De wulp is onze grootste
steltloper
l Voor het weekend
n
van 13 en 14 februari 1982
Artsen
Groene Kruis
Tandartsen
Apotheek
Kerkdiensten
I
Dierenartsen
Brandmelding
Rijkspolitie
Noodslachtingen
ha! óók lid
van de fietsclub!
IIJ DAG 12 FEBRUARI 1982
TEXELSE COURANT
PAGINA 13
van Groenigen, telefoon (02220) 3562,
Adriaan Dijksen, telefoon (02228) 676 of
bij het Natuurrecreatiecentrum, telefoon
(02228)741.
vol drie eieren. Het dier bleek in de
winter 78/79 in Engeland gevangen en
geverfd te zijn. Hij overwinterde in
west-Engeland, niet langs de kust maar
meer in het binnenland, in de buurt van
Liverpool. Dat is bijna precies westelijk
van Texel.
Meer dan 100.000
Wulpen kunnen al vroeg in het
seizoen met broeden beginnen. Soms
zijn er eind maart al voltallige legsels.
Veel later dan de kievit zal de eerste
wulp dus niet zijn. Het zijn echter
slechts enkele paren die zo vroeg zijn.
De meeste beginnen in de loop van april
met het leggen van de eieren. De
plaatstrouw bij de wulp is opvallend.
Vogelwachters vinden soms jaren ach
tereen in hetzelfde valleitje een nest.
Soms zelfs binnen enkele meters van de
aiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiNJI
Eén van de vogels die we het hele jaar door op Texel kunnen zien is
wulp. Het is ook één van de gemakkelijkst herkenbare soorten met
lange, grijze poten en grote, neerwaarts gebogen snavel,
rwarring met andere steltlopers is bijna niet mogelijk. Ik schrijf met
jzet bijna, want in ons land komt nog een wulpensoort voor: de
genwulp. Deze soort lijkt vrij sterk op de gewone wulp. (met regen
eft ie niets te maken). Het is een doortrekker die in Scandinavië en
Dordwest Rusland broedt. Regenwulpen worden op Texel gezien
ssen half april en half september. Het meeste echter in mei. Ze zijn
uidelijk kleiner dan de wulp, maar hebben verder hetzelfde postuur,
an niet te grote afstand kan men twee duidelijke donkere strepen op
kop zien en een lichte kruin. Vooral overtrekkende exemplaren zijn
leestal goed herkenbaar. Wie eenmaal de langgerekte, giechelende
iller die als een snel ,,bie-bie-bie-bie-bie-bie" omschreven wordt,
shoord heeft, vergeet hem nooit meer.
Deze Witte Lieuw gaat echter over de
ilp. Het wintervoorkomen van deze
ort hangt een beetje van de weers-
istandigheden af. Omstreeks deze tijd
n ze in ieder geval nagenoeg altijd op
t wad en de weilanden te vinden,
ilfs als er niet te veel sneeuw ligt en de
idem niet keihard bevroren is, kunnen
het op het grasland lang volhouden,
iel langer dan kort-snavelige soorten
als kievit en goudplevier die bij vorst
el zuidelijker trekken. Wordt het voor
wulp op het land te bar, dan zijn er op
t wad nog heel lang ijsvrije gebiedjes
aar hij aan voedsel kan komen. Het is
>uwens zo dat er 's winters altijd meer
jlpen buitendijks leven, dan op de
aslanden. Tijdens hoogwater komen
ize Waddenzeedieren naar het vaste-
td en rusten dan in dichte groepen
een op de meest rustige plaatsen. Op
ixel bijvoorbeeld op de Schorren, in
ilder De Eendracht en op de Bol. Dit
sten tijdens hoogwater wordt over-
sn genoemd en de rustplaatsen heten
logwatervluchtplaatsen. Daar kunnen
de aantallen redelijk goed tellen of
hatten. Een februaritelling in 1981,
idaan door een twintigtal enthousiaste
ixelse vogeltellers, leverde voor het
ile eiland een resultaat van ruim 3700
ulpen op. In februari 1980 werden zelfs
jna 7300 exemplaren geteld! Waarom
in deel van de wulpen op het grasland
lat voedsel zoeken is niet erg duidelijk
ogelijk heeft het te maken met de
ireikbaarheid van het voedsel en de
lavellengte. Vrouwtjes wulpen hebben
imelijk een langere snavel dan de
annetjes. Als 's winters op het wad de
ooien dieper zitten, zouden de man
djes misschien meer naar de weilan-
in trekken Het voedsel bestaat,
hankelijk van het seizoen, op het wad
krabben, schelpdieren en allerlei
ormen, op het weiland uit regen-
ormen, insekten en hun larven etc.
oewel de graslandwulpen natuurlijk
ïen rekening behoeven te houden met
itijden, slapen ze toch op vaste plaat-
in. Die liggen vaak langs de kust. Alle
ulpen van zuidelijk Texel bijvoorbeeld
apen in de Mokbaai en omgeving of bij
i Oude Molenkolk in de Prins Hendrik
aider. Maar ook Waalenburg doet vaak
enst als slaapplaats voor wulpen.
De wulp is een trekvogel. De dieren
uit noord- en midden-Europa trekken in
richtingen tussen zuid en west. Veel
volgen daarbij de kustlijn, maar ook
door midden-Europa vindt trek plaats.
Een deel van al deze trekkers beland
helemaal in tropisch Afrika en soms
zelfs in Zuid-Afrika. De wulpen die langs
de kusten van Europa en op de Britse
Eilanden broeden gaan niet zo ver. Een
deel trekt zelfs helemaal niet. Ook voor
de Texelse wulpen gaat dat waarschijn
lijk op Van bij ons geringde jonge
dieren zijn terugmeldingen bekend van
de Franse kust en mijn broer kreeg er
zelfs nog één uit noord-Spanje. Jonge
dieren trekken doorgaans verder dan
volwassen exemplaren. Als we zien dat
met mooi weer in de loop van februari
soms al weer even wulpen op hun
broedplaatsen in de duinen komen
kijken, kunnen die naar mijn idee nooit
ver weg geweest zijn.
Steeds minder
De Texelse wulpen broeden allemaal
in het duingebied. Dat komt ons" als
doodnormaal voor, maar dat is het
eigenlijk niet. Op andere plaatsen broedt
de soort ook in veengebieden, in lage
weidegebieden (o.a. langs rivieren en
merenl en soms zelfs op akkers. Deze
laatste plaats is overigens meer uit
zondering dan regel. Het is ook niet zo
dat de wulp een echter kustvogel is. Hij
komt verspreid door heel midden- en
noord-Europa voor in bovengenoemde
gebieden. Het aantal paren in Nederland
ligt rond de 3000. Texel slaat daarbij met
zijn ongeveer 120 paren zeker géén
slecht figuut.
Hoewel verreweg het grootste deel
van de duinen als natuurreservaat toch
een redelijke tot goede bescherming
geniet, kunnen we toch niet voorkomen
dat de soort op ons eiland in aantal
achteruit gaat. Rond het einde van de
jaren vijftig broedden er zeker meer dan
200 paren op Texel. Er zijn verscheidene
redenen te bedenken voor die achteruit
gang. In de eerste plaats zijn bepaalde
delen van het duin bedekt geraakt met
dicht struikgewas, waardoor ze als
broedplaats ongeschikt werden. Ten
tweede is natuurlijk het duinareaal vele
tientallen, misschien wel enige honder
den hectaren kleiner geworden door de
kustafslag, aanleg van parkeerterreinen
e d. Het derde punt is de toegenomen
recreatieve druk. Bij dit laatste punt
zullen sommigen misschien denken
„geeft ie de toeristen weer de schuld."
Maar het is bewezen dat de wulp heel
„verstoringsgevoelig" is. In de heide
gebieden op de Veluwe en in het Gooi is
dat wel heel duidelijk gebleken: er
broedt bijna geen wulp meer. Ook op
Texel zijn de gevolgen van de recreatie
meetbaar: in drukke duinen bij De
Koog broedt gemiddeld één paar op 75
hectare, in vergelijkbare rustige duinen
één paar op 14 hectare Vijf maal zoveel
dusl
Gele wulp
In 1979 ontdekte ik in april in het
duinpark bij het NRC een heel merk
waardig gekleurde wulp. Zijn buik en de
veren onder de staart waren eigeel van
kleur. Het zag er niet erg natuurlijk uit,
het leek meer op verf. Nu gaan wulpen
zelden in een pot verf zitten, dus moest
ie opgeschilderd zijn. U vraagt zich mis
schien af welke idioot er vogels verft.
Onderzoekers doen dat waarschijnlijk
vaker dan u denkt. Je kunt het verven
ongeveer vergelijken met ringen. Het
voordeel van een opgeschilderde vogel
is dat je hem niet hoeft te vangen om
hem te herkennen. Daar tegenover staat
dat je dergelijke vogels niet per individu
kunt herkennen. Bovendien verdwijnt
de kleurstof na verloop van tijd. Het is
wel watervast, maar vogels ruien nu
eenmaal.
Ook zwanen en steltlopers worden
wel eens geverfd om meer over trek-
bewegingen te weten te komen. Het is
dus van belang om waarnemingen van
„gekleurde" vogels te noteren en door
te geven. Schade doet het de vogels
niet. Mijn gele wulp bebroedde succes-
Uitsluitend voor spoedgevallen
Van vrijdagavond 18.00 uur tot
maandagnorgen 8.00 uur
Dokter R. R. Siebinga, Kikkert-
straat 12, De Cocksdorp, telefoon
(02222) 234. Bij geen gehoor
(02220) 2323. Aanvragen visites
s.v.p. tussen 9.00 en 10.00 uur.
Zaterdag en zondag apotheek ge
opend en spreekuui van 12.00-
12.30 uur eri van 17.00-17.30 uur
zonder afspraak.
Ambulance (in geval van onge
lukken met betekenend lichame
lijk letsel) (02220) 2011.
Van vrijdagavond 18.00 uur tot
maandagmiddag 13.00 uur.
Let op! Aanvragen voor hulp:
uitsluitend te bereiken: zaterdag
en zondag tussen 13.00 - 14.00 uur
en 18.30 - 19.30 uur
Zr. Van Karsen, Kogerweg 132,
Den Burg, tel. 4319.
Magazijn Groene Kruis
Geopend voor uitgifte goederen:
Maandag t/m vrijdag van 17.00 -
18.00 uur
plaats van een voorgaand jaar. In
hoeverre hier altijd sprake is van dezelf
de exemplaren is natuurlijk niet zeker. g
Onderzoek in Duitsland met geringde
exemplaren wees uit dat van 93 wulpen g
die op het nest waren gevangen er het g
volgend jaar 77 exemplaren op dezelfde g
plaats tot broeden kwamen, dat is bijna
83 procent. g
De broedduur bedraagt ongeveer vier
weken en daarna duurt het nog vijf i
weken voor de jongen vliegvlug zijn.
Eind juni zijn daarom bijna alle wulpen g
weer uit het duin verdwenen De meeste g
zijn al eerder weg. Er vindt zelfs al wat
trek plaats in de laatste weken van mei. g
Dat is vooral van niet-broedende exem- g
plaren en dieren waarvan het broedsel
mislukt is. In juni komen daar al weer g
meer exemplaren bij. Dan zijn het vaak g
voor het grootste deel wijfjes. Die veria-
ten hun gezin namelijk regelmatig nog
voor de jongen zelfstandig zijn. Het g
mannetje moet er dan maar alleen voor
zorgen! In de loop van juli en augustus
komen steeds meer noordelijke wulpen
naar het waddengebied. De grootste
aantallen worden eind augustus-begin
september geteld. Er kunnen dan rond g
de 100 000 wulpen in het Nederlandse g
waddengebied aanwezig zijn. Daarvan g
kan zo'n 10% of iets meer op en bij
Texel zitten: de maximum-aantallen g
schommelen van 10.000 tot 13.000 g
exemplaren. Een aantal om trots op te g
zijn! g
Adriaan Dijksen.
1 Voor zeer spoedeisende tandheel-
1 kundige hulp kan men zaterdag en
zondag om 18.00 uur precies te-
recht in het tandheelkundig cen-
trum in het Groene Kruisgebouw,
j Witte Kruislaan 19.
Weverstraat 95, telefoon (02220)
2112. Open van maandag t/m vrij-
dag van 8.30-18.00 uur. Zaterdag
I van 11.00-12.30 uur en van 15.00-
S 17.00 uur; zondag van 11.00-12.30
uur en van 16.00-17.00 uur.
Buiten die tijd alleen voor spoed-
eisende gevallen.
Zondag 14 februari 1982
HERVORMDE GEMEENTEN
Den Burg 10.00 uur ds. Wolthaus
in de R.S.G.
collecte ontwikkelingssamen
werking.
Uitzending via de Lichtboei
De Cocksdorp 9.30 uur ds. J.
Papineau Salm, Bussum.
Maandcollecte kerkvoogdij
Den Hoorn 9.30 uur ds. Wisman
dienst van Schrift en Tafel
coll. werelddiakonaat
De Koog 11.00 uur ds. Wisman
dienst van Schrift en Tafel
coll. werelddiaconaat
De Waal dienst in De Koog
Oosterend 9.30 uur ds. Van Zijll
Langhout, maandcollecte
Oudeschild 11.00 uur ds. Van Zijll
Langhout, maandcollecte
GEREFORMEERDE KERKEN
Den Burg 10 uur ds. R. J. Blaauw
17.00 uur ds. J. Donker
Oosterend 10.00 uur ds. J. Donker
17.00 uur ds. R. J. Blaauw
GEREFORMEERDE GEMEENTE
Oosterend 10.00 uur Dienst
16.00 uur Dienst
Kranten, tijdschriften en ander oud
1 papier hoort NIET in de vuilniszak.
2 Bewaar het voor de verenigingen!
Alleen voor spoedgevallen tele
foon (02220) 2527.
Bij brand altijd bellen (02222) 2066
en bij geen gehoor (02230) 22222.
Dagelijks is het politiebureau van
de groep Texel van de Rijkspolitie
telefonisch te bereiken via tel.
(02220) 2644. Bulten kantooruren
(tussen 18 00 en 08.00 uur) kan
men rechtstreeks contact opnemen
met de meldkamer van het
district Alkmaar, tel. (072) 116444.
Voor noodslachtingen bellen de
heer A. van Heerwaarden, telefoon
(02220) 2182(slachtplaatsl of 2663
(Wilhelminalaan 94), b.g.g, (02226)
520 of (02220) 3541
GEREF. KERK (Vrijgemaakt)
in de Doopsgezinde kerk, Kogerstr.
Den Burg 16.15 uur Dienst
DOOPSGEZINDE GEMEENTE
Den Burg 10.00 uur ds. Hylkema
kerkbusje Den Hoorn
BAPTISTENGEMEENTE
in de Doopsgezinde kerk, Kogerstr.
Den Burg 19.15 uur ds. Hoekstra
Kinderoppas aanwezig.
Uitzending via De Lichtboei
ROOMSKATHOLIEKE KERK
Den Burg: zaterdag 19.30 uur
Dameskoor
Uitzending via De Lichtboei
zondag: 10.45 uur, Herenkoor
De Koog: zondag 9.30 uur
De Cocksdorp: zondag 19.00 uur
JEHOVAH'S GETUIGEN
Koninkrijkszaal, Schilderend 19,
Den Burg.
Zondag: 10.30 - 11.30 uur Open
bare lezing.
11.30-12.30 uur Wachttoren
studie.
Woensdag: 19.30-20.30 uur Theo
cratische School.
20.30-21.30 uur Dienstvergade-
ring.
nmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiililililllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiMiiiiiiiiriirim
23. „Zeer oppervlakkig."
„Heeft u medicijnen ontvangen?"
„Inderdaad."
„Wat waren dat voor medicijnen?"
De heer Peabody zocht met iets van
ischaamdheid in de binnenzak van zijn
en haalde een medicijnfles te voor
schijn.
„Het is natuurlijk onmogelijk, dit
ebben we zoeven van dokter Oakes
ernomen", zei Derek met een uitge
keken gezicht, „om na te gaan of de
ihoud van deze fles indentiek is aan die
«elke juffrouw Hassett kreeg voor-
eschreven. Ik wil slechts constateren
at door het oog van de leek bezian, de
ne fles op de andere lijkt als de ene
iroene erwt op de andere."
Dokter Oakes sprong op om te pro-
esteren, maar de rechter wuifde hem
«eer te gaan zitten.
„En meneer Peabody we hebben
oéven van dokter Oakes mogen ver-
lemen dat hij zijn patiënten naar draag
kracht liet betalen. Als ik zo vrij mag zijn
het op te merken, u ziet er financieel
heel wat draagkrachtiger uit dan de
heren Tubbs en Edwards die daarnet
getuigd hebben Mag ik u vragen: heeft
dokter Oakes u voor het consult en de
medicijnen laten betalen wat zij betalen
moesten, namelijk twee shilling voor het
consult en één voor de medicijnen?"
„Neen, mijnheer", zei de heer Pea
body met krachtige stem.
Dokter Oakes glimlachte triomfante
lijk, de rechter keek verwonderd.
„Heeft hij u meer of minder laten
betalen?"
„Meer, véél meer", zei de heer Pea
body.
Dokter Oakes sloot een ogenblik in
diepe voldoening de ogen. De gehaaide
advocaat sneed zich met deze getuige in
de vingers!
„Mag ik vragen, meneer Peabody,
wat dokter Oakes u berekende?"
„Zeker", zei de heer Peabody, „hij
berekende voor het consult vier shilling
en voor de medicijnen twee."
Een daverend gelach weerklonk van
de tribune en Sir Hilary zocht steun in
zijn zakdoek, zonder van „ontruimen"
te gewagen.
„Ik dank u meneer Peabody", zei
Derek. En de waardige klerk schreed
heen. Het leek erop dat enkele aan
wezigen graag hadden geapplaudiseerd.
Derek wendde zich met een zwierig
gebaar tot de edelachtbare Sir Hilary,
die weer van achter zijn zakdoek was te
voorschijn gekomen.
„Ik dank u, edelachtbare", zei hij,
„dat u mij hebt toegestaan deze heren
te laten getuigen. Het is niet mijn
bedoeling te treden in een kritische be
schouwing van de ziektesymptomen
van juffrouw Hassett. Ik ben bereid ten
volle de diagnose van dokter Oakes te
doen gelden. Waar het mij om gaat is
het bedrag dat juffrouw Hassett als ver
goeding vraagt, en dat mij buiten ver
houding lijkt te staan tot de werke
lijkheid. Immers, edelachtbare, wanneer
juffrouw Hassett niet elke keer de lange
reis had gemaakt naar Harley Street
maar zich veel dichterbij, in Carnaby
Street, had laten behandelen, zou ze
voor het tarief dat dokter Oakes daar
berekent nog wel twintig jaar lang iedere
week kunnen komen en nog duizenden
flessen medicijn slikken. Als ik de ta
rieven in ogenschouw neem die dokter
Oakes rekent voor de patiënten die in
Carnaby Street komen, dan zou ik zo
zeggen dat de dokter voor het geld dat
hij thans aan één patiënt in rekening
brengt, heel Soho kunnen behandelen
in plaats van die ene patiënt."
De tribune vermaakte zich zeer, zelfs
de jury ontkwam niet aan een glimlach
en Sir Hilary bleek een chronische ver
koudheid te hebben opgelopen.
Dokter Oakes probeerde in een ver
ontwaardigd betoog de bewijsvoering
van Derek Troy af te schilderen als een
kwaadaardige samenzwering, maar
Derek kon rustig luisteren. En toen de
rechter de jury had geïnstrueerd, duurde
het niet land of de voorman kwam
zeggen dat de jury éénstemming van
oordeel was dat de eis van juffrouw
Hassett niet ontvankelijk kon worden
verklaard.
En Sir Hilary haastte zich weg. Hij zou
straks op de receptie ongetwijfeld het
middelpunt der belangstelling zijn!
Van dokter Oakes noch van juffrouw
Hassett was nog een spoor te bekennen
toen Derek uit de advocatenkamer naar
buiten trad. Maar boven de witte snor
van Sir Henry Winterstone zagen een
paar lachende ogen hem aan. „Dat heb
je hem meesterlijk geleverd, jonge
vriend! Ik denk dat er nu wel minder
ouwe dames van bussen zullen vallen!"
„Sir Henry", zei Derek, Phil Edwards
bij de arm nemend die bescheiden ter
zijde stond, „hier is een voormalige
empoyé van uw maatschappij, die de
dupe is geworden van deze zwendel-
affaire. Hij heeft krachtig meegeholpen
om die te ontmaskeren en is daarmee de
maatschappij zeer van dienst geweest.
U zoudt mij persoonlijk het grootste
plezier doen, wanneer u er voor kon
zorgen dat Mr. Edwards in ere werd
hersteld."
„Zo", zei Sir Henry, zijn voormalige
werknemer kritisch openemend, „bent
u zonder werk, meneer Edwards?"
„Nee Sir Henry, ik ben nu magazijn
meester bij Harrods."
„Wat wilt u dan?"
„Weer bij de maatschappij terug."
„Alleen als eerherstel?"
„Ik werk liever bij de maatschappij. Ik
ben niet op de bus gegaan bij gebrek
aan iets anders. Ik vind het een machtig
interessant bedrijf en ik hoopte nog eens
verder te komen dan busconducteur."
„Maar m'n beste man", zei Sir
Henry, „mensen die hun werk met
plezier doen, hebben wij juist hard
nodig. Het is jammer dat juist u hiervan
de dupe moest worden. Zulke krachten
kunnen wij het slechts missen. Kom
morgenochtend half tien op mijn kan
toor, dan zal ik eens zien of er bij de
opleiding geen plaatsje open is."
Phil Edwards dankte hartelijk en greep
toen de hand van Derek.
„MeneerTroy", zei hij, „eigenlijk heb
ik het allemaal aan u te danken. Als ik u
ooit mijn erkentelijkheid kan tonen..."
„Malligheid", zei Derek, „zullen we
nog even ergens wat gaan drinken op de
goede afloop? Ja, jij ook", zei hij tot de
jonge Tubbs die meende dat hij nu te
veel werd. „Je hebt je werk uitstekend
En zo ging het vreemdsoortig ge
zelschap, Sir Henry en Derek voorop
gevolgd door de heer Peabody (die dui
delijk liet merken dat hij Tubbs niet als
zijn gelijke beschouwde) Phil Edwards
en de roodharige jonge speurder, naar
een restaurant waar ze weldra om een
tafeltje verenigd waren.
„Nu moet je me toch es zeggen", zei
Sir Henry, „hoe zit dat complot nu in
elkaar?"
„Daar ben ik nog steeds niet
helemaal achter", erkende Derek,
„maar ik denk dat dr. Oakes de autor
intellectualis van het plan is. Hij is op het
idee gekomen om op grond van een
moeilijk te controleren ziekte om scha
devergoeding aan te kloppen. Hij heeft,
wellicht onder zijn patiënten, de juiste
mensen gevonden die voor een deel van
de winst wel bereid waren het spel mee
te spelen. Het was een koud kunstje
zich kwasi van de treeplank van de bus
te laten vallen. Hij rekende erop dat de
maatschappij liever geen proces verbaal
had, anders zou een politie-onderzoek
waarschijnlijk al hebben uitgewezen dat
de conducteur helemaal geen schuld
trof. De geheimzinnige man die de pa
tiënten bij het ziekenhuis ontmoetten
moet niemand anders dan hijzelf ge
weest zijn, als tenminste dat verhaal van
die opmoeting op waarheid berust. Hij
heeft natuurlijk gehoopt dat wij met een
batterij medische experts zouden aan
komen en zijn diagnose betwisten. Daar
had de jury noch de rechter een bal van
gesnapt en de jury zou eens te meer de
indruk gekregen hebben dat de maat
schappij kosten nog moeite spaarde
om onder haar verplichtingen uit te
komen."
Wordt vervolgd
