„Politie werkte niet
mee aan poging tot
schadevergoeding
FILM
r
„Messidor"
„De man,
die niemand werd
9on9«r
„WAT IK ZEGGEN WOU."
Bibiotheek in
„De Schuilhut"
Nader onderzoek
gelast
Het boekje over
Souwtje de Wijn
J
IINSDAG 11 NOVEMBER 1980
TEXELSE COURANT
PAGINA 7
Zoals dat meestal gebeurt bij een
antal identieke misdrijven had de offi-
er van justitie Mr. Jansen aan V.d.N.
echts drie van de reeks misdrijven ten
ste gelegd. Zulks wordt gedaan op
rond van een eenvoudiger bewijsvoe-
ng. Als eerste feit legde de officier V.
N. ten laste dat hij op 1 juli 1979 een
Ifa Süd had opengebroken die bij de
urkse Tent geparkeerd stond. Uit de
jto werden een radio, cassetterecor-
er. rijbewijs, girobetaalkaart en nog
at zaken gestolen. Het tweede feit
eed zich voor op 5 augustus toen een
uitse Mercedes die bij paal 21 gepar-
serd stond werd opengebroken. Een
jraampje werd ingeslagen en uit de
jto werden een autoradio en een ver-
jndtrommel gehaald. Op 6 augustus
)79 was het weer raak toen een
issetterecorder en bandjes uit twee
jto's bij Dennenoord werden gestolen.
,,U heeft in 1979 nogal huisgehouden
j Texel. U maakte deel uit van een
>nde die in de vakantie en tijdens de
eekeinden op Texel actief was. Hoe
jat het sedertdien?" vroeg de politie-
chter Doedens. „Ik heb helemaal
;en problemen meer", liet de verdach-
weten. „Ik ben nu op het goede pad.
werk als operator in een computer-
intrum bij een bankinstelling".
„Het was steeds in de vakantie dat u
oblemen kreeg. Bent u er inmiddels
:hter dat er andere manieren zijn
aarop de vakantie doorgebracht kan
orden?" De verdachte erkende dat zijn
ikantiebesteding op Texel 1979 niet
eaal was. Hij vertelde dat hij dit jaar
lar Zweden was geweest en zich
lar netjes te hebben gedragen.
Als getuige-deskundige had de raads-
an van V.d. N. Mr. de Vos de heer
ulder van de reclassering gedagvaard,
ulder wees erop dat de werkgever van
verdachte aanvankelijk erg sceptisch
ond tegenover het gebeurde. V.d. N.
bang zijn baan te verliezen, vooral
ndat hij het erg naar zijn zin heeft op
it computercentrum. Van de zwaarte
n het vonnis zou het onder meer af
ingen of de verdachte in zijn baan
ihandhaafd zou kunnen blijven. Ver-
ir is V.d. N. op het ogenblik actief in
n jeugdclub in Amsterdam-Zuid. Hij is
ar tweede secretaris. Het werken met
groep bevalt hem dermate goed dat
momenteel bezig is met een toe-
ingsexamen voor de sociale acade-
ie.
Schadevergoeding
In antwoord op een vraag van de offi-
sr van justitie meldde de reclasserings-
an dat gepoogd is de schade aan alle
icupeerden te vergoeden.
d. N. heeft zelf gevraagd hoe hij de
hade zou kunnen vergoeden. Op
Dnd daarvan heb ik met hem een brief
igesteld en die gestuurd naar de politie
Den Burg. In die brief verzochten we
politie ons in contact te brengen met
gedupeerden. We hebben op dat
rste schrijven niets gehoord. Daarna
er een tweede brief de deur uitge-
an, waarop eveneens geen antwoord
Hij was niet verliefd, hij had niet lief,
lar hij zag de uitdaging en kon die niet
erstaan, zonder zichzelf een minder-
ardigheidsgevoel te bezorgen. Als je
n vrouw, met haar geld en haar zaken
ofd kon je je 'n machtspositie bou
rn, waarbij vergeleken de hele n.v.
mtferlant en Lazare een komenijs-
nkeltje was. Sue had hem tijdens hun
sprekken (het was niet bij die dinner-
■ty gebleven) -een panorama laten
n van de ongekende mogelijkheden in
It land van de dollar. Door haar en met
fer zouden die binnen zijn bereik
Tien.
laar tegelijk was hem overduidelijk
«orden, dat Sue eigenlijk precies was
hij. Haar belangstelling ging alleen
naar de sterken en hun prestaties. Ze
s in haar diverse huwelijken telkens
i trapje hoger geklommen, ook haar
i de begeerte aangeraakt. En nu had
kennis gemaakt met die Hollander,
g en aan het hoofd van een oud en
biedwaardig bedrijf, een man van
d en die geld wist te verdienen, een
n met vaart en visie- en daarenboven
kwam. In een later stadium heeft een
collega van de reclassering gebeld naar
de politie. Er werd doorverwezen naar
de officier van justitie in Alkmaar. Deze
laatste stemde erin toe de stukken op te
sturen. In deze stukken bleken echter
niet de benodigde gegevens te staan.
Kort daarop kwam de dagvaardiging
voor deze zitting. Er is dus wel gepro
beerd de schade te vergoeden, maar
door omstandigheden is dat tot nu toe
nog niet gebeurd", aldus de reclasse-
ringsambtenaar Mulder.
Ook Hettie Dokter was als getuige-
deskundige gedagvaard door de verde
diger. Zij is betrokken bij het jongeren
centrum in Amsterdam waar ook de
verdachte werkt en schetste zijn acti
viteiten aldaar.
„Het is aardig te weten dat u nu uw
energie op een andere manier be
steedt", zei rechter Doedens die ver
volgens het woord aan de officier gaf
voor zijn requisitoir.
Officier Jansen achtte de feiten die
V.d. N. ten laste waren gelegd wettig en
overtuigend bewezen. „De zomer van
1979 stond in het teken van zinloze
vernielingen op Texel en dat op grote
schaal. Het is heel kwalijk dat dit kenne
lijk allemaal uit verveling is gebeurd op
ons schone Texel. U bent in het verle
den al eens met de justitie in aanraking
geweest. Een paar jaar geleden moest u
bij de kinderrechter voorkomen. In
Amsterdam werd u toen een voor
waardelijke straf opgelegd. Dat moest
als een waarschuwing gezien
worden. Nu in 1979 heeft u op Texel dit
soort afschuwelijke delicten gepleegd.
Ik til hier zwaar aan. Mensen die na
lange tijd een autootje kunnen kopen en
die daarmee naar het strand gaan op
vakantie. Als ze terugkomen is alles
vernield; hun spullen gestolen. Ik zie
hier weinig andere middelen dan een
gevangenisstraf. 'Eèn geldboete heeft
weinig zin".
Vergelding
„Ik wil echter ging de officier ver
der, „rekening houden met het feit dat
u volgens de getuige-deskundigen ge
ïnteresseerd bent in sociale dienstver
lening en ook verder op het goede pad
bent. Er is sprake van een positieve lijn
die door gevangenisstraf doorbroken
zou worden. U heeft nog steeds werk,
er is geprobeerd schade te vergoeden.
Ik bespeur een stukje motivatie bij ie
mand die anderen tot nu toe alleen maar
narigheid heeft berokkend.
De officier ging vervolgens in op het
doel van de straf. Enerzijds is er de ver
gelding die als doel de laatste tijd minder
speelt. Anderzijds dient straf om her
haling te voorkomen. Omdat de officier
gezien de positieve dingen waar de ver
dachte zich de afgelopen tijd mee bezig
heeft gehouden niet bang was voor het
weer in de fout gaan van V.d. N.
volstond hij met een voorwaardelijke
straf van twee maanden met een proef
tijd van twee jaar. De advocaat was het
met de officier eens maar zei: „Ik zou
een man die ze, dat bemerkte ze heel
goed, wist te fascineren juist door
ergens onbereikbaar te blijven.
Laat ze maar op hun tenen staanl had
ze eens lachend gezegd. Het was de
kunst, ze zo te houden, te meer
naarmate je ouder werd. Want, vond
Sue, wat een vrouw beneden de dertig
had, dankte ze aan de Schepper, daarna
moest ze voor zichzelf zorgen en dan te
slagen in het streven altijd aantrekkelijk
en in het middelpunt te zijn, dat was je
eigen verdienste. Ook tijdens de cock
tailparty op de club was ze dat weer
geweest en het had haar een plagende
voldoening gegeven, bijzondere aan
dacht te besteden aan deze toevallige
gast, deze Hollander, terwijl ze wist dat
minstens een half dozijn gentlemen
dolgraag in zijn schoenen had gestaanl
Ze had daarenboven de wetenschap
dat ze hem ook als vrouw onweer
staanbaar boeide, en begreep dat dit
alleen zo kon blijven wanneer hij nooit of
te nimmer de indruk kon krijgen, dat hij
haar bezat, dat hij met haar zijn doel had
bereikt. Dan, zo voelde ze met haar on
feilbare intuitie, was het voor hem een
bekeken zaak en zou zijn onrustige blik
alweer op zoek zijn naar nieuwe ver
overing, ook op het gebied van wat ze
een beetje cynisch glimlachend, de
'liefde' noemde. Liefde was voor haar
het spel van aantrekken en afstoten, zelf
altijd meester blijven van het terrein en
dat was een buitengewoon opwindende
sport die nimmer verveelde, aldus Sue
van Zuylen die met diepe voldoening
hoorde vertellen dat ze zo hier en daar
gold als 'een gevaarlijke vrouw'.
Toen ze zo argeloos-weg had gezegd,
dat hij haar eens moest opzoeken als hij
in de States kwam, had hij wel geweten
dat Amerikanen dat altijd zeggen. Ze
menen het nog ook, want ze laten je niet
op de mat staan als je aan hun uit
nodiging gehoor geeft, zelfs al weten ze
niet zo dadelijk wie je ook weer bent.
Sue kon het gezegd hebben als de
cliché-beleefdheid, maar hij voelde dat,
wanneer hij haar te eniger tijd aan haar
woord hield, ze nog drommels goed zou
weten wie hij was en ook zou begrijpen,
dat hij niet alleen maar een beleefd-
heisvisite zou maken.
Maar zo eventjes naar de States
vliegen om een dame een bezoek te
brengen, dat was nogal watl Een paar
keer per jaar kwam hij wel in New Vork,
meestal voor een paar dagen. Nu, hij
moest maar uitkijken naar een gelegen
heid en niet te lang wachten, niet teveel
laten afkoelen. En dan kon hij er
misschien een weekje aan vastplak
ken...
moeilijkheden was gekomen. Nadat be
kend was geworden dat hij de inbraken
had gepleegd, had de campinghouder
gedreigd de hele familie van zijn kam
peerplaats te zullen verwijderen. Zulks
was in niet mis te verstane bewoordin
gen gebeurd. „Hou op met die stomme
dingen", drukte Doedens de verdachte
op het hart en vonniste een voorwaar
delijke gevangenisstraf van twee weken
met een proeftijd van twee jaar.
MKVl* «N LEZIAS-BUTEN VUUWTWOOAOCUJUMCO WN of
De stewardess kwam kijken of hij zijn
tableau al leeg had.
"Geen eetlust, meneer?", vroeg ze
vriendelijk.
"Geen aandacht", glimlachte Gerard.
"Neemt u het maar mee". En hij dolf in
zijn tas naar de dienstregeling om eens
te zien, hoe hij dat snoepreisje naar de
overkant het best kon organiseren.
Tegen zijn gewoonte in, neuriede hij
zacht en tevreden.
Zolang het leven steeds nieuwe kansen
bood, was het heus nog niet zo kwaad.
En hij kocht van de purser een klein duur
flesje franse parfum, belastingvrij.
Voor Yvonne.
HOOFDSTUK 7
Nieuwe kansen in de Nieuwe wereld
Gerard de Rheede kon vanaf de vijf en
twintigste etage de skyline van de
wereldstad New York bewonderen. De
zon was al niet meer te zien, overal
flikkerden de lichten en lichtreclames
aan. Over een uur zou de taxi voorko
men, die hem naar de vluchthaven zou
voeren en nog een uur later zou hij al
weer, hoog boven de Oceaan, op weg
zijn naar huis.
Naar huis... dat was de zaak, dat was
Yvonne. Geen van beiden trokken ze
hem. Hij had, aan een wat geforceerd
bezoek aan New York, een week extra
gekoppeld. Hij moest er eens uit en hij
wilde eens wat meer van Amerika zien
dan hotelkamers en conferentiezalen,
bankkantoren en restaurants, had hij
gezegd. Hij zou gebruik maken van de
invitatie van een Amerikaans zakenman
Bruin, zijn voor minnaars van het oude
land een lust voor het oog. Het was me
een genoegen het Jassieshuisje op de
zeedijk vóór de Zeven Provinciën weer
te zien, een echt herkennen van wat
eens is geweest. En toen we in de tekst
lazen dat Souwtje in die zelfde Zeven
Provinciën meegespeeld had als de
redersdochter Clementine in Heijermans
'Op Hoop van Zegen', kwam mij in
gedachten dat ik zo'n jaar of tien later in
hetzelfde stuk op dezelfde plaats ook op
de planken had gestaan. Souwtje speel
de de kunstzinnige Clementine volko
men natuurlijk, ze behoefde zich daar
voor geen geweld aan te doen. Even
natuurlijk als de andere medespelenden
de vissers weergaven, was zij in haar rol,
want al was zij uit het dorp voortgeko
men, in haar gedragingen week ze door
kunstzinnigheid en ontwikkeling haast
contrasterend af. Het stuk speelde zich
af in een vrij klein zaaltje onder het licht
van een stuk of vier grote olielampen in
ijzeren beugels hangend aan de zolde
ring, gedekt door wit geverfde kappen.
Het zou nog jaren duren voordat die
verlichting door electrische gloeilampen
werd vervangen. Op het einde van haar
leven moest Souw midden in een barre
winter voor een buikoperatie naar het
ziekenhuis in Den Helder. Na elf dagen
stuurde men haar verzwakt terug naar
De Roef. Het werd ons op de boot
verteld, men sprak er schande van dat
ze zo onverzorgd aan haar lot werd
overgelaten. Dadelijk zochten we haar
op: dikke ijsbloemen stonden op de
ruiten, het huisje was koud, want de
kracht ontbrak Souwtje om de kachel
aan te maken. In een paar emmers
stonden kledingstukken om uit te spoe
len, maar het water was bevroren.
die hij in Londen had ontmoet. Yvonne
vond het uitstekend, hij was de laatste
weken snel geirriteerd haast nooit thuis.
Misschien zou de afleiding hem goed
doen, misschien was hij wat overwerkt.
Hoewel Yvonne Lazare er zich reken
schap van gaf dat haar huwelijk haar tot
nog toe maar weinig geluk had gebracht
weigerde ze, het als mislukt op te
geven. Ze was tussen zakenmensen
opgegroeid en had de indruk gekregen,
dat het nu niet zulke ideale huwelijks
partners waren, want ze zag alleen het
voorbeeld van haar vader, die nooit
tijd had en oom Guy die (wijselijk, dacht
ze) vrijgezel was gebleven... Gerard
paste geheel in dit patroon. Soms was
hij zorgzaam en attent, soms, als ze
eens een avond samen uitgingen, was
hij geestig en onderhoudend, was ze
trots op hem. En wellicht zou hij, als hij
het straks een beetje rustiger aan kon
doen, meer tijd voor haar hebben, zou
de saamhorigheid van weleer terug
komen en zou hij een liefhebbende
vrouw meer gaan waarderen.
Daarnaar had het de laatste maanden
niet uitgezien en daarom was ze blij dat
ze zijn gedrag kon toeschrijven aan
vermoeidheid, overwerktheid. Hij had
gelijk, hij moest niet zo meteen op en
neer vliegen, hij kon er best een weekje
tussen uit. Guy Lazare zei er niet veel
van, had zijn eigen gedachten.
Hij zag zijn intuitieve afkeer van dit
huwelijk steeds meer bevestigd. De
Rheede was een Streber. Eigenlijk geen
man voor een huwelijk met Yvonne, die
niet tevreden was met status, dure
Souwtje lag op bed, onder een schame
le deken, wat lappen en een mantel
trachtte ze warm te blijven. Op tafel
stonden wat doosjes met biscuits, een
paar potjes met vruchtenconserven die
goede buren haar in het ziekenhuis
hadden gebracht. Men kwam af en toe
bij haar kijken want vergeten werd ze
niet. Toch begrepen wij dat ingrijpen
nodig was. Gelukkig maakte de toen
malige wethouder Cor Roeper er dade
lijk werk van en werd aan een haast
onmenselijke toestand een eind ge
maakt. Want wat je ook van de Texe
laars zeggen mag, in tijden van nood
hebben ze voor een medemens wat
over.
Van harte kan ik het mooie boekje
aanbevelen. Misschien denkt u nog
eens aan het leven en de illusies van een
Texelse vrouw, die eens in ons midden
was. Met veel strijd, maar toch ook met
veel waardigheid, is ze haar levensweg
gegaan.
J. A. van der Vlis,
Blaricum.
Met ingang van 20 november kunnen
in De Koog weer elke donderdag (met
uitzondering van de schoolvakanties)
boeken worden geruild. Er is een nieuwe
kollektie gearriveerd in De Schuilhut aan
de Parnassiastraat. De jeugd is daar
welkom van 15.15 - 15.45 uur en vol
wassenen van 15.45 - 16.15 uur.
kleren, veel relaties. Ze was daar veeleer
afkerig van en daardoor stelde ze Gerard
die met zijn vrouw wilde pronken, die
wilde dat ze aan zijn image luister
bijzette, teleur.
Hij wist wel dat Gerard het met de
huwelijkstrouw niet altijd nauw nam.
Wist Yvonne het? Als ze het wist, dan
hield ze zich groot. Als zij er zelf niet
over begon, zou hij het zeker niet doen.
Maar hij voelde zich beledigd in zijn
nichtje. After all, dacht de oude aris
tocraat, is de Rheede toch geen heer, al
doet hij nog zo zijn best het te schijnen.
Gerard was opgelucht vertrokken, op
gelucht en vol verwqachting. Hij had
Sue van Zuylen geschreven dat hij voor
zaken in New York zou zijn en dat hij
hoopte, dat ze 'een avond vrij zou
maken om met hem te dineren. Dat was
wel het minimum. Misschien pakte het
nog gans anders uit... Hij werd niet
teleurgesteld.
Toen hij vanuit zijn hotel Sue opbelde,
had die hem bestraffend toegesproken.
Was een avondje dineren al de tijd die hij
haar gunde? Ze had er op gerekend dat
hij als hij kwam, haar gast zou zijn. Wat?
Wilde hij naar het westen van Los
Angeles en Frisco? Zomaar voor z'n
genoegen? Nu, als hij dacht dat daar
meer genoegens te beleven als haar
gast... O, Juist, gelukkig dat hij inzag
dat zijn eerste plicht was, haar te komen
begroeten en dan zouden ze wel kijken
of hij nog tijd overhield voor de west
kust.
(wordt vervolgd)
Het waren geen Texelaars die afgelopen vrijdag voor de balie van de
olitierechterin Den Helder stonden, maar wel mensen die Texel als hun
werkterrein hadden gekozen. Terecht stonden V.d. N. uit Amsterdam
n U. uit Amstelveen, die in de zomer van 1979 tal van inbraken uit
eparkeerd staande auto's hadden gepleegd.
geen advocaat zijn als ik u niet vroeg iets
van de straf af te doen".
Rechter Doedens sloot het onderzoek
ter zitting en zei te hopen dat de ver
dachte had begrepen dat het meer vol
doening geeft iets op te bouwen dan
iets af te breken. In zijn strafmaat wilde
hij rekening houden met het vonnis voor
een ander lid van dezelfde bende die
eerder voorgekomen was en hij besliste:
6 weken voorwaardelijk met een proef
tijd van 2 jaar.
Tot dezelfde bende als waarvan V.d.
N. deel uitmaakte behoorde U. Deze
dienstplichtige militair uit Amstelveen
had eigenlijk moeten verschijnen voor
de auditeur-militair, maar omdat bij de
inbraken ook burgers waren betrokken,
was de zaak in handen gegeven van de
burgerlijke rechter. U. was ten laste
gelegd dat hij op 20 augustus 1979 een
radiocassetterecorder en bandjes uit een
Peugeot, die bij het VVV kantoor in De
Koog geparkeerd stond, had gestolen.
Aan de auto was verder voor driedui
zend gulden vernieling aangericht. Op
10 september werd het tochtraampje
van een Lada die op het parkeerterrein
bij hotel Dijkstra in De Koog stond
vernield. Ook uit deze auto werden een
cassetterecorder en wat bandjes meege
nomen. De verdachte verklaarde niet
actief aan de inbraak te hebben deel
genomen. maar er „alleen maar bij te
zijn geweest". Bij hem thuis werd
overigens wel een cassetterecorder, die
van de eerste inbraak afkomstig was, in
beslag genomen. U. verklaarde dat
verveling en het zoeken naar sensatie
het motief voor zijn daden waren
geweest. Ook in Amsterdam is hij
betrokken geweest bij een diefstal. „Je
moet nu echt gaan uitkijken, joh", zei
politierechter Doedens.
De officier achtte de feiten wettig en
overtuigend bewezen. De golf van
baldadigheid die in 1979 over Texel
woedde en die tot uiting kwam in ver
nielingen en diefstallen heeft volgens
Mr. Jansen niet te maken met verveling
of sensatie, maar alles met laffe daden.
„Dit soort vergrijpen is altijd moeilijk te
achterhalen. De daders verdwijnen na
het seizoen. Ik vind de situatie rijp om
gevangenisstraf op te leggen. Ander
zijds wil ik er rekening mee houden dat u
nog niet eerder veroordeeld bent", zei
de officier die tot een eis van drie weken
voorwaardelijk kwam met een proeftijd
van twee jaar.
Rechter Doedens memoreerde dat de
familie van Udoor zijn gedrag al flink in
Vrijdag stond de Texelaar K. voor de
balie van de politierechter wegens rijden
onder invloed. De zonder beroep zijnde
K. werd op 6 april van dit jaar dermate
onder invloed van alcohol achter het
stuur van zijn auto aangetroffen, dat
een blaas- of bloedproef niet eens nodig
was voor de bewijsvoering. Op 23 juni
werd hij weer gepakt. Dit keer wees een
bloedproef uit dat hij met een promillage
van 2,69 reed. Daar de verdachte
kennelijk met moeilijkheden kampte en
nog nooit eerder met de justitie in aan
raking was geweest, schortte rechter
Doedens de zaak op en gelastte een
nader onderzoek door de reclassering.
Het boekje over Souwtje de wijn kan
ik zowel bij jongeren als ouderen van
harte aanbevelen. En wel omdat het
werkje zo oer-Texels is. De schrijvers en
samenstellers vertellen vol genegenheid
van Souwtjes leven. Allen die haar
gekend hebben of alsnog wensen te
leren kennen, zullen er waardering voor
opbrengen. Persoonlijk heb ik herhaal
delijk van die waardering getuigd, onder
andere toen zij na haar overlijden naar
de begraafplaats aan de Kogerstraat
werd gebracht. Ik kenschetste haar toen
als 'een vrije vogel zwervend over het
gehele eiland en ten leste neergestreken
om niet meer op te vliegen'.
Met al haar eigenaardigheden, waar
over Timmer en Van der Klift zo mild
schrijven, was Souwtje op het eiland
zeer gezien. Ze had wat men 'een goede
pers' pleegt te noemen. Geboren en
getogen in het toen nog zo armoedige
Oudeschild is ze van haar dorp nooit
geheel losgekomen. Ze was direct in
haar uitlatingen, op de man af. Eens
maakte ik mee, dat een boer in de Prins
Hendrikpolder zijn plaats vereeuwigd
wilde zien. Ze weigerde aan het verzoek
te voldoen omdat de man haar niet
aanstond... Nog goed herinner ik mijn
eerste bezoek in haar huisje bij Cors List
aan het begin van het kanaal. Ze was
toen al omringd door een groot aantal
katten, maar er scharrelde ook een
duinkonijntje rond met een verminkt
pootje, omdat het dier in een klem had
gezeten. Jaren later, toen ik haar goed
had leren kennen en achter haar levens
geschiedenis was gekomen, liet ze me,
echt in haar schik, De Roef zien.
Weliswaar was ze toen als kunstenares-
se al op haar retour, maar haar verstand
was nog uitstekend. Wat kon ze tekeer
gaan, als ze meende onheus behandeld
te zijn. Ze kon dan plotseling uitvallen
dat ze bestolen was: een van haar schil
deringen was zo maar, dwars door de
muur verdwenen en ook haar etsplaten
.waren zoek. Van dit alles spreekt het
boekje dat vol piëteit aan haar nage
dachtenis is gewijd. Héél goed zijn de
vele kleurendrukken, afbeeldingen van
haar werk. Bekend is het dode vogeltje,
waarmee het boekje begint, maar in het
algemeen heeft Souwtje bijna altijd
landschappen gemaakt in pastel- en
aquareltechnieken. Ze heeft die oude
landschappen van het eiland met zijn
verspreid staande stolpen, bijna altijd
vergezeld van wat verwaaide en gemar
telde bomen, wellicht beter gezien dan
enig ander kunstenaar. Wanneer we
haar opzochten, kende haar gastvrijheid
geen grenzen. Ons gezin was altijd
welkom en ze liet dat duidelijk blijken,
uit beduimelde kopjes dronken we thee
en de kinderen moesten en zouden een
koekje nemen, hoewel een doordrin
gende geur van katten en vis het bezoek
wel eens minder aantrekkelijk maakte.
Zoals bij een ieder die scheppend werk
zaam is, was haar werk niet altijd van
dezelfde hoge kwaliteit, maar soms is
het zo gaaf, zo goed doorwerkt en fraai
van opzet, dat alleen maar lovende
woorden op hun plaats zijn. Patrimo
nium op Harkebuurt, het Sandershuis
met het erbij liggende Lagerhuis, het
gezicht op Oudeschild met de boet van
In het heldere Zwitserland vol schone
bergen en wegen is het een doodzonde je
op straat te wagen zonder een cent op
zak. Het ergst isals je dan ook nog van het
vrouwelijk geslacht bentl Wat er onder
die omstandigheden allemaal kan gebeu
ren zien we in Allain Tanner's 'Messidor'
(oogstmaand) waarin een lifttocht ge
volgd wordt van twee-meisjes. De éèij is.
een intellectueel type uit de grote stad, de
ander is arbeidermeisje uit het dorp. Zo
maar liften is een stap buiten de orde. Het
past niet in de regelmaat van de auto
snelweg. Het doelloos trekken maakt de
meisjes tot wat men in het Engels zo mooi
drop-out' noemt. Als ze geen geld meer
hebben gaan de meisjesaan het roven. Ze
weten een revolver te bemachtigen,
gebruiken die en worden tot terroristen
uitgeroepen. De politie begint jacht op ze
te maken en schiet - even toevallig als
onvermijdelijk - een onschuldige burger
neer. Daarna worden ze ingesloten. Op
dit moment hadden ze een zelfmoord
kunnen plegen en als inmiddels RAF-
achtige anarchisten een bij voorbaat
verloren vuurgevecht kunnen aangaan.
Ze geven zich echter gewoon over. Het
einde van een droom die idyllisch begon,
maar een nachtmerrie werd. Zo zien we
door indringende beelden de reacties van
allerlei mensen die afwisselend dom, vij
andig of ronduit gewelddadig reageren
op het wat uit de tqon vallende gedrag van
hét liftende ep bietsende tweetal. Kleine
verschuivingen in het patroon van de
gebeurtenissen leiden tenslotte tot een
dramatische wending.
FEUILLETON
door TOM LODEWIJK.