Meer geld nodig voor
werkloosheidswerk
'4
„In slechte tijden
wordt er gegokt
Wweede vaste kracht
dringend nodig
„Sphinx"
Een halve eeuw in de loterij:
Marokkaanse pastor
in Doopsgezinde kerk
Texeis contactadres
Razende Boi-aktie
Themadienst
Geref. Kerk
■1
RIJDAG 18 SEPTEMBER 1981
TEXELSE COURANT
PAGINA 5
Het Mensen Zonder Werk project denkt in 1982 ruim zeventig duizend gulden
méér nodig te hebben dan dit jaar. De belangrijkste begrotingswijziging is het salaris
voor een tweede full-time kracht (ƒ50.000, In het jaarverslag van het project dat
deze week wordt verspreid wordt 1980 en begin '81 een periode genoemd waarin
het project eindelijk" aansluiting begint te vinden bij de verlangens van de
Texelse niet-actieven. De begroting van vorig jaar was afgestemd op de jaren ervoor
toen een groot deel van de MZW-activiteiten geen deelnemers trokken en zodoende
s de onkosten laag bleven. Nu het vorige winterseizoen de cursussen een redelijk tot
el goed aanbod van deelnemers te zien gaven, zijn de financiën uitgeput. Om een
dergelijke financiële ..sluimerperiode" volgend najaar te voorkomen is ook meer
geld begroot voor vooral cursuswerk.
vrouwen). In de zomerperiode bedroeg
dit percentage negen procent. Vergele
ken met vorig jaar is zelfs sprake van een
verdubbeling van het aantal werklozen.
Bij de jongeren ligt dit percentage nog
beduidend hoger en ook het aantal
langdurig werklozen is in vergelijking
met vorig jaar verdubbeld. Er is dus alle
reden om het project te laten voort
bestaan. „Procentueel gezien kunnen
we helaas concurreren met zogenaamde
probleemgebieden (Limburg en Gronin
gen) in ons land, een duidelijke indicatie
dat het werklozenwerk nodig is."
:j
'i De permanente aanstelling van een
weede kracht blijkt buiten het MZW-
n xoject op problemen te stuiten. Tijdens
0 ie ziekte van de inmiddels ontslagen
irofessionele kracht Cees de Noord zijn
lorig najaar tijdelijk twee werklozen in
jart-time dienstverband aangenomen,
n april dit jaar zijn beide aanstellingen
/eranderd in full time banen, waarbij
Siem Zijm een van de begeleiders van
iet project, in (tijdelijk) TAP verband
A/erd aangesteld. Jan Brandenburg
nerd benoemd tot officieel vervanger
ran De Noord. Beide heren en de bege-
eidingscommissie, die namens de ge-
neente het project controleert, staan op
iet standpunt dat de hoeveelheid en de
lerscheidenheid werk het niet toelaten
net één kracht verder te gaan. ,,De
lanstelling in Tijdelijk Arbeids Plaat-
iingverband is hierbij een zeer tijdelijke
in ongelukkige oplossing", aldus het
aarverslag De TAP aanstelling van
lijm loopt een dezer dagen af en het
lollege van B en W is nog niet bereid
iver te gaan tot vaste aanstelling van
en tweede MZW-er.
n de begroting van volgend jaar
vordt het salaris voor de tweede kracht
rel gevraagd. „Gezien de problemen in
reorgaande jaren is gebleken dat er
•vee mensen nodig zijn om het project
aar behoren te laten functioneren",
ildus de begeleidingscommissie. Door
Ie grote toeloop naar het project is,
olgens deze commissie, ook duidelijk
leworden dat de huisvesting van het
iroject gedeeltelijk te wensen overlaat,
ienoemd wordt het ontbreken van een
aste hobbywerkplaats en drukkerij-
uimte. Het tijdelijk gebruik van de
«perkte SOJ ruimte zal binnenkort
loor de komst van de tweede jeugd-
«erker gestaakt moeten worden. En
toor de ruimte die voor de muziek-
chool nodig is zullen twee lokalen niet
leer voor cursuswerk in aanmerking
unnen komen.
Probleemgebied
In januari van dit jaar was twintig
rocent van de beroepsbevolking van
'exel werkloos. (262 mannen en 147
Arbeidsritme
Binnekort en begin volgend jaar wil
het project weer een reeks cursussen
organiseren. Gezien het succes van de
vorige reeksen (respectievelijk 99 en 156
aanmeldingen) zal het aantal cursussen
worden uitgebreid. „We willen ons
daarbij vooral richten op cursussen die
het arbeidsritme doen behouden en
mensen mogelijk impulsen geven ande
re wegen in te slaan. Uit enquestes is
gebleken dat vooral dit soort cursussen
in de belangstelling staan bij niet-actie
ven", aldus het jaarverslag. Wat betreft
de vrijwilligersvakaturebank moet er vol
gens het jaarverslag ook nog het een en
ander verbeterd worden. Door het or
ganiseren van handvaardigheidscursus
sen zal geprobeerd worden het aantal
vrijwilligers voor het uitvoeren van klei
ne klusjes uit te breiden. In het afge
lopen verslagjaar zijn klussen uitgevoerd
voor een aantal bejaarden en instanties,
b.v. het maken van speelgoed voor de
speel-o-theek en een kleuterschool.
„De klusjes kunnen onder bepaalde
omstandigheden worden gedaan,
waarbij het belangrijk is dat geen con
currentievervalsing mag optreden", al
dus het jaarverslag. Ook wil het project
zich volgend jaar in overleg met het
arbeidsbureau en de sociale dienst,
meer bezig houden met het opzetten
van kleine werkgelegenheidsprojecten.
In het verleden is men bezig geweest
met het opzetten van een biologische
tuin, maar door gebrek aan goede grond
is deze activiteit, waarvoor wel een
Schitterende landschappen, mee-
lepenöe romantiek, ondraaglijke span-
iing en een beeldschone filmster (Les-
iy-Anna Down). Dat is wat de film
Sphinx" laat zien, laat horen en laat
oelen. In oneindige woestijnen, schil
lerachtige stadsdelen en een glinste-
ende graftombe speelt zich het verhaal
I De geschiedenis van Erica, die
eroepshalve het Egyptische verleden
«studeert en op zoek is naar informatie
ver de allang vergeten architect Me-
efta, adviseur van Farao Seti I, de op-
msm
r van de legendarische Toetank-
non. Erica begint haar speurtocht in
in achter-afstraatje in Cairo, bij een
•de koopman die haar een gouden
ieldje toont en kort daarna bruut
ordt vermoord. Dat betekent tussen-
"nst van de heer Ahmed Khazzan die
>or Unesco de oudheden bewaakt, de
bord tracht op te lossen en zich in-
issen op romantische wijze inlaat met
onderzoekster. Het tweetal onder
neemt een levensgevaarlijke reis, arg
wanend gevolgd door de zwarte markt
om uiteindelijk een nieuw geheim te
ontdekken in dezelfde tombe die eerder
schatten van Toetankamon bleek te be
vatten: de gouden kamers van farao
Seti I. „Sphinx" is gebaseerd op de
succesroman van Robin Cook. Regis
seur Franklin J. Schaffner was ver
antwoordelijk voor de verfilming.
Schaffner verwierd een oscar met
„Patton", verder maakte hij films als
„Papilion" en „The boys from Brazil".
„Sphinx" is te zien van donderdag tot
en met maandag. De toegang is 12 jaar.
Bugs Bunny
In de zondagmatinee zet Bugs Bunny
samen met zijn vrienden de boel op
stelten. Bugs het wortel etende konijn is
bij een groot publiek bekend als strip
figuur, maar aan de tekenfilmliefhebber
is ook in ruime mate gedacht. Samen
met zijn vrienden Road Runner en Wile E.
Coyote beleeft Bugs de meest uiteen
lopende avonturen. Zijn verdediging
bestaat als vanouds weer uit vele kilo's
dynamiet, valkuilen en malle verkleed
partijen. Dus een middagje ontspannen
kijkplezier bij een groot aantal verschil
lende tekenfilms voor persoontjes van
alle leeftijden.
groot aantal gegadigden zijn, nog
steeds niet van de grond gekomen.
Werkbriefjes
Het laten inleveren van de werk
briefjes in de Oude ULO is gedeeltelijk
gelukt. De sociale dienst houdt op
maandagmorgen zitting in het dorpshuis
en dit moet, volgens het MZW, gezien
worden als een belangrijke stap vooruit.
„Niet alleen om op deze wijze mensen
op vrijwillige basis te werven en mee te
laten doen aan MZW werk, maar vooral
om ook te laten merken dat het project
activiteiten met mensen wil organiseren
en iets wil doen aan de taboesfeer die
nog steeds rond werkloosheid hangt",
aldus het jaarverslag. Het GAK heeft
zich nog niet bereid verklaard ook naar
de Oude ULO te komen, maar wil eerst
de ervaringen van de sociale dienst
afwachten.
In het jaarverslag wordt uiteraard ook
een uitgebreid overzicht gegeven van de
zaken die al aangepakt zijn, zoals de
cursussen, het schoolverlatersproject,
het' installeren van draadloos alarm
installaties bij bejaarden, de oppas-
centrale en excursies. Voor de vrijwilli
gers drukkerij blijkt ook veel belang
stelling te bestaan. In de afgelopen
twaalf maanden konden honderd klan
ten genoteerd worden, waarvoor acht
vrijwilligers drukwerk maakten. In de
toekomst zal geprobeerd worden de
„know-how" van de vrijwilligers op dit
gebied te verbeteren, waarbij meer aan
dacht besteed zal worden aan het zeef
drukken op T-shirts en dergelijke.
Werving
In de begroting is de post wervings
kosten verdubbeld. Het project wil ook
dit jaar werven via de bekende huls aan
huis folders. „Op deze wijze worden
zoveel mogelijk mensen bereikt. Ook
mensen die (nog) niet tot de doelgroep
behoren. Dit is echter geen bezwaar,
ledereen moet kennis kunnen nemen
van de werkzaamheden binnen het pro
ject", aldus het jaarverslag. Een andere
post waarvoor meer geld nodig is
zijn de huisvestingskosten. Door de
komst van de muziekschool zal meer
van lokaliteiten buiten het dorpshuis
gebruik gemaakt moeten worden. In
1982 denkt het project ruim 172 duizend
gulden, inclusief salariskosten, nodig te
hebben. Slechts 716.500,— hiervan
komt voor rekening van het ministerie
van Sociale Zaken. CRM wordt ge
vraagd ruim anderhalve ton te subsi
diëren.
Ook op Texel is een contactadres
gevonden voor de in Den Helder gp-
starte actie „Defensie... handen af van
Razende Bol". Degenen die adhesie
willen betuigen en handtekeningen wil
len verzamelen tegen het voornemen
van defensie om de Razende Bol (som
mige Texelaars noemen het reeds „Zuid
Texel") tot militair oefenterrein te be
stemmen kunnen deze handtekenin
genlijsten ook op Texel krijgen. Ze zijn af
te halen en terug te bezorgen bij Theo
van den Berg, Wilsterstraat 25 in Den
Burg. Telefoon 02220-3515.
Zondagavond wordt in de Gerefor
meerde kerk in Den Burg een thema-
dienst gehouden met medewerking van
The Messengers. Voorgénger is Ds.
Blauw die als thema heeft gekozen
Niemand zijn en niemand hebben."
Ds. Blauw zal ingaan op vragen over het
levensgevoel bij de mensen zoals; moet
het zo nog zo nodig? en „waar is het
allemaal goed voor?". De grond voor
ons bestaan is mogelijk weggevallen en
in de themadienst zal besproken worden
of er nog reden voor plezier en vreugde
in dit leven is. De dienst begint om 19.30
uur.
Het project Interkerkelijke Vrouwen
Contactgroep heeft de in Marokko
werkende pastoor Ton Storcke uitge
nodigd om naar Texel te komen en te
vertellen over zijn ontwikkelingswerk.
Vrijdagavond om 20.00 uur zal hij
spreken in de Doopsgezinde kerk in Den
Burg. ledereen is welkom.
Pastoor Storcke werkt tien jaar in het
Marokkaanse plaatsje Des en leidt daar
een zeer arme gemeente. In dit dorpje
houdt hij zich ook bezig met de opvang
van gastarbeiders die terugkeren uit
Europa. De interkerkelijke vrouwen
groep heeft deze zomer koffie met
cake verkocht tijdens de folkloremidda-
gen ten bate van het werk van pastoor
Storcke en moet het mede mogelijk
maken een ideaal van hem te verwe
zenlijken n.l. het fokken van enkele
schapen en zo één gemeentelid aan
werk te helpen. Zaterdag draagt pastoor
Storcke de mis op in de R.K. kerk in Den
Burg.
Het echtpaar Huisman voor de laatste maal achter het tafehje in de bijkeuken, waar de loten maandelijks verkocht werden
„Zelf hebben we een halve eeuw gespeeld en nooit een flinke
prijs gewonnen. Duizenden loten zijn door onze handen gegaan en
het is opvallend dat sommigen nooit, en andere zeer regelmatig een
aardige prijs winnen." Dit zeggen de heer en mevrouw Huisman uit de
Kogerstraat in Den Burg. Een gokje wagen in de loterij. Het echtpaar
Huisman kan erover meepraten. Precies 51 jaar verkochten ze loten.
Voor de oorlog van particuliere loterijen en daarna zijn ze tot vorige
week verbonden geweest aan de staatsloterij. Vorige week voor het
laatst, want de heer Adriaan J. Huisman wordt zeventig en dan is het
wettelijk niet meer toegestaan dit 'vak' uit te oefenen. Vorige week
maandag werden nog 1800 loten verkocht. „Na zo'n dag zie je
sterretjes en misschien is het wel goed dat we moeten stoppen",
aldus mevrouw Huisman.
Volgens de rijksinspecteur die de
verkooppunten controleren is het een
unicum dat het echtpaar zich zoveel
jaren met de staatsloten verkoop heeft
beziggehouden. Een ander unicum is
dat het echtpaar nog nooit bestelde
loten heeft teruggestuurd. „We raakten
ze op de één of andere manier altijd
kwijt. Al werden bestelde loten wel eens
niet afgehaald en dan moest je het zelf
betalen", aldus de heer Huisman die
erbij vertelt dat de formulieren waarmee
de teveel bestelde loten moesten wor
den teruggestuurd door hem al vele
jaren geleden zijn weggegooid. „Het
kwam altijd wel goed, maar vroeger was
het moeilijker dan nu."
Ook in de dertiger jaren, toen Huis
man op negentienjarige leeftijd begon
met loten verkopen voor de particuliere
loterij „De Toekomst" was het niet zo'n
probleem de 'gokbriefjes' kwijt te raken.
„Als de economische omstandigheden
in een land slechter worden dan gaan de
mensen meer en meer een gokje wagen.
Het is raar maar waar." Voor de oorlog
bracht Huisman de bestelde loten nog
rond in Den Burg. Toen hij bij een
andere loterij vijf cent provisie per lot
meer kon krijgen ging hij loten verko
pen voor „Unicum". Om dezelfde reden
werd het enkele jaren later „Centra".
Wat de prijs voor een lot toendertijd
was, weet Huisman zich niet meer te
herinneren. Wel weet hij te vertellen dat
het vaak moeite kostte de laatste lootjes
kwijt te raken. Hoewel het officieel niet
mocht, verkocht hij die laatste loten ook
wel eens in horecagelegenheden. Huis
man werkte eerst bij de dienst van
beurtschippers en kwam later bij de
PTT. „Je verdiende 714,— in de week
en dan was zo'n extraatje van de loterij
een noodzaak." Het eerste jaar van de
oorlog draaide de particuliere en staats
loterij nog gewoon door. Vlessing in
Den Burg was verkooppunt voor de
staatsloterij, maar de verkoop lukte niet
erg. „Vlessing had al eens gezegd: wil
jij die loten niet voor mij verkopen. Toen
hij door de Duitsers werd opgepakt
werd de verkoop aan mij overgedragen"
aldus Huisman die erbij vertelt dat het
korte tijd later helemaal afgelopen was
met de loterijen in Nederland.
Borgsom
Na de oorlog mocht de familie Huis
man definitief verkooppunt van de
staatsloterij worden. Wel moest er een
borgsom van zesduizend gulden gestort
worden. „De staat nam zelf geen enkel
risico." In die tijd kreeg het echtpaar
slechts twintig loten toegewezen. Zake
lijk was het voor Huisman wat beter
geregeld dan bij de particuliere loterijen.
Voor de oorlog won een Texelaar een
keer duizend gulden, maar toen bleek de
directeur van de particuliere onder
neming er met het geld vandoor te zijn.
„Dat zal bij de staatsloterij niet voor
komen", zegt mevrouw Huisman. On
danks het lage aantal loten dat werd
toegewezen moest in die tijd nogal
geleurd worden. De regel dat niet in
horecagelegenheden verkocht mocht
worden werd een enkele keer nood
gedwongen overtreden. „Je ging ge
woon naar Hotel Texel. De mensen
kenden je en kochten dan sneller een lot
dan dat ze bij je aan de deur kwamen",
aldus Huisman. Enkele jaren na de
oorlog hoefde dat echter niet meer.
„Wie het eerst komt, 't eerst maalt"
werd een regel bij Huisman en nooit
hoefden loten terug. Op Texel is nog
nooit het half miljoen uitgekeerd. Wel is
verschillende keren honderdduizend
gulden gewonnen, zo weet het echtpaar
te vertellen. Vroeger werd in de Texelse
Courant vermeld of op Texel een flinke
prijs gevallen was. Later stak de staats
loterij hier een stokje voor omdat recla
me maken officieel niet mocht. Deze
regel is inmiddels ook al weer gewijzigd
getuige radio, tv en dagbladreclame.
Uiteraard weet het echtpaar ook te
verhalen over Texelaars die nét niet een
prijs wonnen. „Er was er één die wou
beslist tien loten eindigend in de 70.
Daarvoor moest ik mijn lijst van vaste
klanten waar de loten al voor klaar
lagen, gaan ruilen.Later bleek dat op
één van de geruilde loten 7100.000,—
was gevallen. Degene met de nummers
in de zeventig won niks", vertelt me
vrouw Huisman lachend.
Bijgeloof speelt ook heden ten dagen
nog een rol Mensen willen soms een
bepaald eindcijfer op hun lot. „We
proberen zoveel mogelijk aan die vraag
te voldoen."
Gierige groenteboer
„Wij vertellen nooit rond wie een prijs
gewonnen heeft. Vroeger hield je alle
nummers met namen zelf bij. Dus je wist
het meteen, maar we vertelden het niet
verder. De gelukkigen zelf kunnen of
willen meestal hun mond niet houden en
zo weten vaak toch een heleboel men
sen waar de grote pdjzen gevallen zijn",
aldus mevrouw Huisman. Gewoonte
was altijd om de prijswinnaar op te
bellen en met de taxi het winnende lot af
te halen. Met een telegrafische post
wissel kon Huisman het bedrag dan vrij
snel brengen. „Als ik vroeg of de
mensen dat op prijs stelden, was het
meestal gewoonte dat je zelf voor de
moeite iets kreeg. In ieder geval werd de
taxi betaald", aldus Huisman, die zich
overigens nog kan herinneren dat hij
door een groenteboer die een hele
„vette" prijs had gewonnen werd,
bedankt met vier sinaasappels. „Die taxi
mocht ik toen zelf betalen." Vroeger
kreeg je vaak wat van de prijswinnaars.
Zo heeft het echtpaar zelfs een keer een
kleuren tv cadeau gekregen van een
gelukkige winnaar. „Het dure lot had
indertijd veel waarde. De mensen waren
geneigd het goed weg te stoppen,
vooral degenen die van hun laatste geld
een gok waagden", aldus Huisman. „Ik
heb meegemaakt dat een prijswinnaar
na mijn telefoontje het hele huis door
gezocht heeft om het winnende lot te
vinden. Die man wist niet meer waar hij
het gestopt had. Ik heb meegeholpen
en uiteindelijk kwam het achter het
behang vandaan. Daar was het tijdelijk
achter geplakt." Ook moest Huisman
een keer voor de fechtbahk getuigen
voor een zwarthandelaar. Hij moest
verklaren welk bedrag aan deze man
was uitgekeerd omdat de zwarthande
laar opeens nogal kwistig met geld om
sprong.
Veel geld
„Twee dames in een bejaardentehuis
wonnen op een half lot 725.000,
Degene die de andere helft gekocht had
en toevallig het andere winnende ge
deelte naar het bejaardentehuis had ge
bracht wilde sindsdien steeds de andere
helft van het lot van de dames, omdat ze
al meerdere malen in de prijzen waren
gevallen." Op onze vraag of het echt
paar zich wel eens bedreigd heeft ge
voeld met maandelijks zoveel geld in
huiswordt bevestigend geantwoord. Het
geld voor de loten wordt weliswaar
meteen naar de bank gebracht, maar
1100 loten in huis voor de verkoop
datum vormt ook een heel bedrag. „Je
bent wel verzekerd maar het was soms
toch geen prettige gedachte. De loten
en het geld gingen altijd mee naar boven
onder het ledikant als het niet anders
kon", aldus mevrouw Huisman. „We
kregen ook een vlag om aan te geven
dat we loten verkochten. Die heeft bij
ons maar enkele dagen buiten gehan
gen. Je brengt de mensen misschien op
verkeerde gedachten."
Tranen
Het publiek heeft het echtpaar op de
laatste verkoopdag vorige week gehul
digd met vele bloemstukken „Eén man
kon zijn tranen niet bedwingen, toen hij
voor het laatst kwam." Van hogerhand
zal geen aandacht aan het loterij echt
paar worden besteed. „Ze kennen je
niet eens. Je bent een codenummer,
terwijl je toch door persoonlijke service
een groot vaste klanten bestand hebt
opgebouwd. Dat was voor jezelf gunstig
maar uiteraard ook voor de hoge heren
in Den Haag", aldus een iets teleur
gestelde mevrouw Huisman, die vertelt
één keer de onderdirecteur van de
staatsloterij te hebben gezien en dan
nog niet èens op Texel.
Elke maand had het echtpaar een lijst
van vaste klanten, waarvoor meteen
loten opzij werden gelegd. Ook werden
de loten wel naar bejaardentehuizen en
anderen die slecht ter been waren,
gebracht. „Soms werd een lot niet
afgehaald, terwijl je erop rekende omdat
het altijd gebeurde. Dan hield ik het voor
die mensen bij. Een enkele keer werd
later geweigerd alsnog het lot te beta
len. Natuurlijk was er dan geen prijs op
gevallen." Het verkooppunt zal worden
overgenomen door drogisterij Aris van
der Slikke in de Parkstraat. Verkoop in
winkels is een nieuw beleid van de
staatsloterij. „Dan hoeven ze voor de
verkopers geen sociale premies meer te
betalen."
