Bomenplanten achter de
rug in Texels bos
Stikstof strooien
op grasland
LAND
BOUW
De temperatuursom van 180 °C is
woensdag j.l. bereikt. Zoals reeds alge
meen bekend ,,het" tijdstip om de stik
stof te geven aan het grasland. Er
varingen uit de praktijk en resultaten van
proeven geven steeds weer aan dat het
vroegst gestrooide stikstof het hoogste
rendement geeft.
Zoals vaker beschreven verdient
grasland in het voorjaar een rustperiode.
Het ..leeg" laten liggen van de gras-
landpercelen geeft de grasplanten gele
genheid om te gaan groeien. Wordt het
junge gras nog steeds afgevreten dan
komt het met tot een produktie. Bij het
afvreten worden de groeipunten meé-
yenomen waardoor het gewas opnieuw
oogst' lang op zich laat wachten, omdai
bomen de eerste jaren geen opbrengsi
leveren. Tenslotte zijn de mogelijk
heden voor subsidie in de landbouw veel
gunstiger dan voor de bosbouw. Op dit
punt valt voor de wetgever dus nog het
nodige te doen als we in de toekomst de
behoefte aan hout iets zekerder willen
stellen. Als grondstof heeft het gebruik
van hout bijna alleen maar voordelen.
Zo is het milieuvriendelijk en bij een
goed beheer levert het bos ons steeds
weer nieuwe voorraad. Jammer genoeg
is dat voor andere produkten zoals
aardolie en steenkool anders. Door er
steeds van te gebruiken wordt het
restant steeds kleiner. Bij de houtteelt
gooit de populier als snelgroeiende
houtsoort hoge ogen. Deze soort kan in
één seizoen wel 1-1 Zi meter groeien en
op gunstige plaatsen jaarlijks soms
20.000 kilo hout per hectare opleveren.
Zeker bij oplopende houtprijzen kan het
telen van hout dan wel degelijk aan
trekkelijk zijn Voorlopig zie ik Texelse
boeren echter nog geen hout op hun
land telen!
J. van Groeningen.
Deze foto laat iets zien van de gang van
zaken op de vroegere kwekerij langs de
Rozen dijk. We zien een plantorsbaas (J. Boon
die met een wigschop gaten in het zand
maakt. De heide plantersjongens (de voorste
is W. Prangerzetten elk een éénjarige spar in
het plantgat. De plantersbaas maakt even
verder weer een nieuw gat, waarbij tevens
het vorige wordt dichtgedrukt. Op de
voorgrond staan sparren van twee jaar oud.
moet beginnen De groei van het gras
gewas vindt plaats met de opname van
water, voedingstoffen en he< zonlicht.
Zolang het grasgewas erg kort blijft en
er weinig blad aanwezig is valt het
zonlicht op de grond en niet op het blad.
Naarmate er meer en vroeger blad op
het gewas aanwezig is gaat de groei
sneller. Het profiteert dan van de
zonnestralen die op het gewas vallen.
Wanneer er dan ook nog direct op
neembare voedingsstoffen aanwezig
zijn is de grasplant in staat om tot een
goede groei te komen. Bij dit alles speelt
vocht en warmte ook een rol Vocht is er
in het voorjaar meestal wel terwijl de
temperatuur nog wel eens iets te wen
sen over kan laten. Probeer de schapen
te houden op één perceel en voer ze dan
bij.
Kali en fosfaat
Uit het grondonderzoek blijkt dat dat
de meeste percelen grasland op Texel
naast stikstof ook behoefte hebben aan
kali en fosfaat. Vooral direct opneem
baar fosfaat stimuleert de plantengroei.
Kali zorgt voor een goede waterhuis
houding in de plant. Wordt er alleen
stikstof gestrooid dan is de mogelijk
heid aanwezig dat de groei van het
yrasgewas tegen blijft vallen. Dit omdat
de nodige elementen voor de groei met
beschikbaar zijn
Voor een goede groei van het gras
gewas is het advies om voor de percelen
die worden gemaaid om daar 120 kg.
zuiver stikstof per ha te geven. Percelen
die eerst geweid worden hebben als
eerste gift voldoende aan 80 kg zuivere
stikstof per ha. Om ook kali en fosfaat te
geven bij de eerste gift kan er gedacht
worden aan een mengmeststof in de
vorm van 20-10-10; 17-17-17 of 15-12-
24 Deze samenstelling hangt af van de
behoefte aan kali en fosfaat.
Uitspoeling
I oen de eerste stikstof in 1981 was
gestrooid kwam er daarna een regenrij-
ke periode met een grote hoeveelheid
neerslag. Meerdere veehouders en ak
kerbouwers waren toen van mening dat
ei wel stikstof uitgespoeld zou zijn. Uit
onderzoekingen is vast komen te staan
dat du met"juist was. De stikstof was
praktisch op alle percelen nog beschik
baar voor de graan en graswortels. Met
du gegeven behoeft er geen aanleiding
te zijn om te wachten met het strooien
van stikstof.
Praktijk
PAGINA 9
VRIJDAG 5 MAART 1982 TEXELSE COURANT
„Weet u zeker dat u niets heeft
aangeraakt, niets heeft veranderd?
Denkt u goed na, alstublieft, want
het is zeer belangrijk." Hoofdin-
specteur Van Benten liet zijn sigaar
van de ene mondhoek naar de andere
rollen, iets dat hij alleen deed als hij
erg opgewonden was.
Op een elegant tweezitsbankje te
genover hem zat mevrouw Gloria
Veenendaal de echtgenote van een van
de rijkste zakenlieden uit de stad. Be
ter gezegd, dat was zij anderhalf uur
geleden nog. Nu was zij echter een
diep bedroefde, maar zeer aantrekke
lijke weduwe. Haar gezicht stond strak
als een masker; slechts heel even
verried een trillende onderlip haar
emoties. Ze speelde nerveus met haar
brede gouden armband terwijl ze de
hoofdinspecteur onafgebroken aan
keek.
„Ik verzeker u dat ik, behalve het
lichaam van mijn man, niets in de
kamer heb aangeraakt. Toen ik bin
nenkwam lag hij precies zoals u hem
gezien heeft. Omdat hij voorover lag,
zag ik het mes niet direkt en..
Haar stem stokte even „Enfin", ik
had hem toen al bij zijn schouder ge
grepen. Zodra ik begreep wat er ge
beurd was, ben ik regelrecht de ka
mer uitgelopen om mijn dochter te
waarschuwen. Vanaf dat moment weet
lk niet precies meer wat er gebeurd
is. Ik denkt dat Liane de politie ge
waarschuwd heeft."
Van Benten knikte: „Dat klopt."
Peinzend Jiet hij zijn blik door de ka
mer dwalen. De verkoolde houtsblok
ken in de open haard verspreidden
nog een schrale rokerige geur die on
gezellig aandeed. Bij de haard, iets
naar achteren geschoven, stond een
zelfde clubfauteuil als die waarin de
hoofdinspecteur, die nogal klein van
stuk was, zat weggezonken. Voor het
bankje waarop mevrouw Veenendaal
zat, stond een lage, rechthoekige ta
fel met een marmeren blad. Naast
de haard een boekenkast waarin een
televisietoestel op geraffineerde wij
ze was ingebouwd.
Met enige moeite hees Van Benten
zich uit zijn gerieflijke zetel en begon
met de handen op de rug door de
kamer te wandelen. Hij stond stil bij
een tweede kast waarin behalve boe
ken, die waarschijnlijk per meter ge
kocht waren, ook een stereo-radio en
platenspeler stonden. Er tegenover -
als men de kamer binnen kwam
rechts - bevonden zich openslaande
deuren die uitkwamen op een terras.
Voor de deuren stond een antieke
kloostertafel met zes stoelen erom
heen. Van Bentens aandacht werd ge
trokken door een antieke secretaire
in een andere hoek van de kamer,
waarop een groep ingelijste foto's
stond. Voordat hij ze echter kon be
kijken kwam er een jong meisje bin
nen, dat zich bij zijn aankomst had
voorgesteld als Liane Veenendaal Ze
was slank en hoewel haar trekken
niet zo regelmatig waren als die van
haar moeder, was ze een heel lief
tallige verschijning. Ze droeg een
blaadje waarop een fles en een paar
glazen. Zwijgend schonk ze voor haar
moeder een glaasje in. „Wilt u ook
een glas cognac, meneer Van Benten?
Of heeft u misschien liever whisky?"
Hij accepteerde een glas cognac,
hoewel hij er eigenlijk niet van hield
Hij voelde zich wat gammel doordat
het bericht van de moord hem in zijn
slaap gestoord had. Het Franse klokje
op de schoorsteenmantel wees tien
voor drie aan. De hoofdinspecteur
gaapte achter zijn hand. Om even over
twee was hij door het buro gebeld.
Moord! Hij had zich in recordtijd aan
gekleed en was slechts enkele minu
ten na de dienstdoende inspecteur bij
de grote villa van de familie Veenen
daal aangekomen. Op het moment dat
hij met de dames een glas cognac
dronk was de technische dienst nog
aan het werk in de kamer ernaast, het
studeervertrek van meneer Veenen
daal. Ook de politiearts, dokter Hen-
kes, was reeds gearriveerd. De heer
Veenendaal van de B.V. Veenendaal
en Co was die nacht door een steek
van een Indische dolk om het leven
gebracht Hij bezat bij zijn leven
75°/o van de aandelen in een firma
die twee modezaken in de stad en
drie in de provincie omvatte, bene
vens een meubelzaak en een winkel
voor huishoudelijke apparaten. De
overige 25°/o waren in handen van zijn
vriend en medefirmant Harrie Hech
ter. Het was algemeen bekend dat de
zaken uitstekend floreerden, hetgeen
onder anderen tot uiting kwam in de
weelderige inrichting van de grote
villa.
Toen de hoofdinspecteur zijn glas
leeg had, wendde hij zich tot me
vrouw Veenendaal: „Ik zou graag een
officiële verklaring van u beiden heb
ben over de gebeurtenissen van de
afgelopen nacht
„Wilt u dat we met u meegaan
naar het buro?"
Van Benten knikte.
„Staat u mij dan toe me eerst even
te kleden."
„Pardon?" Hij keek de vrouw ver
baasd aan en kwam op hetzelfde mo
ment tot de ontdekking dat ze gekleed
was in een zogenaamde 'housecoat' in
plaats van een gewone jurk zoals hij
eerst had gedacht. „Natuurlijk, gaat
uw gang". Hij streek met een verlegen
gebaar over zijn kalende schedel. Als
verstokte vrijgezel van om en nabij
de vijftig had hij weinig benul van
dit soort typisch vrouwelijke zaken.
Onwillekeurig keek hij nu naar de
dochter. Ze droeg een donkerblauwe
lange broek met daarop een licht
blauwe koltrui.
„Ben klaar om te vertrekken?"
Het meisje knikte. „Ik hoef alleen
maar mijn jas aan te trekken."
Van Benten volgde mevrouw Vee
nendaal de kamer uit en liep naar de
studeerkamer. Daar was het onderzoek
in volle gang. Hij gaf een van de
mannen een wenk om Liane Veenen
daal gezelschap te houden; hij wilde
moeder en dochter niet de gelegen
heid geven om samen een en ander
te bespreken Dokter Henkes gaf een
teken dat hij klaar was.
„De rest doen we wel op het lab."
Van Benten knikte. „Neem hem
maar mee
Het slachtoffer was een lange, zwa
re man van over de zestig met een
gezicht vol plooien en nog tamelijk
veel grijswit haar.
„En dokter?"
„Knap werk, precies ln het hart."
„Wanneer trad de dood in, denkt u?"
Hoewel de dokter en de hoofdin
specteur goede vrienden waren, spra
ken ze elkaar tijdens hun werk vaak
met u aan.
„Niet langer dan twee uur gele
den."
„Omstreeks één uur?"
„Ja."
Op dat moment kwam Kasper
Blazoen, de dienstdoende inspecteur,
naai hen toe.
„We hebben de rest van het huis
ook onderzocht, maar we hebben
niets bijzonders ontdekt. Alleen wil
de ik u dit even laten zien." Hij
toonde een klein doosje.
„Wat is dat?"
„Slaaptabletten."
Van Benten trok zijn wenkbrauwen
omhoog
„Die vond ik op zijn wastafel." Bla
zoen streek door zijn rode haar dat
recht overeind stond. „Lijkt me een
plezieriger manier om zelfmoord te
plegen."
„Je bedoelt dat je het waarschijn
lijker acht dat hij vermoord is?"
„Denk u niet?"
„Ja Natuurlijk moesten ze nog
wel degelijk in het oog houden dat
zelfmoord met uitgesloten was. Theo
retisch had de man zich de dodelijke
borststeek zelf kunnen toebrengen De
stand van de dolk bracht hierin geen
uitsluitsel.
Niettemin, er waren, zoals gezegd,
minder onaangename middelen te be
denken om tot eenzelfde resultaat te
komen.
,Er is geen vuurwapen gevonden?"
,Nee chef."
,Dus hij voelde zich waarschijnlijk
niet bedreigd."
De fotografen waren bezig hun ap
paratuur op te ruimen.
Van Benten wierp nog een laatste
blik op de plek waar het lichaam had
gelegen. Deze was met krijtstrepen
op het parket aangegeven.
„Ik ga nu naar het buro en neem
de dames mee. Vergeet niet de ka
mer te verzegelen als je weggaat."
„In orde chef
In de gang kwam hij het meisje
tegen. „Ik zou graag mijn zuster en
zwager op de hoogte willen brengen
voordat we vertrekken. Ze wonen
hier in de stad."
„Dat is goed. Laat ze maar néar
het buro komen als ze dat willen. Is
er nog een ander toestel dan dit in
de studeerkamer?"
„Ja hier in de gang hebben we nog
een telefoon." Ze wees op een goud
kleurig apparaat, geplaatst op een
oude hangoortafel, dat hij nog niet
had opgemerkt
Het meisje draaide een nummer
en hij trok zich bescheiden terug, of
schoon niet buiten gehoorafstand. Zijn
blik viel op een aantal oude prenten
met voorstellingen van zeeslagen uit
vroeger eeuwen. Ze hingen in stijgen
de lijn aan de muur boven de trap.
Bovenaan de trap verscheen de vrouw
des huizes. Ze was nog steed zeer
beheerst. Even kreeg Van Benten het
gevoel dat hij naar een toneelstuk zat
te kijken, zoals ze daar trots, bijna
statig de trap afkwam, gekleed in een
sjieke rode mantel.
De dochter had intussen ook haar
jas aangetrokken en nu volgden de
beide vrouwen de hoofdinspecteur
naar buiten.
„Zijn de heklichten aan, Liane?"
„Ja moeder."
Verder niets.
Van Benten hield de deur van de
dienstwagen voor hen open. „Ik rijd
wel achter je aan," zei hij tegen de
chauffeur en verdween in de duis
ternis om in zijn eigen wagen te stap
pen.
De hemel begon te kleuren als te
ken van een naderende dag.
Automatisch volgde hij de rode
lichten van de wagen voor hem. Een
kerkklok wees vijf over half vier aan.
Hij voelde zich klaarwakker nu, een
beetje gespannen Hoewel hij het zich
zelf met wilde bekennen, was hij on
der de indruk geraakt van de luxueu-
se omgeving waarin hij zojuist had
vertoefd en niet minder van de be
heerste houding van de knappe me
vrouw Veenendaal. Aan de ene
kant zag hij er tegenop haar te on
dervragen, maar aan de andere kant
was hij nieuwsgierig naar de mens
achter dit masker Hoe lang zou het
duren voordat ze dat masker zou la
ten vallen7 Ze reden de parkeer
plaats op voor het buro.
In het gebouw hing een onwezen
lijke, nachtelijke stilte. Van Benten
maakte zoveel licht als mogelijk was
en leidde de dochter naar de wacht
kamer.
„Wanneer u iets nodig heeft, koffie
of iets anders, waarschuwt u dan in-
spekteur De Weerd. Die zit hier
naast."
En tegen de moeder: „Wilt u mij
maar volgen?"
Hij wees haar de stoel voor zijn
buro en trok zijn jas uit. „Wilt u uw
jas niet uittrekken?"
Ze knikte.
Inspecteur Blazoen kwam binnen
en struikelde bijna over de handtas
van mevrouw Veenendaal, die ze naast
haar stoel had neergezet.
Van Benten zei niets Hij was zo
langzamerhand wel gewend aan de
onhandige tuimelingen van zijn in
specteur Vooral binnenshuis schenen
Blazoens uitzonderlijk lange benen
een eigen leven te leiden.
„De heer en mevrouw Brons zijn
gearriveerd."
„Brons?" vroeg zijn chef verstrooid.
„Mijn dochter en schoonzoon," ver
duidelijkte mevrouw Veenendaal
„Ach ja, natuurlijk."
„Ik heb ze in de wachtkamer gezet."
(Wordt vervolgd)
Reageren op deze rubriek kan bij Jaap
van Groenigen, telefoon (02220) 3562,
Adriaan Dijksen, telefoon (02228) 676 of
bij het Natuurrecreatiecentrum, telefoon
102228)741
tegenwoordige Rozendijk in de om
geving van het schuurtje met de naam
,,Rien sans Peine". Vroeger toen het bij
het kweken nog vrij eenvoudig toeging,
was een eigen kwekerij van groot belang
om over goed plantmateriaal te be
schikken. Op Texel zijn miljoenen den
nen en sparren gekweekt die voor een
deel naar de overkant gingen en nu bij
voorbeeld nog deel uit maken van de
bossen in de Wieringermeer- en de
Noordoostpolder. Omstreeks 1960 be-
ëindigdp men het werk op deze kwe
kerij. Tegenwoordig is het gebruik van
allerlei machines op kwekerijen een
vereiste om concurerend te kunnen
werken. Dat de kwaliteit van dit plant
goed wel eens minder is dan indertijd op
de eigen kwekerij waar alles met grote
zorg in handwerk gebeurde is duidelijk.
De prijzen die moderne kwekerijen
berekenen zijn echter zo laag, dat
ouderwetse degelijkheid onbetaalbaar
is. Om een indruk te geven; de driejarige
dennen die we plantten kosten slechts
54 cent per stuk!
Hout tekort
Wie voor de tuin regelmatig bomen en struiken bestelt, krijgt in
het begin van het jaar meestal drukwerk in de brievenbus, dat eraan
herinnert dat het tijd wordt het nodige te bestellen. ,,Het voorjaar
staat weer voor de deur" en andere kreten geven aan dat we niet te
lang moeten wachten, anders is het te laat. Een algemene regel bij
het planten van een boom is dat je aan de gang moet enkele weken
vóór er bladeren verschijnen. Meestal gebeurt dat in de periode van
half maart tot half april.
In het Texelse bos is het planten
vrijwel achter de rug. De afgelopen twee
weken zijn er ruim 18.000 boompjes
geplant, bijna allemaal dennen Het
werk vond plaats aan de rand van bos
en duin ten zuiden van De Koog. Wie de
rand van het bos aan de duinkant wel
eens goed bekijkt weet dat de bomen er
veel hebben te lijden van de zeewind. In
de loop van de jaren worden de naalden
van de dennen bruin, vallen af en
tenslotte staat alleen nog een kale stam
Zo geeft de ene na de andere boom
de strijd tegen de wind op. Het gevolg is
dat het bos aan de duinrand meer terrein
heeft moeten prijsgeven. Door de
nieuwe aanplant krijgt het gedeeltelijk
weer de omvang van vroeger en als de
dennetjes opgroeien zorgen ze voor
beschutting van de rest van het bos.
Kwekerij
De boompjes zijn afkomstig van een
kwekerij uit Brabant en drie jaar oud. In
hun korte leven kregen ze al drie maal
een andere plaats om te groeien. Het
eerste jaar na het zaaien volgt het
verspenen. Dat wil zeggen dat de
kweker ze verplant. Aan het einde van
het volgende jaar krijgen ze weer een
andere plek en na het derde jaar meldt
zich in de regel een koper. Als gevolg
van het jaarlijks verplanten op de kwe
kerij dringt het wortelgestel met diep in
de grond, maar vormt een „baard" van
wortels. Daardoor heeft degene die ze
De afgelopen twee weken zijn duizenden
dennetjes langs de bosrand ten zuiden van
De Koog aangeplant. Op de foto is men aan
het inboeten, dat wil zeggen dat men in de
beplanting die vorig jaar is aangobracht de
dode dennen vervangt door nieuwe. Het gaat
hier om borgdennen, een soort waar men in
Denemarken langs de kust goede ervaringen
mee heeft opgedaan.
plant een goede kans dat de boompjes
gaan groeien.
Toen ik de afgelopen week bij het
planten van de dennen rondkeek, kwam
het wortelgestel ter sprake Ik meende
dat er flinke wortels aanzaten, maar een
oudere collega wees me terecht. Ik
ben ze veel beter gewend", dit kun je
toch geen mooie bomen noemen!" Om
z'n woorden te illustreren hield hij er één
omhoog en wees op de kleine be
schadigingen die het wit van de wortels
heten zien Vroeger toen we zelf nog
een kwekerij hadden, waarschuwde de
opzichter altijd voor de witte puntjes.
Alles ging even precies, dat waren nog
eens bomen
Zelf kweken
Jarenlang heeft het Staatsbosbeheer
op Texel zelf bomen gekweekt. De
meest bekende kwekerij lag aan de
Overigens beleven veel kwekers
moeilijke tilden. Zo kwam onlangs in het
nieuws dat miljoenen bomen van kwe
kerijen dit jaar op de brandstapel te
rechtkomen, omdat door bezuinigingen
instellingen als gemeenten minder groen
kopen dan normaal. Eigenlijk een
vreemde situatie als we luisteren naar de
vele vragen om meer bos in ons land.
Zulke verzoeken komen niet alleen uit de
hoek van de recreatie, maar ook uit
kringen van de houthandel. Deskun
digen voorspellen namelijk binnen af
zienbare tijd een enorm tekort aan hout
in de wereld. Een steeds groeiende
bevolking en een rampzalige ontbossing
in veel landen van de derde wereld zijn
er met name de oorzaak van. In dat
opzicht is het veelzeggend dat een land
als Canada verwacht aan het einde van
dezé eeuw meer hout te moeten in
voeren dan het uitvoert. Voor een
bosc.rm land als Nederland dat 90% van
de houtbehoefte invoert is dat geen
prettig vooruitzicht! Nu al komt na
aardolie hout als importprodukt op de
tweede plaats. Het afgelopen jaar moe
sten we daarvoor bijna zes miljard
gulden aan het buitenland betalen.Eén
van de manieren om meer hout te telen
kan zijn dat boeren stukken land met
bomen gaan beplanten. Momenteel is
dat met aantrekkelijk, want de boswet
bepaalt dat zo'n boer ter plaatse nooit
meer iets anders kan telen: bos moet
bos bliiven! Een ander nadeel is dat de
Praktijkwaarnemingen leren ieder jaar
weer dat op de goed ontwaterende
percelen de vroegst gestrooide stikstof
lot het hoogste rendement komt. Voor
zichtigheid is hier dan ook met op zijn
plaats. Met een hulpmiddel als stikstof is
de opbrengst van het grasland te ver
hogen. Tevens komt er naast een
vroege grasproduktie er een produkt
met een hoge kwaliteit aan voedings
waarde. De vaste kosten van de gtond
zijn dusdanig hoog dat er een pgoéde
produktie aan gras noodzakelijk is om
een redelijk inkomen te halen
