Groen cZwartsrfexeh in het hart
Kampeerders slachtoffer
van misverstand
College wil reclame
voor Texel steunen
Ex-groenteman schrijft
boekje over oorlog
in Oosterend
1
Gemeente doet zichzelf
financiëel tekort
■p O I
Stereo-installatie
gestolen
jErnstige aanrijding
Texelse fietsen
helpen Brabant
uit de nood
1
Na oprichting Stichting Texel Promotie
Morfine gevonden
Bezichtiging kerkje
Den Hoorn
Verkeersslachtoffer
overleden
Texelse schapen...
„very, very good"
it <8* m 'Atsuzrw» mmmè
Winkeldiefstal
VRIJDAG 23 JULI 1982
e JAARGANG Nr. 9697
idactie Frits Beutick, Warmoesstraat 43, Den Burg, tel. (02220) 2208
Hans Oosterhof, Golfslag 32, Den Burg, tel (02220) 4988
arry de Graaf is tot 2 augustus met vakantie.
oor advertenties, abonnementen, etc.:
jngeveld De Rooy B V Postbus 11, 1790 AA Den Burg,
ilefoon (02220)2741. na 18.00 uur 4881
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Postgiro 652 Abonnementsprijs f 16,15 per kwartaal
70 cent incasso; los 65 cent.
BankrelatiesAmro Bank nr. 46 99.17.636
Rabobank nr 36 25.01 742 NMB nr. 67.34.60 398.
Uit een Duitse auto, die aan de
lijslaan in De Koog geparkeerd stond,
ird zondag een stereo-installatie
stolen ter waarde dan drieduizend
Iden. De auto die opengebroken
jrd, behoorde toe aan een 24-jarige
jitser.
Van een auto die aan de Brink gepar-
erd stond, werd maandag de anten-
vernield.
Een vijftigjarige man uit Gouda
oest dinsdagmiddag met levens-
tvaarlijke verwondingen worden
>genomen in het ziekenhuis te Den
aider na een aanrijding, die plaats-
>nd op de IJsdijk bij Oudeschild.
a man was met zijn auto op de dijk
istopt en wilde met zijn zoon over-
eken. Hij lette hierbij niet op het
rkeer en werd geschept door een
httienjarige Texelse automobilist,
oor de klap werd de man zeven
eter weggeslingerd. Behoudens
vaar hersenletsel liep hij een dub-
ile beenbreuk en een ernstige rug-
ond op.
Fietsen wordt steeds populairder
en het aantal vakantiegangers dat
er met de fiets op uittrekt groeit
dan ook gestaag. Dat er in zo'n
situatie genoeg fietsen moeten zijn,
is iets dat Texelaars goed begrepen
hebben. Texelse verhuurbedrijven
hebben voldoende rijwielen in
voorraad om iedere toerist ter wille
te zijn.
Bij de VVV Midden Brabant
merkte men dat het daar minder
eenvoudig lag. Veel vakantiegan
gers wilden op de fiets het Bra
bantse land verkennen, maar in de
wijde omtrek bleek geen fiets meer
voorhanden te zijn. Dat is ver
velend, voorat als je als VVV hotel
arrangementen hebt aangeboden
waarin het gebruik van een fiets
uitdrukkelijk is opgenomen. De 77/-
burgse VVV directeur Adri Bonten
bal belde daarom stad en tand af om
aan fietsen te komen, maar nie
mand kon hem helpen. Tot hij het
verhuurbedrijf Bruining in De Koog
benaderde en dit bedrijf had nog
fietsen over. Vandaar dat momen
teel vijftig Texelse fietsen in het hart
van Brabant njden. Een stukje
fiets-ontwikkelingswerk.
I
Ruim zeventig kamperende echtparen en gezinnen dreigen maan
dag met politiedwang verwijderd te worden van kampeerterrein de
Gortersmient aan de Grensweg. Dat is het gevolg van onduidelijke
afspraken en misverstanden tussen ambtenaren van de gemeente en
de eigenaar van de camping, de heer H. Gort. De Gortersmient
wordt uitgebreid met een nieuw terrein en de campingexploitant had
de gemeente verzocht daarop alvast tenten en caravans te mogen
zetten. Volgens de gemeente werd uitdrukkelijk met Gort afgespro
ken dat er slechts 20 tenten of toercaravans op het stuk grond ge
plaatst mochten worden en dan nog alleen in de tijd dat de nood-
camping geopend is. Volgens Gort is er van zo'n duidelijke afspraak
geen sprake en zou zijn terrein moeten dienen als opvang om de
mensen van de noodcamping onder dak te helpen.
,,Tot onze teleurstelling hebben wij
op 19 juli moeten constateren dat u ter
plaatse 73 kampeereenheden heeft ge
plaatst. U begrijpt dat wij dat niet
kunnen tolereren. Het feit dat u alleen
kampeerders op dat gedeelte heeft toe
gelaten die van het noodkampeerterrein
afkomstig zijn doet daar niets aan af",
aldus de brief van de gemeente. Op de
hele camping waren op dat moment 166
tenten en toercaravans, 23 stacaravans
en 16 sheltertentjes aanwezig. Volgens
de normen die worden gehanteerd in
het nieuwe bestemmingsplan voor de
Grensweg mogen op het uitgebreide
terrein slechts 138 kampeereenheden
worden geplaatst, terwijl er nu dus 211
stonden. ,,Wij schrijven u aan het over
schot van 73 eenheden voor maandag
26 juli om 10.00 uur van het terrein te
verwijderen. Praktisch komt dat neer op
ontruiming van het deel dat u ten
onrechte geheel in gebruik hebt geno
men. Toestemming voor het plaatsen
van 20 extra eenheden vervalt op
dezelfde tijd", aldus de aanschrijving die
besluit met te wijzen op de mogelijkheid
van ontruiming met politiedwang.
De heer Gort is echter niet voorne
mens de kampeerders op zijn terrein te
verwijderen. ,,Het is een misverstand,
waar ik nu de dupe van wordt", zegt hij.
Hij vertelt hoe enige tijd geleden een
ambtenaar naar het betreffende terrein
kwam kijken en hij toen aan deze
ambtenaar had gevraagd of het terrein
geopend mocht worden. Eind vorige
week zag hij deze ambtenaar wederom
en vroeg hoe het er mee stond. De
ambtenaar zei dat hij had vergeten te
vragen of het terrein alvast geopend
mocht worden, maar dat hij het alsnog
De gemeente doet zichzelf minstens tienduizend gulden tekort doordat een
verzoek om de oude muziekschool te zien als dependance van het dorpshuis op 26
januari door het college werd afgewezen. Dit schrijft het hoofd van de afdeling
culturele zaken op het gemeentehuis G. A. Oskam aan het college.
Voordat het Mensen Zonder Werk
project van de Oude ULO naar de
voormalige muziekschool verhuisde,
werd 79030,— accommodatiehuur aan
de beheerscommissie van het dorpshuis
betaald. Momenteel wordt voor het deel
van het dorpshuis dat nog door het
MZW-project wordt gebruikt
72000, betaald. Voor de muziekschool
bestaalt het MZW-project 73000,— en
daarbij komen dan nog electra en ver
warming van dat gebouw wat totaal
73500,— kost. De totale huisvestings
kosten van het MZW-project bedragen
dus 78500, Het ministerie van CRM
heeft bij toekenning van subsidie aan
het MZW-project rekening gehouden
met 717.000,— huisvestingskosten.
Wanneer een Stichting Texel Promo-
e wordt opgericht is de gemeente
ereid deze financieel te steunen. Dit
eeft het college besloten naar aanlei-
ing van een brief van wethouder Nauta
Nauta stelde akkoord te zijn met het
iit dat de gemeente geen gevolg had
egeven aan het verzoek van TESO om
televisiereclame waarin Texel als
leristenplaats wordt aangeprezen te
ubsidiëren. De gemeente ontplooit nu
enmaal geen stimulerende activiteiten
oor de economie.
Een uitzondering op deze terughou-
ende opstelling vormde de gemeen-
ilijke garantie voor de Stichting Het
exelsche Schaap. Nauta het weten dat
iij er een voorstander van is dat dit soort
leun vaker gaat plaatsvinden. De ge-
leente zal meer betrokken moeten
'orden bij algemeen stimulerende re-
lame, public relations en promotie die
>t doel hebben de Texelse economie en
aarmee de werkgelegenheid te verbe
ken. Het is vrijwel onmogelijk nieuwe
iructurele werkgelegenheid naar Texel
krijgen en de bestaande sectoren,
lerisme, landbouw en visserij dienen
an ook zoveel mogelijk gestimuleerd te
'orden. Nauta stelt dat de echte moge-
ikheden tot nieuwe arbeidsplaatsen,
linder seizoenwerkgelegenheid en
euwe bouwactiviteiten slechts te vin
den zijn bij de recreatie. Daarbij blijft ook
het verder ontwikkelen van Texelse
produkten, zoals lamsvlees, kaas en
bloembollen belangrijk.
Jubelen
Public relations-mensen en marke
ting specialisten staan te jubelen als ze
merken hoe sterk Texel als identiteits
fenomeen overkomt", schrijft Nauta,
die liet weten hier zelf aanvankelijk
nogal verbaasd over te zijn. De goede-
naam van Texel vraagt om een pro
fessionele en gedegen aanpak en dan
zijn er ongekende mogelijkheden.
Een eerste stap op weg naar de
Stichting Texel Promotie is een bun
deling van de promotieactiviteiten van
de VVV en het Texelsche Schaap.
Nauta is van plan zich na zijn wet
houdersperiode intensief met de nieuwe
stichting bezig te houden. De stichting
moet echter wel door de gemeente
gefinancierd worden en Nauta wil dat er
een jaarlijks budget voor beschikbaar
komt. Met het geld dient eerst een
zorgvuldig marketingonderzoek plaats
te vinden om een zo groot mogelijk
rendement te krijgen. Door B en W
worden de voorstellen van Nauta on
derschreven en het wachten is nu op de
oprichting van de stichting.
Doordat er maar 78500, huur betaald
wordt krijgt Texel steeds dat bedrag van
het ministerie. Het college is akkoord
gegaan met het voorstel van Oskam om
de huisvestingskosten van het MZW-
project daarom tot 717.000,— te verho
gen.
Vrouwenhuis
Overigens delft de gemeente ook in
komsten wegens de verhuizing van het
vrouwenhuis. Het vrouwenhuis mag
van het MZW-project gratis gebruik
maken van de voormalige muziek
school. Eerst werd 71500,— door het
vrouwenhuis aan het dorpshuis betaald
als accommodatiehuur. Van dat bedrag
werd tweederde door de gemeente ge
subsidieerd, maar daardoor kreeg de
gemeente weer een rijksbijdrage uit de
emancipatiepot. Met het gratis gebrui
ken van de oude muziekschool is die
bijdrage stopgezet en heeft het dorps
huis bovendien 71500,— minder op
brengsten aan huur.
Een inwoner uit Assen heeft bij de
politie in Den Burg een kistje met ver
bandmiddelen en morfinebuisjes
gebracht, die tussen paal 17 en 18 op
het strand waren aangespoeld. Het
kistje is vermoedelijk van een Oost-
Europees schip afkomstig.
Tot 26 augustus is het Hoornder
kerkje van 14.00 tot 16.00 uur te be
zichtigen op maandagen, dinsdagen en
donderdagen. Er zijn rondleiders aan
wezig en ook de toren kan beklommen
worden.
De 70-jarige heer C. Jongejan uit
Eierland is in het ziekenhuis van Den
Helder aan de verwondingen, die hij
opliep bij een aanrijding die maandag
morgen plaatsvond op de hoek van de
Hoofdweg en de Slufterweg, overle
den.
zou nagaan. Kort daarna kreeg Gort te
horen dat het terrein voor 20 mensen
van de noodcamping opengesteld kon
worden.
Verwijsbriefjes
„Toen dit afgesproken was, begon
nen ze te komen. Het werden er twintig,
het werden er dertig, het ging maar
door. Die mensen hadden allemaal een
verwijsbriefje bij zich van de nood
camping, dus ging ik er van uit dat ze
werden doorgestuurd door de gemeen
te. Het was zaterdag vreselijk druk, ook
voor de noodcamping stonden files met
kampeerders. Juist omdat iedereen hier
met een verwijsbriefje kwam, dacht ik
dat de gemeente ze had doorgestuurd.
Ook werd er af en toe gebeld of ik nog
plaats had." De heer Gort voelde zich
dan ook in het geheel niet schuldig aan
het schenden van een overeenkomst
toen maandagmiddag wederom ge
meenteambtenaren op de camping
kwamen kijken. Hij deelde zelfs mee dat
hij nog vijf kampeerders op het terrein
kon plaatsen. Pas toen de ambtenaren
naar het betreffende terrein toegingen,
bleek dat de bedoelingen van de ge
meente en de campingeigenaar geens
zins paralel liepen.
De dupe
Gort ziet de situatie die nu is ontstaan
als een grandioos misverstand, waar de
gemeente net zo schuldig aan is. Hij
heeft inmiddels een advocaat in de arm
genomen en is vooralsnog niet van plan
de camping te ontruimen. „Het ergste is
dat de kampeerders er de dupe van
worden. Het zijn voor het merendeel
kleine tentjes met echtparen. Eerst
moesten die mensen naar de nood
camping, toen konden ze hun boeltje
weer opruimen om hier te gaan staan en
nu zou ik ze maandag zeker weer weg
moeten sturen. De hele vakantie van die
mensen gaat op deze manier de mist in.'
Bovendien weet ik niet waar ze heen
moeten als ze hier niet kunnen staan. De
vakantie van die mensen wordt vergald
door het kromme beleid dat de gemeen
te voert."
Verder zegt hij niet goed te begrijpen
waar de gemeente zich druk om maakt.
Het gaat slechts om een paar weken.
Veel mensen hebben voor niet langer
dan één of twee weken geboekt. Om
voor die korte periode Texel een slechte
naam te bezorgen bij vakantievierders
vindt Gort onjuist. „Het is belachelijk als
die mensen hiervan de dupe moeten
worden."
Simon Daalder, schrijver van „Belevenissen in '40- '45 te Oosterend".
Dat Texelse schapen het niet
alleen in Nederland goed doen, zal
een ieder kunnen beamen die regel
matig kennisneemt van het blad
„The British Texel". In dit blad
wisselen Engelse schapendeskun
digen en agrariërs ervaringen en
meningen uit op het gebied van
Texelse schapen, één en ander
verlucht met foto's van bijeenkom
sten en vergaderingen Dat de
Texelse schapen het in Engeland
ver schoppen blijkt ook uit een
bericht in de „Royal Report" van
juli. In dit blad wordt verslag ge
daan van de „Royal Show" die in
Stoneleigh werd gehouden. Tijdens
dit agrarische evenement werden j|
diverse dieren gekeurd en in de
categorie lammeren gooiden de
Texelaars hoge ogen. Per deelne
mer dienden 12 lammeren van één
soort te worden ingezonden. In het
totaal waren er 32 inzendingen
waarvan 17 Texelaars. Verder wa
ren er vier Hampshire Down inzen
dingen, drie Dorset Down, twee
Suffolk inzendingen en zes andere
variëteiten. Van de twaalf schapen
die per deelnemer meededen wer
den er vier geslacht voor de zoge
naamde karkassenwedstrijd. De
kwaliteit van de ingezonden dieren
werd door de jury geprezen, maar
de Texelse schapen werden verre
weg het best bevonden. De win
naar werd dan ook B. J. Meredith
uit Worcestershire die had mee
gedaan met 12 raszuivere Texe-
Onder de titel „Belevenissen in 40-45
te Oosterend op Texel" heeft de voor
malige groenteman van Oosterend Si
mon ISieme) Daalder in eigen beheer
een boekje uitgegeven waarin de per
soonlijke ervaringen in deze roerige
jaren centraal staan. Een groot deel van
het boekje is gewijd aan dagboeknotities
die Daalder in oorlogstijd opschreef. Het
betreft hier geenszins een uitgebreid
historisch verslag maar meer een per
soonlijke visie op de gebeurtenissen
waarin angst en hoop een belangrijke rol
spelen.
Daalder is 74 jaar en heeft de tweede
wereldoorlog dus zeer bewust meege
maakt. Oosterend heeft ten opzichte
van veel andere plaatsen in het land een
vrij rustige oorlogsperiode doorgemaakt
al waren in dit dorp natuurlijk ook
onderduikers, voedselschaarste en al
lerlei bepalingen van de bezetter die het
leven een heel ander aanzien en een
andere sfeer gaven.
Het boekje van S. Daalder is geen
spannende oorlogsroman maar laat zich
wel lezen als een getuigenis van een
Oosterender die vijf jaar onderdrukking
in een dorp op het platteland heeft
willen vastleggen. Hoe ernstig deze tijd
ook was, wat wij na 37 jaar bevrijding
missen in „Belevenissen uit Oosterend"
is een categorie verhalen die de humor
uit die tijd weergeven en die tegen
woordig, zeker ook in Oosterend de
ronde doen tijdens verjaardagen en der
gelijke. Maar mogelijk wilde Daalder
juist tegenwicht geven aan deze anek
dotes met een serieuze beschrijving van
zijn gevoelens. Het geloof speelt in deze
gevoelens een belangrijke rol en dat
blijkt heel duidelijk uit de toendertijd
geschreven dagboeknotities. Op 14 fe
bruari 1943 schrijft Daalder: „Dominee
van de Leer preekt zondagmiddag uit
Math. 5:4 „Zalig zijn die treuren, want
zij zullen vertroost worden." Het was
een hartverwarmend woord."
Correspondent
Animo voor schrijven heeft Daalder
voor de oorlog opgedaan bij de Texelse
Courant. Hij was in die tijd correspon
dent voor het nieuws uit Oosterend en
omstreken en evenals zijn broers Jan en
Hannes actief in het verenigingsleven
als secretaris. „In die tijd schreef ik veel
dingen op die zo in het dorp gebeurden
en dat heeft geresulteerd in het cor-
Een zestienjarige jongen uit Den lip
en een 19-jarige jongen uit Landsmeer
zijn door de politie verhoord nadat ze
bij een kledingwinkel in Den Burg twee
T-shirts hadden proberen te stelen.
Nadat ze betrapt waren moffelden ze
de kledingstukken in de tas van een
meisje uit Bovenkarspel, die deze tas
onder haar jas verborg. Tegen dit meis
je heeft de politie eveneens proces ver
baal opgemaakt wegens verhindering
van het opsporen van een strafbaar feit
door politie en justitie.
respondentschap", aldus Sieme Daal
der die met gemengde gevoelens terug
denkt aan de eerste schrijversschreden.
„Je kreeg één cent per regel en op de
redaktie in Den Burg werd nogal eens
een zin weggestreept."
Het schrijven voor de krant werd
gecombineerd met het werk als land
arbeider en dat hield in dat 's nachts nog
vaak een verslag van een vergadering
werd uitgeschreven, terwijl Daalder om
vijf uur weer bij de boer moest zijn.
Kladblok
In oorlogstijd schreef hij niet meer
voor de „Texelaar" en toen is het idee
ontstaan om veel gebeurtenissen in een
persoonlijk dagboek vast te leggen.
„Toen ik het opschreef had ik al het idee
om er ooit een boekje van te maken."
Dat heeft dus even geduurd en Daalder
zegt dat hij er met tussenpozen enkele
jaren aan heeft gewerkt. Nadat hij enige
jaren geleden stopte met de groente
winkel is Daalder begonnen met het uit
werken van de notities en dat resul
teerde in een kladblok met 56 kantjes
tekst. Drukkerij Bruggeman heeft er
een dertig pagina's tellend boekje van
gedrukt in een oplage van 850 exem
plaren. Op de voorzijde staat een copie
van een onderscheiding die Daalder
kreeg voor zijn werk in het helpen van
onderduikers. In het boekje komen de
onderduikersproblemen ook aan de orde
maar meer nog de voedselschaarste in
de rest van Nederland en de transporten
van Oosterenders naar hongergebieden
zoals de grote steden De voormalige
groenteman maakt er in zijn bundeltje
melding van dat hij stempels natekende
om de levensmiddelenpakketten te kun
nen verzenden. Ook zijn enkele brieven
afgedrukt van dankbare stedelingen die
eten van Daalder ontvingen.
Lichtkogels
Soms zijn de ervaringen van Daalder
spannend zoals in de beschrijving van
het zoeken van een verrader in de
tweede oorlogsnacht die lichtkogels af
schiet. De zoekactie van Sieme had tot
gevolg dat hij zijn broer Jan op de
nek sprong die eveneens op zoek was
naar de verrader. Meer humoristisch is
de verhandeling over het transport van
Klaas Bakker die verstopt in een orgel
(de blaasbalg was er uit gehaaldl vanuit
Haarlem naar Texel reisde, waarbij
enkele Duitsers hem in de haven van
Oudeschild afleverden. Ook beschrijft
Daalder de vrolijke optocht in Oosterend
als bekend is geworden dat de Duitsers
capituleren (5 mei) maar waardoor bijna
een bloedbad ontstond omdat de be
zetters in paniek geraakt door de volks
oploop, dreigden te schieten.
Het boekje met persoonlijke bele
venissen is voor een tientje te koop bij
de drie boekhandels in Den Burg, het
Speelgoedhuis in Oosterend en bij de
schrijver zelf (Koetebuurt 3 in Ooster
end). Het ziet er naar uit dat dit het
eerste en enige boek van Daalder is. „Ik
kan nog wel een boek over mijn leven
schrijven, maar daar ben ik dan nog
jaren mee bezig. Ik begin er niet meer
aan."