Cjrocn kwartsJexels in het harL,
Voorkom belemmering
door overleg
O
paardeposito
't /paarbank
OVERMOEDIG KTF-DEK MAAKTE
HET ZICH TE MOEILIJK
Advies H. G. Kuipéri:
SPOEDIG CDA OP TEXEL
hoge
^Een zeer rente maakfUmet eeti
Paardestal wordt gesloopt
Voorlichting over beroep
en studiemogelijkheden
Vrijdag diavoorstelling in
Herv. kerk De Cocksdorp
Plattelandsvrouwen
voor 2, 3,4 of 5 jaar vast.
Wel vrij voor aankoop van een eigen huis.
SPAARSPECIALISTEN SINDS 1817
l we/t naderiandj
DINSDAG 17 FEBRUARI 1976
TEXELSE
89e JAARGANG No. 9051
Uitgave: BV v/h Langeveld De RoolJ
Postbus II - Den Burg, Texel - Telefoon 2741
Redaktie: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De
Koog, tel. (02228) 734, en Ron Lodewijks, Noord
wester 21, Den Burg, tel. (02220) 3986.
COURANT
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Postgiro 652. Abonnementsprijs f 9,80 p. kw.
50 cent incasso; los 40 cent.
Bank: Amro bank, Ned. Mldd. Bank, Rabobank
Advert. 38 ct. per mm excl. 4% BTW
„Om de tafel gaan zitten en praten,
praten en nóg eens praten!", aldus het
advies van de heer H. G. Kuipéri uit
Wassenaar, oud-hoofdingenieur-direc
teur van de Landinrichting, tijdens de
causerie die hij hield voor de leden
van de Texelse afdelingen van de
landbouworganisaties en Bloembollen
cultuur. Het was zijn antwoord op de
vraag wat de agrariërs moeten doen
om te voorkomen dat door het nieuwe
bestemmingsplan voor het buitenge
bied en door een toekomstige park-
status van Texel ernstige belemmerin
gen in de weg worden gelegd. De heer
Kuipéri liet zich overigens niet verlei
den tot de uitspraak dat geen enkele
belemmering voor een boer aanvaard
baar is. „Ook andere dan agrarische
belangen spelen tegenwoordig een
rol, dat is nu eenmaal een realiteit".
De heer Kuipéri sprak voor een
stampvolle zaal, het bewijs dat de vra
gen rond bestemmingsplan en land
schapspark nog steeds sterk leven bij
de agrariërs. De problematiek is extra
aktueel wegens het zeer binnenkort ter
visie komen van het ontwerpplan voor
het buitengebied.
Felicitatie
Spreker feliciteerde zijn gehoor met
de via een demonstratie bereikte toezeg
ging van minister Westerterp dat de
Texelse dijkverhoging zal worden ver
sneld. Hij vond het echter zeer beden
kelijk dat dergelijke buitenparlementai
re akties tegenwoordig nodig zijn om de
uitvoering van reeds lang geleden vast
gestelde plannen af te dwingen. ,,Hoe
komt dat? Is er gebrek aan bestuurs
kracht of is er sprake van een ondoor
zichtig samenspel tussen aktiegroepen
en overheid?" Kuipéri sprak afkeurend
over het opnieuw ter discussie stellen
van eenmaal door het parlement vast
gestelde wettelijke plannen, vooral als
mensenlevens in het geding zijn bij de
Deltawet. „Wat eenmaal in het parle
ment is besloten moet zonder vertraging
worden uitgevoerd", aldus de spreker.
Kuipéri schetste de huidige situatie
rond het agrarisch grondgebruik in Ne
derland. Tachtig procent van het opper
vlak is in gebruik bij agrariërs. Maar de
niet-agrariëres uit de steden hebben
steeds meer belangstelling voor dit ge
bied. Zij zouden het willen houden zoals
het is, terwijl de boer, economisch daar
toe gedwongen overgaat tot schaalver
groting, aanschaf van machines en ra
tionale bedrijfsgebouwen. Deze verande
ring roept in niet-agrarische kring ver
zet op. Dat verzet komt o.a. van degenen
die de natuurwetenschappelijke waar
den van het landelijk gebied willen be
houden alsmede van degenen die de cul
tuurhistorische elementen van het land
schap op Texel bijv. tuinwallen en scha
penboeten) in stand willen laten De wet
op de ruimtelijk ordening die het maken
van bestemmingsplannen voorschrijft,
poogt de verschillende belangen even
wichtig aan hun trekken te laten ko
men. De nota's over landschapsparken
en nationale parken zijn er gekomen om
te bereiken dat tenminste in bepaalde
delen van het land een aantrekkelijk en
gevarieerd landschap in stand blijft.
Geen gevaar
Een nationaal park achtte spreker
geen gevaar voor de agrariërs van
Texel; het gaat uitsluitend om de dui
nen van 3.500 ha. Bij een nationaal
landschapspark (heel Texel) ligt het mo
gelijk anders maar het is in het huidige
stadium van planning onmogelijk de ge
volgen voor de agrariërs aan te geven.
Spreker liet blijken dat een landschaps
park kan worden ontlopen door posw
tief mee te werken aan het maken van
het bestemmingsplan voor het buitenge
bied. Het is een mogelijkheid om op lo
kaal niveau de belangen zo veilig moge
lijk te stellen.
Onontkoombaar
Bepaalde belemmeringen zijn onont
koombaar; een behoorlijke schadeloos
stelling moet deze aanvaarbaar maken.
Zonder het te willen heeft de agrariër
er naast de voedselproduktie een nieuwe
taak bij gekregen- landschapsproduktie.
Ook voor dit produkt moet hij worden
betaald, maar de afnemers mogen er
dan ook zekere eisen aan stellen. Spre
ker was van mening dat met de boeren
best valt te praten over deze problemen,
zolang de zaken niet dwangmatig van
hogerhand worden aangepakt. Het zelf
maken van een bestemmingsplan als re
sultaat van overleg tussen alle belang
hebbenden in het gebied vond Ir. Kui
péri de juiste remedie.
Daarbij liet hij blijken niet geheel
op de hoogte te zijn van de ontwikkelin
gen op Texel. Overleg tussen alle be
langhebbenden voor een bestemmings
plan is immers al geruime tijd gaande
en (misschien wel mede daardoor) is de
aanwijzing tot landschapspark naar de
achtergrond verschoven.
Ir, Kuipéri vond het onbillijk dat
agrariërs opgescheept blijven met land
schapselementen die anderen willen be
houden maar waar hijzelf alleen maar
economisch nadeel van heeft. „Wat wer
kelijk uniek is moet aan het particulier
bezit worden onttrokken tegen een be
hoorlijke vergoeding en verder door de
overheid in stand worden gehouden".
Voorzitter C. Zijm constateerde met
tevredenheid dat Texel het dus blijk
baar goed doet. Er wórdt hier gepraat,
maar wat de schadeloosstellingsmoge
lijkheden betreft was hij verre van ge
rust.
Tegen
Tijdens de discussie na de pauze werd
nogal wat onvrede geuit. Iemand als de
heer Boerhorst verklaarde pertinent te
gen elke beperking te zijn. Hij meende
dat de toeristen evenzeer genieten van
een landschap waarin geen beperkingen
gelden. Kuipéri veroordeelde dit stand
punt. De agrariërs vormen 6 - 7% van
de totale Nederlandse bevolking maar
hebben 80°/o van het grondgebied in be
zit. Van hen mag redelijkerwijs worden
verlangd dat zij rekening houden met
de miljoenen anderen. „Beperkingen
zullen moeten worden aanvaard; de mate
waarin dit moet gebeuren dient punt
van discusie te zijn. Bedenk zelf iets
redelijks anders worden u straks de be
perkingen opgelegd en ontstaat er een
polarisatie waarmee niemand is gebaat".
De heer M. Bakker van hoeve 'Astrid'
bracht naar voren dat Texel juist een
landschapspark veroorzaakt als het ak
koord gat met een bestemmingsplan „vol
beperkingen". Hij verwachtte dat de
agrariërs het loodje zullen leggen, hoe
wel deze evenzeer recht hebben op een
goedbelegde boterham als ieder ander.
Bij het vaststellen van planschade voor
zag hij onoverkomelijke praktische
moeilijkheden. „Het is onmogelijk vast
te stellen welke ongunstige economische
gevolgen zullen voortvloeien uit beper
kingen die nu worden opgelegd. Laat die
mensen vrij. Je moet niets verbieden"
Waarbij Bakker wees op het feit dat
Nederland met zijn landbouwprodukten
moet concurreren op de wereldmarkt.
Het is duidelijk wat de gevolgen zijn als
het moet worden opgenomen tegen lan
den waar de landbouw zijn gang kan
gaan.
Vrijheid
Bakker vond dat het landschap het
best is gediend met vrijheid. Wat vroe
ger werd gemaakt omdat het nodig was
voor het bedrijf, wordt nu mooi gevon
den. Wat is mooi? Wat nu wordt ge
bouwd omdat het nodig is wordt over
een aantal jaren ook mooi gevonden en
moet dan misschien worden beschermd.
Heb maar vertrouwen in de boeren; dat
zijn geen landschapsverniclers. Als ze
de wereld gaan bevriezen zijn alle agra
riërs straks rijp voor CRM!"
Raadslid L. J. Weijdt bleek ook niet
veel vertrouwen te hebben in planma
tige landschapsbescheming. Het was
hem opgevallen dat de meest onleefbare
toestanden ontstaan, daar waar het
meest planmatig en het meest gedetail
leerd te werk is gegaan. Het ergerde
hem dat hij het aanwijzen van wat
„mooi" is in het landschap een zeer klei
ne groep aan het werk is. „Het percenta
ge van de mensen dat dergelijke dingen
wil behouden is veel kleiner dan u
denkt", aldus Weijdt die had geconsta
teerd dat de toeristen op Texel over het
algemeen nauwelijks kijken naar tuin
wallen en schapenboeten maar veel
meer geïnteresseerd zijn in moderne
landbouwmachines zoals combines.
Weijdt vond dat 't landschap van Texel
er bepaald niet op was vooruit gegaan,
juist door planmatige maatregelen. De
beplantingen van vooral wegen in het
kader van de ruilverkaveling vond hij
helemaal niet geslaagd Het typisch
open karakter van het landschap is er
door verloren gegaan. Dat was hem
vooral opgevallen toen hij een jaar of
vijftien geleden weer op Texel ging
werken na jarenlang verblijf elders. Ook
de verdichting van de bebouwing van
het buitengebied vond hij weinig ge
slaagd.
Makkelijk protesteren
Verder vond hij dat het protesteren
tegen vermeende landschapsaantastin
gen wel erg wordt uitgelokt en makke
lijk gemaakt. „De mensen die proteste
ren lopen daarmee geen enkel finan
cieel risico maar veroorzaken wel kost
bare vertragingen. Dat zou anders wor
den als de protesterenden zouden moe
ten opdraaien voor een bepaald percen
tage voor de extra kosten die zij veroor
zaken".
Op de vraag van oud-wethouder J. C.
Dros of de spreker een definitie wist
voor het begrip „landschappelijke waar
de", antwoordde deze ontkennend. „Dat
is iets subjectiefs. Voor ieder ligt dat
anders". Dros achtte een ongestoorde
landbouwproduktie voor Nederland (ex
port 18 miljard per jaar) van groot be
lang, vooral als te zijner tijd het gas als
exportgebruik afvalt.
Raadslid Rienstra wees op het econo
mische verband dat bestaat tussen land
bouwproduktie en aanverwante bedrij
ven op Texel. „Voor het teruglopen
van die andere bedrijvigheid is geen
schaderegeling".
Oneerlijke CRM-concurrentie
De bedenkingen tegen de aankopen
door CRM van landbouwgrond werden
door de spreker gedeeld. Hij adviseerde
dergelijke ontwikkelingen te bestrijden
door regels te stellen in het plan bui
tengebied. Een der aanwezigen stelde
dat CRM oneerlijke concurrentie pleegt
door zoveel voor de grond te bieden dat
andere agrariërs die er eventueel inte
resse voor hebben geen kans hebben. Ir.
Kuipéri stelde dat als de geboden bedra
gen werkelijk buiten verhouding zijn er
alle reden is om in Den Haag aan de bel
te trekken.
Opslag oud papier opgeheven
Volgende week begint de firma Drij
ver met het slopen van de paardestal
aan de Hollewal, in verband met de op
handen zijnde bouw van het verpleeg
huis. Dat betekent dat de opslag van oud
papier van de Jeroengroep die hier was
gevestigd, wordt opgeheven. Op het pu
bliek wordt het dringende beroep ge
daan te stoppen met het hier bezorgen
van papier. Pas over enkele maanden
zal Jeroen de nieuwe opslagplaats in
„De Zwalkersburcht" gereed kunnen
hebben. Hier komt ook de papierpers die
zolang elders wordt opgeslagen. Intus
sen gaat Jeroen wel door met het ver
zamelen van oud papier maar dat ge
beurt door de jongens zelf, door huis-
aan-huis bezoek.
Binnenkort zal worden beslist over
de oprichting van een Christen Demo
cratisch Appel Texel. De kiesverenigin
gen van de ARP, KVP en CHU zullen
een uitspraak moeten doen op basis van
ontwerpstatuten voor het samenwer
kingsverband.
Momenteel is reeds sprake van samen
werking tussen de betrokken fracties.
Zij treden in de gemeenteraad als Sa
menwerkende Christelijke Fracties op
en houden samen hun vergaderingen.
Ze zijn echter gescheiden de verkiezin
gen ingegaan en het zou tegenover de le
den dan ook niet juist zijn zonder hun
inspraak tot „fusie" te besluiten.
Interimbestuur
Er is nu een interimbestuur gevormd
dat tot taak heeft de resultaten van het
overleg in de jaarvergaderingen van de
In het RSG-gebouw aan de Elemert
wordt woensdag (morgen) een uitgebrei
de voorlichtingsavond gehouden voor
leerlingen van de laatste klassen van
Havo en Atheneum en hun ouders over
beroeps- en studiemogelijkheden. De
avond begint om 19.15 uur. Mr. v. d.
Sluis geeft voor Atheneum-leerlingen
voorlichting over de Vrije Universiteit
in Amsterdam, drs. Van Oort voor Athe
neum B-leerlingen over de Technische
Hogeschool in Delft en drs. Versteeg
voor leerlingen met Havo of Atheneum
B-pakket over de HTS in Alkmaar Ver
der zijn uitgenodigd: de heer Meyer van
de pedagogische academie in Den Hel
der (voor alle Havo en Atheneum-pak
ketten), drs. Bartels (PTT, Den Haag) als
deskundige uit het bedrijfsleven, de heer
Böckering van de school voor de jour
nalistiek in Utrecht (voor alle pakket
ten, een vertegenwoordiger van de ho
gere beroepsopleiding voor verpleeg
kundigen in Amsterdam (alle pakketten
met liefst scheikunde en biologie) en een
voorlichter van de Vrije Universiteit die
iets zal vertellen over de lerarenoplei
ding nieuwe stijl (alle pakketten).
In de Hervormde kerk in De Cocks
dorp wordt vrijdagavond een dia-voor-
stelling gegeven over Eierland en De
Cocksdorp van vroeger. De dia's zijn
gemaakt van kaarten en oude foto's en
geven een beeld van het oude leven in
dorp en polder. Mensen die foto's be
schikbaar hebben gesteld hebben vrij
toegang tot deze vertoning; van de an
deren zal een kleine toegangsprijs wor
den gevraagd ter bestrijding van de kos
ten en ten bate van de bejaardenheis.
De avond wordt georganiseerd door de
commissie bejaardenreis.
Woensdag 25 februari (en niet zoals
in de bedoeling lag donderdag 19 fe
bruari) verzorgen leden van de boeken
club voor de Bond van Plattelandsvrou
wen afdeling Texel een avond in de
LTS-kantine over het leven en de wer
ken van de 17e eeuwse biologe en schil
deres Marien Sibylle Merian. Aanvang
20.00 uur.
In hotel „De Lindeboom-Texel" wordt
volgende week dinsdag om 10 00 uur een
koffieochtend gehouden. De dames Rood
en Joustra zullen een praatje houden
over bejaarden- en gezinshulp.
Het ontbreekt ons Koninklijk Texels
Fanfarekorps-DEK niet aan moed. Men
is niet bang om met tradities te bre
ken, blijkens de totaal andere opzet
van het winterconcert van zaterdag
avond, voor het eerst onder leiding
van Hans Mulder. Na het gebruikelij
ke programma door orkest en jeugd
orkest volgde een „taptoe" van ruim
een half uur non stop muziek van de
meest gevarieerde aard. Ook het in
schakelen van tien zwarte majorettes
om luister bij te zetten aan een popu
laire hit door het jeugdorkest getuigt
van moedige experimenteerlust. He
laas was deze keer ook van overmoed
sprake want het fanfare had in het
programmadeel voor de pauze als een
der klapstukken Jacque Offenbachs
„Orpheus in de onderwereld" opgeno
men en dat was duidelijk te hoog ge
grepen.
Ook minder kritische luisteraars (die
wegens de bekendheid van dit stuk po
pulaire klassiek toch precies weten hoe
hetmoet klinken!) hoorden nogal wat
fouten.
Blijkens het openingswoord van voor
zitter P J. Koorn was het fanfare zich
van de zwaarte van het programma be
wust. Vooral de jeugdleden die de hele
uitvoering meebliezen moesten een forse
prestatie leveren.
Zowel bij het samenspel als het solo-
werk kwam naar voren dat de zwakte
van het fanfare vooral in de technisch
onvoldoende bugelsectie zit. Aanvulling
hiervan met talentvolle krachten of nog
meer studie is noodzakelijk om ook
voor de toekomst wat veiliger te zitten
Overigens zit het wel snor met het fan
fare- de trompetten en trombones waren
goed en de bassectie zelf uitstekend.
Trots mag het fanfare ook zijn op mu
zikanten als Frans Zegel (sopraan-sax)
die zaterdagavond met zijn solo in „Or
pheus" tot zeer eenzame hoogte steeg en
daarmee helaas voor een pijnlijk con
trast zorgde.
Het concert werd geopend met „The
Gladiators Ferewell" van Blankenburg
die redelijk goed werd gebracht. Heel
goed was de Oosterse Suite van Gerard
Boedijn dat van dirigent Mulder een
dichterlijk gebrachte mondelinge toe
lichting kreeg. Het publiek herkende
daardoor de aangekondigde stemmingen
van de diverse passages wat het mu
ziekgenot vergrootte. Het zou echter nog
beter zijn als de toelichting in zijn ge
heel vooraf werd gegeven en niet tus
sen de verschillende delen afzonderlijk.
Dat continuïteit blijft dan gehandhaafd
en het al te sterke karakter van een
muziekles wordt ermee voorkomen.
De Suite Montagnarde van Moeren
hout kwam goed tot zijn recht. Ook hier
diverse stemmingen die door de pittig
dirigerende Hans Mulder juist werden
geïnterpreteerd. De kwaliteiten van de
bassectie (waarop Mulder terecht zei,
trots te zijn) kwamen naar voren in
Them Basses van Huffine.
Jeugdorkest
Het jeugdorkest onder leiding van de
heer Klaas Modder nam maar liefst zes
nummers van het programma voor zijn
rekening, wat ons voor de jongelui een
nogal zware belasting leek. Uiteraard
prentendeert het jeugdorkest geen top
kwaliteit te brengen, het is meer een de
monstratie van veelzijdigheid en ent
housiasme. Het populaire Pappa Joe
werd begeleid door een show van tien
als zwarte Pieten uitgevoerde meisjes.
Idee en uitvoering waren van de dames
Uitgeest en v. d. Vis-Smit.
De „taptoe" na afloop was een afwis
selende non stop muziekshow, waaraan
niet aleen orkest en jeugdorkest mee
werkten maar ook de tamboers en het
koperensemble van de muziekschool.
Bekende en onbekende nummers wissl-
den elkaar af, aan elkaar getrommeld
en gespeeld door respectievelijk de tam
boers (die daarvoor een eenvoudig mars
je hadden uitgezocht en de koperblazers.
Het was met recht voor elck wat wils:
„Wilt heden nu treden" maar ook: „Oh
when the Saints". Hoewel sommige
luisteraars wellicht moeite hebben ge
had met het verwerken van de toch wel
scherpe overgangen is het idee zeker
voor herhaling vatbaar. Dat het publiek
meer dan tevreden was bleek uit een
staande ovatie.
Voor
gehoorapparatenservice
ELECTROHUIS
betrokken partijen te brengen en verder
uit te werken. Men wil ijveren voor één
gezamenlijke lijst bij eerstvolgende ge
meenteraadsverkiezingen. Het voorlopi
ge bestuur wordt gevormd door de he
ren C. W Hin (voorzitter), S. Bremer
(secretaris), J. Daalder, J. Pranger, G
Westerlaken en J. Driehuis.
Zoals bekend komt het CDA landelijk
nog niet van de grond wegens bepaalde
verschillen van opvatting. „Dit bepaalt
ook enigermate de ontwikkeling op
Texel", aldus het interimbestuur.
Desgevraagd vernamen we ter toelich
ting van dit laatste van interim-be
stuurslid J. Daalder dat de landelijke
situatie waarin de CHU als oppositie
partij tegenover de regeringspartijen
AR en KVP staat de situatie op Texel
totaal niet beïnvloedt. Alleen overwe
gingen van meer principiële aard zou
den dat kunnen doen.