Groen kwartsJexels in het harL,
oiaixsNcm
bob*'*
Levis
^2323
ïoonSmidt
Hervormde Kerk houdt
nieuwjaarsbegroeting
Verboden
Jutten
Voorrecht
Alcohol
door J. A. Engel vaart
Veiligheid
Woningnood
Lichtpuntje
Aanrijdingen
94e JAARGANG NR. 9540
TEXELSE
WOENSDAG 31 DECEMBER 1980
COURANT
Redactie: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, tel. (02228) 266
en Frits Beutick, Warmoesstraat 43, Den Burg, tel. (02220) 2208
Voor advertenties, abonnementen, etc.:
Langeveld De Rooy B.V.,
Postbus 11, 1790 AA Den Burg, telefoon (02220) 2741.
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Postgiro 652. Abonnementsprijs f12,50 per kwartaal
70 cent incasso; los 50 cent.
Bankrelaties: Amro Bank nr. 46.99.17.636
Rabobank nr. 3625.01.742; NMB nr. 67.34.60.398.
Over mogen en moeten
in het oude en het
nieuwe jaar
Eén keer per jaar een Oudejaarsbeschouwing schrijven voor de Texelse
Courant lijkt niet zo'n zware opgaaf. Maar naarmate de jaarwisseling
nadert voel je het toch als een pittige verplichting, vooral als het moet
gaan over één bepaald thema dat voor het merendeel van onze Texelaars
interessant is. Helemaal zwaar wordt het als eenmaal bepaalde ver
wachtingen zijn gewekt. Dat is - min of meer tot mijn eigen verbazing -
vorig jaar gebeurd, toen ik wat gedachten lanceerde over het jeugdpro
bleem en de houding die ouders zouden moeten innemen. Ik heb daar
enorm veel positieve reacties op gehad, ook van deskundige zijde.
Zoveel respons krijg ik bijna nooit. Het was blijkbaar velen uit het'hart
gegrepen.
Maar met het constateren van feiten en
het uitdelen van wijze raadgevingen zijn
we er natuurlijk niet. Er moet ook daad
werkelijk iets worden gedaan en dat
vereist moed om stappen te doen die niet
iedereen in eerste instantie in dank zal
afnemen. Ik weet waarover ik praat want
ook in het afgelopen jaar heb ik -zoals alle
bestuurders en anderen die een bepaalde
verantwoordelijkheid dragen- besluiten
moeten nemen die naast instemming ook
protest opwekken. En het protest klinkt
meestal luider en krijgt meer publiciteit
dan de instemming. Om goed te besturen
moetje luisteren naar iedere betrokkene,
oprecht rekening willen houden met
ieders wensen voorzover die de belangen
van anderen niet schaden, maar uitein
delijk wel de knoop moeten doorhakken
en je er bij voorbaat bij neerleggen dat je
het nooit iedereen naar de zin kunt
maken.
Al doende realiseer ik mij meer dan eens
dat het regelen van onze steeds inge
wikkelder samenleving veelal neerkomt
op het uitvaardigen van verboden. Het is
volkomen begrijpelijk dat -bijvoorbeeld-
boeren geïrriteerd zijn als zij met een
bestemmingsplan krijgen te maken dat
hen belet dingen te doen die volgens strikt
economische maatstaven wèl zouden
moeten. Het valt niet mee om er vrede
mee te hebben dat ènderen bepalen watje
op je eigen grond mag doen om daar
tegen zo laag mogelijke kosten een bedrijf
te runnen, vooral als het er de schijn van
heeft dat die anderen niet direct met de
portmonnee klaarstaan om de 'schade' te
vergoeden. Het stemt tot voldoening en
tot vertrouwen in de toekomst dat in
kringen van 'gedupeerden' niettemin
begrip blijkt te bestaan voor het feit dat
eigen belang en algemeen belang niet
altijd parallel lopen. Voor wederzijds
begrip en samenwerking is het nodig dat
partijen elkaar niet alleen als rivalen
beschouwen maar zich ook verplaatsen in
de beweegredenen van de ander. Je moet
weten om te kunnen begrijpen. Als je -
alweer als voorbeeld - zou weten welke
ellende soms wordt veroorzaakt door
gokautomaten in openbare gelegenhe
den, zou je meer begrip hebben voor het
beleid van een burgemeester die van zijn
bevoegdheden gebruik maakt en duide
lijk laat weten dat er grenzen zijn.
Niettemin is het voor een bestuurder
vervelend om telkens maar weer te laten
weten wat er NIET mag. Het zou veel
leuker werk zijn om bepaalde verboden op
TAXI- EN TROUWAUTOVEQHUUR
mrilhclm inslaan 4-W d«n Burg
(Advertentie I.M.!
Tl/Anr |C STENENPLAATS 1.
l\Unr JC DEN BURG
te heffen. Maar verboden zijn er niet voor
niets, dus eenvoudig is dat niet. ToQh zijn
er wel mogelijkheden. Zo vind ik dat een
bepaalde vorm van jutten zou moeten
worden toegestaan. Wie nu brandhout
van het strand haalt is strafbaar. Erg
zinvol is dat niet, want het strand zou er
alleen maar van opknappen als die
waardeloze houtrommel zou worden
opgeruimd. Ik zou er wel voor voelen om
periodiek - bijvoorbeeld op de eerste
zaterdag van de maand - toe te staan dat
mensen, eventueel met auto's-het strand
op gaan om daar hout te halen. De
strandvonderen zijn medewerkers zullen
een oogje in het zeil moeten houden,
want het is natuurlijk niet de bedoeling dat
waardevol timmerhout op deze manier in
verkeerde handen komt.
Een nadeel van een dergelijk systeem is
wel dat het de spanning wegneemt bij de
mensen die tot dusver de jutterij beoef
fenden voor hun kachel of open haard.
Wat met spanning en inspanning tot
stand komt, geeft extra veel voldoening.
Dat zie je ook op andere terreinen. Het
werken naar het doel is vaak belangrijker
dan het bereiken van het doel. Zolang de
rechtvaardigheidniet in het gedran$ komt
moeten mensen worden gestimuleerd
om inspanning te leveren en Wekere
risico's te lopen. Wie denkt alles maar
te kunnen stimuleren door met de geld
buidel klaarte staan werkt niet aan welzijn
en roept meer problemen op dan dat hij
oplost. Ouders van verwende kinderen
weten wat ik bedoel.
Terugblikkend en vooruitkijkend wil je
ook wel eens positieve dingen memore
ren inplaats van alleen maar problemen
noemen. Ik betwijfel wel eens of de
meeste inwoners van dit eiland wel
beseffen hoe bevoorrecht zij zijn. Het
werken en wonen in een landschappelijk
en natuurlijk schitterend gebied is zo'n
voorrecht, maar de combinatie met een
goed voorzieningenpeil zoals op Texel is
tamelijk zeldzaam. Tot dat voorzienin
genpeil horen niet alleen de winkels en de
scholen maar ook onze gemeenschaps
voorzieningen. Een van de positieve ont
wikkelingen is dat ook Den Burg straks
over een volwaardig gemeenschaps
centrum beschikt in de vorm van een
dorpshuis in de voormalige ULO. De
muziekschool van nut voor alle
Texelaars, die er binnenkort deel van
uitmaakt, is voor een plattelandsge
meente als Texel iets om buitengewoon
trots op te zijn. Bij alle misère rond
kostenoverschrijdingen, problemen rond
het beheer, de mislukte aanbesteding
e.d. zou je dat wel eens vergeten. Het is
buitengewoon positief dat we binnen
onze gemeenschap mensen hebben die
tijdig gebruik weten te maken van
mogelijkheden om dergelijke voorzie
ningen van de grond te brengen en die
zich niet door tegenvallers laten ontmoe
digen. Voor hotel De Lindeboom-Texel
geldt in feite hetzelfde. Ondanks alle
verdachtmaking en wantrouwen stéét
hetstrakstoch maar en krijgt het centrum
van Den Burg wat terug van zijn levendig
heid van weleer.
Maar het is goed dat we critischtblijven
en scherp in het oog houden wat niet
goed gaat. De scholierenopvang in het
zojuist genoemde dorpshuis looptiprima,
maar het is ook waar dat in deze Iqkaliteit
geruime tijd verdovende middelen kon
den worden verkocht en dat deze sfeer in
combinatie met andere verschijnselen
een zodanig stempel op dit onderkomen
drukte, dat sommige ouders hun kinde
ren liever overleveren aan de straat dan
goed te vinden dat ze in de ULO hun
toevlucht zoeken. Dat is waarschijnlijk
terecht maar wat wèl tot ernstig naden
ken moet stemmen is het feit dat in deze
voor jeugdigen bedoelde lokaliteit 's
avonds alcoholhoudende drank móet
worden verkocht om aan voldoende
inkomsten te komen. Dat zit scheef:
enerzijds maken we ons ernstige zorgen
over het toenemend drankgebruik onder
de jeugd en anderzijds stimuleren we dat
drankgebruik door een systeem waarbij
het voortbestaan van een gemeen
schapsvoorziening afhankelijk is van de
baromzet. Als overheid ben je daardoor
medeplichtig aan de ellende die door het
drankgebruik wordt veroorzaakt en daar
moet dan ook zo snel mogelijk een eind
aan komen, wil je althans geloofwaardig
zijn in je beleid op het gebied van welzijns
voorzieningen. Maar het zal waarschijn-
lijk wel wéér geld kosten en u zult er in het
komende jaar hopelijk meer over horen.
Daarbij zal ook het vraagstuk van 'de
betaalde krachten' zich weer aandienen.
Afgezien van de vraag of het goed is alle
gemeenschapswerk door full time be
taalde krachten te laten uitvoeren, staat
het wel vast dat dit financieel een on
mogelijke zaak is. Verdere uitbouw van
welzijnsvoorzieningen zal zonder bepaal
de vormen van vrijwilligerswerk niet
mogelijk zijn. Wat dat betreft liggen op
Texel veel mogelijkheden. In onze aan
verenigingen zo rijke gemeente wordt
enorm veel zinvol werk gratis gedaan en
velen profiteren daarvan. Maar soms is
deskundigheid en inzet nodig waarvoor
wèl betaald moet worden. Dat mag dan
geen probleem zijn en het moet zodanig
gebeuren dat de anderen die zich gratis
inspannen gemotiveerd blijven.
U hebt het al gezien. Het oudejaars-
verhaal gaat niet over één thema. Op
gevaar af dat het een wat rommelig
geheel wordt schrijf ik op wat mij
binnenvalt in de hoop dat het tot mee
denken prikkelt. Over dat meedenken zou
een uitgebreid verhaal apart zijn te
schrijven. Inspraak, democratisering,
medezeggenschap -het is allemaal be
doeld om de burger bij het bestuur te
betrekken en hem een eerlijke kans te
geven zijn belangen naar voren te
brengen. Ook op Texel hebben we de
handen er vol aan. Toch heb ik het gevoel
dat nog te weinigen van die openbaarheid
'profiteren'. Als het directe eigenbelang
in het geding is, zit het wel goed maar
als het gaat om zaken van algemeen
belang, loopt het niet storm. De raads
vergaderingen trekken de laatste jaren
een vrij groot publiek. Meestal is de
tribune te klein om iedereen een plaatsje
te geven. Maar de interesse voor de
openbare commissievergaderingen
(ruimtelijke ordening, algemene zaken,
recreatie en natuurbehoud, openbare
werken e.d.) staat nog op een zeer laag
pitje. En toch zijn dat de gelegenheden,
waarbij men zich op de hoogte kan stellen
van vaak verstrekkende plannen in het
vroegste stadium van voorbereiding dus
op het moment dat er nog van alles aan te
doen is. Wat moeten we in het nieuwe jaar
doen om die belangstelling te vergroten?
Wie het weet, moet het maar zeggen. Het
zou kunnen dat de meeste mensen meer
zijn geïnteresseerd in kleine, overzichte
lijke problemen met een menselijk kantje.
Meer in details dan in de grote lijnen. In
het vroegste stadium is er nog geen
persoonlijke betrokkenheid. Misschien
dat de mensen denken: ik lees het wel in
de krant. Wat dat betreft hebben we niet
te klagen. Zó uitgebreid worden de raads-
en commissievergaderingen in dit blad
verslagen dat het soms een gemeentelijke
voorlichtingskrant lijkt. Dat wordt nog
'erger' want binnenkort zullen daarvoor in
aanmerking komende besluiten van de
wekelijkse B en W-vergaderingen open
baar worden gemaakt. Dit zou overigens
best eens boeiende kost kunnen zijn,
want die B en W-besluiten betreffen
meestal kleine, overzichtelijke zaken die
nauw samenhangen met het persoonlijk
wel en wee van eigen inwoners. Niet alles
is voor openbaarheid geschikt. We
moeten ook denken aan bescherming van
de belangen van de betrokken burger,
Zoekend naar 'goed nieuws' van nu en
straks, wil ik wijzen op het gereedkomen
van de deltawerken op Texel. Ten koste
van veel tijd en geld is de hele oostelijke
zeedijk op veilige hoogte gebracht, een
levensnoodzakelijke voorziening waar
van de noodzaak nooit omstreden is
geweest. Ongetwijfeld zal in het komen
dejaar plechtig worden stilgestaan bij dit
moment en er komt waarschijnlijk een
blijvend aandenken in de vorm van een
Een ander goed voornemen dat vooral
wij bestuurders voor 1981 moeten maken
is: begrijpelijk spreken. We hanteren
woorden, uitdrukkingen en begrippen bij
het uitleggen en toelichten van onze
plannen bij de verdediging van ons beleid,
die voor niet ingewijden onbegrijpelijk
zijn. En datterwijl we die gewone mensen
nu juist bij onze beslissingen willen
betrekken. Collegeleden, (waaronder de
burgemeester zelf!) raadsleden, ambte
naren maar ook vertegenwoordigers van
groeperingen uit 'het volk' bedienen zich
van een geheimtaal waar buitenstaanders
weinig van snappen. Zodat het niet zo
verwonderlijk is dat daar weinig begrip
bestaat voor bepaalde problemen en dat
ook de interesse veel te wensen overlaat.
Het zal veel zelfdiscipline vergen maar we
moeten af van deze 'kretelogie', want het
houdt het gevoel in stand dat bepaalde
beslissingen tot stand komen op een
hoog en ongrijpbaar niveau. Bepaalde
termen zullen wel onvermijdelijk blijven.
In dat verband zou ik wensen dat meer
mensen de weg naar de openbare bilbio-
theek weten te vinden. Haast alle denk
bare informatie over allerlei onderwerpen
is daar makkelijk te verkrijgen.
Waar we weinig goed nieuws over
kunnen laten horen betreft ons aller
grootste probleem: de woningnood. De
rij woningzoekenden is indrukwekkend
en het tempo van nieuwbouw blijft daarbij
verachter. De afgelopen periode hadden
we de onverkwikkelijke situatie dat er
met dat probleem. De oplossing moet
niet alleen worden gezocht in de nieuw
bouw. Onder de woningzoekenden zijn
vele alleenstaande jongeren die wel onder
dak moeten, maar helemaal niet zo'n
complete gezinswoning nodig hebben.
Mogelijkheden om één huis door meer
deren gezamenlijk te laten bewonen,
moeten dan ook zeker worden bekeken.
Laatikeindigen met een lichtpuntje: de
economische problemen van ons land
lijken geen ernstige gevolgen te hebben
voor onze toeristische bedrijvigheidZelfs
zit er nog groei in, dankzij het feit dat
mensen minder naar het buitenland öp
vakantiegaanAls we ons eiland aantrek
kelijk en betaalbaar kunnen houden,
kunnen we voor velen wellicht een
belegde boterham garanderen en niet
direct belanghebbenden kunnen profijt
hebben van de algemene voorzieningen
die mede aan het toerisme zijn te danken.
Een overdekt zwembad en andere
slechtweervoorzieningen' moeten er dan
wel komen. Ik ben het er van harte mee
eens dat we van Texel geen kermis mogen
maken. Maar we moeten aan veel
mensen nu eenmaal meer bieden dan
natuur, strand en water alleen. Texel is
groot genoeg om het diverse 'soorten'
publiek naar dezin temaken. Ik hoop dat u
en wij ook in het komende jaar de wijsheid
zullen hebben om de vaak uiteenlopende
belangen behoorlijk af te wegen.
J.A. Engelvaart.
monument op de plaats waar het laatste
stuk dijk onderhanden is genomen, dus
de polder De Eendracht. Of de gemeente
dat, eventueel samen met het water
schap zal financieren is de vraag maar ik
denk dat het niet moeilijk zal zijn om te
zijner tijd een beroep te doen op de aan
nemers en eventueel anderen die bij de
uitvoering van de deltawerken zijn be
trokken geweest.
Nog een gelukkig feit waaruit blijkt dat
we in sommige opzichten op de goede
weg zijn: het aantal ernstige verkeers
ongelukken vertoont een dalende ten
dens. Natuurlijk is elke dode of gewonde
er een teveel, maar het stemt toch tot
yoldoening dat de tijd waarin vijf tot tien
verkeersdoden in één zomerseizoen nor
maal leek, al jaren voorbij is. Laten we wat
dat betreft niet rusten. Alles moet in het
werk worden gesteld om op Texel tot een
veilig eiland te maken. U kunt erop
rekenen dat op het gebied van de
verkeersvoorzieningen nog het nodigezal
gebeuren en dat mensen die met drank
achter het stuur gaan zitten niet met rust
zullen worden gelaten Het zal echter in
de eerste plaats van het publiek zelf
moeten komen. Er mag geen spoor van
bewondering zijn voor mensen die met
teveel drank op in hun auto rijden. Het is
dom en misdadig.
Geen direct levensgevaar, maar wel
veel ergernis ontstaat door het negeren
van parkeerverboden. We gebruiken de
vele parkeerterreinen die de afgelopen
jaren zijn aangelegd, nog veel te weinig.
In deze tijd van goede voornemens
zouden we moeten afspreken dat we wat
meer aan lichaamsbeweging gaan doen
door de autp voortaan op de parkeer
plaats te zetten en het laatste eindje naar
winkel of kantoor te lopen. Probeer ook
eens of u de fiets niet veel vaker kan
gebruiken voor boodschappen die u tot
dusver met de auto deed.
praktisch geen bouwgrond beschikbaar
was, maar het is een misverstand om dat
als belangrijkste oorzaak te zien. Want
het probleem is dat op een eiland als Texel
waar je steeds te maken hebt met kleine
aantallen nieuw te bouwen woningen,
moeilijk voor een acceptabele prijs is te
bouwen. Om die reden dreigt het plan van
het Bouwfonds Nederlandse Gemeenten
voor het zg. artikel 11-gebied van Den
Buurg noord-west, te mislukken. Door de
hoge rentestand en de weinig rooskleu
rige economie is de animo om in de vrije
sector (dus zonder subsidie) te bouwen
sterk teruggelopen. Zodat het ook niet
mogelijk is om een gemengd complex van
gesubsidieerde en vrije bouw (waarbij
door de winst op de vrije woningen het
tekort op de premiewoningen wordt
goedgemaakt) van de grond te brengen.
Deze problematiek is overigens landelijk.
De plannen van de Texelse Kasko-
vereniging zijn hoopgevend, maar het
geeft te denken dat het aantal deel
nemende leden nog niet groot genoeg is.
Ik vraag me wel eens af of wij Nederlan
ders voor wonen wel genoeg willen
uitgeven. Het is een mentaliteitskwestie.
Als je voor goed wonen wat over hebt,
houdt dat in dat je van bepaalde andere
dingen wilt afzien. Je zou je kunnen
afvragen of Nederlandersde woonkosten
niet teveel op de laatste plaats zetten. Het
niet beschikbaar zijn van woningen heeft
behalve voor de 'eigen' woningzoeken
den, ook voor de vervulling van onmis
bare functies ernstige gevolgen. Texel'
met zijn uitgebreide voorzieningenniveau
heeft naar verhouding vrij veel gekwali
ficeerd personeel nodig, dat veelal van
het vasteland moet komen. Deze vaak
dringend noodzakelijke krachten blijven
weg of vertrekken na verloop van tijd
weer omdat ze geen behoorlijk huis
kunnen krijgen. Onder andere bij de
Rijksscholengemeenschap worstelt men
Op de ochtend van Nieuwjaarsdag
houdt de Ned. Herv. kerk van Den
Burg een „Nieuwjaarsbegroeting" in
gebouw ,,De Schakel" naast de kerk.
Deze bijeenkomst, die voor elke be
langstellende toegankelijk is, begint om
10.30 uur met een morgengebed, ge
volgd door koffie drinken met aanslui
tend (ca. 12 uur) een broodmaaltijd.
Gehoopt wordt dat men onder de be
langstellenden ook toeristen zal kunnen
verwelkomen.
Omdat hij door de lage zon werd ver
blind, had een 61-jarige Texelaar zater
dag geen goed uitzicht toen hij met zijn
auto een uitrit aan de Oosterenderweg
wilde verlaten. Over de Oosterender
weg naderde een 26-jarige Texelaar, die
de andere auto niet meer kon ontwij
ken. Bij de aanrijding ontstond flinke
materiële schade.
Eveneens zaterdag wilde een twintig
jarige Texelaar vanaf de Dorpsstraat in
De Koog linksaf de Kamerstraat in
slaan. Hij moest hierbij remmen voor
een auto, die in de Kamerstraat aan het
keren was en werd achterop gereden
door een 44-jarige Texelaar. Aan beide
auto's ontstond lichte schade.
T|//%nC IC STENENPLAATS 1,
IVUnrJC DEN BURG