bureau voor het werelddiaconaat van
de Gereformeerde kerken, het onder
werp „Onze levensstijl en de derde we
reld" bij ons inleiden. Uit door hem
reeds toegezonden materiaal werd het
artikel „In een notedop" samengesteld.
Van de samenkomst met pater ir. Van
der Borg over „Onze levensstijl en onze
economie" (op 23 januari) vindt u een
kort verslag. De rest van het gebodene
spreekt voor zichzelf.
Op 23 januari organiseerden de ker
ken van Texel een gemeenschappelijke
gemeenteavond in Den Burg. Als inlei
der voor deze avond was uitgenodigd
pater ir. R. van der Borg, bedrijfsaal-
moezenier in Rotterdam. Van zijn inlei
ding volgt hier een korte samenvatting.
Uitgangspunt is de algemene vraag'
hoe kan je een ongewenste situatie om
zetten in een gewenste situatie? Hier
aan wordt vervolgens de vraag gekop
peld: welke rol kunnen de kerken bij
zo'n omzetting spelen?
Voor dat deze laatste vraag beant
woord kan worden, moet worden vast
gesteld dat de kerken met deze omzet
ting te maken hebben. Of nog duidelij
ker gezegd: waar geprobeerd wordt een
slechte toestand te verbeteren, daar
hebben de kerken een (dienende) taak.
Het bijbelse begrip „verbond" kan dit
duidelijk maken. Omdat God óns lief
heeft mag Hij van ons verwachten, dat
wij Hèm en de nééste liefhebben God
wil dat die naaste met liefde wordt om
ringd en Hij draagt ons op ervoor te
zorgen dat dat gebeurt. Daarom kunnen
de kerken de kleine en grote vraagstuk
ken van onze samenleving niet links of
rechts laten liggen.
Van der Borg licht zijn vraagstelling
toe aan de hand van een voorbeeld uit
de praktijk. Ieder jaar geven de RK
bisschoppen de zogenaamde vastenbrief
uit. Zo'n brief zou je een centraal ver
vaardigde preek kunnen noemen, waar
in een bezinningsthema wordt aange
reikt voor de aan Pasen voorafgaande
vastentijd. In maart 1973 schreven de
bisschoppen hun vastenbrief over „Wel
vaart, verantwoordelijkheid, versobe
ring". Deze brief werd met grote in
stemming begroet. Er werden meer dan
200.000 exemplaren verkocht. Een op
merkelijk hoog aantal. Gewoonlijk is de
oplage van de vastenbrief ongeveer
5000. Waarom is die vastenbrief 1973 nu
zo geweldig aangeslagen? De inleider
heeft hier een onderzoek naar inge
steld en daarbij drie oorzaken gevon
den, die de hoge verkoopcijfers verkla
ren. Allereerst was de brief voor men
sen, die niet tevreden zijn met de huidi
ge situatie een bevestiging van hun me
ning. Vervolgens was de brief een be
moediging voor mensen, die er naar
streven de ongewenste situatie om te
zetten in een gewenste. Bovendien
werkte de brief als een correctie voor
diengenen, die in dit omzettingsproces
aktief zijn.
Waar kunnen zich ongewenste situ
aties voordoen? Van der Borg kiest als
voorbeelden de situaties van het gezin
in het dorp en op het werk. Het is een
goede zaak dat we met z'n allen probe
ren te werken aan een bewoonbare sa
menleving. Toch is dat in onze prestatie-
consumptie-maatschappij gemakkelijker
gezegd dan gedaan. Op alle mogelijke
gebieden wedijveren we met elkaar: be
tere positie, grotere auto, verder weg
met vakantie, steeds meer elektrische
apparaten. Maar dit „beter, groter, ver
der weg en steeds meer" betekent ook
meer materiaal, meer energie, grotere
milieuvervuiling. Het gaat dus ten kos
te van zaken die schaars zijn. Gelukkig
komen steeds meer mensen tot het in
zicht dat het zo niet langer kan. Wij zul
len ons moeten bezinnen hoe het énders
kan De genoemde vastenbrief en de pu-
blikaties rond de „nieuwe levensstijl"
willen hiertoe een bijdrage zijn
Wanneer we allemaal wat minder
gaan gebruiken, is dat een oplossing?
Nee, want dan komt de werkgelegen
heid m gevaar. Toen de kerken in 1974
aandrongen op versobering, kwam het
kabinet met het advies om meer geld
uit te geven! Misschien is versobering
een te simpele term. Het is beter te spre
ken van verantwoordelijkheid. Wij moe
ten in ons gezin, in onze dorpssituatie,
op ons werk onze verantwoordelijkheid
beter gaan gebruiken. Dat is geen ge
makkelijke opgave. Anno 1976 is het
leven veel gecompliceerder dan zo'n 25
jaar geleden. Toen waren er veel minder
goederen èn veel minder werklozen.
Vandaag de dag meer goederen èn meer
werklozen. Hoe kunnen we dat bijstu
ren? Er moeten plannen en plannetjes
gemaakt worden waar iedereen (ook de
derde wereld) wèl bij vaart. We moeten
werken aan een nieuwe stijl van leven
zodat het bestaan menswaardiger wordt.
Deze plannen hebben natuurlijk alles te
maken met de overgang van een onge
wenste naar een gewenste situatie.
Van der Borg acht het gewenst dat
hieraan in kleine groepen concreet ge
werkt gaat worden. Algemene voor
beelden, die voor iedereen gelden, zijn
vrijwel niet te geven. Zulke werkgroe
pen zullen zich dan in die bepaalde si
tuatie moeten bezighouden met vragen
als: wat gaat hier goed? Klopt het met
het evangelie? Wat kan er anders?
Welke kriteria halen we uit de bijbel?
Het is verstandig daarbij uit te gaan
van bepaalde publicaties. Gedacht kan
worden aan de genoemde vastenbrief
1973, de brochure „Bezitten of bezeten
zijn" van de Gereformeerde kerken, het
rapport „De kerk in de sociaal-politieke
spanningen" van de N.H. kerk en de uit
gaven van de Raad van Kerken inzake
de nieuwe levensstijl. Dit soort publica
ties kan bij het groepswerk weer een
bevestigde, bemoedigende en corrige
rende funktie hebben. In de concrete
situatie zullen we bij het lezen van der
gelijke rapporten steeds drie dingen
moet endoen:
a. kijken- wat staat erin?
b beoordelen: wat vinden we ervan?
c. handelen: wat gaan we er hier en nu
mee doen?
Zo met elkaar werkend kunnen de
misschien „nuttige plannetjes" maken
om van een ongewenste in een gewen
ste situatie te komen.
Adressen voor materiaal (infor
matie en literatuur):
a. Algemene Doopsgezinde Socië
teit, Singel 454, Amsterdam.
b. Algemeen Diaconaal Bureau
van de Gereformeerde kerk,
Postbus 2211, Leusden.
c. Hervormde Synode, p.a. ds. J.
van Veen, Carnegielaan 9, Den
Haag.
d. Secretariaat Rooms-Katholieke
kerkprovincie, Biltstraat 121,
Utrecht.
In de eerste Christengemeente, die op
de Pinksterdag in Jeruzalem ontstond,
gebeurde iets merkwaardigs. Zij, die op
die dag gedoopt werden, vormden een
heel nieuwe gemeenschap. De omke
ring, die door de uitstorting van de
Heilige Geest bij deze mensen plaats
vond, wat zó ingrijpend, dat ook geld
en goed binnen de gemeenschap ge
bracht werden. Niemand zei dat iets
van hetgeen hij bezat, zijn persoonlijk
eigendom was. De kracht van de Heili
ge Geest was zó sterk, dat dit als regel
hermetisch gesloten terrein als vanzelf
open ging.
De gemeenschap van goederen stond
niet op zichzelf. Zij was onderdeel van
een levensgemeenschap, die ook om
vatte het onderwijs van de apostelen,
het breken van het brood en de gebe
den. Het delen van geld en goed werd
gedragen door een geestelijke eenheid.
Men kan zeggen dat in Jeruzalem toen
een volmaakte harmonie was tussen de
4 kenmerken van de christelijke ge
meente: gemeenschap, viering, verkon
diging en dienst.
Het samen delen was ook geen doel
in zichzelf. Het was een middel om een
nieuwe gemeenschap te stichten. Er was
ook niet één behoeftig onder hen, zegt
Handelingen 4. Concreet betekende dat
dat de tegenstellingen tussen rijk en arm
werden opgeheven. Het gemeenschappe
lijk belang werd gesteld boven het per
soonlijk belang. Zo kwam iedereen tot
zijn recht. God werd als absoluut Eige
naar van alles erkend. Zo kwam ook
het stoffelijke onder het beslag van de
Geest van Christus te liggen.
De eerste Christengemeente is een
voorloper geweest van het Rijk van vre
de en gerechtigheid dat komt. Men kan
het ook een oefenplaats van het Heil
noemen. In die dagen was het in Jeru-
Tijd van leven om met velen
brood en ademtocht te delen
Huub Oosterhuis
Al die ellende
Terwijl de Westerse mens heel
de wereld won, verloor hij zijn
eigen ziel. Hij heeft voorspoed be
reikt ten koste van een ontstellen
de verarming van zijn vitale le
venselementen. Deze elementen
zijn feestelijkheid het vermogen
tot echt plezier en vrolijke vie
ring en fantasie, het vermogen
om op visionaire wijze radicale al
ternatieve levenssituaties te zien.
(uit: „Narrenfeest"
van Harvey Cox).
Denkt u dat er een verband bestaat
tussen ónze manier van leven en al die
ellende in de wereld?
De reklame zegt dat we onze eigen
gezondheid in de weg zitten. Maar staan
we niet ook het levensgeluk van mil
joenen medemensen in de weg?
Voor lange artikelen is er geen ruim
te. Daarom een samenvatting „in een
notedop". Wij leven in een welvarend
westen zelfs bij een economische te
ruggang van een groot aantal begeer
lijkheden. Maar meteen aantal konse-
kwenties die op z'n minst gezegd niet
zo plezierig zijn. De welvaartsgroei
heeft een aantal toestanden en ontwik
kelingen teweeg gebracht die, hérder
gezegd, ronduit zondig zijn. In willekeu
rige volgorde een greep:
over de achtergronden, ook als dat
harde, pijnlijke waarheden betreft.
Dat betekent een stuk zelfoverwin
ning, want het ligt in de menselijke
aard om onwelkome informatie te
ontlopen.
b. Wie zich echt openstelt voor die in
formatie zal er niet onberoerd door
gelaten worden. Je trekt het je aan
en dan gaan er varanderingen in je
„binnenste" zich voltrekken. Je pro
beert je houding te wijzigen. Je kijkt
anders tegen politieke programma's
aan. Je wilt er meer over weten; je
gaat contact met anderen zoeken en
er groeit bereidheid le werken aan
verandering van levensstijl, terwille
van onze naasten veraf en naasten
dichtbij, na ons.
c. Een verdergaande stap is het bewust
afleren van bepaalde gewoontes en
het oefenen in andere. Bijvoorbeeld
bepaalde koopgewoontes; beter op
letten dat kinderen niet opgevoed
worden in de richting van de pres-
tatiemoraal en van vooroordeel tegen
maatschappelijke uitvallers; meer
tijd vrij maken voor elkaar en voor
het genieten van de natuur, voor het
spelend-bezig-zijn.
d Het meest wezenlijke van een nieuwe
levenshouding of levensstijl vinden
we in vragen als de volgorde: hoe
gaan we om met ons geld en met on
ze bezittingen? Hoe gaan we zelf om
met ons milieu? Wat doen we met on
ze tijd en met hen die aandacht be
hoeven? Hoe staan we tegenover hen
die niet (meer) in het arbeidsproces
zijn ingeschakeld? Waar leven we
eigenlijk voor met alles wat we heb
ben of/en nog willen hebben? Hoe
verstaan we het evangelie en wat be
tekent volgens het evangelie „rent
meester zijn"?
-6od
De eisen van de tijd hebben velen
„uit de boot doen vallen", werklozen
bijvoorbeeld, ook zieken, oude mensen,
lichamelijk gehandicapten, gedetineer
den, zwakzinnigen enz. Voor hen wordt
ongetwijfeld veel gedaan. Allerlei tehui
zen en instituten vangen hen op. Socia
le voorzieningen staan hen ten dienste.
Op het gebied van de medische techniek
worden jaarlijks vorderingen gemaakt.
Maar verschuift men zijn blikrichting
van de organisatorische en technische
doeleinden naar de mens zelf, dan blijkt
hij in de ogen van anderen en van zich
zelf vaak een tweederangs persoon ge
worden. Hij is immers niet meer pro-
duktief en „produktief-zijn" is het voor
naamste in het leven. Hij valt nu onder
een bepaalde categorie, bijvoorbeeld
zieken, bejaarden, enz. Hij is een voor
werk van gespecialiseerde zorg, vaak
geïsoleerd in een omgeving waar „on-
produktiviteit" opeen gehoopt wordt.
Maar de sterken worden zodoende
van kindsaf aan onmachtig om te kun
nen omgaan met degenen die naar de
rand van het leven gedrongen zijn en in
wie de kwetsbaarheid in iéder tastbaar
wordt. Mag een samenlevpg zich zó af
schermen van de vaak pijnlijke maar
altijd onpeilbare diepte die het leven
openbaart in de eigen waarde van de
zieke mens en de zwakke mens? Mis
schien worden door hen dingen gezien
en beleefd minder praktisch maar
misschien onverwoestbaar menselijk
waar anderen jachtig aan voorbijlopen.
(Uit: „Macht, onmacht, hoop";
bisschoppelijke vastenbrief '74)
Een laatste vraag aan de kerken is
hoe wij voorkomen, dat er een nieuwe
elitaire huichelarij ontstaat, een kaste
van sobere betweters, die zichzelf be
schouwen als de vertegenwoordiging
van de nieuwe mensheid. Vooral chris
tenen hebben daar een handje van:
„christenen zijn heel gewone mensen
met buitengewone pretenties" (Radha-
krishna). In ons landje waar we elkaar
liever de wet lezen dan het evangelie
verkondigen, is dat geen denkbeeldig
gevaar.
Ik weet geen beter medicijn voor deze
dreigende ziekte dan een herhaling van
de eerste vraag: een nieuwe concentra
tie op onze diepste motivatie. Wie in de
navolging van Jezus van Nazareth men
sen een nieuwe wet oplegt, valt direkt
door de mand. Alleen een voortdurende
bereidheid om dichter in dat voetspoor
te komen, bewaart ons voor hoogmoed
en oordeel over anderen. En het geeft
ons een kans zeer onverwachte gebeur
tenissen te beleven: nederlagen die
overwinningen blijken, ontzegging die
tot overvloed leidt en gebondenheid die
pure vrijheid is
(A. H. van den Heuvel
in Wending, okt. '75)
De zuigelingen, die aan de beurt zijn
worden op het bureau verwacht op de
tijden, waarop hun eigen huisarts zitting
heeft. De tijden zijn als volgt
Dokter Seegers dinsdag 17 februari om
14.00 uur.
Dokter Van I>oon, iwoensdag 18 februari
om 13 30 uur.
zalem zoals het eens worden zal. De
muren werden afgebroken, ook die tus
sen rijk en arm. Er ontstonden heel
nieuwe verhoudingen tussen de mensen.
In zo lezen we in het boek Handelin
gen hun nieuwe levensstijl was tege
lijk ook hun zendingskracht Want de
Heer voegde dagelijks toe aan degenen,
die behouden werden. Want zij getuig
den, behalve door hun mond, ook door
hun daad!
Er gaat geen dag voorbij, of we lezen
in de krant over oorlogen, honger en
rampen. Op de TV zien we mensen
doodgaan van de honger. We kijken er
nauwelijks van op. We raken eraan ge
wend. We eten er niet minder om. Die
zelfde TV maakt ons wijs, dat we voor
al veel moeten kopen.
Van een heel andere kant wordt ons
gezegd, dat wij roofbouw plegen op de
derde wereld en de armen uitbuiten.
Ook in onze eigen omgeving zijn aller
lei misstanden: vereenzaming, werk
loosheid en soms schrijnende woontoe
standen
1. De grondstoffen-voorraden en ener
giebronnen zijn niet onuitputtelijk.
Niet alleen bedreigt dat ons nage
slacht, maar als deze zaken schaar
ser worden, worden ze ook duurder
en de arme landen zijn er dan weer
het eerst de dupe van.
2. De machine is steeds meer de ar
beidskracht en arbeidsvreugde van
mensen gaan verdringen. Mensen
moeten zich steeds meer aan machi
nale processen aanpassen. De auto
matisering stoot mensen uit het ar
beidsproces.
3. De opdrijving van de consumptie: ge
raffineerde reklamemethoden doen
ons dingen kopen, die we helemaal
niet nodig hebben. We praten ze el
kaar aan. Velen blijken er moeilijk
weerstand tegen te kunnen bieden.
Is het trouwens ook niet zo dat we
onze betekenis afmeten aan wat
en hoeveel we hebben? Denken we
vaak niet dat meer komfort hetzelfde
is als meer geluk?
4. Milieuverstoring, water- en luchtbe-
derf, verstoring van het biologisch
evenwicht, vervreemding van de na
tuur, moet dat nog worden toege
licht
5. De kloof tussen rijke en arme landen
wordt groter. Dat is niet een nood
lot. Dat is ontstaan en wordt in stand
gehouden door mensen. Trouwens, de
vraag laat zich af en toe uit de derde
wereld horen hoe het in onze eigen
samenleving gesteld is. Zijn daar ook
niet veel kans-arme mensen? En zijn
er daar ook niet hele bevolkingsgroe
pen die meer dan andere lijden onder,
de ongunstige gevolgen van de on
beperkte welvaartsgroei?
6. Onze levenshouding en tussen-men-
selijke verhoudingen zijn er vaak niet
beter op geworden. Steeds méér wil
len. Gelijke tred houden met anderen.
Jaloers op wie meer verdient. Presta
tie als hoogste goed. Individualisme
in een klein, comfortabel wereldje,
liefst zo onafhankelijk mogelijk.
Wat moeten we nu met dat alles? De
één zegt dat de machtsstructuur moet
worden aangepakt De ander vraagt of
eist maatregelen op regeringsniveau.
Dat zal allemaal zeker juist zijn. Maar
moeten wij ook veranderen? Wat dient
onze houding te zijn? Mogen we weer
proberen eens een paar dingen op een
onvolledig rijtje te zetten?
a. Zich openstellen voor informatie
Uitsluitend voor spoedgevallen
Van zaterdagmorgen tot
maandagmorgen 8.00 uur
Dokter BARNARD, Oosterend.
telefoon (02223) 234.
Ambulance (in geval van onge
lukken met betekenend lichame
lijk letsel) (02220) 2011.
van vrijdagavond 8.00 uur tot
maandagmorgen 8.00 uur
Zr. HOL, Den Burg, tel. (02220)
3241*
Voor zeer spoedeisende tandheel
kundige hulp kan men zaterdag
en zondag om 18.00 uur precies te
recht in het tandheelkundig cen
trum in het Groene Kruisgebouw,
Witte Kruislaan 19.
Alleen voor spoedgevallen
telefoon 2527.
Voor noodslachtingen bellen de
heer A. van Heerwaarden, tel.
(02220) 2182 (slachtplaats) of 2663
(Wilhelminalaan 94), b.g.g. 3541.
Zondag 15 februari 1976
HERVORMDE GEMEENTEN
Den Burg 10 uur ds. De Roest
Bevestiging ambtsdragers
Koffie drinken.
De Oocksdorp 10 uur Eerw. heer
E. Loeraikker.
Den Hoorn 11.00 uur ds. Hoekstra
De Koog 9.30 uur ds. Hoekstra
collecte WereldddaJkonaat
De Waal 10.00 u. dhr. Veldhuis
Oosterend 9.30 uur ds. De Gier
Bediening van de Heilige Doop
Collecte Keriteraadskas
19.30 uur Zangdienst
Oudeschild 11.00 uur ds. De Gier
Coll. Ned. Bijbelgenootschap
GEREFORMEERDE KERKEN
enDen Burg 10.00 uur ds. Douwes
Voorbereiding viering H.
Avondmaal. Kinderneven dienst
voor de jongere (kinderen.
Tijdens de dienst is er kinder
crèche.
19.00 uur ds Douwes
Zangdienst (aansluiting Licht
boei)
Oosterend 9.45 uur ds. v.d. Heuvel
uit 't Harde
17.00 uur ds. v.d Heuvel
GEREFORMEERDE GEMEENTE
Oosterend 10 en 16 uur Dienst
DOOPSGEZINDE GEMEENTE
Den Burg 10 uur ds. Kuitse
Jeugddag, gezinsdienst.
JEHOVAH'S GETUIGEN
18.30 uur: Lezing.
„Oude wijze uitspraken voor het
hedendaagse leven".
19.30 uur Wachttoren-studie
„De valse koninkrijkstoevlucht
aa nde kaak gesteld en de vlucht
naar de ware Koninikrijkstoe-
vlucht".
ROOMS-KATHOLIEKE KERK
Weekend 14 en 15 februari 1976
Den Burg zaterdag 19.30 uur
zondag 10.45 uur
De Koog zondag 9.30 uur
De Cooksdorp zaterdag 19.30 uur
Den Hoorn zondag 9.15 uur
Oudeschild zondag 10.45 uur
Oosterend zondag 19.00 uur
