Groen l[wartsjexeh in het harL> Burgemeester: 7% norm voor Texel onjuist SINT JAN WERD OFFICIEEL GEOPEND Bewoners Oost roerden zich: Volkstuintjes blijven, geen klinkerweg en mogelijkheid voor botenstalling Texelaars niet geestelijk belast tot 9 uur 's avonds geopend. een bezorger De winkels in Den Burg 93a JAARGANG NR. 9432. TEXELSE DINSDAG 27 NOVEMBER 1979 COURANT Redactie: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De Koog, telefoon (02228) 266 en (tijdelijk) Anneke Rijk, Keesomlaan 25, Den Burg, telefoon (02220) 3423. Voor advertenties, abonnementen etc. wende men zich tot de uitgever Langeveld De Rooy B.V., Postbus 11Den Burg, telefoon (02220) 2741 Verschijnt dinsdags en vrijdags. Postgiro 652. Abonnementsprijs Al 1,50 per kwartaal 70 cent incasso; los 50 cent. Bankrelaties: Amro Bank nr 46.99.17.636 Rabobank nr. 3625.01.742; NMB nr. 67.34.60.398. Het 'Nieuwe Sint Jan', het Rooms katholieke bejaardenthuis aan de Bea- trixlaan is vrijdag j.l. officieel geopend door burgemeester J. A. Engelvaart. Hij onthulde de fraaie houten naamletters, op de voorgevel van het gebouw. In augustus was het verzorgingstehuis al in gebruik genomen. Sint Jan voldoet aan de nieuwste voorschriften en is daarmee het meest moderne bejaardentheuis op het eiland. Voor direkteur W. van Heerwaarden en stichtingsvoorzitter G. Bakker genoeg redenen om er de hele vrijdag een feestdag van te maken. Om de traditie van het Rooms Katholieke rusthuis te bewaren werd 's morgens het gloed nieuwe gebouw door pastor P. Kolkman ingezegend, tijdens een plechtige H. Mis in de recreatie-zaal. De pastor kreeg hierbij assistentie van deken J. Willems uit Den Helder en pastor C. P. G. Per soon. Welkom Hierop aansluitend sprak voorzitter G. Bakker van het stichtingsbestuur van Sint Jan een hartelijk welkomswoord uit Bartels en Kalkman tot Van Agt: De heren J. Bartels en W. Kalk man, schrijvers van het nieuwe boek over de Texelse Russenoorlog heb ben minister Van Agt een brief ge schreven naar aanleding van de vra gen die de kamerleden Voogd en Van Thijn hebben gesteld. Zoals be kend pleitten de kamerleden voor het plaatsen van een kunstwerk op Texel als blijk van waardering voor de hulp die de Texelse bevolking in 1945 heeft gegeven aan de in op stand gekomen Georgiërs. De Texelaars zouden nog altijd psy chische last ondervinden van het feit dat dankbaarheid tot dusver niet is ge bleken en dat hen zelfs een pro-Russi sche gezindheid is verweten. Bartels en Kalkman zeggen dat zij gedurende het jarenlange onderzoek dat zij op Texel voor hun boek hebben verricht, nooit iets hebben gemerkt dat psychische belasting. Zij bieden de resultaten van hun onderzoekingen aan zodat de premier zelf een oordeel kan vormen over de gevoelens en gedach ten die op Texel leven met betrekking tot de opstand. Bartels en Kalkman betreuren het dat de kamervragen in middels zijn doorgegeven aan de minister van CRM (in verband met het kunstwerk dat in het geding is) in plaats van aan de minister van onder wijs. Want onder de zorg van laatstge noemde functionaris berust het Rijksinstituut voor oorlogsdocumenta tie. Bartels en Kalkman hebben inmid dels hun materiaal ook aangeboden aan dr. L. de Jong in de veronderstelling dat hij er gebruik van kan maken voor deel tien van zijn serie Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog, waarin in elk geval van de Russenoorlog op Texel melding zal worden gemaakt. Het boek dat Bartels en Kalkman schrijven (dat als werktitel 'Sondermel- dung Texel' draagt) zal in april of mei a.s. verschijnen. voor alle genodigden. De heer P. Arensman bood namens de ziekenom roep de Lichtboei een videoband aan, die de bewoners van het huis 's middags zouden bekijken. Verschillende fasen van de bouw zijn hierop vastgelegd, evenals enkele fragmenten van de ver huizing van de Molenstraat naar de Beatrixlaan. Oude pand Het voormalige tehuis in de Molen straat deed sinds 1968 al niet meer aan de eisen en voorschriften. Hoewel het bestuur nog plannen maakten om dit pand uit te breiden met 25 kamers in een derde vleugel, waarbij de ruimte van de naastgelegen pastorie en tuin voor een groot deel zou worden opgeslokt, bleek dit geen haalbare kaart. Deze renovatie ideeën werden door de directie Huis vesting van de Provinciale Dienst en door de inspectrice van Bejaardenoor den van het Ministerie van CRM, mej. J. den Tender van de hand gewezen. Zij adviseerden nieuwbouw. Nieuwbouw Het Sint Jan-bestuur had de handen vol met de nieuwe plannenmakerij. Nieuwbouw in het Marsplan was niet aantrekkelijk, omdat het te ver van het centrum van Den Burg was gelegen. De grond tegenover het Rooms Katholieke kerkhof werd om psychologische rede nen afgewezen.Uiteindelijk werd voor de bouw aan de Beatrixlaan gekozen. Duidelijk was dat de Zwalkersburcht hiervoor moest verdwijnen. Vervolgens rezen problemen rond de financiering. Ondanks dat werd vergunning voor de bouw aangevraagd. Nog net op tijd. Regeringsbeleid Inmiddels was er een nieuw rege ringsbeleid gekomen, gericht op afrem ming van de bouw van bejaardente huizen. Oudere mensen zouden zo lang mogelijk in hun eigen huis moeten blijven wonen. Hulp voor de noodza kelijke verzorging kon ook van buiten af komen. Gelanceerd werd de zogenaam de 'zeven procents-norm' (een begrip dat tijdens de vele toespraken vaak te horen was), een gemeente mag voor zeven procent van het inwonertal be jaardenhuizen bouwen. Want zeven procent is het landelijke gemiddelde voor hulpbehoevende ouderen. Texel heeft bejaardenhuisbedden voor heel wat meer dan 7 van de bevolking en fle plannen van Sint jan zouden dan ook zeker zijn afgewezen als ze wat later waren gekomen. Valreep Op de valreep kreeg het bestuur toestemming om het startsein voor de bouw te geven. In het voorjaar van 1977 ging architektenbureau Alkema aan de slag, daarna is alles in snel tempo door de firma Drijver en de vele onderaan nemers ,,op een fantastische wijze" verwezenlijkt. Pastor C. P. G. Persoon, die in 1956 de eerste steen heeft gelegd van het voormalige rusthuis in de Molenstraat memoreerde voor de onge veer 180 aanwezigen de geschiedenis van Sint Jan vanaf de vorige eeuw. Armenhuis Na herstel van de hiërarchie binnen de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland (1853), werd op het eiland het R. K. Kerk- en Armebestuur in het leven ge roepen. Het gebouw van de oude Sint Jans-stichting werd in 1865 gebouwd in de Molenstraat, waar het als armenhuis dienst deed. Jaren later kwamen in 1939 de eerste plannen voor een nieuw, bejaardenhuis op tafel. Binnen het Kerk en Armenbestuur werd in april 1951 een comité gevormd, dat zich met de nieuwbouw ging bezighouden. In het bestuur zaten de heren C. Mercks, Th. R.Hin en J. Buisman. Besloten werd dat de beste plaats voor het nieuwe rusthuis naast de kerk en de pastorie was. In 1955 werden de bewoners van de Sint Jan-stichting tijdelijk in het huis van Jac. van Heerwaarden op Molenstraat 28 ondergebracht, zodat de twee kleine pandjes konden worden afgebroken. Aannemer C. Duin kreeg opdracht een ruim tehuis voor bejaarden te bouwen, naar de maatstaven die toen nog gol den. Burgemeester Enge/veert onthult de reemtetters van het gloednieuwe Sint Jan. Provinciaal overste van de Zusters van de Allerheilige Verlosser, Zuster Antonie Maria, vergeleek de totstand koming van het prachtige rusthuis met de huldiging na afloop van de Olympische Spelen. Eigenlijk zou in de recreatie zaal nu ook een podium klaar moeten staan om de 'winnaars' met goud, zilver en brons te eren. Op de eerste plaats zou zij directeur W. van Heerwaarde en het stichtingsbestuur willen zetten. De tweede plaats zou ze toekennen aan het personeel en alle vrijwilligers die bij de verhuizing hebben geholpen en de derde plaats was bestemd voor alle bewoners en bewoonsters. Speciale eer kwam toe aan de zusters die 42 jaar geleden voor het eerst op het eiland kwamen. ,,Het huis van de Sint Jan stichting in de Molenstraat was toen zeer eenvoudig. Er was bij aankomst van de drie zusters maar één bed aan wezig. De twee anderen moesten zich tevreden stellen met een strozak op de grond", vertelde ze. In die 42 jaar hebben 29 verschillende zusters van haar orde voor de bewoners van Sint Jan gezorgd, waarvan er nu nog maar drie hier zijn. 's Middags kregen de vele genodig den gelegenheid het gebouw te bezich tigen. Spontaan boden enkele bewo ners aan ook in hun woonvertrekken een kijkje te nemen. Zij hadden de deur Wagenwijd opengezet. Vervolgens ging burgemeester Engelvaart over tot de onthulling van de naam van het bejaar dentehuis. Daarna ging het hele gezel schap naar het Havenrestaurant op de veerhaven 't Horntje, waar het verdere officiële gedeelte plaats vond, 'rond koppiestied' zou iedereen er zijn. Enquête Burgemeester J. A. Engelvaart maakte van de gelegenheid gebruik om in zijn toespraak te benadrukken dat de 'zeven-procents-norm' voor Texel niet opgaat, want het percentage ouderen op het eiland is veel hoger dan het landelijk gemiddelde. Deze opmerking was vooral geadresseerd aan mej. J. den Tenter, de inspectrice voor Bejaar denwoningen. Hij maakte voorts de uitslag bekend van een pas gehouden enquête onder bejaarden op het eiland. Zestig procent van de formulieren kwamen ingevuld terug, een hoge response. Op het ogenblik wonen er 1544 mensen boven de 65 jaar op Texel, dat is bijna 12,5 procent van het totale aantal inwoners. „Waarschijnlijk is het op Texel gezond leven" dacht Engelvaart. Van deze 1544 mensen is de volgende onderverdeling te maken. Op het eiland wonen 110 mensen boven de 85 jaar. In de leeftijdsgroep van 80 tot 85 zijn er 169 bejaarden, 291 in de groep van 75 tot 79 jaar, 444 ouderen van 70 tot 74 jaar en 530 'vijfenzestigplussers' in de leeftijdsgroep van 65 tot 69 jaar. Een rekensommetje leert dat zeven procent van 1544 onge veer 107 is. Door middel van de zeven procentsnorm mogen hier maar 107 bedden zijn, maar we hebben er 154. „Dat is dus veel te veel", concludeerde de burgemeester, „tenzij we de 154 aanwezige bedden in relatie brengen met de groep bejaarden vanaf 80 jaar, die al 279 mensen telt. In de drie bestaande bejaardenoorden en het ver pleeghuis worden 172 bejaarden ver zorgd. Bovendien is er een wachtlijst. (Lees verder op pagina 9) Dat inspraak geen wassen neus is, is donderdagavond weer eens gebleken in dorpshuis De Bijenkorf waar een hoorzitting over het bestemmingsplan voor Oost werd gehouden. Degenen die een bezwaarschrift tegen het ontwerp-bestemmingsplan hadden inge diend maakten van de gelegenheid gebruik om dat toe te lichten en ook anderen mochten hun zegje doen. De resultaten waren bevredi gend, want naar aanleiding van de bezwaarschriften en toelichtingen sprak de commissie ruimtelijke ordening zich voor diverse verande ringen uit. Kenmerkend voor het bestemmings plan Oost is dat het is gericht op het handhaven van het kleinschalige, enigs zins ouderwetse karakter van dit ge hucht. Het was mede daarom de bedoeling dat de bestaande asfaltweg door Oost wordt vervangen door een klinkerbe strating. De familie Kalf-Eelman diende onder meer daartegen een bezwaar- zijn woensdag 28, donderdag 29, vrijdag 30 november, maandag 3 en dinsdag 4 december Woensdag 5 december om S uur gesloten. WINKELIERSVERENIGING DEN BURG schrift in. In de hoorzitting vertelde de heer K. B. Kalf het vervangen van de zeer goede weg onzinnig te vinden. Het kost minstens een ton en het resultaat is dat het verkeer dat over de klinkers rijdt, veel lawaai en trilling zal veroorzaken. „De koppies rammelen van de tafel". De familie Kalf had ook bezwaar ge maakt tegen de aanwezigheid van bo men voor hun huis (Oost 28). Die staan er sinds een jaar of tien; voordien zijn hier nooit bomen geweest. Het uitzicht wordt er door belemmerd en de bomen leveren ook nog gevaar op voor het verkeer, onder andere door de gladheid die de gevallen bladeren veroorzaken. Twistappel Tijdens de hoorzitting werd ook het woord gevoerd namens de eigenaresse van de bomen. Uit woord en weder woord bleek dat over de omstreden bomen al heel wat twist is geweest en de burgemeester moest ingrijpen om het niveau van de discussie op peil te houden. De familie Kalf had zich ook uitgesproken tegen het opheffen van de volkstuintjes die zich nu bevinden op een deel van het grote centrale terrein waar Oost min of meer omheen is gebouwd. De plannenmakers achtten het verdwijnen van de tuintjes in het belang van de 'openheid' van dit terrein omdat het karakter van Oost daar voor een groot deel aan te danken is. Om die reden wilden ze ook dat dit terrein altijd weide zou blijven, er zou althans een vergunning nodig zijn om er iets anders dan grasland van te maken. De familie Kalf herinnerde er in het bezwaarschrift aan dat de tuintjes er al sinds mensen heugenis liggen en dat ze helemaal niet storend zijn. Positief rommelig Op de hoorzitting werd die mening algemeen bevestigd. Iemand zei dat de enigszins rommelige indruk die de tuin tjes maken, juist wel karakteristiek zijn. In ieder geval is het ongewenst een volkstuinencomplex verderop aan te leggen. Wel spraken enkele aanwezigen zich uit voor hesstel van een stuk tuinwal in het centrale weidegebied. Na de pauze sprak de commissie ruimtelijke ordening (waarin de plaats van F. Blanken was ingenomen door C. Ellen) zich uit over het bezwaarschrift Kalf: de asfaltweg mocht blijven, de volkstuintjes ook en met de eigenaar van de omstreden bomen zal overleg worden gevoerd met het doel deze te laten verdwijnen of drastisch in te korten. De commissieleden Barendregt, Dros, Van Asselt en Koolhof wilden het gebruik van het centrale grasland hele maal vrijlaten. Onbestemde appartementen De heer W. M. J. van der Schoot van de appartementen 'Waddenzicht' had er (Lees verder op pagina 5) De asfaltweg die niet door klinkerbestrating zal worden vervangen. Rechts de omstreden bomen die het istzlcht voor de huizen rechts belemmeren. /Voor het bezorgen van de ijTexelse Courant in Ooster- (end zoeken wij I Dinsdags en donderdags dienen plm. 280 kranten in Oosterend ver- spreid te worden. Nadere informatie: Drukkerij Langeveld De Rooy, Den Burg, telefoon (02220) 2741.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1979 | | pagina 1