Meester Albers en Juf Beekenkamp samen 65 jaar op school
Januari iets te
koud en zonnig
Zon. maan en hoog water
HET WEER OP TEXEL IN DE AFGELOPEN MAAND
Door Dirk Vinke
'RIJDAG 12 FEBRUARI 1982
TEXELSE COURANT
PAGINA 11
,,Je herkent de ouders
in de kinderen"
,,De lesboeken zijn veel mooier geworden" is de eerste reactie van
mejuffrouw K. Beekenkamp op de vraag wat er in veertig jaar
onderwijs is veranderd. Zaterdag is het feest op de Redmer
IJska-school in De Waal. Juf Beekenkamp is veertig jaar aan de
school verbonden en meester W. Albers 25 jaar. De Waalders kennen
het tweetal niet anders dan als „meester en juf". Het is een begrip in
dit dorp en Albers en Beekenkamp vinden dat uitstekend. „De
Waalders hebben me ook in de beginjaren nooit als een ouderwetse
bovenmeester gezien. Het zijn makkelijke mensen en die gemoedelijk
heid was er ook altijd binnen de schoolmuren", aldus W. Albers die
deze tolerantie aangeeft als één van de belangrijkste redenen waarom
hij zo lang op één school is gebleven. Juf Beekenkamp deelt deze
mening. In veel gevallen zaten vader en moeder in de klas en geeft ze
nu les aan de kinderen van deze oud-leerlingen. „Je voelt je steeds
meer thuis en daarom denk je er niet aan om weg te gaan."
Meester en Juf kennen hun pappen
heimers maar het omgekeerde is ook het
geval. „Vroeger was er een kapelaan die
pogingen ondernam katholieke kinde
ren op de St. Jozefschool te krijgen. Het
lukte niet vaak. De ouders zeiden: „We
sturen ze naar de IJska-school. Uit
eigen ervaring weten we dat het daar
goed is", aldus Juf Beekenkamp. „In
één geval besloot opa zelfs dat de klein
kinderen in De Waal op school moes
ten."
Het is één van de vele herinneringen
die we ophalen bij meester en juf. „Het
is zo'n fijne school om in te werken.
Lekker klein en knus", beweren ze
beiden enthousiast. Juf noemt een klein
maar belangrijk detail: overal in school
ligt zachte vloerbedekking. „Dat is be-
langrijk. Het geeft de school iets hui
selijks. Als iemand een pen laat vallen
kijkt niet iedereen verstoord op."
Iets van die sfeer proeven we als we
meester Albers onder schooltijd vanuit
de hal in de klas gadeslaan. Hij zit lekker
onderuitgezakt met zijn rug tegen het
raam rustig te vertellen. Vijf kinderen
(de hele zesde klas) zitten achter hun
tafeltjes in een kringetje om hem heen
aandachtiq te luisteren. De overige kin
deren zijn met ander werk bezig. Dit
beeld blijft hangen en later vragen we of
de lesmethodiek van meester in die
kwart eeuw ingrijpend is veranderd
Albers legt uit dat het apart werken met
kleinere groepen nodig is omdat hij
nogal doof is geworden. „Het heeft
echter ook aangetoond dat het op een
andere manier kan. Vroeger stond ik
voor de klas te oreren. Dat lukt nu niet
meer, maar dat is op zichzelf niet zo erg.
Het blijkt op deze manier minstens zo
goed te gaan." Het leerlingental van de
IJska-school is de laatste jaren dras
tisch geslonken en dat geeft ook de mo
gelijkheid meer aandacht aan de afzon
derlijke klassen te besteden. Momenteel
telt de school 24 leerlingen. In 1975
waren dat er nog 63. Dat was ook het
enige jaar dat een derde leerkracht
moest bijspringen
Geen ramp
De Waalder school heeft lange tijd net
onder de norm (62) van die derde kracht
gezeten. Toen Albers in 1957 aan de
school werd benoemd waren er 58 leer
lingen en toen juf Beekenkamp in 1942
lerares werd, waren dat er 39. Ze zijn blij
dat het leerlingental is teruggelopen.
Dertig kinderen in één lokaal vinden ze
op zichzelf nog geen ramp, maar het
wordt anders als ieder drie verschillende
klassen in dat ene lokaal moet onder
wijzen. „Het kon vaak nét en het
scheelde of je moeilijke of makkelijke
klassen had", zo stelt juf Beekenkamp.
Spijt dat ze in het onderwijs zijn gegaan
hebben beiden nooit gehad. Het zal
menig hedendaagse beroepskeuze-advi
seur verwonderen als hij zou horen hoe
die „keuze" in het verleden is gemaakt.
Presentatierondje
Via de Texelse Ulo kwam juf Bee
kenkamp in 1936 op de kweekschool in
Den Helder. „Er was geen keus en je
dacht er blijkbaar ook niet bij na. Ik heb
het toen als logisch ervaren dat ik daar
heenging Na de Ulo was de kweek
school toendertijd de meest voor de
hand liggende mogelijkheid om door te
leren." In 1939 slaagde ze en kwam via
tijdelijke onderwijsbaantjes in het ge
meentehuis op Texel terecht In het
tweede oorlogsjaar was er een vacature
in De Waal en juf werd aangenomen.
„Het gaf toen niet waar je naar toe ging.
Je was blij dat je werk had. Voor- of
nadelen van een kleine school daar
dacht je niet over na." Al tijdens de
sollicitatieprocedure bleek dat veel ver
trouwen in de jonge onderwijskracht
werd gesteld: ze hoefde geen proefles te
geven en na de benoeming mocht het
toen gebruikelijke „presentatierondje
langs de raadsleden achterwege blijven
Weg- en waterbouw
Meester Albers dècht in zijn jongens
jaren zelfs niet aan het onderwijs. Hij
wilde weg- en waterbouw studeren
openbare school en het is toch prachtig
om te zien hoe al die richtingen samen
gaan." Van protesstantse, katholieke
en doopsgezinde zijde kwamen gees
telijken godsdienstlessen geven. Nu is
dat gebundeld in één uur godsdienst op
oecumenische basis, „de Waal was
vroeger overwegend katholiek in
oorlogstijd zestig procent en er kwa
men toen zelfs twee roomse afgevaar
digden lesgeven."
Behoudend
Onderwijsvernieuwingen zijn soms
een obsessie voor al voor oudere onder
wijsgevenden. Juf en meester kunnen
wat dat betreft een woordje meespreken
maar zeggen deze vernieuwingen nooit
Juf en meester zijn all-round, iets wat
uit het onderwijs verdwijnt. Tegen
woordig heeft elke onderwijzer zijn
eigen specialiteit. Zo zijn er vakleer
krachten gymnastiek handenarbeid of
muzikale vorming. Juf en meester de
den het altijd allemaal zelf. De opleiding
was er toen ook naar. Bij het diploma
konden voor bij-vakken allerlei aktes
gehaald worden. Zij vinden het uitste
kend dat meer vakgerichte onderwijzers
les gaan geven. „Als je niet goed bent in
zingen, zul je minder aandacht aan
zangles besteden. Dat gaat dan ten
koste van het kind." Juf Beekenkamp
stelt dat zij bijvoorbeeld de ontwikke
lingen in het gymnastiekonderwijs toch
niet had kunnen bijbenen.
Evenals het krijtje is het begrip klassefoto hecht verbonden aan het onderwijs. Meester en juf
IJSkaschool die het genoegen mogen smaken een bijzonder jubileum mee te vieren.
maar die studie was duur en zijn vader
raakte zonder werk. „Dat was ver
schrikkelijk en ik moest iets besluiten.
De kweekschool was vlak bij ons huis in
Haarlem Het werd logisch gevonden
dat ik daar heenging."
In 1944 moest meester onderduiken.
Na de oorlog werd hij benoemd tot
plaatsvervangend hoofd van een drie-
mansschool in Bennebroek. Daarna
heeft hij vijf jaar als onderwijzer gewerkt
in Zwaanhoek. Ook heeft meester nog
vijf jaar in de bloembollenexport ge
zeten, maar dat beviel op de lange
termijn toch met. „Als u mij vraagt
waarom ik hier ben gaan werken, dan
zeg ik: Texel, en niet anders. We kwa
men hier al elke zomer op vakantie en
mijn vrouw en ik vonden het eiland
verrukkelijk."
Het gezin Albers kende het dorp De
Waal weliswaar nog niet maar de voor
uitzichten leken alleszins gunstig. Een
nieuwe school was net gebouwd met
daarbij een woning. Voor die tijd was de
school gevestigd in het oude dorpshuis,
tegenwoordig deel uitmakende van het
Wagenmuseum.
Russenoorlog
Op onze vraag of het onderwijs onder
de oorlog te lijden had, schudt juf
ontkennend het hoofd. „Van alles was
bijna niets te krijgen, maar de lessen
konden gewoon doorgaan." Een uit
zondering daarop was de Russenoor
log. Toen kregen de Waaldertjes om de
beurt les in de toenmalige Doopsgezinde
kerk omdat de school door de bezetter
gevorderd was. „Kijk, je kreeg maar
een paar boekjes per klas en schriften
van slecht papier. Maar dat is niet het
belangrijkste in het onderwijs." Wel
moest juf lopend naar school. Haar fiets
lag op het platte dak van de school op
de bevrijding te wachten en kon zo met
gevorderd worden.
Benauwend
Een kleine school in een kleine ge
meenschap hebben beiden nooit als
benauwend ervaren. „De Texelaars zijn
niet betuttelend", zo heeft Albers ge
merkt. „Sommige ouders zag je een heel
jaar met in school. Anderen wel, maar
het gaf geen problemen." Een voordeel
van één school in een dorp vindt de
onderwijzer dat alle geloofsrichtingen
vertegenwoordigd zijn. „Het is een
als een echt probleem te hebben erva
ren. „Je groeit erin mee Dat komt door
de maatschappij waar je in leeft en de
kinderen veranderen ook."
Behoudend
Ze ontkennen niet behoudend te zijn.
Wat betreft de manier van lesgeven, de
methoden die daarvoor te gebruiken zijn
staan ze op het standpunt het meest te
hebben aan eigen opgedane ervaring.
„Ik zeg wel eens tegen die mensen die
komen met een nieuwe lesmethode
voor een vak: Als het goed gaat met dit
oude systeem, moet je het zo houden",
aldus Albers. Als voorbeeld noemt hij
het op Texel algemeen ingevoerde ope-
retoir rekenen.
Op een introductiebijeenkomst heb ik
tegen die ontwerpers van deze methode
gezegd: hebben jullie ook iets voor een
gecombineerde klas?" Hij vindt het
jammer dat niet meer rekening wordt
gehouden met de vele kleine scholen die
Nederland telt. „Die mensen maken een
schema voor een klas en vergeten dat je
moet werken met méér groepen die
allemaal iets anders moeten leren."
Albers heeft wat betreft het operetoir
rekenen wel een slapeloos nachtje
doorgemaakt. „Dan lag ik in mijn bed
en dacht: morgen moet ik de vijfde eerst
dit uitleggen, maar eigenlijk moet ik de
vierde meteen dat vertellen en hoe krijg
ik de derde dan eventjes rustig? Moet ik
die kinderen dan maar meteen een taak
opgeven? Het brak met op, omdat het
voor deze school, volgens mij, niet
werkt."
Juf Beekenkamp werkt nog wel met
deze rekenmethode. Meester heeft het
na een jaar opgegeven. Juf zegt de
nieuwe methode alleen te kunnen toe
passen omdat ze hele kleine klasjes
heeft. „Het kost me veel voorbereiding,
maar het lukt."
Gezelligheid
Ondanks dat het leerlingenaantal is
teruggelopen zeggen ze het nog even
druk te hebben als vroeger. „Je pakt nu
meer dingen bij de kop, waar je vroeger
niet aan toe kwam. Dat maakt het werk
leuker." De jeugd is vrijer geworden en
dat is voor meester en juf geen pro
bleem. „Je bent zelf ook vrijer gewor
den en we vinden het fijn dat ze mondig
zijn. Het geeft gezelligheid in de klas."
benaderd werden voor leidinggevende
functies. „Ze vergeleken een klas mis
schien met de maatschappij?" Albers
werd al snel gevraagd voor het dorps
huisbestuur. Hij raakte in het „wereld
je" verzeild en kwam terecht in de
Stichting Cultureel Werk waarin hij 19
jaar heeft gezeten, een tijdlang als voor
zitter. Hij had ook de leiding van de
Stichting Festival Texel die het evene
ment „Texel 550 jaar stad" organi
seerde. Ook in de folklore was meester
laren actief. „Hij trok mij in zijn enthou
siasme gewoon mee", aldus juf die zich
vooral voor de kinderdansgroep van de
folklore en als secretaresse heeft inge
zet.
Dikke sigaar
„Eén keer heb ik het gevoel gekregen
dat ik als bovenmeester benaderd werd.
Een oudere Waalder was jarig en gaf mij
een dikke sigaar. „Voor meester", zei
hij erbij."
Albers en Beekenkamp kennen
„iedereen." Dat heeft de laatste jaren
het lesgeven makkelijker gemaakt. „Als
een kind slecht is in bijvoorbeeld reke
nen, dan denk je opeens, o ja, dat was
zijn vader ook. Je herkent de ouders dan
in de kinderen. Heel leuk."
Zaterdag is het groot feest in school
en dorpshuis „De Wielewaal". Het
ouderbestuur heeft een vrolijk program
ma georganiseerd waaronder een revue
die 's avonds door leerlingen en oud
leerlingen gebracht wordt, 's Middags is
er een receptie van drie tot vijf uur in het
dorpshuis.
op de kiek met de leerlingen van de Redmer
Meester heeft enige moeite met het
huidige gymonderwijs „Het is nu heel
anders als dat ik het geleerd heb. Nu
lijken het soms net spelletjes."
Hij legt uit hoe hij vorige week zelf
nog een gymles heeft gegeven. „Armen
recht vooruit, omhoog, je kent het wel.
De spieren losmaken Oefeningen op
een toestel en de laatste tien minuten
een spel. Zo blijf ik het doen."
Ideaal
Het mag haast uniek genoemd wor
den dat iemand veertig jaar op één school
blijft, maar minstens zo bijzonder is het
feit dat ze samen ook 25 jaar hebben
volgemaakt. „In het begin had ik nog
het ideaal om in Nederlands Indië te
gaan werken, maar hoe langer ik hier
bleef, hoe fijner ik het vond. Ik ging me
meer thuisvoelen. Ik weet wat ik hier
heb en daarom ben ik gebleven", is de
verklaring van juf Beekenkamp voor
veertig dienstjaren in De Waal.
Albers zegt niet meer van Texel weg
te kunnen „Dat eiland is alles voor
me."
In die 25 jaar samen voor de klas
hebben beiden ontdekt elkaar goed aan
te voelen. „Er is nooit een onvertogen
woord gevallen. Het moet „klikken".
Anders was één van beide al lang ver
trokken." Als het onderling niet botert,
dan is het met zijn tweeën iets ver
schrikkelijks. Daar ben je dan zo
achter."
Werkoverleg
Albers vertelt van grotere scholen
waar elke week werkoverleg is. Hij
ontmoet juf altijd in het speelkwartier en
tussen de middag „Dan vertellen we
elkaar wat er zoal is voorgevallen Dat is
ons werkoverleg."
Aanzien
Meester is het schoolhoofd, maar
heeft zich nooit een „bovenmeester"
gevoeld Hij gruwt van het idee dat
mensen tegen hem zouden opkijken.
„De Waalders zijn nuchter. In de vijf
tiger jaren wat dat al zo. Je werd zonder
aanzien aangesproken." Wel was een
schoolhoofd in het verleden altijd goed
voor „buiten-schoolse" activiteiten
Juf zegt dat de leerkrachten wel
In de afgelopen januari maand beleefden we de tweede koude-
periode van de afgelopen winter. Met een karaktergetal (dit is de
positieve som van de etmaalgemiddelden onder nul) van 43,1 was
deze net iets strenger dan de eerste periode, die een karaktergetal had
Van 36,9. zachte en vochtige lucht de maand
besloot.
In
.eS Hl Tot slot de maand in cijfers, waarbij
de normale waarden tussen haakjes
vermeld worden. Gemiddelde tempe
ratuur 1,1 graad (2,2); gemiddeld maxi
mum 3,4 (4,4), gemiddeld minimum min
1,1 (min 0,1). Vorstdagen met een mini
mumtemperatuur onder nul, 15 (15).
Ijsdagen met een maximum tempera
tuur onder nul 7 (5) Hoogste tempe
ratuur 9 graden op de 30ste, laagste
temperatuur min 10,1 graden op de
10de. Gemiddelde windsnelheid 7,15
knopen (11). Gemiddelde bedekkings
graad, 4,8 achtsten. Gemiddeld weer-
cijfer 5,6. Meest voorgekomen wind
richting met 27% zuid. Op 18 dagen kon
-neerslag afgetapt worden, waarvan op 3
dager» in- -dê vorm van sneeuw. Het
neerslagtotaal was in Den Burg 58 mm
(65), ter vergelijking enkele andere sta
tions; Den Helder 62, Leeuwarden 70,
Groningen 82. De Bildt 45 en Maastricht
58.
De zon komt 12 febr. op om 8.00
uur en gaat onder om 17.47 uur; 21
febr. op om 7.43 uur en onder om
18.03 uur.
Maan: 15 febr. L.K.; 23 febr. N.M.
Hoog water ter rede van Oudeschild:
De eerste decade (tien dagen) van
januari zette in met vochtig en zacht -
weer. Op dinsdag- de 5de was het eérr"
noord van ons langs trekkende depres
sie die flink wat regen bracht. Na deze
passage echter kwamen we onder in
vloed van een noordoostelijke stroming,
die de vorstgrens weer in zuidelijke
richting stuwde. Zo kon op de avond
van de 5de de temperatuur bij ons in
enkele uren terug lopen van plus 6 tot
min 1 graad. Op de 6de was het een op
bouwend hogedrukgebied boven
Schotland dat bij ons het weerbeeld zou
laan beheersen tot de 21ste. Het trok in
oostelijke richting en stationeerde zich
boven de Balkan Bij ons leidde dit tot
een zuidelijke wind, die normaal zachte
lucht aanvoert, maar door het be
sneeuwde vasteland werd de lucht aan
de grond nog voldoende afgekoeld om
middagtemperaturen rond het vriespunt
te handhaven De bovenlucht daaren
tegen had al een belangrijk hogere
temperatuur. Dit was bij ons te merken
aan het ongewoon verre zicht en de
goede condities om buitenlandse tele
visiestations te ontvangen. Na de 21ste
kwamen we weer onder invloed van een
zuidwestelijke stroming, waarmee
Vrijdag 12 februari 11.49 en 23.49
Zaterdag 13 februari 11.35 en 23.58
Zondag 14 februari 11.24 en—
Maandag 15 februari 0.10en1139
Dinsdag 16 februari 0.32 en 12.27
Woensdag 17 februari 1.19en 13.38
Donderdag 18 februari 2 27 en 15.00
Vrijdag 19 februari 3.51 en 16.26
Zaterdag 20 februari 5.18 en 17.49
Zondag 21 februari 6.34 en 19.01
Doodtij: 18 februari.
Aan het strand is het ongeveer een
uur eerder hoog water.
Luchtdruk
in mm
kwik
Temperatuur
in gr. C.
'leercleg
in rn-i.
Bewolking
in okta's
Wind
snelheid
