PROBLEMEN VOOR
LA TE HOOIOOGST
Het laatste houvast
KRUISWOORDPUZZEL
LAND
BOUW
Jeugdbouwprojekten
Dijna volgeboekt
Uit de lucht gegrepen
Gunstige groeiomstandigheden akkerbouw
„WAT IK ZEGGEN WOU."
Geslaagd
Geslaagden
beroepsonderwijs
T rekkerrijbewijs
De grandioze opruiming van
MARTIN TROMP
DUURT NOG STEEDS VOORT!
FEUILLETON
PAGINA 4
TEXELSE COURANT
DINSDAG 4 JUL1197
Als gevolg van de vooral de laatste
weken veelal gestaag vallende regen
buien vertonen de meetste gewassen
tot dusver geen sporen van droogte.
Anders is het of lijkt het te worden met
de resultaten van de late hooioogst. Het
te winnen produkt loopt in dit geval dan
ook snel in kwakiteit achteruit.
Voor het merendeel van de gewassen
kwam de regen van de laatste weken
juist op tijd om de droogteverschijnselen
in de gewassen te voorkomen. Mede
door het donkere en sombere weer
hebben vooral de akkerbouwgewassen
een extra zware loof- casu quo bladont
wikkeling gekregen. De stand van deze
gewassen is dan ook extra zwaar. Zo
valt er zelfs in enkele gewassen legering
waar te nemen, wat de laatste jaren op
Texel eigenlijk niet meer voorgekomen
is.
Grasland
In verband met de regen loopt vooral
de winning van hooi gevaar. Er is echter
over het algemeen reeds volop voor-
droogkuilgras gewonnen en verwacht
mag worden dat dit van goede kwaliteit
zal zijn. Ook dit jaar bleek dat vlot
werken in gemaaide percelen gras van
groot belang is. Door dit kuilgras direkt
na het maaien te schudden ontstaat er
een snelle gelijkmatige droging. Bij deze
wijze van werken zijn de percelen weer
snel geschikt om afgeweid te worden.
Ook nu weer blijkt dat lang niet iedere
veehouder er van overtuigd is dat alleen
met voordroogkuilgras een hoge pro-
duktie voor de winterperiode te behalen
is. Voor deze bedrijven blijft een hoe
veelheid hooi noodzakelijk. Uiteraard
heeft goed gewonnen hooi bepaalde
voordelen als het een keer in de berg zit
maar toch zijn er enkele nadelen aan
verbonden.
Ten eerste treedt er schade op door
het te lang op het land laten staan van
het in te schuren produkt. Het (o.a.
financiële) verlies hiervan zal duidelijk
zijn.
Voordroogkuilgras heeft meestal een
hogere voedingwaarde per kg produkt
dan hooi. Ook is de hergroei van het
etgroen op deze hooipercelen meestal
trager.
Afdekken kuilhopen
Evenals in andere delen van ons land
zijn op Texel veehouders die hun kuilen
met alleen plastic afdekken. Dit gebeurt
dan met één of meerdere lagen plastic
veelal vastgelegd met oude autobanden
of plasticstrips. Deze manier van afdek
ken geeft vele risico's gedurende de
bewaring totdat het voordroogkuilgras
naar het vee vervoerd wordt. Direkt
onder het plastic en de bovenste laag
van het kuilgras wordt het in de meeste
gevallen nat. Er vormt zich een smerige
laag en in erge droge zomers is het wel
eens gebeurd dat het kuilgras volledig
verbroeide. Dit doet zich voor wanneer
zuurstof via de grond onder het plastic
door in het kuilgras kan komen. Ook een
natte laag bovenop het kuilgras geeft
reeds aan dat er tijdens de bewaarperio
de broei heeft plaatsgevonden met
daardoor ontstane vochtverplaatsing. In
deze natte laag kunnen ook gemakkelijk
boterzuursporen tot ontwikkeling ko
men wat nadelig voor de zuivelbereiding
(op Texel voor de kaasbereiding) is,
indien het kuilgras aan het melkvee
wordt gegeven. Het advies is en blijft
dat voor een goede afdekking naast
plastic plm. 20 cm grond noodzakelijk is
om verliezen te vermijden. Voor de
Texelse bedrijven is bijv. zand geen
probleem omdat het volop aanwezig is.
Graslandverzorging
Regelmatig stikstof blijvenstrooien is
voor een optimale groei van groot
belang. Zelfs kan een mengmeststof
(waarin naast stikstof, kali en fosfaat zit)
zijn nut op de lichtere gronden bewijzen.
Niet iedere veehouder heeft behoefte
aan een goede ghrasmat. Dit is duidelijk
te zien als we zo eens een dag over
Texel rijden. We zien percelen, die land
bouwkundig gezien, in een optimale
konditie verkeren om hoge produktie te
geven terwijl andere percelen grasland
alleen matige en slechte grassoorten
bevatten. De produktie van deze gras
landpercelen is en blijft laag zolang er
geen ander grasmengsel wordt inge
zaaid.
Op meerdere graslandpercelen zijn
stekels (akkerdistels) waar te nemen.
Deze soms wel erg welig tierende vorm
van onkruid is met een regelmatig
terugkerende bestrijdingsmethode ge
makkelijk weg te krijgen.
Andere weidegronden vertonen (hoe
mooi ook) zeer veel madeliefjes en
boterbloemen maar geven hiermee dui
delijk aan dat er iets mis is met de
ontwatering en dat er ook een tekort
aan meststoffen aanwezig is. Ook deze
percelen kunnen dus op een goedkope
en adequate manier een hogere en
betere grasopbrengst krijgen.
Zachte dravik (wilde haver) is ook
nogal eens waar te nemen. Dit produkt
(waar we het al eens eerder uitgebreid
over hebben gehad) is alleen te bestrij
den door het snel te maaien omdat het
niet in aar mag komen en er dan een
dichte grasmat ontstaat. Deze percelen
moeten niet, of erg vroeg gehooid
worden. Vroeg betekent in dit geval dus
voordat het gewas in aar staat.
Een open en holle zode geeft deze
eenjarige zachte dravik alle mogelijkhe
den. Het grootste nadeel ervan is de
tamelijk lage kwaliteit die de melkkoeien
en schapen die het vreten tamelijk vlug
in hun produktie laten blijken.
Opnieuw inzaaien zal voor meerdere
graslandpercelen de enige oplossing zijn
om van deze zachte dravik af te komen
en de produktie maar ook de kwaliteit
aanzienlijk te verhogen.
Akkerbouw
De granen staan er over het algemeen
zeer goed voor. De meeste gewassen
zijn zwaar en zullen dan ook veel stro
leveren. Wel komt er in de zomergerst
een ernstige aantasting van meeldauw
voor waardoor (als geen bestrijding
plaatsvond) de bladeren, die voor de
produktie zorgen, te snel afsterven. De
korrel blijft dan meestal te klein en het
totale gewicht per ha zal dan tegenval
len. Voor het graszaad geldt ongeveer
hetzelfde als voor de granen. We zien
zware gewassen met meeldauw aantas
tingen.
De aardappelen hebben een trage
beginontwikkeling gehad. Door de lage
temperaturen van de grond kwamen ze
nogal traag boven de grond. Mede door
het donkere en vochtige weer was er
een vrij zware loofontwikkeling wat bij
warmer en zonniger weer tot hoge
produkties kan leiden. Er moet dan wel
voldoende vocht aanwezig blijven. Er
mag dan recenteljk wel 25 mm water
gevallen zijn maar een volgewas aardap
pelen is in staat om 4 6 mm water per
dag te verbruiken waardoor een zware
loofontwikkeling ook zijn nadelen bij
sterk drogend weer heeft. Bij de selectie
van de pootaardappelen is vrij veel werk
te doen waarbij de aardappelen met
een lichte bontaantasting vrij vaak voor
komt. Voor aardappelziektegevoelige
rassen kan een bespuiting dit jaar op z'n
plaats zijn.
De suikerbieten hebben dit jaar weinig
problemen gegeven. De opkomst was
goed en de onkruidbestrijding is overal
praktisch naar wens verlopen. Wel zijn
er steeds meer percelen waarin door
vrijlevende aaltjes en het bietencyste
aaltjes schade ontstaat. Voor deze
gronden blijft weinig anders over dan ze
een keer te ontsmetten. Na de ontsmet
ting is de grond weer „schoon" en het
volgende gewas kan dan weer onge
stoord groeien. Om geen hinder van
opslag suikerbieten en/of wilde bieten
te krijgen is het nodig dat de vroege
schieters in de percelen omgehakt wor
den.
Voor mais is het nog te koud zodat de
groei dan ook erg traag is.
Om tot een goede oogst met goede
opbrengsten te komen is het voor de
akkerbouwgewassen van groot belang
dat er nog een periode met zon en zo nu
en dan een regenbui komt. De stand van
de gewassen is wel goed maar dit is
geen bewijs dat de opbrengsten zo bij
de oogst optimaal zullen zijn.
J. Koolhof
em VLM VAN LEZtftS- GUTEN VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE REDUtTf
Zowel het op 13 tot 19 augustus voor
de eerste maal te houden jeuad-Bouw-
kamp als de inmiddels traditioneel
geworden Bouwdorp-weken zijn vrijwel
volgeboekt. Wat betreft het Bouw-
kampproject waarvoor in totaal 50
plaatsen beschikbaar zijn, kunnen nog
6 kinderen ingeschreven worden. De
leeftijdsgrenzen liggen hier vanaf de
leerlingen van de zesde klas van de
basisschool tot en met leerlingen van
het voortgezet onderwijs tot en met 13
jaar.
De derde week van het bouwdorp (7
t/m 11 aug.) biedt nog plaats aan vier
kinderen. Beide voorafgaande weken
zijn ruim volgeboekt. Er is iedere week
plaats voor 100 deelnemers(sters).
Men kan zich voor deze projecten aan
melden bij de afd. Cultureel Werk in
het Raadhuis, tel. (02220) 3041.
Naar aanleiding van de ingezonden
brief van de heer J. Dros in de Texelse
Courant van vrijdag 30 juni over de
kraakaktie van het Maartenhuis, het
volgende: De ontruimingsaktie van het
Maartenhuis is gebeurd zonder voorken
nis van de Recre-aktief leiding. Pas
tijdens de aktie werd deze hiervan op de
hoogte gebracht.
De bewering dat de auto van de pro
jectleider van Recre-aktief eerder op de
avond op het terrein zou zijn gesigna
leerd, is volkomen uit de lucht gegre
pen. Wij nemen aan dat de heer Dros
zich in deze verkeerd heeft laten infor
meren en beschouwen de zaak verder
als afgedaan.
Namens de leiding van Recre-aktief,
Piet Keijzer, Den Burg
Donderdagavond 29 juni, werden
door Beroepsonderwijs Texel in de
kantine van de technische school, in het
bijzijn van de ouders der leerlingen, de
leerkrachten en enige bestuursleden, de
navolgende diploma's uitgereikt.
Afdeling landbouwonderwijs
Het C-diploma behaalde A. L. van
Opstal.
Het B-diploma behaalden: H. M.
Bakker, A. G. C. Commandeur, T. N.
Hin, N. J. J. Keijser, A. de Ridder, J. C.
Witte en J. J. Bakker (met 1 vak op
C-niveau).
Het diploma machinaal melken be-
haalsen: J. J. Bakker en J. C. Witte.
Afdeling technisch onderwijs
Mechanische techniek:
Het C-diploma (overwegend theoreti
sche opleiding) behaalden: R. J. Alke-
ma, P. Bas, J. van den Berg, A. M. N.
Boogaard, M. Brouwer, P. C. Bruyn, S.
J. Dogger, J. N. Eelman, C. P. Koop
man, E. Seepma, N. J. Stoop, R. H.
Venneman en S. C. Witte. 4 leerlingen
zullen in augustus a.s. een herexamen
afleggen; 2 leerlingen werden afgewe
zen.
Het diploma B (overwegend prakti
sche opleiding) behaalden: M. F. Bak
ker, E. J. H. Boogaard, J. C. P. Bosma,
P. J. H. van Boven, C. J. Brouwer, A.
S. P. Commandeur, O. K. Druif, P.
Keijser, J. W. Koorn, J. de Ridder, J.
Tjepkema, E. Visser, H. J. Vlaming, C.
de Waard en J. F. Zijm. 4 leerlingen
werden afgewezen.
Bouwtechniek:
Het C-diploma (overwegend theoreti
sche opleiding) behaalden: A. Barhorst,
G. Brouwer, D. van Tatenhove en H. J.
van der Wal. 1 leerling zal in augustus
a.s. een herexamen afleggen.
Het B-diploma (overwegend prakti
sche opleiding) ontvingen: T. D. Bonne,
J. F. J. Hopman, C. van de Kerkhof, F.
Mosk, H. L. Ploeger en A. Zijm. 3
leerlingen werden afgewezen.
Aan de streekschool voor land- en
tuinbouw te Alkmaar slaagde Els Drijver
voor het diploma vakspecialist bloem-
sierkunst en tevens voor het midden
standsdiploma. Zij is werkzaam bij bloe
menhandel Vespertina in Den Burg.
Voor hetzelfde diploma slaagde José
van Haaster die werkzaam is bij Flower-
styling Schuiling.
Na de schoolvakanties zullen in
Schapen weer kursussen gegeven
worden om het trekkersbewijs te beha
len. leder die voor 1 november 16 jaai
wordt, kan zich uiterlijk 16 juli opgever
bij Nico Bakker, Beatrixlaan 17, Den
Burg, tel. (02220) 2154. Alleen
avonds.
fWIMMNWMNWMMMNWk
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIINIIIIIIIIIIIIIIIIIIimilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllM
Met o.a. jongenshorloges voor f39,—.
MINUIHUMIllllllMilIIIllIlllllMMIIMIMMNNNIUNIMIIIMUIMilMl
10 11
Horizontaal:
1. titel (afk.)
3. woordsoort
10. aanwijzend voornaamwoord
13. water in Urtecht
15. nihil
16. godsdienst (fk.)
18. lengtemaat (afk.)
19.kostbaar
21hoofddeksel
22. inwendig orgaan
24. vruchtennat
26. sportterm
28. kostbaar kleinood
30. de lezer heil (Lat. afk.)
31metaal
33.zeehond
35. deel
36. verlaagde toon
37. vogelprodukt
38. deel van het hoofd
40. klaar
41gezet
43. jongensnaam
44. volle uitrusting; ambtsgwaad
47. vlagzalm
48. bevestiging
49. lust
50. natuurkundeterm (afk.)
51. anno (afk.)
52. deel van een huis
54. militair (afk.)
55. voor
56. meisjesnaam
57. meisjesnaam
58. rivier in Italië
59. telwoord
60. vervallen woning
62. berg
64. haarloos
66. klienst deelbare deeltje
68. bovenste deel
70. namelijk (afk.)
71. Frans lidwoord
72. steek
73.tocht
75. vaartuig (afk.)
77. rivier in Siberië
79. deel v. e. Franse ontkenning
80. slingerplant
82. groet
84. Engelse titel
85. snuivend blazen
86. de onbekende (afk.)
Verticaal:
1erbarmen
2. mannelijk dier
4. voegwoord
5. deel van de mond
6. ouderloos kind
7. viseter
8. herkauwer
9. lekkernij
11. hetzelfde (afk.)
12. larve van een langpootmug
14. vogel
17. geleerd
20. soldatenkost
23. visbeen
25. onmeetbaar getal
27 woede
29. grond om een boerderij
32. nieuw (Lat.)
34. waardebriefje
36. maanstand (afk.)
39. genodigde
42. bestaat
43. rustig
44. nakomelingschap
45. N.V. (Duits)
46. plan
48. pers. vnw.
49. vis
51vlaktemaat
52. sluitmiddel
53. lantaarnplaatje
54. bosje haar
55. geneesmiddel
56. deel der wet (afk.)
59. gemeen
60. rijtuig
61.losse naad
63. huidopening
65. meisjesnaam
67. meisjesnaam
69. clown
74. geheel de uwe (afk.)
76. N.V. (Frans)
78. bouwkundig ingenieur (afk.)
80. soort onderwijs (afk.)
81deel v. e. Franse ontkenning
83. Verenigde Naties (afk.)
door Henk van Heeswijk.
5. Au fond kon het Freerk Ranzijn
weinig schelen. Als ze zo kinderachtig
willen zijn, moeten ze dat zelf weten. Te
zijner tijd krijgen we wel een nieuwe
dominee en we mogen aannemen, dat
het een jonge zal zijn. Die zijn wat
moderner, dus zal er wel het een en
ander veranderen. Dominee Pronk heeft
dan weer genoeg aan zijn eigen ge
meente.
Enkel Trijnie was er slecht over te
spreken. Bar slecht, want ze sprak er
tegen haar man schande van. „Heb je je
daarvoor vier jaren uitgesloofd? Wat
heeft dat diakenbaantje je gekost? En
wat heb je er voor terug gehad? Ze
moesten je dankbaar zijn en nu zetten ze
je aan de kant voor die schele
Kees
dikke vrouw van Kees Tromp. Die
welgedaan met haar kinderschaar rond
zich breeduit twee rijen voor haar zat.
Trots om zich heen kijkend, want nu
was héér man diaken. En kijk meer es,
hoe keurig hij er uit ziet in zijn nieuwe
zwarte pak. Dat toch veertig gulden
gekost had bij Takels op de Laat in
Alkmaar! Eerste kwaliteit laken. Zo
gekleed zit er niemand in de kerkeraads-
banken.O zol
Het is onchristelijk, wist Trijnie, maar
ik zou haar mijn haarspelden over dat
gemene gezicht willen halen Ik ben
gewoon jaloers, omdat mijn man dit
maal is gepasseerd. Enkel en alleen,
omdat wij maar twee kinderen hebben
en geen kritiek van wie ook hierover
wensen te aanvaarden.
„Ho, vrouw, hij is wettig gekozen; hij
had een meerderheid".
„Jawel, hoeveel? Om precies te zijn:
zes stemmen meer dan Breebaart. Dan
had ik nog liever hem in de bank
gezien". Zondags keek Trijnie naar de
En omdat de plagerijen door groten
en kleinen bleven aanhouden, waarvan
Trui Ranzijn en ook Freerk en Trijnie zelf
de dupe werden, besloot de man de
knoop door te hakken. „We zetten de
zaak te koop, meid, en als we 'm kwijt
kunnen voor een goeie prijs, gaan we
ergens aars wonen. Zijn we in één klap
van al dat gezanik af"
Trijnie vond het best. Daarom toog
Freerk naar Oudkarspel, waar zijn
ouders stil leefden, zette uiteen, waar
om hij het zat was en of de oudjes er
bezwaar tegen hadden, als hij de zaak
probeerde te verkopen. Daar was geen
bezwaar tegen. Er werden een paar
advertenties geplaatst, zowel in de Alk-
maarse Courant als in een vakblad.
Binnen drie maanden had Freerk een
koper: een jongeman uit Schagen, die
pas getrouwd was, over het benodigde
geld beschikte en vol lof was over de in
zijn ogen tamelijk moderne zaak. Geza
menlijk trok men naar Alkmaar, waar
alles bij de notaris werd beschreven.
Binnen een paar maanden zouden de
nieuwe eigenaars de zaak overnemen; in
die tijd moest het gezin Ranzijn een
ander onderkomen zien te vinden.
Freerk reed op een dag met paard en
wagen naar Alkmaar, stalde zijn paard in
de buurt van de Tienenwal, waar het
beginpunt was en reed er mee naar
Purmerend, want hij had in de krant
gelezen, dat er een aardig huisje aan de
Purmerweg te koop was. Hij bekeek het
en maakte een berekening. Er moest 't
een en ander aan verbouwd worden,
maar dat kon hij grotendeels wel zelf
verrichten. Het huisje was eigendom
van een boer en de knecht, die er in
gewoond had, was naar een oudeman
nenhuis gegaan, zodat het huisje leeg
kwam. Freerk en de boer werden het
na enig loven en bieden eens over de
koopprijs. De ex-kruidenier kocht en
passant ook nog een stukje er bij en ook
dit werd in de stad door een notaris
afgehandeld. Van het geld, dat Freerk
Ranzijn voor zijn zaak kreeg, betaalde hij
de boer en de rest zette hij in de stad op
een bank. Een mooi bedragje, dat
jaarlijks zijn rente zou opbrengen en
waarvan hij maar heel sporadisch wat
zou afnemen. Want hij had het al lang
bekeken: de grond was hier goed, dus
zou hij er van alles op kunnen verbou
wen.
Trui en Nelie waren respectievelijk
twaalf en tien jaar oud, toen ze van de
Langedijken verhuisden naar de rand
van de stad Purmerend. Freerk zelf was
toen nog geen vijftig, nog in de kracht
van zijn leven en vast besloten het wat
kalmer aan te doen. En tot zijn vrouw zei
hij; haar stevig omhelzend: „Laten ze in
de Langedijken maar denken wat ze
willen, meid, hier zitten we in een stad
en hier zullen ze wel zo verstandig zijn er
niet over te vallen, dat wij twee kinderen
hebben in plaats van een stuk of acht. In
elk geval ben ik goed blaid met je, want
je kenne nog best voor de dag kom-
me
HOOFDSTUK 2
In Purmerend werd het gezin Ranzijn,
voor wat de kerk en de school betreft,
terstond zonder meer geaccepteerd. Op
een zondagmorgen werd door dominee
Petersen van de kansel af bekend
gemaakt, dat met attestatie overgeko
men waren broeder Freerk Ranzijn en
zijn echtgenote Trijntje Ranzijn, geboren
Groot, alsmede hun beide gedoopte
kinderen Geertruida, twaalf jaren oud,
en Neeltje, tien jaar. „Wij heten ze
hartelijk welkom in onze gemeente erf
hopen, dat ze zich hier spoedig thuis
zullen voelen".
Amen, zei Trijnie in zichzelf, maar ze
voelde wel een kleur opkomen. Tenslot
te waren ze vreemden en in dit kleine
kerkje zal men dit wel meteen door
gehad hebben.
Freerk bracht maandags zijn beide
dochters persoonlijk naar de naast de
kerk liggende school, maakte kennis
met het hoofd en de beide juffen,
waarna de twee kinderen hun plaatsen
aangewezen kregen, in hetzelfde lokaal:
Trui in de zesde klas en Nelie in de
vierde, welke laatste door een juffrouw
werd geleid.
Tot haar stomme verbazing werd de
lelijke Trui Ranzijn even gemakkelijk in
de kring van de meisjes opgenomen als
haar twee jaar jongere zus, die echter
qua lengte bijna even groot was als Trui.
Dat beide kinderen scherpe kontrasten
waren, viel waarschijnlijk wel op, maar
er waren wel meer lelijke meisjes en
jongens op school, zodat men daar
nauwelijks aandacht aan besteedde.
Waarbij nog kwam, dat de drie leer
krachten hier over wat meer tact en de
nodige ervaring beschikten. Wat ten
goede kwam aan de argwanende Trui,
die uiteraard niet zulke orettige herinne
ringen had aan de achter haar liggende
Langedijker schooljaren. En met een
soort vooroordeel omtrent de geaard
heid der Purmerender kinderen naar
deze school was gegaan.
Na een paar weken begrepen Freerk
en Trijnie, dat ze een goede keus
hadden gedaan met hun komst naar dit
aardige, rustige stadje. Dat de fijnen hier
enigszins meewarig werden aangeke
ken, was voor beiden geen nieuws,
want dat was sinds mensenheugenis in
de Langedijken eveneens het geval. Een
zekere discriminatie bleef er immters
altiid? Dat had hij als kruidenier ook
gemerkt, want bepaalde grote tuinders,
behorende tot de Grote Kerk, waar eer
vrijzinnige predikant zondags één keei
preekte, wilden geen „fijne" grutter op
het erf hebben. Dan nog liever eer
geloofsgenoot van elders. Bovendier
was in Purmerend dit verschil var
belang: hij was stillevend en was dus
niet meer zo afhankelijk, omdat hij geer
zaak meer had. Er waren geen verplich
tingen meer, dus kon hij zich naai
hartelust uitleven op het stukje grond
dat hij vanaf de eerste dag bewerkte
Ja, dit was in feite zijn lust en zijn leven
wat tuinen, een varkentje om te mesten
een paar geiten voor de melk en verdei
een lapje grond om er alles op te verbou
wen. in de Langedijken had hij geen tijc
voor zulk werk. Daar eiste de zaak hert
helemaal op en had hij 's avonds geer
zin meer om nog een paar uur in de tuir
te werken. Dat schoot er helemaal bij in
Maar hier, op deze goeie grond zou hi
naar hartelust zijn liefhebberijen kunner
botvieren
(wordt vervolgd)
