VOGELS VOEREN IN
DE WINTER
I
k
S
1
1
1
1
I
1
I
I
1
1
i
I
1
£3
i
I
i
I
Dubbel Kampioenschap
voor J. veltkamp
Voor de kerstdagen en
het weekend
£i
£i
£i
Spannende strijd in
zware wielercross
W. Pronk winnaar
van viswedstrijd
Geen
zuigelingenbureau
T rombosedienst
van 27 en 28 december 1980
Artsen
Groene Kruis
£5
£s
£3
£3
£j
£3
£i
£3
£3
£J
£3
£3
£3
£3
£3
Apotheek
Tandartsen
Dierenartsen
Rijkspolitie
IMoodslachtingen
Kerkdiensten
£i
£l
£j
£j
£l
£l
£i
£i
£3
£l
£j
£j
£l
£3
WOENSDAG 24 DECEMBER 1980
TEXELSE COURANT
PAGINA 11
Hp.oil
Reageren op deze rubriek kan bij Jaap
van Groenigen, telefoon (02220) 3562,
Adriaan Dijksen, telefoon (022281 676 of
bij het Natuurrecreatiecentrum, telefoon
(02228)741
Er zijn al weer heel wat mensen geweest die naar aanleiding van
waarnemingen in de natuur, een strenge winter voorspellen. Daar
geloof ik niet in. Dat wil natuurlijk helemaal niet zeggen dat we geen
strenge winter zouden kunnen krijgen. Januari en februari zijn
tenslotte meestal de koudste maanden. In het algemeen zal het
voeren van vogels bij de meeste mensen niet zo'n rpobleem zijn. Toch
zijn een paar handige tips of wenken misschien welkom. Ik beperk me
wat het voeren betreft ot de .huis-tuin-en-keuken vogels'. De soorten
dus die rond onze huizen leven of er 's winters naar toe komen.
Men kan zich afvragen of dat voeren
wel zo nodig is. Sterfte door winterse
omstandigheden zorgt immers voor de
0 rogenaamde natuurlijke selectie. De
1 makkere dieren komen om en alleen de
i sterkste (en slimste') redden het. Dat
o: loudt de soort sterk. In groter verband
gezien heeft voeren dan ook weinig zin.
jWe helpen er meestal de vogels mee die
het toch wel goed gaat, de zogenaamde
cultuurvolgers. De belangrijkste be-
icherming die vogels nodig hebben is
het in stand houden van de natuurlijke
evensomstandigheden. Het garanderen
van voldoende broedplaatsen in een
schoon en rustig mulieu.
Maar er pleit toch ook wel wat vóór
wintervoedering. Er is door toedoen
van de mens al zoveel natuur ver-
t dwenen dat veel soorten noodgedwon-
-en veel meer op ons zijn aangewezen
is niet alleen veel broedgebied ver-
c oren gegaan, maar er is ook veel minder
voedsel. Met de huidige intensieve
andbouw zijn er op de akkers bij
voorbeeld minder zaden van onkruid te
vinden. Door intensieve bosbouw vin-
t den we in de bossen maar weinig oude,
vermolmde of rottende stammen. Zowel
I laadetende als insectenetende vogels
tomen daarom in een strenge winter
voedsel aan te bieden met te veel zout.
'"'us geen gezouten spek, geen zoute
pinda's en zelfs geen gekookte aard
appelen. Bij kaaskorstjes moet eerst het
plastic van de buitenkant verwijderd
worden. Wit brood is, net zoals voor de
mens, alleen maar maagvulling. Daar
hebben vogels dus niets aan. Ook veel
margarine, zoals weieens gegeven
wordt, is uit den boze omdat het sterk
laxerend werkt. Het verzwakt de vogels
I 01
I o
l %neller in moeilijkheden. Het direct
'helpen' van vogels is bovendien een
bron van plezier voor velen en het heeft
een leerzame waarde, zeker voor het
bepalen van een goede houding ten op
zichte van de natuur.
Wanneer?
Na deze 'les' of verantwoording maar
eens wat over het voeren zelf. Wanneer
moeten we er mee beginnen? In het
algemeen geldt dat als het niet vriest of
er geen pak sneeuw ligt, er niet gevoerd
hoeft te worden. Doen we dat wel op
grote schaal, dan maken we de vogels
het te gemakkelijk. Ze zullen geneigd
zijn zelf niet meer naar natuurlijk voedsel
te gaan zoeken. Om de vogels in de tuin
wat aan de voederplaats te laten wen
nen kunnen we ze in de herfst af en toe
wel eens wat geven. De meeste dieren
krijgen het pas echt moeilijk als het ook
overdag vriest. Als door een pak
sneeuw of ijzel bijna alle voedsel onbe
reikbaar wordt, is het natuurlijk echt
menens. Dan zijn ze voor een groot deel
op ons aangewezen. Vogels hebben het
wat dat betreft nog moeilijker dan zoog
dieren. Ze hebben een hogere lichaams
temperatuur, ongeveer 40° C. Het kost
natuurlijk veel energie om die tempe
ratuur in stand te houden. Men bere
kende dat een koolmees bij 10 graden
vorst in één nacht 10% van zijn li
chaamsgewicht verloor! Dat moet er
eigenlijk de volgende dag weer 'bijge-
gete' worden. Als we bedenken dat in
de winter de dagen extra kort zijn, kan
men begrijpen dat dat een hele opgaaf
is. De meeste vogels zijn in zo'n periode
dan ook bijna de hele dag met voedsel
zoeken bezig. Als het begint te dooien
moeten we de eerste dagen doorgaan
met voeren. Al het natuurlijke voedsel is
nog lang niet meteen beschikbaar.
Waar en Hoe?
Het is heel mooi, zo'n voederhuisje
vlak voor ons raam. Van dichtbij, lekker
bij de warme kachel gezeten, kunnen
we de vogels bekijken. Toch is het
meestal niet de beste plaats voor een
voederhuisje, althans niet voor vogels.
Een aantal soorten namelijk durft niet of
pas in uiterste nood op een zo dicht bij
hpis gelegen plaats te komen. We
kunnen beter wat verder van de ramen
weg voeren. Er moet dan rekening ge
houden worden met het feit dat er ver
schillende soorten vogels zijn. Daarmee
bedoel ik dat bepaalde soorten zoals
de lijster hun voedsel het liefst van de
grond oppikken. Het niet zo heel dicht
bij huis voeren kan tot gevolg hebben
dat meeuwen en kauwtjes al het eten in
luttele ogenblikken hebben opgepikt.
Dat is meestal te voorkomen door vlak
naast een schutting of onder een paar
dichte struiken voedsel te geven, Daar
door ligt de voerplaats dan ook in de
liiwte en die sruiken geven ook nog wat
dekking tegen roofvogels en katten.
Zelfs de schuwe soorten durven op zo'n
plaats te komen. Hoe prachtig de voer-
huisjes, compleet met allerlei latjes en
spijltjes en een mooi puntdak (met
planologisch aangepaste dakhelling)
ook zijn, naar mijn idee zijn ze niet zo
effectief. Vogels moeten heel wat over
winnen om in zo'n 'hokje' te kruipen. De
tuinvogels zoals de koolmezen hebben
er geen moeite mee, maar een vink of
een heggemus moet wel heel veel
honger hebben voordat ie dat durft. De
meeste vogels kreeg ik altijd op een
gewone plank op een paal. Liefst moet
de plank zo groot mogelijk zijn want de
ene soort durft vaak niet in de buurt van
een andere te komen. Op een voerplank
van zo'n 30 bij 40 cm kunnen ver
schillende dieren tegelijk aan de kost
komen. Een opstaand randje voorkomt
dat alles er meteen weer afwaait. Een
nadeel van een voertafel zonder dak is
dat het voedsel bij neerslag snel door
weekt raakt. Meestal echter valt er bij
veel vorst niet veel neerslag. Als het
voer toch erg nat is geworden, moeten
we de plank goed schoonmaken. Bij
veel voeren is een goed hygiëne trou
wens noodzakelijk. Voedselresten in
combinatie met uitwerpselen kunnen
een bron van paratyphus-besmetting
zijn. De verzwakte vogels raken extra
snel besmet en overleven het niet. Het
voerhuisje of de plank, af en toe boenen
met soda kan veel narigheid voorko
men. Een voerplaats op de grond kan,
indien mogelijk, het beste even omge
spit worden. We moeten ook niet zo
overdadig voeren dat er 's nachts
voedsel blijft liggen. Dat lokt ratten en
muizen aan. Tegen de schemering
voeren is goed. De vogels gaan dan met
een volle maag de koude nacht in, maar
alles moet wel op!
Wat?
Met het antwoord op de vraag wat we
vogels moeten geven, kan bijna een
witte lieuw volgeschreven worden. Ook
hier moeten we bedenken dat verschil
lende soorten verschillend voedsel eten.
Variatie is dus noodzakelijk. Keuken-
restjes, pinda's, spekzwoerdjes, brood
en kaasresten zijn de gebruikelijke ma
terialen, Dat is in het algemeen ook wel
goed als we er maar voor zorgen geen
alleen maar. Ander goed voedsel be
staat uit: fruit (afval), gewelde krenten
en rozijnen, ongekookte havermout,
bessen, allerlei onkruidzaden, granen
etc. De vetbollen vinden uiteraard ook
gretig aftrek. Voor drinkwater hoeven
we alleen maar te zorgen als het hard
vriest en er geen rijp of sneeuw aanwe
zig is. Als we water geven moet dat
altijd afgedekt worden met fijn gaas,
zodat de vogels er niet in kunnen gaan
baden. Een schep suiker (geen zout of
glycerine) geeft mider snelle bevriezing
van het water.
Katten
Mensen zijn soms vreemd in de weer.
Velen sloven zich 's winters werkelijk
enorm uit om de vogeltjes de slechte
tijden door te helpen. Maar ze hebben
ook vaak een kat (of een paar katten).
En bijna alle katten eten of vangen
vogels. Zelfs de meest verzorgde 'kitte-
kat-kat'. Zo doodt uw kat in de loop van
een jaar misschien wel meer vogels dan
u 's winters 'redt'. Jaarlijks worden in
Nederland door onze lieve huisdieren
vele teinduizenden vogels gedood. Na
tuurlijk wil ik niet iedereen het bezit van
een kat ontzeggen. Maar kattenliefheb
bers zouden wel eens wat meer moeten
beseffen dat hun dieren ook tuinen en
voerplaatsen van anderen afstropen,
mensen die helemaal niet van die dieren
gediend zijn. Een werkelijkafdoend mid
del (en dan bedoel ik een nét middel) om
een voerplaats tee beveiligen tegen
katten, weet ik niet. Misschien één van
de lezers?
Veel van de hierboven gegeven tips
zijn terug te vinden in het boekje
'Wintervoedering vogels'. In deze bro
chure wordt overigens nog veel uitge
breider op dit onderwerp ingegaan. Ook
vinden we er bouwtekeningen van
voerhuisjes in. het is een uitgave van het
Nationaal Comité Wintervoedering van
Vogels in Den Haag in nauwe samen
werking met de Vereniging tot Bescher
ming van Vogels. Het is f6,— te
verkrijgen in het Natuurrecreatiecen
trum of bij Vogelbescherming te bestel
len. Adres: Driebergseweg 16, 3708 JB
Zeist, tel. 03404-25406.
Adriaan Dijksen.
Op een zeer zwaar parcours streden
afgelopen zaterdag de renners van de
wielervereniging om de competitiepun-
ten. In de eerste manche kwam Paul van
Arnhem met een razendsnelle start met
lichte voorsprong door de eerste ronde
met daarachter het complete peloton.
Na vijf ronden waren het Paul van
Arnhem en Arie Huisman die 100 meter
voor lagen op Albert Winter en Hans
Koorn. Daarachter streden de weer zeer
goed rijdende Jan Huydink en Simon
Appel.
Met nog vier ronden te gaan, pro
beerde Arie Huisman Paul van Arnhem
los te rijden. Dit lukte hem eerst niet.
Toen de bel voor de laatste ronde ging,
kwam Arie Huisman met lichte voor
sprong door en hield deze tot de finish
vast. De tweede manche ging Huisman
meteen op kop. Achter hem reden
Douwe Dros, Ron van Boven, Hans
Koorn en Albert Winter.
De in de eerste manche goed rijdende
Paul van Arnhem had zich in de eerste
ronde laten verrassen en probeerde nu
bij de kolopers aan te sluiten. Met nog
vijf ronden te gaan had Arie Huisman
100 meter voorsprong op de uitstekend
rijdende Albert Winter. Hij slaagde erin
het gat naar Arie Huisman dicht te
rijden. Albert Winter rook de kans om
Arie voor het eerst dit seizoen een
nederlaag te bezorgen, demareerde een
paar keer, maar slaagde er niet in om
hem te lossen. Daarachter streden Hans
Koorn en Paul van Arnhem om de derde
en vierde plaats. Bij de bel voor de
laatste ronde waren de twee koplopers
nog bij elkaar, zodat het een sprint werd
die met een fietslengte verschil werd
gewonnen door Arie Huisman.
Tweede kerstdag aanvang 10.00 uur
houdt de wielervereniging een geza
menlijke boslooptraining. Verzamelen
bij de Fonteinsnol in de Dennen.
Uitslagen:
1. Arie Huisman 20 p., 2. Albert Winter
17p., 3. Paul van Arnhem 16p., 4. Hans
Koorn 15p., 5. Jan Huydink 12p., b.
Jonh Huydink 9p., 7. Simon Appel 9p.,
8. Jan Buis 8p., 9. Uwe Smit 2p., 10.
Douwe Dros 2p.11. Ron van boven lp.
De heer J. Veltkamp heeft bijzonder
veel succes gehad toen hij het afgelopen
weekend Japanse Nachtegalen expo
seerde op de districtstentoonstelling in
Schagen. Met een stam (vier vogels)
verwierf hij 359 punten en met een enkel
vogel 91 punten. Deze hoge score was
goed voor een dubbel kampioenschap.
De heer Veltkamp (lid van de vogel
afdeling van Kotex) put hieruit moed
voor de nationale tentoonstelling die
van 3 tot 11 januari wordt gehouden in
het Turfschip te Breda.
Vermeldenswaard is ook dat de heer
C. Schenk met een Harzer zangkanarie
339 punten verwierf, wat één punt
tekort was voor het districtskampioen
schap. De heer W. Nobel kreeg voor
twee kleurkanaries resp. 90 en 89
punten. De heer M. Hijmans verwierf 87
punten, goed voor een bondsmedaille,
voor een oranjewever. Een spreeuw van
dezelfde inzender kreeg 89 punten in
de open klasse insecteneters. De heer
B. Buijsman kreeg 87 punten voor een
kleurkanarie. Voor de districtstentoon
stelling in Schagen waten totaal 1760
dieren ingeschreven. Het aantal inschrij
vingen voor de nationale tentoonstelling
in Breda bedraagt thans 7600.
Afgelopen zaterdag is W. Pronk, van
de totaal negen man die aanwezig
waren bij de competitieviswedstrijd van
de Hengelsportvereniging Texel, win
naar geworden met 235 cm vis. Er werd
gevist bij 't Horntje en de vangsten
waren voornamelijk schar en puitaal.
Tweede werd D. Roeper met 196 cm
vis en de derde plaats was voor P.
Verhagen met 174 cm vis. R. Koopman,
die als enige jeugdlid aanwezig was,
ving 162 cm vis.
Bij de St. Nicolaaswedstrijd aan de
Afsluitdijk is D. Roeper van de 180
aanwezige vissers met 310 cm vis
zevende geworden. De negende plaats
was voor C. Huisman met 300 cm vis en
42e werd J. Heethuis. In totaal deden 11
Texelse sportvisser aan deze wedstrijd
mee. De volgende wedstrijd van de HSV
Texel is zondag 28 december van 08.30
tot 10.00 uur bij het reddingsboothuisje
te De Cocksdorp.
Op dinsdag 30 december en
woensdag 31 december wordt er
geen consultatiebureau voor zuige
lingen gehouden.
Iedere woensdag van 9.00 - 10.30
uur. Adres: Groene Kruis-gebouw (in
gang tandartsencentrum) Witte Kruis-
laan, Den Burg. Mee te nemen: alle
trombosedienstgegevens van elders,
verzekeringsgegevens (ziekenfonds-
kaart).
Uitsluitend voor spoedgevallen
Donderdag en vrijdag, eerste en
tweede kerstdag
«Jt Dokter R. Coutinho, Schilderend
40, Den Burg, tel. (02220) 2023.
Van Zaterdagmorgen tot maandag-
morgen 8.00 uur
32 Dokter A. Waverijn, Kogerstraat
87a, Den Burg, tel. (02220) 2016.
Ambulance (in geval van onge-
&j lukken met betekenend lichame-
lijk letsel) (02220) 2011.
£3
Zijll
en
de
Donderdag 25 en vrijdag 26 de
cember, eerste en tweede kerstdag
Zr. M. de Jager, Diek 29, Den
Hoorn, tel. (02226) 304.
Van zaterdagmorgen tot maandag
middag 13.00 uur
Zr. Van der Kloet, Naalrand 4,
Den Hoorn, tel. (02226) 467.
Magazijn Groene Kruis
Geopend voor uitgifte goederen:
Maandag t/m vrijdag van 17.00-
18.00 uur.
25 en 26 december en 31 decem
ber en 1 januari gesloten.
Voor zeer spoedeisende tandheel
kundige hulp kan men zaterdag en
zondag om 18.00 uur precies te
recht in het tandheelkundig cen
trum in het Groene Kruisgebouw,
Witte Kruislaan 19.
Weverstraat 95, telefoon (02220)
2112. Open van maandag t/m vrij
dag van 8.30-18.00 uur. Zaterdags
van 11.30-13.00 uur en van 16.00-
18.00 uur en zondags van 11.30-
13.00 uur en van 17.00-18.00 uur.
Buiten die tijd alleen voor spoed
eisende gevallen.
Alleen voor spoedgevallen tele
foon (02220) 2527.
Dagelijks is het politiebureau van
de groep Texel van de Rijkspolitie
telefonisch te bereiken via tel.
(02220) 2644, Buiten kantooruren
(tussen 18.00 en 08.00 uur) kan
men rechtstreeks contact opnemen
met de meldkamer van het district
Alkmaar, tel. (072) 116444.
Voor noodslachtingen bellen de
heer A. van Heerwaarden, telefoon
(02220) 2182 (slachtplaats) of 2663
(Wilhelminalaan 94), b.g.g. 3541.
Woensdag 24 december 1980
HERVORMDE GEMEENTEN
Den Burg 22.00 uur Kerstnacht
dienst samen met de Gerefor
meerde Kerk, m.m.v. het Texels
Chr. Mannenkoor o.l.v. de heer
Kuik. Collecte Solidaridad.
Uitzending via De Lichtboei
De Koog 23.00 uur ds. Hoekstra
Kerstnachtdienst, m.mv. het
koor Advendo.
De Waal 20.30 uur ds. Hoekstra
Kerstnachtdienst
GEREFORMEERDE KERK
Den Burg 22.00 uur Kerstnacht
dienst in de Herv. kerk.
ROOMS-KATHOLIEKE KERK
Den Burg 23.15 uur m.m.v. het
Dameskoor.
De Koog 21.30 uur
Oudeschild 21.30 uur
De Cocksdorp 23.15 uur.
Donderdag, eerste kerstdag:
HERVORMDE GEMEENTEN
Den Burg 10 uur ds. Wisman
De Cocksdorp 10 uur ds. Wolthaus
m.m.v. de heer Stam. orgel,
Marjolijn Stam, fluit, en Jacqueline
Stark, bugel. Collecte: Kerk en
wereld.
Den Hoorn 10 uur ds. Hoekstra
met muzikale medewerking.
De Koog 10 uur dhr. M. J. Pante-
koek, uit Rotterdam.
16.00 uur kerstfeest van de
Zondagsschool.
De Waal dienst in De Koog.
Oosterend 9.30 uur ds. Van
Langhout, collecte Kerk
Wereld.
15.30 uur Kerstviering met
kinderen.
Oudeschild 11.00 uur ds. Van Zijll
Langhout, collecte Kerk en
Wereld.
GEREFORMEERDE KERK
Den Burg 10 uur ds R. J. Blaauw
m.m.v. Singers of the Lord
Uitzending via De Lichtboei
15.00 uur Kinderkerstfeest
Oosterend 10.00 uur ds. De Boer
m.m.v. Excelsior
19.00 uur Jeugddienst
GEREFORMEERDE GEMEENTE
Oosterend 10.00 uur Dienst
15.00 uur Kerstfeestviering
GEREF. KERK (Vrijgemaakt)
in de Herv. Kerk te De Waal
De Waal 16.15 uur Dienst
DOOPSGEZINDE GEMEENTE
Den Burg 10.00 uur ds. Hylkema
extra collecte Doopsgez. zending
Kerkbtsje Den Hoorn
's Avonds om 19.30 uur uitzen
ding via De Lichtboei
16.00 uur Kinderkerstfeest
ROOMS-KATHOLIEKE KERK
Den Burg 10.45 uur (Herenkoor)
De Koog 9.30 uur
Den Hoorn 10.00 uur
Oosterend 10.00 uur
Vrijdag, tweede kerstdag:
HERVORMDE GEMEENTEN
De Cocksdorp 16.30 uur Kinder
kerstfeest in de kerk.
Den Hoorn 15.30 uur Kerstfeest
van de Zondagsschool
De Waal 17.00 uur Kerstfeest van
de zondagsschool
Oudeschild 15.30 uur Kerstviering
met de kinderen.
GEREFORMEERDE KERKEN
Den Burg 's middags kinderkerst
feest.
GEREFORMEERDE GEMEENTE
Oosterend 10.00 uur Dienst
BAPTISTENGEMEENTE
in de Doopsgezinde kerk, Kogerstr.
Den Burg 15.15 uur familiekerst
feest.
ROOMS-KATHOLIEKE KERK
Den Burg 10.45 uur met m.m.v.
Jongerenkoor.
Oosterend 9.30 uur
Oudeschild 10.00 uur
De Cocksdorp 10.00 uur
Zondag 28 december 1980
HERVORMDE GEMEENTEN
Den Burg 10.00 uur ds. Wolthaus
Uitzending via De Lichtboei
De Cocksdorp 10 uur ds. Hoekstra
Collecte: kerkvoogdij
Den Hoorn 9.30 uur ds. Van Zijll
Langhout, oudejaarscollecte
De Koog 11.00 uur ds. Van Zijll
Langhout, oudejaarscollecte
De Waal dienst in De Koog
Oosterend 9.30 uur ds. Wisman
maandcollecte
Oudeschild 11.00 uur ds. Wisman
Oudejaarscollecte
GEREFORMEERDE KERKEN
Den Burg 10.00 uur ds. De Boer
19.00 uur ds. R. J. Blaauw
m.m.v. Kinderkoor met Kerst
musical „Vadertje Panov"
Uitzending via De Lichtboei
Oosterend 10.00 uur ds. Blaauw
17.00 uur ds. De Boer
GEREFORMEERDE GEMEENTE
Oosterend 10.00 uur dienst
16.00 uur dienst
GEREF. KERK (Vrijgemaakt)
in de Doopsgezinde kerk, Kogerstr.
Den Burg 16.15 uur Dienst
DOOPSGEZINDE GEMEENTE
Geen dienst
BAPTISTENGEMEENTE
in de Doopsgezinde kerk, Kogerstr.
Den Burg 19.00 uur ds. v.d. Laan,
uit Amsterdam.
Kinderoppas aanwezig.
Uitzending via de Lichtboei
woensdagavond 18.30 uur.
ROOMS-KATHOLIEKE KERK
Den Burg: zaterdag 19.30 uur
m.m.v. Jongerenkoor
Uitzending via De Lichtboei
Oosterend: zaterdag 19.30 uur
Den Burg: zondag 10.45 uur
m.m.v. Herenkoor
De Koog: zondag 9.30 uur
De Cocksdorp: zondag 10.00 uur
Den Hoorn: zondag 14.00 uur.
1
