Maritiem museum gaat
met Pasen weer open
I?
Geslaagde bos/oop
Groene Kruis zoekt
penningmeester
De Texelse landbouw in 1980
Meer produktie maar
minder inkomsten
Commissie akkoord met dringende uitgaven
Geen snreefcwr
maatschappelijk weit
LAND
BOUW
EXPLOITATIE IN
1981 SLUITEND
Matige vangst
van Visclub
WOENSDAG 31 DECEMBER 1980
TEXELSE COURANT
PAGINA 11
£||£|n de raadsvergadering van 13 januari zal de gemeenteraad
ijjfinitieve besluiten nemen inzake het maritiem museum te Oude-
schild. In verband met de niet te overziene financiële consequenties
neeft de raad tot dusver het standpunt ingenomen dat het museum
!£j ifen tijdelijk karakter moest hebben. De ervaringen die in het
%ffgelopen .proefseizoen' zijn opgedaan, zijn echter zodanig dat het
<£j lieer opheffen van het museum een ondenkbare zaak zou zijn. Als
consequentie heeft dit echter dat in de komende jaren aanzienlijke
investeringen zullen moeten worden gedaan. Sommige daarvan zijn
jrgent en moeten nog voor het nieuwe seizoen worden verwezenlijkt.
3 's ongeveer ƒ60.000,— mee gemoeid en gehoopt wordt dat de
gemeenteraad dit bedrag uit de toeristische reserve (opbrengst
:0eristenbelasting) wil halen.
^"ln het museumcomplex te Oudeschild
rel ingaand volgend jaar ook een
^.-permanente collectie worden onderge
bïacht. die betrekking heeft op de op
stand van de Georgiërs. Hier zal onder
meer op video apparatuur een uittreksel
zijn te zien van de documentaire
'Sondermeldung Texel' die door Dick
K- Van Reeuwijk voor de NOS-televisie is
A gemaakt. Voor deze video-apparatuur
de aanschaf van 60 stoelen en isole
jnde voorzieningen werd door het
inisterievan CRM f75.000,— beschik-
sar gesteld.
J Verwacht wordt dat het museum on
2 jëveer 35.000 bezoekers zal trekken.
•m Inkeken wordt of een van de werk-
moet spoed worden
.^■Tcmers van de sociale dienst werk-
iaats in het museum kan worden
plaats, waardoor de loonkosten wor-
jen beperkt. Ook wordt geprobeerd de
jé Q^verkstelling van de heer Cor Ellen Idie
3j rat afgelopen seizoen volgens de zg.
f-^P-regeling aan het museum was ver-
Jenden) te verlengen. Mede dankzij de
jjnst die het afgelopen jaar is gemaakt
it het er naar uit dat de exploitatie van
museum in 1981 sluitend zal zijn. Op
jere termijn ziet het er minder
fnstig uit, want dan zullen een of twee
chten in vaste dienst genomen moe-
borden en het is nog onduidelijk in
everre deze ten laste van de exploi-
:ie zullen komen.
Totaalbeleid
JpDeze onzekerheid voor de toekomst
\fas vorige week voor enkele leden van
j commissie voor recreatie en natuur-
5 ïehoud reden om terughoudend te rea-
3 (éren op de plannen. Speciaal in ver
end met de museumzaak was een ver-
ffdering van de commissie belegd,
ent om in het komende seizoen te
kunnen draaien,
betracht.
Heropening van het museum in de
Paasvakantie is ook uit propagandisti
sche overwegingen zeer wenselijk.
Voorzitter Jook Nauta vertelde dat de
documentaire 'Sondermeldung Texel'
waarschijnlijk omstreeks die tijd op
nieuw zal worden uitgezonden, mogelijk
in combinatie met een reportage over de
permanente Georgiërstentoonstelling in
het maritiem museum, het is zaak van
het ongetwijfeld grote propaganda ef
fect dat daarvan uitgaat, te profiteren.
Er moet dus ƒ60.000,— op tafel
komen voor spoedeisende investerin
gen. Een belangrijk deel van dit bedrag
is nodig voor de aanleg van verwarming.
Zonder verwarming wordt veel van het
geëxposeerde materiaal door vocht be
dreigd; in de praktijk is dat inmiddels
gebleken.
Bezwaar
Adriaan Dijksen die in de commissie
zit voor de werkgroep Landschapszorg
had er bezwaar tegen dat het gemeen
tebestuur niet met een lange termijnvisie
voor het totale Texelse museumbeleid
was gekomen. Het gaat met 'stukjes en
brokjes' waardoor men zich voor de
toekomst vastlegt zonder te weten wat
uiteindelijk de financiële consequenties
zullen zijn. Het is bijvoorbeeld ondui
delijk in hoeverre provincie en rijk een
bijdrage zullen leveren het het totale
tekort van de Texelse musea, zodat men
zich onbekende maar mogelijk zeer
zware lasten op c/ë'nëk"haalt. Voorzitter
Nauta erkende dat een meer planmatige
aanpak gewenst zou zijn. Maar de tijd
daarvoor ontbreekt. Inzake het marti-
tiem museum moet haast worden be
tracht en er wordt momenteel geen cent
méér uitgegeven dan strikt noodzakelijk
is. Verdere stappen, dus voor de gang
van zaken na 1981, zullen worden ge
nomen als onderdeel van een totaal
Texels museumbeleid. De ervaringen
die het komende jaar met het maritiem
museum worden opgedaan, komen dan
Zaterdag werd onder uitstekende
ers omstandigheden de
litionele winterbosloop gehou-
fèn. De zon had 189 deelnemers naar
Sbmping Dennenoord gelokt waar
lijtpkbij de start plaatsvond. Voor de
Istrijdloop van acht kilometer
er een vrij zwaar parcours hadden
mensen ingeschreven.
£üe recreatieloop was niet als wed
strijd georganiseerd en dat bleek ook uit
jfet tempo van sommige deelnemers.
Sommigen zagen de loop als onderdeel
|pn hun trim- of conditietraining en
rooral gezinnen die meeliepen namen
|^dens het vier kilometer lange parcours
wel even ,,rust" door gewoon te wande
len. Bij de finish was er voor elke loper
een herinneringsvaantje Verrassende
winnaar van de wedstrijdloop was Theo
Fransimon die de acht kilometer vol
bracht in de uitstekende tijd van 28.37
minuten. Hij werd op 20 secenden
gevolgd door Niek Welboren Derde
werd Rien Brouwer in 29.20, vierde B.
Bakker in 29.34 en vijfde J. Zijm in de
zelfde tijd. De snelste dame in de wed
strijdloop was Nel Bruining met 40.47,
gevolgd door Annelies Groenhof met
47.50. Op de foto de start van de recrea
tieloop, waarbij de jeugd het eerste weg
was.
goed van pas. Men heeft dan een vol
seizoen gedraaid zodat beter kan wor
den geraamd hoe groot de jaarlijkse
belangstelling zal zijn.
Ook het commissielid J. W. Dekker
betreurde dat B en W nog niet met een
alle musea omvattend toekomstbeleid
zijn gekomen. Hij vroeg om overleg op
korte termijn waarbij alle Texelse musea
zijn betrokken.
Museumkaart
Tijdens de discussie kwam de on
langs geïntroduceerde nationale mu
seumkaart ter sprake, waardoor mensen
voor weinig geld zoveel museu kunnen
bezoeken als zij willen, in tegenstelling
tot wat in de krant heeft gestaan, geldt
deze museumkaart niet voor het mari
tiem museum om de eenvoudige reden
dat het inkomstenverlies hier (nog) niet
door overheidsbijdragen wordt gecom
penseerd. Ook het agrarisch museum in
De Waal draait niet mee in het systeem,
om dezelfde reden. De heer Dekker
wilde dat bij het ontwikkelen van het
door hem gewenste totaalbeleid, zou
worden bekeken of diverse musea niet
gedurende een langere tijd van het jaar
geopend kunnen zijn. Voor de recreatie
in de winterperiode is dat van belang'
Daan Welboren wilde dat B en W zo
snel mogelijk van provincie en CRM
duidelijkheid verkrijgen inzake bereid
willigheid van die kant om de tekorten
van de Texelse musea te helpen dekken.
Bezwaren tegen doorgaan met het
maritiem museum had hij niet. Hij vond
dat het risico maar genomen moest
worden. Men profiteerd dan volop van
de naam die het museum inmiddels lan
delijk heeft gekregen. Welboren ver
wachtte dat het maritiem museum zich
tot een der best bezochte musea van
Nederland zal ontwikkelen, maar hij
vond wel dat het ook op zondag ge
opend zou moeten zijn. Daar zou tegen
over mogen staan dat de dagelijkse
openingsuren wat zouden worden inge
krompen. Gebleken is dat de belang
stelling in de ochtenduren nogal klein is
zodat men best wat later zou kunnen
opengaan.
Uitbreiding
In de commissie voor recreatie en
natuurbehoud zit maar één vertegen
woordiger van de 'natuur'. In het ver
leden heeft men zich over deze 'onder
waardering' wel eens beklaagd. Met
succes, want B en W zullen waar
schijnlijk binnenkort besluiten een extra
man in de commissie te benoemen.
Adriaan Dijksen krijgt dan versterking.
Een andere mededeling aan het begin
van de vergadering betrof de 'knel
punten' in het Texelse fietspadennet.
Van gemeentewege zullen deze worden
geïnventariseerd waarbij bekeken zal
worden welke verbeteringen kunnen
worden aangebracht. Vooral op plaat
sen waar het fietspad de gewone
autoweg kruist, zijn gevaarlijke en niet
altijd duidelijke situaties ontstaan.
Strandpaviljoens
De omstreden strandpaviljoens blijven
deze winter nog ongemoeid. Hangende
het 'juridische gevecht' dat onlangs is
begonnen en het overleg met Staats
bosbeheer, hebben B en W hun bevel
om tot afbreken over te gaan, inge
trokken. Dit is inmiddels aan de strand-
exploitanten meegedeeld, echter met de
nadrukkelijke bepaling dat hieraan geen
verwachtingen voor de verdere toe
komst mogen worden gekoppeld.
Twijfelachtig is of B en W bevoegd
zijn geweest een overeenkomst met de
exploitanten aan te gaan. Volgens wet
houder J. Nauta was echter vast komen
te staan dat Staatsbosbeheer wél be
voegd was om overeenkomsten te slui
ten.
Bij grote drukte worden auto's die op
de boot wachten, op het fietspad van de
Pontweg opgesteld, zodat het overige
verkeer van de gewone rijweg gebruik
kan blijven maken. Door Adriaan Dijk
sen was hiertegen bezwaar gemaakt
ornaat nij net strijdig vono met de
belangen van de fietsers. Nauta deelde
echter mee dat in het systeem geen
verandering wordt gebracht, omdat het
in de praktijk prima bevalt en het ook
wettelijk in orde is. De wens om op een
industrieterrein een caravanstalling te
realiseren zal mogelijk worden inge
willigd. Het grondbedrijf zal de moge
lijkheden bekijken, o.a. in Oudeschild en
Den Burg. Planologische bezwaren zijn
er waarschijnlijk niet.
Op vrijdag 2 januari houdt maat
schappelijk werker Frank van Lare geen
spreekuur. Vanzelfsprekend is er ook
geen spreekuur op nieuwjaarsdag.
De laatste competitiewedstrijd van
het jaar van de Sportvissersclub Texel is
voor de acht aanwezige sportvissers
maar matig verlopen, althans wat de
vangsten betreft. Er werd gevist bij de
reddingsboothuisje in De Cocksdorp.
Eerste werd C. Huisman met 73 cm
vis, tweede werd P. Verhagen met 65
cm vis en derde werd G. van Kranen
burg met 49 cm vis. Bij de jeugd werd
Rob Koopman met 23 cm eerste. De
volgende wedstrijd is 11 januari bij
Dijkmanshuizen. Aanvang 8.30-10.00
De heer M. L. Kempemaar. zestien
jaar lang penningmeester ven het Gree
ne Kruis Tetiel, heeft te kennen gegeven
af te willen treden. Hiermee is voor het
bestuur van het Groene Kruis een
probleem ontstaan omdat, ondanks
herhaalde pogingen, geen opvoloer is
gevonden. Ook in het zittende be
stuur is niemand bereid deze taak te
willen uitvoeren. In de ledenvergadering
die vorige dinsdag in het Groene Kruis-
gebouw werd gehouden, is besloten dat
de voorzitter en de secretaris voorlopig
de taak van de heer Kempenaar zullen
waarnemen. Het bestuur wacht op
suggesties voor een mogelijke nieuwe
penningmeester.
Tijdens de vergadering, die zeer matig
werd bezocht, werd dank gebracht aan
de heer Kempenaar voor het vele werk
dat hij voor het Groene Kruis heeft
gedaan. In 1964 nam de heer Kempe
naar zitting in het bestuur en een jaar
later was hij al penningmeester. Als blijk
van waardering kreeg hij een boekenbon
aangeboden. Voor mevrouw Kempe
naar was thuis een mand fruit bezorgd.
Kempenaar dankte de vergadering voor
het in hem gestelde vertrouwen. Hij zei
voorlopig de vereniging te willen blijven
adviseren en helpen bij de administratie.
Dat 'voorlopig' is dan in ieder geval
totdat het samenwerkingsverband met
het Groene Kruis in Den Helder een feit
is. Op het moment zijn er besprekingen
gaande tussen Texel en Den Helder
over een hechtere en blijvende samen
werking per 1 januari 1982.
Verhoging
De contributie voor 1981 werd vast
gesteld op 736,50 per jaar. Deze ver
hoging is nodig omdat het verplichte
aandeel voor de AWBZ met 72,50 is
verhoogd. De bijdrage Un dat totale
bedrag) van 72,50 voor ds vereniging is
ongewijzigd gebleven. In verband met
de wettelijke AWBZ-voorachriften is een
wijziging van de statuten in voorberei
ding. Ter goedkeuring zal op 17 februari
een extra algemene ledenvergadering
worden gehouden waar deze, deels
nieuwe statuten kunnen worden goed
gekeurd. Ook dient dan een kascon
trolecommissie te worden ingesteld.
Omdat het Groene Krui6 onder de
AWBZ regeling valt, is een deel van het
vermogen overgebracht in de nieuwe
'Stichting tot steun van het Groene
Kruis Texel'. Uit de bijdragen van deze
steunstichting kunnen doer het Groene
Kruis activiteiten worden betaald, die
niet door de AWBZ regeling worden
gefinancierd.
De aftredende bestuursleden mevr.
Boon-Waldus, Dros-Stoepker, Joustra-
Kooger en Keesom-Kareten werden
met algemene stemmen herkozen.
Laagbouw
Mevrouw Keeeom-Kariëen vond dat
het bestuur een brief moet schrijven aan
de Stichting Bejaardenzorg om te plei
ten voor bejaerdenwoniogen in laag
bouw. Zij vond het ongewenst dat de
binnenkort te bouwen woningen achter
de Doopsgezinde kerk in Den Burg een
zolderverdieping met slaapkamer krij
gen. Bejaarden hebben veoral bij ziekte
veel meer aan twee slaapkamers op de
begane grond omdat een trap dan een
groot bezwaar kan zijn, zo dacht me
vrouw Keesom-Karsten. Het dagelijks
bestuur zal zich op deze suggestie be
raden. In de vergadering werden ook
het jaarverslag 1979 en de begroting
1980 goedgekeurd.
Het jaar 1980 zal bij menige Twcal»» vcihaudai maar ook akker
bouwer in herinnering blijven «émt de goede tot zeer hoge op
brengsten van de gewassen. Het «oorjaar begon traag met vrij lage
temperaturen en droogte maar gelukkig kweet er in juni voldoende
water voor de groei.
De financiTe inkomsten in de land
bouw staan echter zwaar onder druk,
wat veroorzaakt wordt door geiijkbkj-
vende of zelfs dalende prijzen, (vooral
bij de schapenhouderij) en oplopende
kosten. Naast de kosten voer aanko
pende produkten blijft ook de rente van
geleende gelden hoog. intens wordt
daarom gezocht naar kostenbesparing
o.a. bij het energiegebruik. Deze Koe-
tenbesparende activiteit heeft ook ge
volgen gehad en zal het in de toekomst
nog meer krijgen door de grondprijs.
Was het voordien heel normaal dat de
grond verhandeld werd voor een prijt
die beneden de 710.000,per ha lag,
in de laatst van de zeventiger jaren
stegen de grondprijzen naar ongekende
hoogten, tot zelfs boven de 730.000,—
per ha. Bedrijfseconomisch gezien wa
ren dat veel te hoge prijzen waar zeer
weinig agrariërs nog een inkomen van
kunnen halen. Nu aan het eind van 1988
blijven de grondprijzen per ha tussen de
720.000,— en 725.000, Dus wel een
daling maar vergeleken met andere
delen van Nederland een hele langzame
daling. Het is onbegrijpelijk dat die prijs
nog zo hoog blijft op Texel, mede omdat
niet altijd van hoge opbrengsten ge
sproken kan worden.
Texel heeft een zeer goede melk
veestapel. De melkveehouders zijn in
staat om met de hoogste produktie aan
vet en eiwitgrammen op de Noord-
Hollandse ranglijst te komen. Landelijk
werd in 1980 de tweede plaats inge
nomen. De oorzaken van deze hoge
melkproduktie zijn de over het algemeen
zeer goede graslandpercelen met goede
grasmat. Het gewonnen ruwvoer is van
hoogwaardige kwaliteit. Wel moet bij
deze hoge produktie een kanttekening
worden gemaakt wat betreft het gebruik
van krachtvoer. De Texelse veehouder
is ook in staat om veel krachtvoer aan
zijn dieren kwijt te raken. Als de vee
voerkosten uit de bedrijfseconomische
boekhoudingen worden bekeken en
vergeleken met andere gebieden, dan
zijn die óók hoog. Op meerdere be
drijven komen de veevoerkosten boven
de 71000,— per melkkpete liggen, zelfs
oplopend tot 71600, De conclusie
kan dan ook worden getrokken dat er
vaak niet te veel overblijft voor de melk
veehouder en zijn gezin. Een nog betere
benutting van het grasland en het daar
van gewonnen ruwvoer is daarom ge
wenst.
Schapenhouderij
Met een zuiver schapenbedrijf is het
momenteel niet meer mogelijk om een
redetijk inkomen te halen. De kosten
ook voor deze bedrijven blijven stijgen,
tn 1980 zijn de meeste schapen met
lammeren voor een te lage prijs van de
hand gedaan. De prijzen voor de lam
meren bleven tot half oktober te laag.
Gelukkig trok toen de prijs van de vette
lammeren weer aan tot een niveau
waaraan de schapenhouders de laatste
jaren gewend waren. Maar helaas zal
weinig hiervan bij de Texelse schapen
houders terechtkomen omdat de lam
meren van de meeste bedrijven al waren
vertrokken. In oktober zag het er naar
uit dat de Texelse schapenhouders nog
een subsidie per fokooi zouden ontvan
gen, maar thans lijkt dat niet door te
gaan omdat de prijzen van de lammeren
te hoog zijn. Al met al een bedroevende
zaak maar waar weinig aan te doen valt.
De schapenhouderij zal zeker op Texel
blijven bestaan, maar voor jonge onder
nemers in de landbouw is het een be
drijfstak waar niet meer aan te beginnen
valt. De hoge kosten van gronden, ge
bouwen en arbeid zijn niet goed te
maken.
Akkerbouw
De akkerbouw kan over het algemeen
spreken van zeer hoge opbrengsten bij
pootaardappelen en suikerbieten. De
granen en graszaden brachten normale
korrelopbrengsten. Ook in deze bedrijfs
tak blijven de kosten uiteraard stijgen.
Alleen met hoge opbrengsten zal het
mogelijk blijven om deze stijgingen nog
enigszins te kunnen blijven volgen.
Hoge opbrengsten zijn ook op de Texelse
akkerbouwbedrijven te halen. Daarvoor
is het wel noodzakelijk dat de gronden
voor welk gewas ook, in een optimale
conditie zijn. De organische stofvoor-
ziening is van groot belang maar even
zeer de ontwatering en de bewortel-
baarheid van de grond en de be
mestingstoestand. Ook in 1980 zagen
wij weer zeer gunstige resultaten van
het diepspitten met daarbij het opnieuw
draineren. Goede opbrengsten werden
van deze gronden gehaald, zonder pro
blemen. Vooral in een tijd van terug
gang in de economie blijkt dat een te
zware mechanisatie op de akkerbouw
bedrijven een nadelige invloed heeft op
het inkomen. Op meerdere bedrijven
zou een samenwerking met machines
zeker zijn vruchten af kunnen werpen
maar daarvoor is een goed overleg met
derden noodzakelijk. De prijzen van de
akkerbouwprodukten wenn matig met
wellicht een uitzondering voor de sui
kerbieten. De pootaarri^apelen blijken
onder een zware prijsdkuk te staan
wegens de nog te kleine exportorders
naar andere landen. De toekomst ziet
er minder somber uit omdat vooral de
akkerbouw aan de optaesing van het
energieprobleem zijn steentje kan bij
dragen. Eiwitrijke prodidden maar ook
granen en suiker worden in deze ge
noemd.
De tordbouw in de
Texelse gemeenschap
Voor Texel heeft de Nndbouw een
bepaalde waarde die vmm elke bevol
kingsgroep verschillend is. Voor de
agrariërs zelf dient hun bezigheid voor
een inkomen voor hun garinnen. Direct
en indirect levert de landbouw een bij
drage aan de samenlsvinyop het eiland.
De juiste waarde daarvan in schatten
blijkt in de praktijk soms arg moeilijk te
zijn. Wel is het bekend dat het aantal
arbeidsplaatsen voor Tsael binnen de
landbouw vrij groot is. En in een tijd dat
het aantal arbeidsplaatsen op de tocht
komt te staan is de waarde van de
landbouw vrij groot. Uitbreiding van het
aantal arbeidsplaatsen in de landbouw is
moeilijk te realiseren mede omdat ook
daar de kosten blijven stijgen. Wel is een
zekere stabilisatie te bereiken. Binnen
de landbouwbedrijven zalf is heel vaak
een verandering mogelijk, waardoor de
totale bruto-opbrengsten nog wel iets
op te voeren zijn. Ook goedkopere
bouwmethoden en het daarbij efficiënt
werken, kan de bestaansmogelijkheid
van de bedrijven vergroten. Heel vaak
zullen deze bouwmogelijkheden in strijd
zijn met andere belangen. Een even
wichtige afweging van date belangen is
zeer belangrijk, niet aksen voor nu maar
vooral voor de toekomst. Willem ook de
toeleveringsbedrijven een bestaansrecht
houden binnen de landbouw dan is het
van het allergrootste belang dat het
areaal landbouwgrond op Texel zoveel
mogelijk blijft bestaan en dat de bruto-
opbrengsten zo hoog mogelijk blijven.
Landbouw in de toekomst
De landbouw kan in de toekomst
belangrijker worden door een positieve
bijdrage aan de Nederlandse betalings
balans, vooral als het aardgas wegvalt.
De agrarische produkten worden im
mers grotendeels geëxporteerd. Wel is
hierbij van groot belang dat de kosten
voor de agrariërs niet verder stijgen.
Produktiemogelijkheden met lage in
vesteringen en een efficiënte opzet
kunnen hiertoe bijdragen. Ook voor de
Texelse agrariër is dft van het grootste
belang. Het vakmanschap is op Texel
aanwezig evenais de awn den die voor
een goed produkt garant-staan. Hoewel
er nog vrij veal onzeker is blijft er ook
voor de Texetaa landh sm een moge
lijkheid, mits alle betrokkenen hier posi
tief tegenover staan.
