Groen c£wartsjexel$ in het hart-,
I
AH-supermarkt
open in mei
„Geef Max de zak" wil
rheumapatiëntèn helpen
JARINO EN RST BEKEKEN
RECREATIE IN FLORIDA
leactie op 'Presentatie'
Volksdansgroep gestart
met beginners
Herhalingscursus EHBO
WAT IK ZEGGEN WOU.."
LOM-ouders
verenigen zich
Aangehouden
Populair museum
Propagandadag N JN
93e JAARGANG NR. 9513
DINSDAG 23 SEPTEMBER 1980
Redactie: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, tel (02228) 266
en Frits Beutick, Warmoesstraat 43, Den Burg, tel. (02220) 220b
Voor advertenties, abonnementen, etc.:
Langeveld De Rooy B.V.,
Postbus 11, 1790 AA Den Burg, telefoon (02220) 2741
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Postgiro 652. Abonnementsprijs 712,50 per kwartaal
70 cent incasso, los 50 cent
Bankrelaties: Amro Bank nr 46.99 17 636
Rabobank nr 3625.01.742; NMB nr 67.34 60.398
De supermarkt die Albert Heijn inricht aan het eind van de
Waalderstraat in Den Burg zal in mei zijn deuren openen. Met
de bouw moet uiterlijk 1 november a.s. zijn begonnen; de aan
besteding zal op korte termijn plaatsvinden.
De supermarkt komt op de plaats
i/aar de firma Gebroeders Schoort thans
log een smederij, bedrijfswoning en
chuur heeft staan. Deze panden zullen
innen vijf maanden worden gesloopt
waardoor een oppervlakte van 1100 m3
eschikbaar komt, tussen de hoek
Vaalderstraat/Wilhelminalaan en het
antoorgebouw van Beijert. Opdracht
ever voor de bouw is de Exploitatie-
ïaatschappij Texel (F. Langeveld) die
et pand op langjarig contract verhuurt
an Albert Heijn. Een en ander kwam tot
tand door bemiddeling van Texel Vast-
oed.
De bouw is in overeenstemming met
et geldende bestemmingsplan. Vertra-
ing of belemmering als gevolg van
rocedures is daarom uitgesloten. Wat
ïans nog geregeld moet worden is
«vin vaw iczirs- euntN verantwoorde!u*h£io redmtc
Hierbij een reactie op het ingezonden
tuk "Presentatie" (oftewel het afkra-
en van Teso-personeel en buffetbe-
eerders) geschreven door de heer
Hendriks", als hij het tenminste echt
ïlf en op eigen initiatief heeft geschre-
Wat ik zeggen wou is dit: als
imand om persoonlijke redenen of wat
an ook de pest heeft aan de nieuwe
eheerders, hoeft hij dat niet op zo'n
lisselijke wijze over de rug van de be-
eerders en het personeel te uiten. Ik ga
ilf regelmatig met de boot heen en
ieer en ik weet dus zo'n beetje wat
oor werk deze mensen moeten ver-
stten om het ieder zo goed mogelijk
aar de zin te maken. Neem nou die
agenaamde vuile ramen. Ik heb altijd
oed naar buiten kunnen kijken. Overi-
ens mag je niet verwachten dat na
dere regenbui de ramen worden ge-
ipt. En dan de kleding: altijd correct, in
lijn ogen tenminste. Blauwe rokken
iet blouse of zwarte rokken met
louse. De heren zwarte pantalon, witte
louse en zwarte hes. Omdat ik zelf in
s horeca werk, let ik daar automatisch
P Die opmerking over die bierglazen is
nzin. Men krijgt altijd keurig een glas
je moet ervoor bedanken. Het per-
)neel is ook altijd heel vriendelijk tegen
eklanten. Maar zijn de klanten dat ook
tijd tegen het personeel? Nou, lang
et altijd. Heel normaal is dat iedereen
aat te dringen en door elkaar roept om
aar zo snel mogelijk zijn consumptie te
imachtigen. De klant heeft vaak wei-
geduld of respect. En dan de toilet-
in. Die zijn fris. Maar schoon? Wat kun
eraan doen dat de klanten de wanden
ilkladden en volkrassen met allerlei
inale kreten. En de rolletjes papier
'orden in het toilet gegooid of in de
eek. Een ander ruimt het wel op! Nee,
at meneer Hendriks uit De Koog maar
vijgen inplaats van zijn (of een ander-
ians?) gal te spuwen. En tot het
jffetpersoneel zou ik willen zeggen:
ensen trek je er niets van aan. De
'ergrote meerderheid van jullie klanten
tevreden, ga zo door.
Carla ter Wisscha
De Koog.
vervangende woonruimte voor de fami
lie Bruining, die in de bedrijfswoning
Waalderstraat 32 woont. Het ziet er naar
uit dat dit tijdig zal lukken. De gemeente
is niet ongenegen een oplossing te
bieden omdat in de bovenverdieping
van het nieuw te stichten gebouw vijf
premiekoopwoningen zijn geprojecteerd
Het zijn premie A-woningen die minder
dan f 130.000,- zullen kosten. Ze zijn
ongeveer gelijk en tellen elk een woon
kamer, twee slaapkamers, keuken, bad
kamer en berging. De huizen komen aan
de zijde van de Waalderstraat.
Geen risico
De rest van het gebouw wordt één-
laags uitgevoerd. Hierop zouden ook
nog wel vijf woningen kunnen worden
gezet, maar dat is strijdig met het be
stemmingsplan en er zou dus een voor-
bereidingsbesluit met artikel 19-proce-
dure voor nodig zijn. De mogelijk daaruit
voortvloeiende vertraging willen EMT en
Albert Heijn echter niet riskeren. De
startdatum voor de bouw is een hard
gegeven. Als men dan niet bezig is,
wordt het contract nietig.
De Albert Heijn supermarkt in het
Alle ouders van Texelse kinderen die
momenteel de Kompasschool voor
LOM-onderwijs in Den Helder bezoeken
hebben woensdagavond besloten een
vereniging te vormen. Doel van de
vereniging is het behartigen van geza-
melijke belangen, o.a. door als gespreks
partner op te treden met de plaatselijke
overheid. Verder willen de leden elkaar
met raad en daad van dienst zijn en de
goede ervaringen die hun kinderen
hebben met het LOM-onderwijs uitdra
gen om deze vorm van speciaalonder-
wijs uit de taboesfeer te halen en aldus
de belangstelling ervoor te vergroten.
Dit zou ertoe kunnen bijdragen dat het
aantal leerlingen dat voor LOM-onder
wijs wordt aangemeld, zodanig groeit
dat het stichten van een Texelse LOM-
school mogelijk wordt. De vereniging
wil graag objectieve informatie (door
geven aan 'ouders van kinderen met
leerproblemen. Het contactadres is
voorlopig Pelikaanweg 75, telefoon
02228-266.
Begeleiding
De vereniging heeft zich inmiddels tot
B en W gericht met het verzoek wij
ziging te brengen in het thans gevolgde
systeem bij de begeleiding van de LOM-
kinderen naar de school in Den Helder.
Deze begeleiding blijkt nl. niet effektief
te zijn. De groep is niet goed bij elkaar te
houden en gedurende een deel van de
reis ontbreekt de begeleiding zelfs ge
heel, omdat op de terugweg de bus die
de kinderen op het haventerrein van
Den Helder aflevert aankomt op het
moment dat de begeleider nog moet
arriveren. Opnieuw is daarom gevraagd
(en nu dus door alle betrokken ouders)
het vervoer met een busje vanuit Texel
te laten plaatsvindeïi.
gebouw krijgt een oppervlakte van 540
m2; mogelijk komt daar nog een afge
scheiden gedeelte van 100 m2 bij. Dat is
dezelfde orde van grootte als de Dag-
markt en de Hema. Op het door de EMT
aangekochte terrein komen ook wat
parkeerplaatsen. Verder is de directe
aanwezigheid van het bestaande par
keerterrein op de hoek Wilhelminalaan-
Waalderstraat van belang voor een
goede bereikbaarheid per auto. Voor het
voortbestaan van het bedrijf van de
gebroeders Schoorl heeft het afstoten
van de drie gebouwen geen gevolgen.
De zaken worden voortgezet in de ge
bouwen aan de andere kant van de
straat
De Volksdansgroep is gestart met
een beginnersgroep. Er kunnen zich
nog leden aansluiten. De groep oefent
elke woensdagavond in dorpshuis De
Wielewaal in De Waal van 19.45 - 20 30
uur. De gevorderden repeteren van
20.45 tot 22.15 uur.
Voorgevel ven de door het Architectenbureau
Jan Visser B. V. ontworpen AH-supermarkt
met vijf woningen. Het gebouw is bijna 25
meter lang en negen meter hoog. Rechts de
trapopgang naar de woningen.
Woensdag werd een Texelaar aange
houden die volgens de kleur van het
blaaspijpje teveel alcohol had gedron
ken om nog een auto te mogen bestu
ren. De man weigerde een bloedproef
en daarom werd proces verbaal opge
maakt.
Wanneer het een heel klein
beetje meezit zal het spiksplin
ternieuwe Maritiem Museum
in Oudeschild vandaag al zijn
tienduizendste gast mogen
begroeten. Een teken dat dit
museum enorm aanslaat bij
Texelaars en toeristen en dat
al het werk van de vele vrijwil
ligers zeker niet voor niets is
geweest.
Op uitnodiging van het Architec
tenbureau Jan Visser B.V. hebben de
bestuursleden Graaf en Nauta van
de Recreatiestichting Texel en direc
teur Baggerman van de bouw- en
exploitatiemaatschappij Jarino uit
Roden de afgelopen week een be
zoek gebracht aan Florida. Doel van
de reis was het bekijken van allerlei
recreatieprojecten en aanverwante
stedebouwkundige voorzieningen
om daarbij inspiratie op te doen voor
de ontwikkeling van onder meer de
plannen in het artikel 11-gebied in De
Koog.
De interesse ging vooral uit naar
zwembaden en daarbij behorende 'am
fibische' recreatievoorzieningen. Maar
ook bezoeken aan winkelcentra en aan
Disneyworld (dat per jaar 14 miljoen
bezoekers trekt) waren in het program
ma van de zesdaagse reis opgenomen.
Veel geleerd
,,We hebben enorm veel gezien en
we hebben er veel van geleerd. Het is
natuurlijk niet de bedoeling dat we
grootschalige Amerikaanse recreatie op
Texel willen hebben. Je kunt zelfs zeg
gen dat we vooral hebben gezien hoe
het op Texel niet moet. Het waren de
details en de kleinere voorzieningen die
mogelijk in de Texelse situatie toepas
baar zouden kunnen zijn", aldus initia
tiefnemer Jan Visser, die zowel voor
RST als Jarino veel werk doet. Hij vindt
het niets bijzonders om klanten in ver
band met op handen zijnde bouw- en
ontwikkelingsplannen voor een oriënta
tiereis mee te nemen. ,,Dat is heel
gewoon. Deze keer was het alleen wat
verder weg".
Verdacht?
In kringen waar men kritisch of wan
trouwend staat tegenover de relaties
die RST, Jarino en gemeente onder
houden deed het verhaal de ronde dat
het Jarino was geweest die het initiatief
voor deze 'snoepreis' had genomen en
al gauw was de conclusie getrokken
dat de projectontwikkelaar uit Roden
bezig was RST en gemeente voor zijn
kar te spannen of althans op zijn minst
een sfeer van verplichting te scheppen.
Wethouder J. Nauta, die om alle schijn
te vermijden de reis uit eigen zak
heeft betaald: Mensen die er wat van
willen denken, moeten dat maar doen.
Ik ben er van overtuigd dat we de
zaken objectief en zuiver blijven hou
den en dat we alleen maar bezig zijn in
het belang van Texel".
Binnenkort zal een uitgebreid verslag
van de reis worden gepubliceerd.
Op donderdag 2 oktober begint om
20.00 uur in het dorpshuis 't Skiltje te
Oudeschild de herhalingscursus EHBO.
Degenen die in het bezit zijn van een
Eenheidsdiploma en die dit zijn geldig
heid willen laten behouden kunnen aan
de cursus deelnemen.
De Nederlandse Jeugdbond voor Na
tuurstudie houdt zaterdag a.s. haar
landelijke propagandadag waar ook de
media vertegenwoordigd zullen zijn.
Het doel van de actie is om de N.J.N.
wat meer in de publiciteit te brengen en
op die manier het ledenaantal wat te
laten stijgen. Door het hele land zal door
middel van openbare excursies, standjes
e.a. duidelijk gemaakt worden wat de
N.J.N. nu eigenlijk precies doet en is.
De N.J.N. gaat met mensen die lid zijn
op excursie om te zien wat er zo al groeit
en bloeit en daarbij wordt geprobeerd
bedreigde gebieden te beschermen door
inventarisatierapporten door te sturen
naar Staatsbosbeheer (Natuurmonu
menten e.a.). Op Texel zullen ook twee
openbare excursies georganiseerd wor
den waarvan nog nader bericht in de
krant van vrijdag zal staan. Ook komt er
een dia-avond.
Als je aan Max Tailleur denkt, denk je aan Sam en Moos. De
naam van de cabaretier is zo met moppen en grappen verwe
ven dat je je moeilijk kunt voorstellen dat zo'n man zich ook
met hele andere dingen bezig houdt. De vele rheumapatiënten
in Nederland weten wel beter. Ze kennen de actie van Max
Tailleur om oude kleren op te halen, die te verkopen en met de
opbrengst daarvan reizen naar kuuroorden te financieren voor
rheumapatiënten. De baat die rheumapatiënten ondervinden
van een kuur in Badgastein is buitengewoon. Eindelijk neemt
de eeuwige pijn af, eindelijk kunnen ze zich makkelijker bewe
gen. De reizen worden dan ook om zuiver medische doeleinden
gemaakt.
De Texelse mevrouw Marianne
van der Vis maakte kennis met de
reizen van de Max Tailleur Stichting.
Ze maakte kennis met de genees
krachtige baden in het kuuroort,
maar vooral ook met het verblijf in
een oude goudmijn waar een spe
ciaal soort gas aanwezig is dat
een heel bijzondere werking heeft op
rheumapatiënten. Ze vertelt dat het
eigenlijk heel toevallig was dat de
aanwezigheid van dit Radon gas in
de grotten werd ontdekt. In de
tweede wereldoorlog werden
verzwakte krijgsgevangenen in de
grotten opgeborgen om voor goud
te graven. Maar in plaats van verder
af te takelen in de onderaardse ruim
te bleken ze er juist aan te sterken.
Later onderzoek leerde dat het gas
op een speciale manier radio-actief
is. De basis voor een tijdelijke gene
zing van de rheumapatiënt. Tijdelijk,
en daarom is het het best dat de reis
ieder jaar wordt herhaald. Want hoe
wel de rheumapatiënten vaak opge
knapt en aangesterkt uit Badgastein
terugkomen, feit is dat ze in de ge
wone lucht in Nederland langzaam
aan weer achteruit gaan. Gewrichten
die in Badgastein zonder moeite
bewogen konden worden, beginnen
in Nederland na een aantal maanden
weer pijn te doen. Een nieuwe reis
naar het kuuroord is dan op zijn
plaats.
Het werk van de Max Tailleur Stich
ting is grotendeels vrijwilligerswerk.
Daags voor de actie worden bij allg
gezinnen in een bepaalde plaats grote
zakken door de brievenbus gegooid
met daarop de tekst: „Geef Max de
zak". Het is de bedoeling dat deze
zakken met kleren gevuld worden die
niet meer gedragen worden. Als de
zakken gevuld zijn worden ze op een
van tevoren afgesproken datum buiten
neergezet, waarna vrijwilligers ze opha
len. De
goede kledingstukken worden doorver
kocht, de vodden gaan naar de vod
denman Met de opbrengst van de kle
ding is het mogelijk dat een patiënt de
vier en een half duizend gulden kos
tende reis naar Badgastein en het ver
blijf aldaar voor slechts achttienhon
derd gulden meemaakt. Voor mensen
die van een WAO-uitkering rond
moeten zien te komen is zelfs nog een
grotere steun mogelijk.
Stimuleren
Marianne van der Vis vertelt dat het
ongelooflijk belangrijk is voor rheuma
patiënten om deze reis te maken. Aller
eerst is er het geneeskrachtige radon
gas. Een gas dat volgens Oostenrijkse
medici door de huid dringt en bij een
drinkkuur door de darmen. In het
lichaam stimuleert het gas de functie
van de organen en de werking van de
klieren. Het gas komt zowel voor in de
baden als in de grotten. Marianne van
der Vis vertelt over de heer Nooten-
boom uit Stellendam. Een man die
alleen maar door hët leven kon met een
orthopediach corset en om zijn hals een
hardplastic band. Drie weken kuren in
Badgastein maakten hem onafhankelijk
van deze hulpmiddelen. Voor een
aantal maanden, want mevrouw Van
der Vis had Nootenboom zojuist aan de
telefoon gehad en hij vertelde dat het
weer wat slechter ging.
Naast het radongas is er nog iets
heel belangrijks aan de kuren. Feit is
dat sommige rheumapatiënten zich
best wel eens eenzaam kunnen voe
len door hun ziekte. Vooral mensen
die actief zijn geweest met sport en
andere zaken zien opeens een
belangrijk deel van hun tijdbesteding
wegvallen. Wanneer je met rheuma
patiënten onder elkaar bent kun je
daarover praten, ervaringen uitwisse
len en hoef je je nergens voor te
schamen. „Ik heb daar wel in polo
naises meegelopen", vertelt
Marianne van der Vis. „Iets dat ik
met mijn ziekte gewoon nooit zou
doen. Maar we waren met allemaal
dezelfde mensen onder elkaar. En
we hebben nog enorm veel plezier
gehad ook!".
Uitspraken waaruit men overigens
niet mag concluderen dat de reizen
naar Badgastein plezierreisjes zijn Het
merendeel van de tijd wordt gevuld met
het verblijf in baden, met het liggen in
de oude goudmijnen om de radon-
dampen hun heilzame uitwerking te
laten doen en massage. De weinige uit
stapjes die de rheumapatiënten maken
worden daardoor extra op prijs gesteld.
Een busreisje bijvoorbeeld of een ander
uitstapje. Maar te vermoeiend mag het
allemaal niet zijn. Want het radongas
heeft als nevenwerking dat men de
eerste uren na een kuur dodelijk ver
moeid is.
Rustperiode
Het is Badgastein dan ook belangrijk
dat de zogenaamde narustperiode strikt
in acht wordt genomen. In een folder
over de kuuroorden schrijft Prof. Dr. F.
Scheminzky: „Een kuur is geen va
kantie, maar een genezingsperiode die
alleen doeltreffend kan zijn wanneer
ook u en uw lichaam meewerken. De
kuur en het gebruik van kuurmiddelen
geven alleen die prikkels die uw
lichaam tot een ziektewerende reactie
moet brengen. Daarvoor moet u uw
lichaam de nodige tijd geven, korte
uren zijn zinloos, en ook niet op een
andere wijze door extra inspanning be
lasten".
Adviezen die men zich voor kan
stellen als men weet dat in de oude
goudmijnen de temperatuur tot 41
graden op kan lopen. Het zijn dan ook
lang niet alle rheumapatiënten die in de
goudmijnen mogen. Velen zullen
moeten volstaan met de heilzame
baden omdat ze niet opgewassen zijn
tegen de temperatuur in de grotten.
Natuurlijke genezing
Marianne van der Vis is nu zeven jaar
rheumapatiënte en zegt te geloven in
de heilzame werking van natuurgenees-
methoden. Dat betekent: een zorgvul
dig samengesteld dieet. En ook op
andere terreinen bewust leven. „De
meeste mensen krijgen alleen maar
pijnstillers. Met als gevolg dat de virus
ziekte die rheuma in feite is gewoon
blijft doorwoekeren. Met natuurlijke
genezing kun je misschien iets tot staan
brengen. Vergroeiingen voorkomen",
zegt ze. Marianne van der Vis is van
mening dat de kuren in Badgastein
goed aansluiten bij de natuurlijke ge
neeswijze.
De actie „Geef Max de zak"
wordt op dinsdag 14 oktober
op Texel gehouden. Van tevo
ren zijn de grote kledingzak-
ken al uitgedeeld. Als op die
dinsdag alle gevulde zakken
door de Rotary zijn opgehaald
betekent dat, dat een groot
aantal rheumapatiënten op
Texel geholpen zal kunnen
worden. Mensen die door een
verblijf in Badgastein een tijd
je zonder pijn zullen kunnen
leven. Marianne van der Vis
werpt zich intussen graag op
als contactpersoon voor men
sen die zelf rheuma hebben of
die willen helpen. Haar adres
is: Marianne van der Vis, Ger-
ritslanderdijkje 41, telefoon
(02220) 2459.