Paddestoelen: méér dan
fraaie herfstversiering
programma
Programma Meer-
sportenvereniging Texel
;|2 Bang&Olufsen
voetbalvooruitzichten
Eilandcompetitie
volleybal
Wijziging rooster
gymlessen
w.
Jan Brouwer
Voetbalprogramma
VRIJDAG 24 OKTOBER 1980 TEXELSE COURANT PAGINA 9
alleen maar een deel van de plant. Het
grootste deel leeft echter in de bodem,
of op andere plaatsen. Het is meestal
slechts een dun dradenstelsel, myce
lium of zwamvlok genoemd. Omdat ze
geen bladeren hebben, moeten ze
leven of op dood organisch materiaal,
dode takken en bladeren, dode boom
stammen etc. of als parasiet op leven
de planten en dieren. Straks meer daar
over I
heksen uit de buurt vormde echter een
redelijke verklaring I
In de vorige eeuw was er nog een
geleerde die betoogde dat de heksen
kringen ontstonden op plaatsen waar
aangelijnd vee had gestaan. Spoedig
daarna kreeg men meer inzicht in het
verschijnsel paddestoel. Zo'n heksen
kring ontstaat doordat de schimmel in
de bodem, het mycelium dus, gelijk
matig naar alle kanten uitgroeit. Omdat
kwamen ze onder andere meer te
weten over de omstandigheden
waaronder de schimmel goed of slecht
groeit.
Paddestoelen of liever schimmels,
zijn onmisbaar in de natuur. Ze spelen
een belangrijke rol in de kringloop, in
het rottingsproces waarbij dood orga
nisch materiaal wordt omgezet.
Schimmels hebben ook altijd een
enorme stempel op het mensdom
gedrukt. Jaarlijks bijvoorbeeld verrotten
nog steeds duizenden tonnen voedsel.
Ook het aantal schimmelziekten in cul
tuurplanten is legio. Het wordt boven
dien in de hand gewerkt door onze
manier van verbouwen: op grote op
pervlakte één soort gewas en het fok
ken" van nieuwe rassen met super
opbrengsten. In de vorige eeuw ont
stonden in Europa enorme hongers
noden door een schimmel in de aard
appelen. Vooral in Ierland werd het een
catastrofe. Bijna een miljoen mensen
stierven en nog eens anderhalf miljoen
waren gedwongen te emigreren! Aan
de andere kant zijn er schimmels die
juist de voor land- en tuinbouw
schadelijke bodemaaltjes vernietigen.
Ook worden talloze schimmels gebruikt
bij de aanmaak van voedingsstoffen en
dranken. In veel streken zijn of waren
paddestoelen een onmisbare bron van
(bij)voeding voor arme mensen. En een
schimmelsoort is onontbeerlijk voor de
fabricage van het onmisbare penicilline,
waarmee honderdduizenden mensenle
vens gered worden.
In dit stukje zijn eigenlijk maar een
en het resultaat ervan,
paar aspecten van paddestoelen aan
bod gekomen. Er is nog heel wat te
vertellen over de rol van paddestoelen
in bepaalde culturen, over de giftig
heid van veel soorten en over bijvoor
beeld het zoeken van eetbare padde
stoelen. Dat houdt U te goed voor een
andere keer I
Adriaan Dijksen
Reageren op deze rubriek kan bij Jaap
van Groenigen, telefoon (02220) 3562,
Adriaan Dijksen, telefoon (02228) 676 of
bij het Natuurrecreatiecentrum, telefoon
'02228)741
renrijk in stonden. Intussen weet men
wel beter en zijn alle geheimen ont
rafeld. Toch doen nog allerlei fabeltjes
en verzinsels over paddestoelen de
ronde en worden ze nog snel in ver
band gebracht met geheimzinnige bos-
bewoners zoals heksen, dwergen en
kobolten. Hebben we niet allemaal in
onze jeugd paddestoelen getekend als
kabouterhuisjes, compleet met deurtje,
raampjes en een rokende schoorsteen?
Schimmels
Maar goed, nu het antwoord op de
vraag wat paddestoelen zijn. Het zijn
de vruchtlichamen van schimmels. Je
zou ze kunnen vergelijken met de bloe
men van groene planten. In de vrucht
lichamen worden echter geen zaden
gevormd, maar sporen die voor de
verspreiding moeten zorgen.
Van schimmels hebben we allemaal
wel gehoord. Er zijn er ontelbare in een
veelheid van soorten. Van eenvoudige,
lagere schimmels die ons voedsel „be
derven" tot meer ingewikkelde hogere
die de paddestoelen vormen. Maar wat
zijn schimmels? Kort gezegd, het zijn
planten zonder bladgroen. Bijna alle
hogere planten hebben dit bladgroen
wel, ook bijvoorbeeld rode kool, en het
is een van de meest belangrijke stoffen
op aarde. Alle levensvormen zijn er van
afhankelijk. Het bladgroen namelijk is in
staat om van het koolzuur dat de
planten via de bladeren uit de lucht
opnemen en de eenvoudige mineralen,
die via de wortels opgezogen worden,
ingewikkelde organische verbindingen
te maken waaruit de plant is opge
bouwd. Dat kan echter alleen met
behulp van energie van de zon. En zo
leven ook wij mensen bij de gratie van
de zon We hebben immers planten
nodig als voedsel of vlees van dieren.
Dieren die weer planteneters zijn. Het is
dus niet zo vreemd dat er culturen
waren, die de zon als godheid aan
baden I
Ondergronds
Terug naar de planten zonder blad
groen. De paddestoelen, of het nu een
reuzenbovist, een elfenbankje of een
„gewone" is met steel en hoed, is dus
Eon hoksonkring.
Texal
Vergeleken met andere plaatsen in
ons land, lijkt Texel nooit zo heel erg
rijk aan paddestoelen. Dat komt mis
schien wel een beetje omdat we vaak
een nogal droge nazomer en herfst
hebben (zoals ook dit jaar). Schimmels
gedijen nu eenmaal het beste in een
vochtige omgeving en eerst dan vor
men ze vruchtlichamen. In heel droge
jaren vormen ze niet eens vruchtlicha
men maar de eigenlijke plant leeft wel
degelijk door.
Op Texel zijn toch nog wel zo veel
soorten, dat je er jaren mee bezig
moet zijn om alle soorten te leren ken
nen. Het lijkt zo makkelijk. Even met
een paddestoelenboekje het bos in om
de juiste namen op te zoeken. Maar
zoals zo vaak met boekjes in de natuur,
valt het bitter tegen I Duidelijk herken
bare soorten zoals de vliegenzwam,
rood met witte stippen, of een parasol-
zwam gaan nog wel. Er zijn er echter
een heleboel, meestal kleine soorten,
die sterk op elkaar lijken en alleen met
microscopisch onderzoek uit elkaar te
houden zijn.
Heksenkringen
Het gebeurt nogal eens dat padde
stoelen in grote kringen staan. Ook op
ons eiland zien we dat vaak, bijvoor
beeld bij weidechampignons of de ag-
mene weidekringzwam. Een hoogst
merkwaardig, verdacht verschijnsel,
vond men vroeger. Zo iets moest wel
verband houden met duistere machten.
Een nachtelijke bijeenkomst van alle
in het midden de oorspronkelijke
groeiplaats, de .voedingsstoffen onge
bruikt zijn, Sterft ie daar af. En in de
herfst als het vochtig genoeg is, komen
de paddestoelen in een kring op.
Heksenkringen kunnen we van jaar
op jaar terug zien komen en als het de
schimmel goed gaat, worden ze ook
steeds groter. Onderzoekers hebben
soms jarenlang zo'n kring onderzocht,
de groeisnelheid gemeten, het aantal
paddestoelen geteld etc. Daarbij
Van de familie A. Klaassen (Krimweg bij De Cocksdorp) kreeg de
redaktie een foto van een paddestoel die naar het oordeel van de
maker wel een uitzonderlijke grootte had bereikt, namelijk een door
snede gelijk aan die van een flinke voetbal. Het plaatje was gemaakt
in de tuin van de buren (familie J. Boon). Het was een reuzenbovist,
een soort die zoals de naam al doet vermoeden, bijzonder grote
afmetingen kan bereiken. De boeken noemen een doorsnede tot 50
a 55 centimeter.
Deze soort is op Texel niet zeldzaam
en groeit in open terrein op wat rottend
materiaal zoals hooi, stro of ruigte.
Naar aanleiding van het
bovenstaande en ook omdat de hefst
dé paddestoelentijd is, wilde ik wat
meer vertellen over deze uitzonderlijke
groep.
De reuzenbovist in de tuin van de familie J. Boon.
i Vroeger heeft het verschijnsel padde-
I stoel de geleerde mensen heel wat
hoofdbrekens gekost. Men wist niet
goed raad met deze „plotseling uit het
niets" opkomende dingen in allerlei
vormen en kleuren. Lange tijd dacht
i men zelfs dat paddestoelen wezens
waren die tussen het planten- en die-
Mannen:
PWN-Question 2—0
P.E.N.-Bravura 2—0
v. W. BGZ 1-Versluis Haarden 2—0
Rog-Memo 2—0
Grooten Slock-Gemeente 1 11
PZH-Molenkoog 1 1
VEM-Time-Out 2—0
CVI-Opduin 2—0
v. W. BGZ 2-CVI 0-2
Vrouwen:
Hema-Antiekhuisje 0—2
Stienepikkers-Gyvo 0—2
Memo-Taveerne 1 1
Graaf Spuit.-Question 2—0
Cafeetje-TX 88 2—0
Gar. Kikkert-Vopoda SRV 2—0
Gemeente-Smash '68 0—2
Garage Dros-WGD 1 1
CVI-Lois 1-1
Goënga-Rabo 1 1
Strends End-Man. Zoetelief 2—0
Programma dinsdag 28 oktober:
Veld a, mannen:
18.30 u.: Smash 68-Slagerij Kossen
Memo
19.05 u Memo-LBO Smash 68
19.45 u RSG 2-Rog LBO
20.25 u Versluis Haarden-Gamma
RSG 2
21.05 u RSG 1-Kobeko Reisburo
21.45 u.: Reisburo-Molenkoog PZH
22.25 u.: Bremakker-PZH
Molenkoog
Veld b, mannen:
18.30 u.: v. Wijng BZG 2-Question
VEM
19.05 u.: PWN-VEM Question
19.45 u.: RWS-Time-out PWN
Veld b, vrouwen:
20.25 u Expert-Nokanto RWS
21.55 uTX 88-Graaf Spuiterij
Nokanto
21.45 u.: Hema-Taveerne TX 88
22.25 u.: Koffieshop-Grooten Slock
Taveerne
Veld c, vrouwen:
18.30 u RSG 3-CVI
Modehuis Beekman
19.05 u.: Modehuis Beekman-Koogel
RSG 3
19.45 u.: Lois-Gemeente Koogel
20.25 u.: Vopoda SRV-Question
Lois
21.05 u.. Molenkoog-Grooten Slock
Question
21.45 u.: Expert-WGD
Grooten Slock
22,25 u Molenkoog-Rog Expert
De dames van Expert, Grooten
Slock en Molenkoog spelen deze
avond twee keer.
Zaterdag 25 oktober:
Volleybal:
Volleybal, „Ons Genoegen"
Bekerwedstrijd
14.00 u.: heren Tevoko 1-ASV '55
Tafeltennis, Ferrever
14.15 u.: Tetak 2-Doko 4
14.15 u.; Tetak-Doko 5 (jeugd)
Uit te Limmen:
Schilder 7-Tetak 1
Basketbal, Koninghal:
18 30 u.: meisjes jun. Marels-Marmag
Sportlaan, Den Helder:
15.30 u:. jong. jun. Marels-HBC a
16.30 u jong. kad. Marels-Stedebroec
Handbal, „Ons Genoegen":
13.15 u.: dames jun MST-Geel Zwart 3
14.15 u.: dames MST-St. George 3
15.15 u.: meisjes asp. MST-JHC 2
De lessen van Peter Vos zullen na de
herfstvakantie iets gewijzigd worden.
Zie onderstaande roosters:
G.V.O.
Dinsdag:
19.15-20.00 uur extra training 1
20.00-20.45 uur extra training 2
20.45-21.45 uur Dames 1
Woensdag:
13.30-14.30 uur Meisjes 6-7 jaar
14.30-15.30 uur Meisjes 8 jaar
15.30-16.30 uur Meisjes 9-10 uur
16.30-17 30 uur Meisjes 11 jaar
17.30-18.30 uur Meisjes 12-13 jaar.
Donderdag:
14.30-15 30 uur Dames sen.
15.30-16.15 uur kleuters 4 jaar
16.15-17.00 uur kleuters 5 jaar
17.00-17.45 uur Jongens 6-7-8 jaar
17.45-18.30 uur Jongens 9-10-11 uur
19.00-20.00 uur Meisjes 14-18 jaar
20.00-21.00 uur Dames 2
21.00-22.00 uur Heren
Z.D.H.
Dinsdag:
15.30-16.15 uur Kleuters
16.15-17.10 uur Jongens Meisjes
klas 1-2-3
17.10-18.05 uur Jongens klas 4-5-6
18.05-19.00 uur Meisjes klas 4-5-6
Woensdag:
19.00-20.00 uur Meisjes voortgezet ond.
20.00-21.00 uur Dames
21.00-22.00 uur Heren
S.V.C.
Maandag:
14.15-15.15 uur Dames
15.15-16.00 uur Kleuters
16.00-17.00 uur Jongens en Meisjes
klas 1-2-3
17.00-18.00 uur Meisjes klas 4-5-6
18.00-19.00 uur Jongens klas 4-5-6
19.00-20.00 uur Meisjes voortgezet on
derwijs 12-13-14 jaar
20.00-21.00 uur Heren.
Vrijdag:
19.00-20.00 uur Meisjes 15 jaar en ouder
20.00-21.00 uur Dames
Gyvo
Vrijdag:
14.30-15.30 uur Dames
15.30-16.30 uur Jongens 6-7-8 jaar
16.30-17.30 uur Jongens 9-10-11 jaar
De andere lesuren zijn ongewijzigd.
3jaar garantie
Geautoriseerd B&Odealer:
Koetebuurt 2 - Oosterend
Tel 02223-429/448
Zaterdag 25 oktober 1980
Afdeling Noordholland:
Waard '75-SVO/Z, 14.30 uur
Vertrek boot 12.35 uur
SVO/Z 2-Jong Holland 6, 15.00 uur
S C. Castricum 6-SVO/Z 3, 14.30 uur
Vertrek boot 12.35 uur
Junioren:
Oosterend A1-De Koog Al, 15.00 uur
Oosterend B1-Succes B1, 13.30 uur
De Koog C1-HCSC C1, 13.30 uur
Oosterend C1-W.vogels C1, 13.30 uue
BKC C2-Tex. Boys Cl, 14.30 uur
Vertrek boot 12.35 uur
WGW C4-Oosterend C2, 14.30 uur
Texel C3-WGW C5, 13.30 uur
Dames:
Reiger Boys-Tex. Boys, 14.30 uur
Vertrek boot 12.35 uur
Meisjes junioren:
GSV-Tex. Boys, 14.30 uur
Vertrek boot 12.35 uur
Meisjes pupillen:
Blokkers-Tex. Boys, 14.30 uur
Vertrek boot 12.35 uur
Zondag 26 oktober 1980
Afdeling Noordholland:
RCZ-Texel, 14.30 uur
Oudesluis-ZDH, 14,30 uur
AGSV-Cocksdorp, 14.30 uur
Vertrek boot 12.35 uur
Vertrek boot 12.35 uur
Tex. Boys-S.c. Dynamo, 14.30 uur
De Koog-MOC, 14.30 uur
Succes 2-Texel 2, 14.30 uur
Texel 3-HRC 6, 14.30 uur
Helder 5-Oosterend 2, 14.30 uur
ZDH 2-Vesdo 2, 14.30 uur
Oosterend 3-JVC 4, 14.30 uur
Zeemacht 4-Tex. Boys 2, 14.30 uur
Tex. Boys 3-Vesdo 3, 14.30 uur
Texel 4-Flevo 4, 14.30 uur
Texel 5-WGW 8, 12.30 uur
ZDH 3-Wiron 4, 12.15 uur
Oosterend 4-Helder 8, 14.30 uur
WGW 9-De Koog 2, 14.30 uur
Junioren:
Tex. Boys A1-Hollandia A1, 12.30 uur
HSV BI-Texel B1, 11 00 uur
Vertrek boot 9.35 uur
HSV B2-Texel B2, 11.00 uur
Vertrek boot 9.35 uur
HSV C1-Texel C1, 11.00 uur
Vertrek boot 9.35 uur
HSV C2-Texel C2, 11.00 uur
Vertrek boot 9.35 uur
Samen reizen:
Zaterdag 25 oktober:
Vertrek boot van Texel 12.35 uur:
SVO/Z 1, SVO/Z 3 en dames Tex.
Boys.
Tex. Boys Cl, meisjes junioren Tex.
Boys en meisjes pupillen Tex. Boys.
Zondag 26 oktober:
Vertrek van Texel boot 9.35 uur:
Texel B1, B2, C1 en C2.
Vertrek van Texel boot 12.35 uur:
ZDH 1 en Cocksdorp 1
Bij afgelasting van de wedstrijd
bus afbestellen, telefoon (02240)
12421.
S.V. Oosterend
Het weer goed draaiende SVO/Z 1
moet uit van Waard '75 kunnen win
nen, terwijl SVO/Z 2 thuis moet oppas
sen om geen punt kwijt te raken aan
Jong Holland 6. Het derde krijgt het uit
tegen Castricum 6 waarschijnlijk te
moeilijk.
De juniorenwedstrijd Oosterend A1
thuis tegen De Koog A1 belooft een
spannende partij te worden. De B-
junioren kunnen een puntje halen tegen
Succes B1. De C1-junioren krijgen het
thuis te zwaar, wanneer Watervogels
C1 op bezoek komt, maar C2 kan uit
winnen van WGW C4.
Zondag is het eerste vrij en speelt het
tweede uit tegen Helder 5. Het derde
moet thuis JVC 4 kunnen verslaan, ter
wijl het vierde zijn eerste punt kan
halen wanneer Helder 8 op bezoek
komt. J. R.
S.V. De Koog
Het eerste elftal speelt zondag om
14.30 uur thuis tegen MOC uit Mid-
woud. Het wachten is nog steeds op
de eerste punten voor De Koog, dat j.l.
zondag wel een erg harde afstraffing
kreeg te verwerken
Het tweede elftal is nu helemaal in de
„winning-mood" en gaat uit naar
WGW 9 te Den Helder (boot 13.05 uur)
De A-junioren gaan zaterdag uit naar
Oosterend A1. Vertrek uit De Koog om
14.15 uur. De C-junioren spelen om
13.30 uur thuis tegen HCSC C1.
Terreindienst deze week Kees van
Beek en Paul van Exel.
C. v.B.
Texelse Boys
Zondag ontvangt het 1ste SC
Dynamo. Op de ranglijst staan de twee
clubs gelijk. Het „thuis"voordeel zal
dus doorslaggevend moeten zijn. Waar
schijnlijk is dus dat de punten op Texel
blijven.
Het 2de gaat op bezoek bij Zeemacht
4. Ook hier wordt verwacht dat de
winst binnengehaald wordt.
Boys 3 speelt weer thuis, om half 3,
tegen Vesdo 3. Om half één spelen de
A-junioren op eigen terrein tegen Hol-
lamdia A1. Na een paar zeer sterke
tegenstanders zit er nu weer een moge
lijkheid in de winst aan eigen kant te
houden.
Terreindienst Jan Jorna en Kees
Koopman.
De dames spelen dit weekend op za
terdag. Ze gaan op bezoek bij Reiger
Boys in Heerhugowaard. Ook de
meisjes gaan naar de overkant. De ju
nioren gaan naar Groot-Schermer (GSV)
en de pupillen naar Blokker. Ook de
jongens C-jun. gaan met de boot
van 12.35 uur naar BKC C2.
De junioren B1 zijn vrij.
Zaterdag geen voetballen op de
Boys-velden. Alle ruimte dus om veel
werk te verzetten. We verwachten
weer een flink aantal leden
