vo„Groen /wart r Texel f in het
Het juiste midden tussen
bieden en vèrbieden
I
Uitgaven voor wegen in
twee jaar verdubbeld
'K 2323f*|
ToonSnAH ',W
Bij de
jaarwisseling
door
burgemeester
J. A. Enge/vaart
HOOFDINGELANDEN WATERSCHAP
ACCOORD MET BEGROTING
Lidmaatschap
bibliotheek duurder
Op de algemene ledenvergadering
van de Texelse Museum Vereniging
93a JAARGANG NR. 9440
VRIJDAG 28 DECEMBER 1979
TEXELSE^COURANT
Redactie: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De Koog,
telefoon (02228) 266 en (tijdelijk) Anneke Rijk, Keesomlaan 25,
Den Burg, telefoon (02220) 3423. I T"1 lil a Verschijnt dinsdags en vrijdags.
tot de uitgever Langeveld De RooyB.V., *"7' V W t7 14/Xf-LV t\ V O 7/7 rtfl/V Bankrelaties: Amro Bank nr 46.99.17.636
Postbus 11, Den Burg, telefoon (02220f 2741. >v J Rabobank nr 3625.01.742; NMB nr 67.34.60.398.
TAXI- EN TROUWAUTOVERh'UUR
Wilhclminalaan 4-6 den Burg
„Een nieuw jaar, een nieuw decennium. Wat zullen de tachtiger
jaren voor Texel brengen? Zo'n overgang van de ene naar de andere
periode is voor mij altijd aanleiding om orde op zaken te stellen.
Dingen die waren blijven liggen, worden afgewerkt, het bureau
wordt opgeruimd, klaar voor nieuwe aanvoer. Terwijl je daar mee
bezig bent, gaan allerlei zaken door je handen, die allemaal herinnerin
gen oproepen, met daaraan gekoppelde verwachtingen. Een beetje
bang maar toch ook vol spanning en met het gevoel er in ieder geval
iets aan te moeten doen, pieker je over de naaste toekomst. We zitten
in een tijdsgewricht, dat staat wel vast.
De grenzen van de groei zijn zichtbaar
geworden, het kan niet anders of een
stabiliserende of teruglopende welvaart
zal zich ook op ons eiland doen voelen.
Wat ik hoop en verwacht is dat we die
situatie met zijn allen positief tegemoet
treden, dat we het als een uitdaging
zien. Met name verwacht ik iets van de
jeugd en degenen die nu (nog) met hun
opvoeding zijn belast. Die opvoeders
zullen zich vertrouwd moeten maken
met het idee dat er bijgestuurd moet
worden. De koek raakt op en moet
eerlijk worden verdeeld. Voor wie zijn
hoofd niet in het zand heeft gestoken zal
het duidelijk zijn dat de jongere genera
tie zal moeten wennen aan het idee dat
overdaad niet vanzelfsprekend is. Bege
leiding van de jeugd zou in de komende
jaren wel eens tot onze belangrijkste
taken kunnen behoren.
Jeugdprobleem
Zo denkend duikt dan het beladen
woord „jeugdprobleem" op. We ken
nen het ook op Texel. Niet in die mate
als in de grote steden, maar het is er en
merkbaar voor iedereen. Het zinvol in
vullen van de vrije tijd is een probleem.
De verveling drijft sommigen in het ille
gaal avontuur. Ook in onze gemeente
vallen de laatste tijd verontrustende
staaltjes van vernielzucht te melden.
Lichtmasten, verkeersborden en gebou
wen worden gewelddadig benaderd.
Waarom? Laten we het er maar op
houden dat energie, ontdekkingslust en
het zich willen bewijzen niet in het „nor
male leven" kunnen worden afgerea
geerd en zich daardoor op ongewenste
wijze uiten. Dat is een slechte zaak,
maar u moet van mij geen veroordeling
verwachten. Natuurlijk, er zal opgetre
den moeten worden, maar het is tevens
goed erbij te denken dat het hier om in
wezen heel menselijke driften gaat.
Vroeger was het probleem er niet in die
mate, omdat het leven zelf hard was en
voldoende uitdagingen bevatte. In een
tijd van volledige werkgelegenheid en
schrale inkomens bleef er niet zoveel tijd
en energie over voor vandalisme.
Waar we voor moeten oppassen is de
misvatting dat de jongeren die zich af en
toe te buiten gaan aan andermans of
ons aller eigendommen tot een
bepaalde sociale laag behoren. Overtui
gend is dat in enkele gevallen op Texel
gebleken. Ergerlijke staaltjes van verniel
zucht waren bedreven door jongens uit
keurige gezinnen, zodat iedereen die het
hoorde, zei: hoe is het mogelijk....
We moeten voor nog wat anders
oppassen. Omdat het in de krant staat
en omdat er over wordt gepraat, zou je
al gauw denken dat alle jongeren
baldadig en vernielzuchtig zijn. Dat is
niet waar; het gaat om een tamelijk
kleine minderheid. Het geruststellend
effekt van deze vaststelling wil ik echter
graag tenietdoen door er tegelijk op te
wijzen dat daarmee niet is gezegd dat er
met de anderen niets aan de hand is.
Het staat wel vast dat een belangrijk
deel van hen ook niet in staat is de ideale
levensvervulling te vinden en een con
tinu gevecht levert tegen de verveling.
Geen gesprek meer
Vrij algemeen is het verschijnsel dat
jongeren zich in de huiselijke kring niet
meer thuisvoelen. Ze willen 's avonds
het huis uit en dat begint al op heel
jonge leeftijd. Waarom? Een veelge
hoorde veronderstelling is dat de gezel
ligheid thuis is verdwenen als gevolg van
de televisie. Vader en moeder kijken
uren lang en een gesprek is niet moge
lijk. We moeten niet alleen de televisie
de schuld geven. We moeten tegen
woordig overal heen, hebben nergens
meer tijd voor. We doen van alles maar
de voorgrond, maar is lekker bezig en
boekt resultaten: de jongeren zijn blij
met hem. Kramer vindt het jammer dat
het jeugdwerk lang niet overal over de
gewenste faciliteiten beschikt. De
dorpshuizen zijn vaak te mooi ingericht
voor het „ruwere" jeugdwerk. De jon
geren zoeken ook in hun omgeving de
eigen identiteit. Menige groep is meer
gebaat bij de oude schuur die ze zelf
mogen inrichten, dan bij een keurig in
gericht, centraal verwarmd en huiselijk
gestoffeerd zaaltje. Misschien moeten
we in dat opzicht de komende jaren wat
mogelijkheden bieden. Dat geldt voor
gebouwen maar ook voor terreinen.
Vroeger kon de jeugd zijn energie en
fantasie kwijt in bosjes en op terreinen
die van „niemand" waren. Misschien
kan daar weer voor worden gezorgd,
net zo goed als we ons inspannen om de
jonge MAB-crossers aan een geschikt
terrein te helpen. We moeten wat
bieden, maar we moeten ook durven
verbieden als dat nodig is. Jongeren
mogen best aan den lijve ervaren dat er
grenzen zijn wat het begrip van ouderen
en overheid betreft.
Alcohol
Een stringent beleid zou misschien op
zijn plaats zijn bij het bestrijden van het
alcoholisme. Het wordt veel te gewoon
gevonden dat jongeren op steeds priller
zijn niet meer thuis. En zelfs als we daar
wel zijn doen we iets voor onszelf en
niet meer samen met de anderen waar
we de eerste verantwoordelijkheid voor
hebben. Hebt u zich wel eens gereali
seerd dat ouders en kinderen elkaar vrij
wel nooit echt ontmoeten. Ze kennen
elkaar nauwelijks en voor zover dat nog
wel het geval is, alleen maar in negatief
opzicht. Er is wederzijdse irritatie. Op
merkelijk is het verschijnsel van de
ouderen die het thuis niet meer uithou
den. Ze moeten weg en zoeken hun
levensvervulling in de sport, in het café
in iede geval niet thuis. Als het met
mate gebeurd is het niet zo erg maar in
veel gevallen loopt het de spuigaten uit
en lijkt het een vlucht te zijn uit de alle
daagse werkelijkheid met maatschappe
lijk soms ernstige gevolgen. Ik hoef
maar te wijzen op het sterk gestegen
aantal echtscheidingen (Texel heeft
sinds kort hetzelfde niveau als de rest
van het land) en ontwrichte relaties om
aan te geven wat ik onder andere
bedoel. Deze voor een groot deel ver
borgen ellende schijnt inherent te zijn
aan ons welvaartsbestaan. De welvaart
heeft niet tot welzijn geleid, het tegen
gestelde lijkt soms het geval.
Opdracht
Misschien is onze belangrijkste op
dracht wel ervoor te zorgen dat de
mensen beter, creatiever, zichzelf leren
vermaken en daarbij de juiste prioriteiten
stellen. Voor een mens is geen groter
genoegen denkbaar dan het voortdurend
ontdekken dat hij zélf iets kan. Dat hij
zélf iets kan maken en dat hij voor een
ander wat kan betekenen. Het zelf leren
overwinnen van moeilijkheden is be
langrijk. Het is toch te gek dat jongens
een brommer van hun ouders krijgen
zonder dat ze daarvoor ook maar de
geringste prestatie hebben moeten leve
ren enkel en alleen wegens het feit dat
zij de „bromfietsgerechtigde leeftijd"
hebben bereikt. Het is gelukkig geen
regel, maar het komt voor ook bij
mensen die hun centen zinvoller zouden
kunnen besteden. Een mens is er niet op
gemaakt om alles cadeau te krijgen. Dat
geldt voor materiële zaken maar ook
voor abstrakte dingen als „geluk". Alles
moet bevochten worden; hoe meer
moeite het kost, hoe meer voldoening
het geeft. Echte welvaart en dus welzijn
is niet geld genoeg hebben om alles te
kopen, maar de mogelijkheden hebben
om je lot met eigen kracht zelf te bepa
len. Het is mede om die reden, dat ik
onlangs mijn bewondering uitsprak aan
het adres van de dam- en schaakclub
van Oosterend, die er eer in stelt om
zonder subsidie te draaien. Als ze daar
geld nodig hebben, zorgen ze dat ze het
krijgen door zelf aktie te voeren. Zulke
verenigingen zijn er meer en dat is een
gelukkige zaak. Wie zichzelf kan helpen
moet niet geholpen (willen) worden.
Een overheid die te gauw met geld klaar
staat, bedoelt het goed, maar smoort
veel initiatief en daarmee levensvervul
ling in de kiem. Dit moet niet verkeerd
worden uitgelegd. Ik heb waardering
voor het goed opgezette subsidiesys
teem dat door onze Welzijnsstichting
wordt gehanteerd, want er wordt veel
door mogelijk gemaakt, dat anders niet
of niet blijvend van de grond zou
komen.
Begin
We doen op Texel al aan jeugdwerk
begeleiding. Heel blij ben ik met Jan
Kramer die we onlangs voor dit werk
hebben aangetrokken. Hij treedt niet op
leeftijd gaan drinken, niet in de laatste
plaats omdat ook de ouderen thuis rust
en ontspanning zoeken in de alcohol.
Drinken beneden de 16 jaar wekt geen
verbazing meer en ik geloof dat de over
heid één lijn mag trekken met de ouders
die zich daar ernstig ongerust over
maken. Laten we niet vergeten dat de
wettelijke grens van 16 jaar tot stand is
gekomen omdat alcohol een belemme
rende werking kan hebben op de gees
telijke en lichamelijke ontwikkeling van
kinderen om niet te spreken van de ver
keersongelukken die eruit kunnen voort
vloeien. Het is niet zo best dat in dorps
huizen en horecabedrijven onvoldoende
op de leeftijd wordt gelet. En wat te
denken van het feit dat de sportbeoefe
ning een flink deel van zijn opvoedende
waarde verliest, omdat na afloop stevig
wordt gedronken?
De overheid alleen kan het probleem
van de welvaartsnadelen niet oplossen.
Er moet stevige medewerking komen
vanuit de huiskamers. Ouders hoeven
niet mee te blijven doen met dingen die
de laatste jaren schijnbaar normaal zijn
geworden. Wie alles goed vindt en alles
maar toelaat uit angst om anders voor
achterlijk en overbezorgd te worden ver
sleten, vergist zich. De wat soberder
tijden die ons waarschijnlijk staan te
wachten zouden in dat opzicht gunstig
kunnen werken. Niet alleen omdat we
het verstandig vinden, maar ook omdat
het móet zullen we ons kritisch bezinnen
en aan bepaalde ontwikkelingen paal en
perk moeten stellen. Van harte gun ik u
het geluk dat in die soberheid besloten
kan liggen".
J. A. Engelvaart
Per 1 januari zal het abonnementsgeld
van de openbare bibliotheek worden
verhoogd. Een jaarkaart voor volwasse
nen gaat 710, kosten (was 78, en
het nieuwe tarief voor „tweede kaar
ten", kaarten voor 65-plussers en kaar
ten voor houders van een Cultureel Jon
geren Paspoort is 76, Jeugd tot 18
jaar gratis. De tarieven gelden ook voor
de uitleenpost Oosterend.
Lezing met dia's: „Oude gravures, land- en zeekaarten die betrek
king hebben op Texel" door J. van Lare.
Plaats: Natuur Recreatie Centrum.
Tijd: vrijdagavond 28 december, 20.00 uur.
Toegang: gratis ook voor niet-leden.
Het Waterschap Texel verwacht in 1980 een bedrag van ruim
negen ton te moeten uitgeven aan de wegen. In het lopende
jaar hebben de wegen twee ton minder gevergd en in 1978 be
liep deze post nog maar 7418.223,64. Aldus blijkt uit de begro
ting voor 1980 die vorige week in de vergadering voor hoofd
ingelanden werd goedgekeurd.
Het onderhoud van de wegen wordt
een steeds kostbaarder zaak, omdat het
verkeer toeneemt en zwaarder wordt.
Met name het vrachtverkeer eist dat de
draagkracht van de verharding van de
wegen wordt verhoogd; de huidige
wegconstructies zijn er niet op bere
kend. Een belangrijk projekt in het
komende jaar is de verbreding van de
Redoute tot vijf meter. Uit wat dijkgraaf
M. Roeper Pzn. hierover in de vergade
ring meedeelde, bleek dat de provincie
met deze verbreding akkoord gaat,
omdat deze in overeenstemming is met
het provinciale standpunt met betrek
king tot het bestemmingsplan voor het
buitengebied.
Dijkgraaf Roeper zei dat de door de
afgelopen winter veroorzaakte schade
aan de wegen achteraf niet is meege
vallen. Ook dat heeft gevolgen voor de
begroting. Meer algemeen is het ver
schijnsel van het steeds duurder wor
dende asfalt (aardolieprodukt). Het wa
terschap heeft totaal 144 km weg in
beheer en onderhoud.
De begroting 1980 sluit met een totaal
van 75,5 miljoen gulden. Vrijwel zonder
commentaar gingen de hoofdingelan
den met de verschillende hoofdstukken
akkoord.
Akkoord ging men ook met de nieuwe
polderlasten: 7100,— per hectare, wat
een verdubbeling is in vergelijking met
tien jaar geleden. De polderlasten op
Texel kunnen zeker niet hoog worden
genoemd. Elders in het land worden
belangrijk hogere bedragen geheven.
Bovendien is het Texelse bedrag „all-
in" terwijl elders extra moet worden
betaald voor het dijkbeheer.
De hoofdingelanden hadden geen be
zwaar tegen uitbreiding van het appa
raat van het Waterschap met een erva
ren technisch medewerker op HTS-
niveau. De noodzaak om tot aanstelling
van zo'n kracht over te gaan was over
duidelijk gebleken uit een studie van de
huidige organisatie van de technische
dienst. Diverse zaken, zoals het maken
van leggers voor dijken, wegen, water
lopen, reken- en tekenwerk en veel
technische administratie krijgen door de
huidige te kleine bezetting te weinig
aandacht. Het verkrijgen van meer
gegevens is medebepalend voor een
goed waterschapsbeheer in de toe
komst.
Dijkwegen
De hoofdingelanden conformeerden
zich met het beleid van het dagelijks be
stuur ter zake van de omstreden breedte
en openbaarheid van de dijkwegen.
Zoals bekend trekken de partijen zich op
de oude stellingen terug; het compromis
is niet meer aan de orde. De uitspraak
van de Kroon wordt afgewacht. Dijk
graaf Roeper sprak wel zijn teleurstelling
over de gang van zaken uit. Met Natuur
en Milieu was de laatste jaren een goede
overlegsituatie ontstaan, zodat het ver
trouwen bestond dat het overeengeko
men compromis door alle partijen zou
worden bekrachtigd. Het Waterschap
houdt nu vast aan de oude eis, die ook
in het beroep bij de Kroon aan de orde is
gesteld: alle dijkwegen tussen Oude-
schild en hoeve „Utopia" openbaar en
vijf meter breed. De gemeente speelt in
deze als partij ook een belangrijke rol.
De gemeente is (als uitvoerder van het
bestemmingsplan) bepalend voor de
wegbreedte, terwijl de openbaarheid
door de wegbeheerder (in dit geval het
Waterschap) wordt geregeld.
Er bestaat overigens onenigheid over
de vraag in hoeverre de plaatselijke ver
tegenwoordigers van Natuur en Milieu
bij het overleg dat tot het genoemde
compromis leidde, mandaat hadden van
hun bestuur. Blijkens de officiële reactie
van Natuur en Milieu worden de plaat
selijke mensen beschouwd als vertegen
woordigers van de Werkgroep Land-
schapszorg en wordt de indruk gewekt,
dat zij niet namens Natuur en Milieu
konden spreken. Hoofdingeland Kees
Boot (namens Natuurmonumenten)
bracht in de vergadering van het water
schap naar voren, dat ook hij van
mening was dat de plaatselijke verte
genwoordigers alleen maar een ont-
werp-compromis hadden bereikt dat pas
van kracht zou zijn als het bestuur van
Natuur en Milieu ermee akkoord was
gegaan. „Het was dus geen echt
compromis". Dijkgraaf Roeper ant
woordde dat de plaatselijke vertegen
woordigers een heel andere indruk
hebben gewekt en dat zij wel degelijk
recht van spreken hadden zonder voor
behoud. Hoofdingeland Jac. S. Keijser
Szn. vond het wel opmerkelijk dat de
Vereniging tot Behoud van Natuurmo
numenten blijkbaar geen bezwaar heeft
tegen de door Waterschap en gemeente
gewenste wegbreedte en openbaarheid.
Heemraad H. J. Leber sprak afkeu
rend over het streven van Natuur en
Milieu om de dijkwegen op 3Vi meter te
houden. Hij achtte het strijdig met de
veiligheid, waarvoor het waterschap in
de eerste plaats verantwoordelijk is. Als
het dijkleger in aktie komt, moet op
genoemde wegen behoorlijk door
vrachtauto's in twee richtingen kunnen
worden gereden. In de praktijk (Steng-
weg) achtte hij bewezen dat een weg
van vijf meter recht doet aan de belan
gen van zowel wegbeheerder, recrean
ten als natuurbeschermers. „Natuur en
Milieu denkt aan het eigen belang. Wij
dienen het algemeen belang. De Texelse
bevolking zou zich hierover moeten uit
spreken".
Dijkgraaf Roeper zei dat de smalle
dijkwegen tot ongelukken leiden. Auto's
raken van de weg en spiegels worden
afgereden. Een „zeer vooraanstaand
plaatselijk fotograaf" had foto's ge
maakt waaruit blijkt dat een smalle dijk
weg onaanvaardbaar is; deze zijn met
het bezwaarschrift meegestuurd naar de
Kroon.
(Lees verder op pagina 9)
