Ziekenhuis Tabaka is klaar
I
Expositie originele
werken C. Jetses
Droogte teistert Texel
Opreis?
y
Wordt 1976 een „rampjaar"?
f LAND
r BOUW
/paarbank
Mede dankzij hulp van Texel
Verlichting; op
Nikadel-terrein
Tweede blad Texelse Courant dinsdag 20 juli 1976
Het ziekenhuis in Tabaka gezien vanuit de lucht
De operatiekamer
Bij Tabaka in Kenia is een prachtig ziekenhuis gebouwd, eigendom van het
bisdom Kisii. Het is tot zegen voor de wijde omgeving waar 't tot dusver met de
medische voorzieningen slecht was gesteld. Het ziekenhuis is tot stand gekomen,
mede dank zij de aktie die pater Kees Witte enkele jaren geleden via de Texelse
Courant voerde. Het beroep op de offervaardigheid van de Texelaars was niet
vergeefs. Op de speciale rekening bij de Rabo-bank kwam méér binnen dan hij
had durven hopen. Van dit geld bleef geen cent aan de strijkstok hangen: De op
brengst werd persoonlijk aan pater Witte in Kenia overhandigd en ter plaatse
controleerbaar door .eigen" mensen besteed aan dit zeer tastbare project.
Feestvreugde was er onlangs op de kraam-
afdeling van het nieuwe ziekenhuis toen daar
een drieling werd geboren. Als er geen zie
kenhuis was geweest zouden de kinderen
waarschijnlijk niet in leven zijn gebleven.
Onlangs kwam pater Witte voor een
vakantie van enkele maanden naar
Texel. Hij liet ons wat foto's zien die
een indruk geven van het juist gereed
gekomen en volledig ingerichte zieken
huis. Tevens incasseerde hij het geld dat
op de Rabo-bank werd gestort nadat de
aktie feitelijk al was afgesloten. Pater
Witte was erg blij met dit financiële
extraatje; het kan in het ziekenhuis
goed worden besteed aan allerlei zaken
waarvan de noodzaak in de praktijk is
gebleken.
Op dit moment draait het ziekenhuis
nog niet op volle toeren. Dat zal wel het
geval zijn als het personeelsbestand
binnen enkele maanden op het vereiste
peil is gebracht. Het ziekenhuis heeft
als nevendoel werkgelegenheid te ver
schaffen aan inlandse verpleegsters en
verpleeghulpen, een belangrijk onder
deel van het ontwikkelingswerk aldaar
Pater Kees Witte: „Het is een prachtig
project geworden. Ik wil graag van de
gelegenheid gebruik maken om dank te
brengen aan de Texelaars voor het be
langrijkste aandeel dat zij geleverd heb
ben".
DE KOOG Op het parkeerterrein
van de Nikadel in De Koog is men doen
de met de aanleg van verlichting. Er ko
men twaalf hoge masten voorzien van
„kraaiennesten", grote bundels lampen
met grote lichtopbrengst.
Het is een hele verbetering want er
stonden tot dusver slechts twee kleine
lichtmasten op het terrein. De duister
nis was een der oorzaken dat automobi
listen hun wagen niet graag op dit ter
rein achterlieten. De kans op braak,
diefstal of vernieling was vrij groot. De
lichtinstallatie wordt aangelegd door de
firma Pilkes in opdracht van de ge
meente. Dezelfde onderneming heeft het
onderhoud van het gehele Texelse
straatverlichting in handen.
Volgens het oorspronkelijke plan had
de verlichting op het parkeerterrein in
De Koog al met Pinksteren moeten
branden, maar door lange levertijden
van het benodigde materiaal is het pas
deze week zover.
ap»a
,,Een bijzonder boeiend en origineel geheel". Dit was een opmerking die
we konden horen van een bezoeker van de tentoonstelling die momenteel te
zien is achter in de winkel van de fa. Langeveld De Rooij te Den Burg. De
expositie geeft een uitgebreid beeld van het werk van de tekenaar Cornelis
Jetses.
Jetses is de man geweest die de tekeningen voor de beroemde leesplankjes
ontwierp. (Aap, noot, Mies). Hij maakte de tekeningen bij de boekjes van Ot en
Sien en ook de bekende platen die vroeger op de wanden van een schoollokaal
niet mochten ontbreken. Een van de bekendste voorbeelden is wel een school
plaat waarop het gehele leesplankje terug te vinden is.
De te bezichtigen werken zijn 48 originele tekeningen en aquarellen van deze
kunstenaar. De beheerder van de tentoonstelling vertelde dat het een bijzondere
eer is geweest dat Texel is uitgekozen om deze werken aan het publiek te kun
nen tonen. ,,De belangstelling is nu al overweldigend".
De expositie is op Texel tot 24 juli. De toegang is gratis.
I
Toen ik een paar dagen geleden kort
achter elkaar een aantal Texelse boeren
sprak was het onderwerp van het ge
sprek uiteraard de „droogte". Afhanke
lijk van het feit of de gesprekspartner
een meer pessimistische of optimistische
nslag heeft, varieerden de conclusies
pan: „1976 wordt een rampjaar" tot „Als
er binnen niet al te lange tijd voldoende
ivater komt, kunnen in augustus en sep
tember de ruwvoedervoorraden nog
'link worden aangevuld". Daar onder
tekende over het algemeen de neiging
ïeeft om de zaken eerder van de don-
cerc dan de lichte kant te bekijken,
oelde ik me meer door de eerste conclu
de dan door de laatste aangesproken.
In ieder geval moeten we concluderen,
lat op dit moment (14 juli) de vooruit
lichten bijzonder triest zijn.
Weliswaar vertellen de weersoverzich-
en ons van buien, die elders gevallen
ijn en in de komende dagen „hier en
zullen vallen, maar we weten uit
•rvaring, dat de kans, dat ons eiland tot
lat „hier en daar" zal behoren niet zo
;root is. Bovendien is iedereen er van
vertuigd, dat met één of enkele buien
nood" niet voorbij is. Om de geheel
ërdorde weiden weer groen te maken
ijn wat men wel noemt een paar slor-
ige weken nodig.
:h-
hte
Geen uitzondering
Het is in het verleden nog al eens
oorgekomen, dat er in bijna heel ons
ind geen plekje te vinden was, waar de
roogte zo had toegeslagen dan op ons
land. Afgaande op de berichten, die
is dagenlang via de nieuwsmedia be
iken moeten we concluderen, dat daar-
an op dit moment geen sprake is. We
fchoeven ons daarbij zelfs niet eens tot
is eigen land te beperken. Uit geheel
^est-Europa komen berichten over gro-
schade als gevolg van de droogte.
Intussen staat het wel vast, dat er op
et zo'n grote afstand van ons eiland
'aatsen zijn, waar de toestand lang niet
catastrofaal is als op Texel Rijdend
>or de kop van Noordholland zie je op
verse plaatsen de koeien nog in groene
eiden lopen en op de betere gronden in
nieuwe IJsselmeerpolders staan de
ikerbouwgewassen er goed voor. In
!t eerste geval dank zij de mogelijkheid
m beregening, in het tweede geval
'or de veel grotere watervoorraad, die
goede gronden kunnen vasthouden.
In die omstandigheden is het niet on-
grijpelijk, dat ik vorige week uit de
Hid van een 100% agrariër de wat
range opmerking hoorde: „Ze moesten
'n heel Texel een landschapspark ma
il". Ik had toen juist een fietstocht
door de ernstig verdroogde polder Eier-
land achter de rug en voor mezelf de
conclusie getrokken, dat namen op boer
derijen en woonhuizen als „Vruchtbaar-
oord", „Weilust" en „Poldervreugd" in
zo'n tijd een bespotting lijken te zijn.
Inventarisatie
Zonder de gevolgen van de droogte
voor de akkerbouwers te willen weg
schuiven meen ik toch wel te mogen
zeggen, dat op dit ogenblik de veehou
ders de droogteschade meer „aan den
lijve" ondervinden dan hun collega's in
de akkerbouw. Oudere boeren, die ge
neigd zijn om de ontwikkelingen in de
rundveesector kritisch te bekijken ma
ken de wat cynische opmerkingen, dat
nu weer eens duidelijk blijkt, dat het
onverantwoord is om aantallen melk
koeien te houden zo als thans op diverse
bedrijven. „Dat kan niet op Texel". Een
feit is het, dat de melkveehouders dik in
de zorgen zitten.
Naast de zorgen van dit moment zijn
er die voor de komende winterperiode.
Daaraan denkend ben ik inderdaad ge
neigd te gaan spreken van een „ramp
jaar". De voorraden kuilgras en hooi zijn
op de meeste bedrijven nog minimaal,
terwijl een aantal veehouders al genood
zaakt is deze voorraden nu al aan te
spreken.
In een aantal gevallen is men een
maand geleden al overgegaan tot het
aankopen van hooi. De prijs, die men
toen moest geven was al hoog, maar in
vergelijking met de prijzen, die nu wor
den gevraagd „schappelijk" te noemen.
Men hoort nu prijzen noemen voor goed
hooi van meer dan ƒ400,per ton, ter
wijl voor graszaadhooi prijzen worden
betaald van meer dan ƒ200,per ton.
Enkele jaren geleden kreeg het laatst
genoemde materiaal voor een groot deel
de bestemming van „dek" voor de was-
peenteelt.
Hoewel de zorgen van de melkveehou
der mogelijk wat groter zijn dan van be
drijven, die meer gericht zijn op de scha
penteelt moeten we ook hier de moei
lijkheden niet onderschatten. Telkens
hoor je verwonderde uitroepen hoe de
dieren op weiden, waar voor het oog
geen gras meer is te vinden het leven
weten te houden. Van enkele kanten
hoorden we berichten, dat schapen, die
op dergelijke kale weiden de kost moe
ten proberen te vinden teveel zand naar
binnen krijgen.
Naast de zorgen voor voldoende gras
is het feit, dat de prijs van de lamme
ren door de uitzonderlijke omstandig
heden flink is gedaald.
De toestand op de
akkerbouwbedrijven
Hoewel ik hiervoor de opmerking
maakte, dat de veehouders op dit mo
ment de gevolgen van de droogte wat
duidelijker voelen moeten we toch van
een zeer zorgelijke toestand op de akker
bouwbedrijven spreken. Er zijn voor
een groot gedeelte van ons eiland geen
gewassen, die niet minder of meer van
droogte hebben te lijden. Voor enkele
van die gewassen kan ook een spoedige
verandering van het weer geen uitkomst
meer brengen. Dit is met name het ge
val voor de granen.
Ir. Lardinois gaf dezer dagen als z'n
mening, dat de opbrengsten van de gra
nen in de EEG wel zo'n 15% beneden
het normale zullen liggen.
We zijn er van overtuigd, dat dit per
centage in een groot aantal gevallen op
ons eiland veel hoger zal liggen. Het is
mogelijk dat in enkele gevallen met een
halve opbrengst genoegen zal moeten
worden genomen. In een heel enkel ge
val zal de graanoogst zelfs achterwege
blijven, omdat men vroegtijdig is over
gegaan tot het maaien van het graan
voor veevoer. Het feit dat dit in het
verleden nooit voorkwam zal eerder een
gevolg zijn van de uitbreiding van de
melkveestapel dan van de ook nu weer
gehoorde opmerkingen, dat een droogte
als we nu beleven nooit eerder is voor
gekomen.
Het staat wel vast, dat ook voor een
groot gedeelte van de aardappelen regen
op korte termijn geen uitkomst meer
kan geven. In ieder geval geldt dit voor
de aardappelen, die voor de bestemming
pootgoed worden verbouwd, omdat men
al zeer binnenkort tot het doodspuiten
van deze gewassen moet overgaan. Maar
ook voor een goed deel van de voor con
sumptie verbouwde aardappelen geldt,
dat gerekend moet worden met een op
brengst, die belangrijk beneden „nor
maal" zal liggen. Het zit er dit in, dat we
ook het komende seizoen zullen moeten
rekenen op hoge aardappelprijzen
Suikerbieten maken nog kans
Al aan het begin van het groeiseizoen
stond vast, dat in veel gevallen rekening
moest worden gehouden met een op
brengst, die niet maximaal zou zijn. De
opkomst heeft in veel gevallen te wen
sen overgelaten, waardoor er een groot
aantal „holle" percelen is. Het planten-
aantal is daar te klein om tot een hoge
opbrengst te komen.
Voldoende regen binnen enkele dagen
kan bij dit gewas nog heel wat goed ma
ken. We hebben in het verleden meer
malen gezien, dat percelen bieten, die
een flink aantal dagen „geslapen" had
den na regen weer „wakker" werden,
waardoor de gevolgen van de droogte
helemaal verdwenen.
Op diverse plaatsen in de polders is te
zien, dat vooral voor het gewas bieten
de diepgrondbewerkingen van de laat
ste jaren een uitstekend resultaat geven.
Percelen, waar het gewas op grond van
vroegere ervaringen op dit moment ge
heel verdroogd zou moeten zijn, verto
nen nu nog weinig schade. Ook dit jaar
is weer duidelijk te zien, dat de diepe
bewerking voor gewassen als bieten en
granen beter resultaat geeft dan voor
een gewas als aardappelen en voor gras
land
Na de ervaringen van dit jaar staat
het wel vast, dat de animo voor de diep-
grondbewerking voorlopig wel zal blij
ven en mogelijk zelfs zal gaan groeien.
Komt er verandering?
Nu ik een slot aan dit artikeltje ga
maken is ons straatje nat door een re
genbui. Zullen de voorspelde buien
Texel toch aandoen?
De laatste weken bleek me, dat de te
genstelling tussen de wensen van de
agrariërs en de toeristen, die ons eiland
bezoeken niet algemeen is. Eén van de
ze toeristen zei onder de indruk van de
troosteloze aanblik van de Texelse wei
den bij het begin van haar 14-daagse
vakantie: „Het mag van mij gerust een
week van deze vakantie regenen, want
dit is niet om aan te zien".
Tot slot dit verhaal:
De meeste Texelaars herinneren zich
zeker de droge zomer van 1959. Midden
in deze droogtetijd ontspon zich tussen
een Texelse boerin en de winkelier, die
z'n wekelijkse ronde maakte een pessi
mistisch gesprek over de ernstige droog
te. In dat gesprek kwam het er als een
zucht bij de boerin uit „Ging het toch
maar eens regenen!"
Nadat de winkelier vertrokken was
zei een zoon van een jaar of tien, die ge
tuige was geweest van het gesprek tus
sen z'n moeder en de winkelier: „Moe
der, het gaat vast niet regenen". Eerst
schonk moeder geen aandacht aan de
bewering van haar jongen, maar toen
deze dit enkele malen herhaalde, vroeg
ze: „Waarom dan niet?" En toen kwam
het. „Moeder", zei de jongen, „er zijn op
het ogenblik zoveel badgasten op Texel
en die bidden allemaal om mooi weer.
Daar kunnen we vast niet tegen op, want
de meeste stemmen zullen wel gelden".
Uit het voorgaande blijkt, dat de
boeren in ieder geval één medestander
hebben.
C. van Groningen
Service-in-reiszaken:
buitenlands geld, reischeques,
reiaverzekeringen en een kluisloket
voor uw kostbaarheden.
u>a/t oaderland -
spaarspecialisten sinds 1817
