Siem de Waal in
Cambodjaans kamp
mm.
'Mo/engaf kreeg
bovenverdieping
Peuters tussen wal en schip
M I SI A
Doeksen
Individueel protest
is beter
VERVOLG VAN PAG. 5
SVC krijgt
afdeling badminton
Weer
schaatsen ruilen
„WAT IK ZEGGEN WOU.."
Geslaagd
Hendrik Braam
Touwtrekken
om 't Bondje
INSDAG 22 JANUARI 1980
TEXB.86 COURANT
PAGINA 7
De redactie van de Texelse
Courant ontving deze week een
brief van Siem de Waal uit Pieter
Maritsburg. Vanuit Bangkok
reisde hij naar de grens van
Thailand en Cambodja om daar
met eigen ogen de ellende te
aanschouwen van de Cambod
jaanse vluchtelingen. Terecht
schrijft deze reislustige oud-
Texelaar: „Aan deze stakkers
kan niet genoeg hulp geboden
worden".
j| De drie vier miljoen zwaluwen die
*ie nacht doorbrengen op de telefoon-
Jan elektriciteitsdraden, die langs de
ïstraten in Bangkok gespannen zijn,
Jaaren nog vast in slaap toen de trein
^jie mij naar de grens met Cambodja
♦zou boemelen, steunend het station
♦gerliet. Mijn doel was een bezoek aan
♦Sén van de twee kampen die dit land
♦feeds heeft. Na zeven uur sporen, met
Jüog al eens een tussenstationnetje,
Jjwam ik in Aranyaprat aan. Vijf kilome-
Jfer van de grens met Cambodja en
Jdertig kilometer van het kamp. Mijn
^jserste bezoek was aan het tijdelijk
^kwartier van het Rode Kruis waar ik
♦toestemming moest vragen om het
♦kamp te mogen bezoeken. Ook moest
♦ik een vergunning zien te krijgen van de
Jfiilitaire autoriteiten om me door de
sier militaire versperringen te laten
*8aan
Versperringen
Er zijn zoveel militaire versperringen
ómdat Thailand zo'n beetje in oorlog is
met Cambodja. Mijn bezoek liep echter
op niets uit en de enige goede raad die
men mij gaf, was om het maar eens in
Bangkok te gaan proberen. Ik zal u een
beschrijving besparen van wat ik
allemaal geprobeerd heb om toch aan
de vergunningen te komen, maar
steeds kreeg ik nul op het request. Na
een slechte nacht in het dorp met twee
primitieve „hotels", die trouwens bezet
«varen, stond ik de volgende morgen
weer bij het Rode Kruis gebouwtje. Ik
oerde daar zo goed en zo kwaad als
iet ging een gesprek met een chauf-
eur die met een kleine truck stond te
FNV over
weekkaart-tarief
Het FNV-bestuur vindt individuele,
zelf geschreven bezwaren tegen het
Iterk verhoogde tarief voor TESO-week-
kaarten beter dan een in de krant af te
drukken standaardprotest, zoals was
voorgesteld in het ingezonden stuk van
de heer J. Kuip in de vorige krant. Ook
het streven naar het langer geldig
maken van de 5-dagenkaart wordt van
de hand gewezen, omdat het de onder
handelingskracht afzwakt.
Bezwaren tegen de dure weekkaart
kunnen worden gestuurd naar minister
Van Aardenne van Economische Zaken,
Bezuidenhoutseweg 30 in Den Haag. De
FNV Texel heeft inmiddels met spijt
moeten vaststellen, dat alle actie om tot
lagere tarieven te komen, tot dusver
eerder negatieve dan positieve resulta-
ten hebben opgeleverd. Aangenomen
wordt nl. dat het rigoureus optrekken
van de weekkaarten het gevolg is van
een uitlating van de minister tijdens de
discussies over deze zaak. Hij stelde nl.
dat het weektarief naar verhouding veel
,fe laag was (in vergelijking met een
lewoon kaartje). „TESO heeft die tip
lijkbaar ter harte genomen," aldus het
ÏFNV bestuur. Toch bestaat hoop dat
te vervoerstarieven binnenkort door de
egering anders zullen worden bekeken,
rooral nu op Terschelling en Vlieland
soortgelijke problematiek aan de orde is.
rijkssteun werken). In de vergadering
werd erover geklaagd dat het niet goed
is voor het toerisme naar de eilanden dat
de tarieven steeds hoger worden en dat
de veerdiensten van Schiermonnikoog
en Ameland langzamerhand oneerlijk
concurrerend gaan werken.
Doeksen heeft 57 jaar zonder enige
overheidssteun gedraaid. Vroeger was
het personenvervoer bijzaak; het sleep
bedrijf en de schelpenzuigerij in de
Waddenzee waren belangrijker. Het
personenvervoer is nu alleen overgeble
ven. Zolang de toeristische groei voort
duurde, kon het bedrijf de stijgende
kosten wel uit de toenemende inkom
sten dekken. Maar nu de toeristen-
stroom is gestabiliseerd, wordt de laat
ste jaren steeds meer verlies geleden.
Gesprek
Minister Tuynman van Verkeer en
Waterstaat heeft inmiddels op het ver
zoek om rijkssteun gereageerd. Hij wil
volgende maand een gesprek hebben
met de directie van Doeksen.
wachten. Na korte tijd kwam een jonge
man naar mij toe. Hij was een Zweedse
dokter die bereid bleek mij een lift te
geven. Hij was onder de indruk dat ik
journalist was, en ik liet het maar zo.
Wagens van de Verenigde Naties rij
den af en aan met watertanks en voed
sel. Maar het sterkste hart breekt bij
het zien van de kinderen. Elke vrouw of
meisje loopt met een kind te sjouwen.
Een nieuwe groep kwam net het kamp
binnen, leder droeg een pak met wat
schamele bezittingen. Zeer armoedig
gekleed, de ellende van de voorbije
dagen nog op hun gezichten getekend,
sjokken ze aan.
Aanrijding
Op weg naar het kamp pikten we een
man op die bewusteloos op de weg
lag. Hij was slachtoffer van een aanrij
ding. De dokter besloot hem mee te
nemen naar het kamp. Hij liet hem
onder mijn hoede achter in het
„bakje", en zo was ik weer eens
hospik, mijn oude baantje in het leger.
Ik moet zeggen dat ik zat te „genotte
ren" in die auto van het Rode Kruis. Zo
maar, zonder problemen, door alle ver
sperringen. En zo kwam ik in het kamp.
Wat een ervaring. In enkele weken zijn
hier 68.000 mensen ondergebracht.
Deze dag verwachtte men er 4.500.
Gisteren waren het er 8.000. En weer
werd ik geconfronteerd met de ontzet
tende ellende in de wereld. Mijn eerste
bezoek was aan het verzorgingsdeel
dat met prikkeldraad is afgezet. Hier
heeft men van bamboe en palmblade
ren enorme zalen gebouwd, waar de
zieken, de ondervoeden en de sterven
den worden verzorgd. Rode Kruis-afde-
lingen uit Zweden, Denemarken, Zwit
serland en Frankrijk zijn hier werkzaam.
De Denen kwamen juist de dag tevoren
aan en ik neem mijn hoed af voor wat
ze mee moeten maken.
Kraamverzorging
Zelfs een afdeling kraamverzorging
ontbrak niet, want de zwartjes in deze
wereld zijn nogal kwistig met hun zaad.
Het eigenlijke kamp grenst dichtbij
de verzorging maar ligt apart. Het is
hier als volgt georganiseerd. Een enor
me hoeveelheid bamboe en
palmbladeren is ter beschikking van de
vluchtelingen gesteld. Een ieder neemt
mee wat hij nodig heeft en bouwt zijn
eigen hut. Op ordelijke wijze wordt in
lange rijen gebouwd. Ik schat zo'n
kilometer lang en één kilometer breed.
Tussen deze rijen ligt een pad van
een meter breed. Het deed me denken
aan dat vreselijke Auschwitz dat ik lang
geleden in Polen bezocht. Hier en daar
heeft men twee meter hoge matten
over een vierkant aangebracht waar
enige honderden tegelijk aan de roep
van de natuur gehoor kunnen geven.
Maar voor een plasje loopt men niet zo
ver en het zal nog wel even duren voor
dat de urinelucht uit mijn neus is.
Kennissen
In de omgeving ligt nogal wat kreu
pelhout en de vrouwen sjouwen het
aan om een vuurtje te stoken. De man
nen lopen doelloos heen en weer met
als enige verzetje de nieuwe groepen te
verwelkomen. Ook kijken ze goed of er
misschien kennissen bij zitten.
Armsten
En het is weer zeer duidelijk dat het
de armsten der aarde zijn die dit
moeten meemaken. Mijn filmcamera zal
ervan getuigen. Negen kampen. De
grootste met 300.000, dit kamp reeds
68.000. Vandaag nog een derde van de
bevolking van Texel erbij: 72.500. En
morgen? De temperatuur is nu 32 gra
den Celsius. Het is winter. Straks in de
zomer wordt het nog veel warmer. Het
doel van dit schrijven is alleen maar
duidelijk te maken dat niet genoeg hulp
aan deze stakkers geboden kan wor
den.
Siem de Waal
Er zijn vergevorde plannen om de
sportvereniging De Cocksdorp uit te
breiden met een afdeling badminton.
Diverse personen hebben hiervoor al
belangstelling getoond. Zij, en andere
geïnteresseerden worden verwacht op
een oriënterende bespreking die vrijdag
avond 25 januari, aanvang 20.00 uur in
Het Eierlandsche huis wordt gehouden.
De schaatsenruilbeurs van afgelopen
zaterdag was zo'n'succes, dat de orga
nisatoren hebben besloten woensdag
een tweede beurs te organiseren. Zater
dag kwamen er tweehonderd mensen
die wilden ruilen, voor woensdag wordt
weer op een grote opkomst gerekend.
Of het nu vriest of niet, iedereen die
zijn schaatsen wil ruilen met iemand
anders, kan woensdagavond om half
acht terecht in het troephuis van de
Scouting Texel, Bernhardlaan 147 in
Den Burg. En voor de juiste orde: het
gaat dus om schaatsen van goede kwali
teit die bijvoorbeeld te klein zijn gewor
den of die om een andere reden van
eigenaar moeten wisselen.
e*EVEN WN LEZERS BUTEN VWANTWOOflOELUfeKO *N OE «OMTt
Voor het diploma Schoonheidsspe
cialiste Stivas A slaagde in Den Haag
Anita Bakker uit Oudeschild. Zij is
werkzaam bij parfumerie-schoonheids-
salon Van der Slikke te Den Burg.
Een paar weken geleden las ik in
Uw krant een artikel van de heer Simon
Couvée over een zekere Hendrik Braam.
Dat artikel intrigeerde mij, omdat ik
deze Hendrik Braam nog in mijn jeugd
heb gekend; op de foto in de krant her
kende ik hem direct.
Als aanvulling op dat artikel kan ik U
nog de volgende gegevens verschaffen:
Hij was van vrij goeden huize, een
boerenzoon, die toen woonde in Kiel-
windeweer, een dorpje dichtbij Hooge-
zand, waar ik mijn jeugd heb doorge
bracht.
Hij speelde toen al met de gedachte
van een „verenigd Europa" en hij
bracht dan wel propaganda-bezoeken
bij verschillende dorpsbewoners; ook bij
mijn ouders.
Hij vertelde dan van vreemde landen
waar hij geweest was en als hij uit Zwit
serland of Oostenrijk terugkwam dan
ging hij „jodelen". Ik herinner mij nog
dat mijn zusje en ik (ik was toen een
jongetje van een jaar of zeven) dan een
beetje bang waren voor die „vreemde"
meneer.
Hij hield ook wel lezingen o.a. in hotel
Faber in Hoogezand, waar hij dan sprak
over een verenigd Europa.
Later hoorde ik dat hij op Texel was
gaan wonen en daar schapen hield. Ik
heb hem enige jaren geleden nog eens
opgezocht. Hij woonde toen als „mis
kend genie" in een klein wit huisje bij
het vliegveld. Het was er rommelig in
het kamertjes en de wanden waren be
plakt met kranten.
Ik heb toen wat met hem gepraat over
vroeger; hij herinnerde zich dat nog
best. Toen ik later hoorde dat hij over
leden was, heb ik zijn graf in De Cocks
dorp nog een keer bezocht.
Nog steeds tracht men een verenigd
Europa te realiseren; had de heer Braam
dan toch een vooruitziende blik?
J. Schrage,
Groningen.
Op de Verolmewerf in IJssel-
monde is zaterdag de 'bovenver
dieping' van Teso's dubbeldek
ker 'Molengat' geplaatst. Deze
bovenbouw (omvattende het
omstreden tweede autodek en
de salon voor de passagiers)
werd in drie fasen uitgevoerd.
Drijvende bokken zetten in een
operatie die nog geen vier uur
duurde eerst het 300 ton wegen
de middenstuk en vervolgens de
twee uiteinden van elk 100 ton
op hun plaats. Het is de bedoe
ling morgen de stuurkasten aan
te brengen. De verschillende
secties waren op een bak vanuit
de Verolmewerf in Heusden aan
gevoerd, vrijwel gelijk met het
schip zelf. Opbouw in Heusden
was niet mogelijk omdat het
hoge schip anders de bruggen
niet zou kunnen passeren.
Inmiddels is met de afwerking
begonnen. De werkzaamheden
vorderen volgens schema. De
foto's, voor onms gemaakt door
Henk van Leersum uit Den Burg,
geven een beeld van deze be
langrijke bouwfase. Op de foto
boven wordt het 300 ton zware
middendeel neergelaten en op de
onderste foto een der eindstuk
ken.
De peuterspeelzaal in Oudeschild ligt
stil. Twee wéken geleden vonden de
leidsters gebouw ,,'t Bondje" op slot.
Er was een nieuw slot in de deur gezet,
voor het raam hing een bordje 'geslo
ten'. Ook hadden onbekenden de wa
terleiding afgesloten. Sindsdien is er
geen peuterspeelzaal meer geweest.
Zowel door de leidsters van de speel
zaal, als door de gemeente, als door
het bestuur van de R.K. Parochie Texel
van wie ,,'t Bondje" is, wordt nu naar
een oplossing gezocht. Een oplossing
die geenszins voor het grijpen ligt,
want het voormalig parochiehuis is
zowat de enige plaats in Oudeschild
waar behoorlijk peuterspeelzaal
gedraaid kan worden. De R.K. Paro
chie Texel wil echter graag van het ge
bouwtje af door het te verkopen. Be
kend is, dat er zich al enkele gega
digden voor gemeld hebben. Gister
avond vergaderde het kerkbestuur over
de toekomst van het gebouwtje.
De peuterspeelzaal in Oudeshild
begon in mei 1977 te draaien. Aanvan
kelijk in het dorpshuis van Oudeschild,
maar de ruimte was te beperkt. Iedere
keer als er peuterspeelzaal was geweest
moesten alle spullen weer worden
opgestapeld en weggeborgen, omdat
het dorpshuis ook door andere groepen
wordt gebruikt. In de zomer van 1978
leek er een verbetering te komen in de
huisvesting van de peuters. Het ge
bouwtje achter de Katholieke kerk, 't
Bondje, was beschikbaar en hier trok
men dan ook in. Het was wel zo, dat
het gebouw niet in optimale staat ver
keerde en er dus de nodige opknap-
werkzaamheden aan moesten worden
verricht. Hierover werd ook overleg
gevoerd met het bondsbestuur, dat
toen beheerder was van het pand.
Opgeheven
In 1979 werd dit bestuur echter op
geheven en het gevolg daarvan was,
dat er niet meer over opknappen kon
worden gepraat, 't Bondje viel toen
direct onder het kerkbestuur dat liet
weten dat de peuterspeelzaal in het
gebouw kon blijven functioneren, maar
dat er niet meer opgeknapt zou wor
den. Volgens Ria Visch, één van de
leidsters van de peuterspeelzaal, vond
in dat stadium ook pastor Kolkman dat
de speelzaal in het gebouwtje gehuis
vest zou moeten blijven
Het kerkbestuur besliste echter an
ders en vond dat 't Bondje verkocht
moest worden. In december ontvingen
de leidsters van de peuterspeelzaal een
brief, dat het gebouw in de kerst
vakantie definitief gesloten zou
worden. Ria Visch: „We hebben toen
contact gezocht met onze raadsman in
Den Helder. Die zei dat we niet zomaar
uit dat gebouwtje gezet konden wor
den als er sprake was van een huur
overeenkomst. Het kerkbestuur heeft
betwist dat er van huur sprake zou zijn,
maar we hebben wel degelijk f 12,50
huur per uur voor het gebouw be
taald".
Ander slot
Op donderdag tien januari kwamen
de leidsters en de peuters bij het ge
bouw en toen bleek er een ander slot in
de deur te zitten. Het was voorgoed
afgelopen met het houden van peuter
speelzaal in het voormalige parochie
huis.
Ria Visch: „Toen we de zaak dicht
vonden hebben we meteen contact ge
zocht met het kerkbestuur en pastor
Kolkman. In een vergadering werd toen
gezegd dat het kerkbestuur het ge
bouw te brandgevaarlijk vond. Ze
wilden geen verantwoordelijkheid meer
nemen voor de situatie. Wij konden
ons dat niet zo goed voorstellen,
omdat de situatie al jaren lang hetzelfde
is. In ieder geval sinds wij in het ge
bouwtje kwamen. Er werd afgesproken
dat de brandweer het gebouw zou
gaan bekijken".
De brandweer heeft 't Bondje inmid
dels bekeken en is tot de conclusie
gekomen dat het gebouw niet gevaar
lijker is dan andere gebouwen. De
brandweer gaf slechts het advies om
wat brandblussers hier en daar op te
hangen.
Pastor Kolkman geeft in dit stadium
liever geen commentaar op de gebeur
tenissen. Hij zegt: „Maandagavond
(gisteren Red.) vergaderen we met
het kerkbestuur over deze kwestie. We
weten dan wat het standpunt van het
kerkbestuur is. Het heeft geen zin om
dat naar buiten te brengen, omdat we
dan met de gemeente gaan overleggen.
Pas als dat overleg plaats heeft gehad
heeft het zin om er wat meer over te
zeggen".
Noodgebouw
Wethouder F. Blanken ziet niet zo
gauw een oplossing voor de peuter-
speelzaal-problemen. Hij wil eerst de
uitslag van de vergadering van het
kerkbestuur afwachten voordat er
andere mogelijkheden worden bekeken.
Zou het inderdaad zo zijn dat er niet
langer in 't Bondje gewerkt kan wor
den, dan zouden de peuters wellicht
terug moeten naar het dorpshuis. Het
bouwen van een noodgebouw voor de
peuterspeelzaal zag hij, om financiële
redenen, niet erg zitten. Een dergelijk
gebouwtje gaat al gauw tien twintig
duizend gulden kosten, zei Blanken.
Verdeeld
Overigens zijn de gedachten die men
in Oudeschild over deze affaire koestert
nogal verdeeld. Sommigen zijn van me
ning dat de hele zaak door de leidsters
van de peuterspeelzaal wat al te for
meel wordt gespeeld. Een prijs van
f 12,50 kan men moeilijk een echte
huurprijs noemen en sommige Schilde-
nares vinden het dan ook wat ver gaan
om in deze kwestie een advocaat in de
arm te nemen.
Dinsdag 22 januari:
Voorde Vrouwenbond NW spreekt dok
ter Van Rossum in de Landbouwschool
over acupunctuur; 20.00 uur.
Om 20.00 uur begint in de burgemeester
De Koning-hal de voorstelling van het
cabaret „Vangrail". Aan de zaal zijn nog
kaarten verkrijgbaar.
Joost Hooijbertg speelt vanaf20.00 uur in
„De Zwaan" simultaan tegen leden van
de damclub Texel en andere damliefheb
bers.
Woensdag 23 januari:
Om 16.30uur begint in „De Schakel" een
bijeenkomst voor en door alleenstaanden
met o.a. (om ca. 18.30 uur) een
broodmaaltijd.
Donderdag 24 januari:
In het raadhuis heeft de commissie ruim
telijke ordening een openbare vergade
ring. De agenda vermeldt onder meer de
voorstellen inzake schade-uitkering aan
de heer JJ. Zijm van de Leemkuil (in ver
band met de als gevolg van de voorschrif
ten van het bestemmingsplan kostbaar
der uitgevallen bouw van een ligboxen-
stal). Verder komt het beschermd dorps
gezicht van Oosterend aan de orde,
alsmede enkele voorbereidingsbesluiten.
Aanvang 20.00 uur.
