ED DE BRUUN: NIEUWE HAVENMEESTER VLIEGVELD TEXEL "ntlJDAG 5 FEBRUAR11982 TEXELSE COURANT PAGINA 7 kregen Den Helder als vaste thuishaven en veel mensen in Den Helder hebben werk dankzij deze zogenaamde offshore activiteiten. Wanneer de booreilanden via Texel werden bevoorraad was dit waarschijnlijk ook een flinke econo mische impuls geweest voor de haven in Oudeschild. Tegen het ook 's nachts open houden van het vliegveld voor de helicopters hoeft volgens De Bruijn weinig bezwaar te bestaan omdat het in de praktijk maar heel sporadisch voor komt dat er dan gevlogen wordt. Hooguit een keer of tien. Het meeste gebeurt overdag. De situatie is vooral absurd omdat helicopters vanaf Den Helder wèl over Texel naar de boor eilanden vliegen. De route loopt onge veer van Den Hoorn tot De Koog. Door deze situatie heeft Texel wel de lasten, maar niet de economische lusten van de bevoorrading van de boorplatformen. Wanneer vanaf Texel zou zijn gevlogen was de geluidsoverlast zelfs minder ge weest omdat men dan alleen maar zou vliegen boven het stuk tussen het vlieg veld en de zee. Een afstand die in enkele minuten te overbruggen is. Om de helicopters naar behoren te kunnen ontvangen hebben voor mil joenen aan werkzaamheden op vliegveld De Kooi in Den Helder plaatsgevonden. Hierdoor is het noodzakelijk dat per keer rond de duizend gulden aan landings rechten wordt betaald. Vliegveld Texel is al voor een belangrijk deel geschikt voor helicopters. Men had hier rond de ƒ150,— per keer hoeven betalen. Wan neer de offshore activiteiten van Texel hadden plaatsgevonden zou dit gunsti ge gevolgen voor de werkgelegenheid hebben gehad. Vrees voor geluidshinder was destijds het hoofdmotief om het vliegveld 's nachts te sluiten. Telefoontjes Over die geluidshinder zegt Ed de Bruijn dat momenteel een goede band tussen het vliegveld en de directe om geving bestaat. Mensen die last van ons hebben kunnen altijd bellen. Dat is in het verleden ook wel gebeurd. Vorig jaar hebben we vijf telefoontjes gehad. In de meeste gevallen kon het probleem worden opgelost. Het gebeurde dat het vliegtuig van de parachutisten steeds over hetzelfde huis ging. In overleg hebben we de route kunnen variëren. Ook was het een keer zo dat een nieuwe vlieger van de rondvluchten steeds te laag binnenkwam. Dat hebben we na een telefoontje ook opgelost. Mensen die hier vliegen, wijs ik altijd op een kaartje met gebieden die beschermd moeten worden". Op het kaartje dat De Bruijn laat zien staan de Muy en de Slufter als gebieden die gemeden moe ten worden, aangegeven. Wanneer een vliegtuig in brand vliegt, moet binnen twee minuten hulp wor den geboden. De Texelse brandweer, hoe snel ook, zal altijd te laat komen als op het vliegveld iets gebeurt. Daarom heeft Ed de Bruijn als havenmeester de beschikking over een eigen brandweer auto. De vijf jaar oude brandweerauto behoort tot de beste apparatuur die op de kleinere vliegvelden in Nederland is te vinden. Kort nadat de auto werd aange schaft moest hij al gebruikt worden bij een ongeluk met reclameslepen. Het vliegtuig stortte neer en vloog in brand Er was niets meer aan te redden, maar desondanks bewees de pas aange schafte apparatuur wel zijn nut. Eén tweemaal per jaar gaat De Bruijn naar Schiphol voor een oefening met de brandweer aldaar. Hij omschrijft deze zeer realistische oefeningen als buiten gewoon nuttig. De brandweer op Schiphol is goed getraind in het be strijden van ernstige branden en het uit voeren van reddingen. Overigens is het ongeluk met de reclamesleep het enige ongeluk met dodelijke afloop dat de laatste jaren plaatsvond. Een buiklan ding of een andere kostbare calamiteit komt wel eens voor, maar er gebeurden verder geen persoonlijke ongelukken op het Texelse vliegveld. Ed de Bruijn is overtuigd van het nut van het vliegveld Texel. Toen de boot niet kon varen, zijn per helicopter twee zieken naar het ziekenhuis in Den Helder gebracht. Ook komen door het vliegveld nog wel eens bekende mensen naar Texel die vaak voor de nodige publiciteit rond het eiland zorgen. Vers in het geheugen liggen de bezoeken van prins Bernhard en Rijk de Gooyer. Ook de Duitse minister van binnenlandse zaken behoorde tot de gasten van het vlieg veld. Deze laatste zal echter minder gunstige herinneringen aan zijn Texelse verblijf bewaren. Ed de Bruijn: „Die man kwam hier aan met zwarte Mercedessen en een heleboel lijfwachten en wilde zó het vliegtuig in om weg te gaan. Als douaneambtenaar wilde ik echter eerst zijn paspoort zien. Die lijfwachten en het, verdere gevolg vonden dat onzin en zeiden dat een minister kan reizen zon der paspoort. Ik hield echter voet bij stuk. ,,Als hij geen paspoort wil laten zien, dan rijdt hij maar in zijn auto naar Duitsland terug", zei ik. Eindelijk, na een heleboel gedoe en gezeur, kwam het paspoort boven water. Toen kon men vertrekken. Ik bedoel, als Jan, Piet of Klaas hier binnenkomt of vertrekt naar het buitenland dan moet hij ook zijn paspoort laten zien. Dan ga ik voor zo'n man echt geen uitzondering maken." 's nachts voor helicopters sluiten is gemiste kans wardess. Ze had nog maar heel weinig vliegervaring. Als je je brevet haalt, is het altijd prachtig weer, maar zij was nu voor het eerst in slechte weersomstan digheden terecht gekomen. Ze vloog boven Texel en zag de kustlijn. Om overklaarbare redenen qino ze daarna naar het westen en kwam een flink stuk boven de Noordzee terecht. Toen kre gen wc radiocontact. Ze wist helemaal niet meer waar ze was, maar door vragen te stellet ovei haar koers en de manier waarop ze gevlogen had, konden we ongeveer peilen waar ze was. Ze was nogal in paniek, en om eerlijk te zijn zaten we hier in kantoor ook met het zweet in onze handen. Via de radio heb ben we haar weer naar Texel terug kunnen praten. Toch steeds die on zekerheid of ze de instructies wel goed Een internationale luchthaven. Dan denk je aan lange betonnen startbanen, gierende straalmotoren en gouden strepen om de man- etten van de piloten. Een zwoele stem van een grondstewardess die ing-dong" de meest verleidelijke bestemmingen aankondigt: racas, Athene, Londen. Belastingvrije winkels en glimmend poetste eindeloze gangen. Een dergelijk idee had de elfjarige Ed de uijn toen zijn vader in 1964 havenmeester werd van Vliegveld Texel, n vader was al eens op het eiland geweest en wist hoe het vliegveld [uit zag. Ed arriveerde in het donker en ging vol verwachting slapen, en hij de volgende ochtend wakker werd en uit het raam keek ren er geen straalvliegtuigen. Voor hem strekte zich slechts het flijke beeld uit van een schapenweide. In de verste verte was geen egtuig te zien. Het leek er eerder op dat zijn vader een boerderij was gonnen dan dat hij havenmeester van een vliegveld was geworden. eerste klant van de nieuwe havenmeester was een kleine licopter die bijgetankt moest worden. ,,Dat was een heel gedoe, "wjant we hadden er nog geen idee van hoe zoiets eigenlijk moest", laldus De Bruijn. Voordat de heer De Bruijn senior naar exel kwam, werkte hij op de afdeling perations van Schiphol. Daar werken iensen die wel worden aangeduid als papieren vliegers". Ze kruipen nooit If achter de stuurknuppel, maar wer- in op papier vluchten uit. Het be- ikenen van de juiste belading, het ntal passagiers en de vluchtroute )ort allemaal bij deze vluchtvoorbe- liding. Door dit werk moest de familie i Bruijn nogal eens verhuizen. De uijn werkte onder meer in Zuid Afrika, ibanon en Syrië. In het begin van de iren zestig werd de oude luchthaven chiphol gesloten en maakte plaats or het nieuwe Schiphol. De oude fttchthaven, een wat rommelig geheel van barakken, kantoortjes, groenperkjes en hangars werd vervangen door een zeer efficiënt en modern geheel dat zich J/ makkelijk kan meten met de luchtha vens van andere wereldsteden. De J Bruijn had het op dit nieuwe vliegveld Jniet naar zijn zin en wilde eigenlijk wel -weg. Op een gegeven moment werd ^een havenmeester voor vliegveld Texel ^gevraagd en De Bruijn solliciteerde. Uit yeen groot aantal sollicitanten werd hij gekozen. Hij verhuisde van het hyper moderne Schiphol maar het Texelse -schapenweide-vliegveld. Op 1 mei i wordt de heer De Bruijn gepensioneerd. I Zijn zoon Ed, die de laatste jaren zijn vader steeds meer werk uit handen jnam, zal hem dan opvolgen. Ed de Bruijn: ,,Toen mijn vader hier kwam, is hij eerst iets aan die schapen gaan doen. Dat ze over de startbaan liepen was tot daar aan toe, maar die beesten liepen ook over het seinvier- I kant. Op dat vierkant kan een vlieger die binnenkomt heel wat informatie vinden. Er wordt aangegeven via welke richting hij aan moet vliegen, hoe hij moet landen en ook staat er op hoe de kwali teit van de landingsbaan is. Doordat die schapen er dwars overheen liepen, werd die informatie niet gezien. Het eerste I wat mijn vader heeft gedaan was het f maken van een hek om dat seinvierkant en een deel van het vliegveldterrein, j Vooral in de tijd dat er nog geen radio contact met de vliegers was, was het belangrijk dat ze op het seinvierkant konden vertrouwen." Het tweede dat de vader van De Bruijn deed, was praten over een f hangar. Die bestond nog niet op het i vliegveld. Je had het woonhuis voor de i havenmeester en verder het vliegveld- restaurant waarin de havenmeester kantoor hield. Rond 1970 werd inder- daad een hangar gebouwd, maar vol- igens Ed de Bruijn is die nu veel te klein. '„Het is nodig dat hij wordt uitgebreid. Daar valt flink wat mee te verdienen. Op Schiphol vinden vliegers het niet prettig (als hun toestel de hele winter buiten staat. Velen willen hem 's winters stallen. Wanneer de hangar zou worden uitgebreid, zou dat hier kunnen. Milieu- technisch is dat geen enkel probleem. De mensen komen in het najaar met hun pViiegtuig en gaan in het voorjaar weer weg." De vliegtuigen zouden kunnen [worden onderhouden door Kortenhoe- ven uit Den Hoorn die de toestellen die er nu staan ook onder handen heeft. Het derde dat de heer De Bruijn op het vliegveld verbeterde was het veld zelf. Dit was buitengewoon hobbelig. i 's Winters stonden er hele meren op het veld, omdat op sommige plekken hoog- I teverschillen van dertig centimeter voorkwamen. Sommige vliegers wei- gerden zelfs naar Texel te komen. In het kader van een werklozenproject werd het veld op rijkskosten verbeterd. Eerst omgeploegd, toen gedraineerd en ten slotte geegaliseerd en ingezaaid. Dit werk gebeurde in twee etappen, zodat tussentijds gewoon vliegtuigen konden landen en starten. In die periode heeft De Bruijn zich ook steeds beziggehou den met het verbeteren van de naam van het vliegveld. Als er mensen kwa men die wat van Texel wilde zien, dan werden ze door de havenmeester per soonlijk rondgereden. De goede naam van het Texelse vliegveld werd op deze manier wijd en zijd bekend en langzaam nam het vliegverkeer naar het eiland toe. Iets van die service bestaat overi gens nog steeds. ,,Als in het hoog seizoen mensen naar Texel komen die een paar dagen willen blijven, dan maken we er een sport van die mensen onder dak te helpen. Ook al roept iedereen dat alles vol zit. Het is ons tot nu toe steeds gelukt. Ook als mensen fietsen willen huren, kunnen we ze meestal meteen helpen." Schapen Geïnspireerd door zijn omgeving wil de Ed de Bruijn toen hij pas op Texel was zelf ook graag schapen hebben. Hij kreeg twee lammetjes. De dieren liepen uiteraard op het vliegveld temidden van soortgenoten die aan een boer toebe hoorden. Om Ed's lammetjes herken baar te maken hadden ze een touw om hun nek. ,,ln die tijd reden we met een jeep over het vliegveld als er een vlieg tuig wilde landen. Dat was nodig om alle schapen in een hoek te drijven, zodat veilig geland kon worden. Op een gege ven moment komt er een vliegtuig dat van de verkeerde kant nadert Deze kwam met de wind méé en daar hadden we met het wegsturen van de schapen geen rekening mee gehouden. Hij kwam met een noodgang aan, raakte een schaap waardoor het neuswiel afbrak en trok vervolgens weer op. Toen het vliegtuig in de lucht zat, hebben we contact opgenomen met Schiphol dat de piloot heeft opgeroepen. Uiteindelijk heeft het toestel een veilige noodlanding op Hilversum gemaakt. Het meest frap pant was echter dat van alle honderden schapen die hier liepen het nu net één van mijn twee schapen moest zijn die door het vliegtuig werd gedood." Inmiddels is vliegveld Texel schapen- vrij. Volgens Ed de Bruijn hadden de schapen één voordeel en dat was dat ze het gras lekker kort hielden. Een groot nadeel was dat schapen altijd over dezelfde route liepen, waardoor je kale paadjes kreeg. Vanuit de lucht zien die paadjes eruit als sloten en sommige vliegers durfden daarom niet op Texel te landen. Douane Vliegveld Texel is een internationale luchthaven. Regelmatig landen er vlieg tuigen uit Duitsland en België. Dat be tekent dat op het vliegveld ook douane faciliteiten moeten zijn. Ed de Bruijn en zijn vader zijn beedigd als buitengewoon ambtenaar invoerrechten en accijnzen en ressor teren in die functie direct onder Den Helder. Wanneer buitenlanders op Texel landen, worden de paspoorten gecon troleerd en vergeleken met gegevens uit het opsporingsregister. Uitgezonderd de KLM helicopters mag men geen goede ren aanvoeren op vliegveld Texel. Men sen die bagage bij zich hebben, lopen een gerede kans dat de koffer open moet. Degene die teveel belastingvrije drank of sigaretten bij zich heeft zal moeten bijbetalen. Ed de Bruijn: ,,Een jaar of twee geleden landden hier twee toestellen met twee bevriende instruc teurs Ze kwamen uit Engeland. Hadden niets aan te geven. Ze gingen wat eten in het Vliegveldrestaurant. Of het nu intuïtie was of niet, maar ik ben hun vliegtuigen eens van binnen gaan bekij ken. Daar lagen een paar kratten whis ky. Ik heb meteen contact opgenomen met Den Helder en het eind van het liedje was dat ze flink wat bij moesten betalen. Ofschoon ik die instructeurs erg goed kende, heb ik ze daarna nooit meer gezien." Volgens Ed de Bruijn is het serieus uitvoeren van de douanetaak erg belangrijk. Wanneer je dat niet doet, krijg je al gauw een naam. Zo van: via Texel kun je makkelijk alles binnen smokkelen, Wanneer dat al te duidelijk wordt, zou Texel zijn douanefaciliteiten kwijtraken en mogen er dus geen bui tenlandse vliegtuigen meer landen Naast de douanetaak heeft de haven meester van een vliegveld veel meer om handen. Formeel is hij verantwoordelijk voor de ,,orde en veiligheid óp het vliegveld." De vliegers zijn echter ver antwoordelijk voor wat ze met hun vliegtuig doen. Dat is niet alleen zo op vliegveld Texel maar ook op luchtha vens met een officiële verkeersleider, zoals Schiphol. Desondanks is de ha venmeester een grote steun voor de vliegers. Toestellen die radio aan boord hebben kunnen bij de landing worden begeleid. Is er geen radio en ziet de havenmeester dat het fout gaat, dan wordt een rode lichtkogel afgeschoten. Bevindt het toestel zich weer op juiste koers dan wordt een groene kogel af geschoten. Dit systeem wordt toegepast als een vliegtuig mèt de wind dreigt te zullen landen. Nog lang niet alle vliegtuigen hebben radio aan boord. Andere toestellen zijn er wel mee uit gerust, maar hier heeft de piloot geen vergunning hem te mogen gebruiken. Ed de Bruijn: ,,Dat is heel vreemd. Voor het mogen gebruiken van de radio bestaat een uniform examen. Iemand die gezagvoerder is op 'n jumbojet moet precies hetzelfde examen voor radio- gebruik afleggen als een sportvlieger. Zelf deed ik tien jaar geleden het radio examen en toen kreeg ik de opdracht een groot verkeersvliegtuig van Am sterdam naar New York te vliegen. Belachelijk, zoiets heb je nooit nodig. Het wordt nu trouwens veranderd." Het radiocontact met vliegtuigen is belang rijk omdat met name op Texel de situatie op zou volgen. Van onze zenuwen hebben we natuurlijk niets laten mer ken. Gewoon rustig op haar ingepraat alsof er niets aan de hand was. Eindelijk hoorden we haar vliegtuig. Ze zat boven Texel. We hebben toen onmiddellijk Schiphol gebeld dat haar op radar kreeg en haar zo een veilige landing op Schiphol kon laten maken. Ze was dolblij en ik denk dat wij hier in het kantoor minstens zo blij waren. Later is ze nog eens met stralend weer naar Texel gevlogen om te bedanken. Met dat soort dingen heb je gewoon veel plezier van je eigen vliegervaring." Hobby Ed de Bruijn zegt dat een haven meester van een vliegveld in de zomer zeven dagen per week in touw is. Een dagje naar het strand zit er met in, want je bent alleen vrij als het weer zo slecht is dat er met gevlogen kan worden. ,,Je maakt vreselijk veel uren, maar ander zijds is het ook je hobby. In de winter moet je dan maar proberen wat vrije tijd terug te nemen, hoewel je dan ook druk bezig bent met opknappen, schilderen en het maaien van de landingsbaan. Per jaar vinden 20.000 vliegbewegingen plaats op vliegveld Texel. Een getal dat in de afgelopen jaren is gestabiliseerd. Soms is het wat meer, soms wat minder. Het belangrijkste deel van het aantal vliegbewegingen wordt ingeno men door de sportvliegerij en de para chutisten. Volgens Ed de Bruijn zijn sportvliegers beslist niet allemaal chi rurgen en directeuren. Er zitten ook „gewone" mensen bij zoals loodgieters, bakkers en timmerlieden. Wel vreest hij dat deze groep het eerst zal moeten afhaken wanneer het economisch slechter gaat. Hij is voorstander van een gewone ongecompliceerde bena dering van het vliegen zoals in Amerika. „Daar gebruiken ze een vliegtuig als auto. Daar heb je op normale dagen net zoveel vliegtuigen op een vliegveld als er hier toen stonden met het vliegfeest." Volgens Ed de Bruijn heeft Texel een enorme kans voorbij laten gaan door te besluiten dat het vliegveld na zons ondergang en voor zonsopgang niet open mag zijn. Door dit besluit, dat door de gemeenteraad werd genomen, werd het voor KLM helicopters die worden ingezet bij de bevoorrading van de boorplatforms onaantrekkelijk om Texel als basis te gebruiken. De helicopters nogal bijzonder is. Dat komt door de parachutisten die op het vliegveld zelf hun sprongen uitvoeren. Dit vergt een goede instructie aan de sportvliegers. Duizenden guldens Een veiligheidsmaatregel ten behoeve van de vliegers is verder dat altijd tevoren gebeld wordt, wanneer een be paald vliegtuig naar een bepaalde be stemming wil. De Bruijn: „Dat is een afspraak van kleine vliegvelden. Stel dat iemand van hier naar Lelystad wil en hij daar om ongeveer 14.00 uur denkt te arriveren. Als hij er dan om 14.30 uur nog niet is, wordt alarm geslagen en komt een zoekactie op gang. Het is wel eens gebeurd dat mensen hun bestem ming veranderden en vergaten te bellen. Eén keer zou een vliegtuig uit Eelde naar Texel komen. Onderweg besloot de pi- loottoch maar naarde Kooi bij Den Helder te gaan. Wij wachtten hier op het vlieg tuig, maar er kwam niets, zelfs geen telefoontje. Toen we alarm hadden geslagen is de marine met groot materi eel een zoekactie begonnen. Veel later bleek pas dat het vliegtuig op De Kooi stond. Die vlieger kreeg toen een reke ning van duizenden guldens gepresen teerd. Alleen maar omdat hij had ver geten te bellen." Ed de Bruijn vindt het een voordeel dat hij zelf vliegt. Hij kan zich daarom beter verplaatsen in de situatie van een piloot, die in moeilijkheden is gekomen. Vanaf 1969 is hij in het bezit van een vliegbrevet en sedertdien heeft hij on geveer 400 uur gevlogen. Omdat hij kaartjes verkocht voor een bedrijf dat rondvluchten boven Texel verzorgde kon hij tegen kostprijs lessen nemen. „Ik had mijn vliegbrevet eerder dan mijn rijbewijs." Een voorbeeld van het ver lenen van hulp aan in moeilijkheden ge raakte piloten schudt hii zo uit zijn mouw: „Dat was een Transavia ste-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1982 | | pagina 7