Cjrocn 2 'wartsjexehin het
TX 11 mag drie jaar
blijven staan
1
3.
in zee teruggezet
Dit zijn ze dan
(l
de jager
In augustus
beslissing over
crossbaan
De Arabier
was hier
Gestrand bij de Hors
im
Welzijnsstichting
staat achter
muziekschool
jacht- en schiet
sportartikelen.
Ï2
0 JAARGANG Nr. 9699
VRIJDAG 30 JULI 1982
•dactie Frits Beutick, Warmoesstraat 43, Den Burg, tel. (02220) 2208
Hans Oosterhof, Golfslag 32, Den Burg, tel (02220) 4988.
irry de Graaf is tot 2 augustus met vakantie.
oor advertenties, abonnementen, etc..
jngeveld De Rooy B.V., Postbus 11, 1790 AA Den Burg,
lefoon (02220) 2741na 18.00 uur 4881
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Postgiro 652. Abonnementsprijs f 16,15 per kwartaal
70 cent incasso; los 65 cent.
Bankrelaties. Amro Bank nr. 46 99.17.636.
Rabobank nr. 36.25.01.742: NMB nr. 67 34 60 398
De gemeenteraad beslist in augus-
s over een wijziging van het be-
emmingsplan ten behoeve van een
ossbaan bij het vliegveld. Dit voor-
reidingsbesluit kan genomen
orden nadat proefcrossen op het
rrein heeft uitgewezen dat omwo-
inden er weinig last van hoeven te
idervinden. Op 19 juni reden elf
den van de MAB-club met hun
otoren over het terrein en door de
deling bouw- en woningtoezicht
erden toen geluidswaarden van 35
it 46 dba gemeten met nu en dan
tschieters naar 53 dba. Tijdens de
>orzitting die op 21 juni werd ge-
puden, verklaarden de omwonen-
>n dat de geluidsoverlast erg was
eegevallen.
De Werkgroep Landschapszorg heeft
hriftelijk laten weten dat het geluid
in de motoren tot in de verre omge-
ng was te horen, maar dat de sterkte
van meeviel. Vooral in vergelijking tot
t lawaai dat de motoren voortbren
jn op het kleidepöt in Oudeschild dat
it ver in het Hogeberg-gebied is te ho
rn waren de resultaten van de proef-,
oss zeer positief. Bij het wijzigen van
it bestemmingsplan zal uitvoerig wor-
in aangegeven hoe de zaak planolo-
sch wordt geregeld en welke voor
aarden op grond van de politieveror-
ïning kunnen worden gesteld
Wedstrijden
Om de crossbaan zal een aarden wal
jn anderhalve meter hoogte komen,
rwijl de baan zelf dertig centimeter
ider het maaiveld komt. Per week
ag er maar vijf uur worden gecrosst
vastgestelde tijden en er mogen
Doit meer dan 25 motoren tegelijk op
3 baan rijden.
Per jaar mogen drie wedstrijden op
baan worden gehouden, waarbij er
leer dan 25 motoren tegelijk mogen
den. Verder zullen alleen motoren
ïogen worden gebruikt die bij de bron
iet meer dan 80 dba. produceren. Op
baan komen maximaal vier
aringschansen. Verwacht wordt dat
e kosten van de aanleg van de baan
etrekkelijk laag zullen zijn, omdat
1AB-leden van plan zijn veel zelf te
oen.
Acht draaiorgels en een klein
handorgeltje zorgden woensdag
middag voor gezelligheid en show
tijdens de folkloremiddag in Den
Burg. Klapper daarbij was onge
twijfeld ,,De Arabier" uit Amster
dam. Een prachtig orgel met een
uitstekende klank. Ondanks de
warmte trokken toch enige hon
derden toeristen naar de folklore-
activiteiten en dat was een kroon op
het „draai'werk van de orgeleige
naren die op uitnodiging van De
Kring van Helderse Draaiorgel
vrienden naar Texel waren geko
men. Op de foto draaiorgel „De
Arabier."
Het wrak van de oude Texelse blazer TX11 mag drie jaar op het
terrein bij het Maritiem Museum in Oudeschild blijven liggen, mits het
redelijk afgedekt is. Uiterlijk in 1986 zullen er middelen beschikbaar
moeten zijn om het uit 1894 daterende vissersschip aan een definitief
onderkomen te helpen. Dit heeft het college besloten naar aanleiding
van een brief die de Stichting Texels Museum aan de gemeente had
gestuurd. Deze brief was verzonden naar aanleiding van overleg
tussen de stichting en het college over het oude schip. Tijdens dit
overleg was gebleken dat het college zeer ontstemd was over de
manier waarop het schip naar Texel was gehaald. Het college was van
mening dat de stichting eerst overleg had moeten voeren met de
gemeente voordat besloten zou worden het schip naar Texel te halen.
De problemen die ontstaan zijn wor
den door de stichting betreurd. Men
wilde niets anders dan een stuk cultuur
bezit naar Texel halen. De TX 11 is de
enig overgebleven blazer van ruim hon
derd exemplaren. Als het aanbod van
werf 't Kromhout in Amsterdam, die een
nieuwe replica van het oude schip
bouwde, om de TX 11 gratis over te
namen niet was aangenomen, dan zou
dit laatste overgebleven schip verloren
zijn gegaan.
Stichting Texels Museum verkeerde
in de veronderstelling dat het college
slechts tegen het naar Texel halen van
het schip was vanwege de grote trans
portkosten. Toen verschillende bedrij
ven aanboden de blazer gratis naar
Texel te brengen werd bij de stichting
geredeneerd dat er geen vuiltje meer
aan de lucht was. Door een enorme
kraan van de firma Mosk uit Den Helder
werd het schip aan land gehesen en ook
deze diensten waren gratis. Het verkrij
gen van het schip werd slechts gezien
als collectievorming voor het Maritiem
Museum. Het college had zich in het
verleden ook niet met collectievorming
bemoeid.
Huidige staat
In de brief stelt de stichting dat de
gemeente uiteraard vrij is om te beslis
sen dat het schip weer weg moet, maar
dan zal het gesloopt moeten worden.
„Als we daar tegenover stellen het im
mense werk van de leden van de duik
club die met veel inspanning brok
stukken van oude wrakken boven water
halen, dat dit hout een kostbare con
serverende behandeling moet onder
gaan om het te kunnen bewaren dat het
dan nog vrijwel onmogelijk is om uit
delen een produkt te vervaardigen dat
op een oorspronkelijk scheepje lijkt, dan
vragen we ons af of we goed bezig zijn
als we de oude blazer definitief oprui
men", aldus de brief aan het college. De
kosten van het conserveren van een
kubieke meter hout dat door de duikclub
naar boven is gehaald bedragen rond de
zeventienduizend gulden. Dergelijke
kosten hoeven voor de blazer niet te
worden gemaakt omdat het schip in de
huidige staat blijft. Het enige dat zal
gebeuren is het opbouwen van de kajuit
maar dit gebeurt in eigen beheer.
De stichting spreekt wel de hoop uit
dat het lukt het schip onder dak te
krijgen Inmiddels heeft ook de visserij
vereniging DETV laten weten het van
groot belang te achten dat de blazer op
Texel behouden blijft.
In een vergadering die de werkgroep
Maritiem Museum over het schip heeft
gehouden bleken de meningen nauwe
lijks verdeeld. De heer Weijdt vond de
staat waarin het schip zich bevindt
zwaar tegenvallen, maar hij was wel van
mening dat het behouden moet blijven
vanwege het unieke karakter ervan. Die
mening waren ook de heren Boon en
Uitgeest toegedaan. Directeur De Haan
van het Texels Museum vroeg zich af of
de provincie geld beschikbaar zou kun
nen stellen voor net onder dak brengen
van het schip. De enige die weinig in het
hele project zag was wethouder Nauta
en hij sprak dan ook van een aanfluiting.
Het besluit van het college het schip
in ieder geval drie jaar te laten staan tot
een oplossing voor het onder dak
brengen ervan is gevonden, werd niet
gesteund door wethouder Van der Kooi.
Reddingsboothuis
Het college heeft verder besloten
medewerking te verlenen aan een artikel
19 procedure om het plaatsen van het
oude reddingsboothuis tussen de molen
en de wierschuur van het Maritiem
Museum mogelijk te maken. Er was
aanvankelijk onduidelijkheid of het red
dingsboothuis inderdaad op deze plek
moest komen, of tegenover de inrit van
het museum. Met het oog op het feit dat
er nog meer historische gebouwen op
het terrein zullen komen, leek de plaats
tussen de molen en de schuur het meest
geschikt. Aanvankelijk zag het ernaar uit
dat er geen artikel 19 procedure gevolgd
kon worden, omdat het reddingsboot
huis al op het terrein van het Maritiem
Museum staat en Gedeputeerde Staten
in zo'n geval geen medewerking meer
verlenen aan een dergelijke procedure.
Het huis is echter verrijdbaar en heeft
daarom nog geen vaste plek ingeno
men. In afwachting van de artikel 19
procedure zal het gebouw dan ook in de
huidige vorm op het terrein kunnen blij
ven staan.
Henk Brugge en directeur De Haan van het Natuurrecreatiecentrum hebben
dinsdagmiddag een witsnuitdolfijn die was aangespoeld op de zuidpunt van de Hors
in dieper water gebracht en enige tijd begeleid. Hierbij werd medewerking verleend
door mariniers van De Mok. De dolfijn werd het eerst waargenomen door een
achtjarig meisje dat met haar ouders op het strand van De Hors was. Bij het
Marinekamp meldde ze dat een zeer groot dier was aangespoeld, vermoedelijk een
Orka. Hierop werd het Natuurrecreatiecentrum benaderd. Aanvankelijk dacht men
hier dat het om een dode dolfijn ging, zoals er in het verleden wel meer zijn
aangespoeld, maar bij aankomst op de zuidpunt van de Hors bleek het om een
levende witsnuitdolfijn te gaan.
Directeur De Haan stelde vast dat het
dier zich nog in goede conditie bevond.
Veel dolfijnen die aanspoelen hebben
een stinkende adem wat duidt op para
sieten in de longen en longontsteking.
De Haan merkte dat de adem van deze
dolfijn fris rook, en dat het dier verder
niet gewond was. Eerst werd het Nioz
benaderd om met een boot de dolfijn
naar dieper water te brengen, maar bij
het Nioz bleek niemand bereikbaar.
Vervolgens werden de mariniers van de
Mok gevraagd of ze wilden helpen. Met
een landingsvaartuig en een rubberboot
werd de dolfijn voorzichtig naar dieper
water gebracht. Aanvankelijk toonde
het dier zich niet erg levendig. Op nog
wat dieper water begon het danig in de
war geraakte dier op zijn kant in cirkels
te zwemmen Daarna zette de dolfijn
opnieuw koers naar het strand. Door er
tussen te gaan varen en met riemen op
het water te slaan, wisten de mensen in
de boten het dier van koers te laten
veranderen. De dolfijn zwom nu naar
het westen en raakte, naar mate het
water dieper werd, beter op dreef. De
ademhaling kwam goed op gang en het
duiken werd steeds dieper.
Echo
Witsnuitdolfijnen oriënteren zich door
middel van een soort echo dat ook door
vleermuizen wordt gebruikt. Er worden
signalen uitgezonden en op grond van
de weerkaatsing van die signalen kan
het dier zijn positie bepalen. Het zeer
zachte zand ten zuiden van de Hors
heeft de signalen niet goed weerkaatst
en daardoor raakte de dolfijn in de war.
Kusten als die rond Texel met muien en
zandbanken zijn voor dolfijnen zeer ge
vaarlijk omdat ze zich niet kunnen
oriënteren. Witsnuitdolfijnen horen
thuis in noordelijke zeeën maar de
laatste jaren worden ze meer in zuidelij
ker streken waargenomen. Een jaar of
tien terug spoelden er zeven tegelijk aan
op onze kust. In de Waddenzee kwa
men vroeger veel tuimelaars en bruin
vissen voor die beter uitgerust waren
voor het zwemmen in zandige streken
dan de witsnuitdolfijn. Wanneer deze
dieren op het strand kwamen, waren ze
vrijwel altijd ziek. De witsnuitdolfijn die
dinsdagmiddag Texel aandeed is eerder
waargenomen bij Callantsoog.
Dit zijn ze dan. De oude stenen
uit de Texelse dijk die het Water
schap heeft geschonken aan Vlie
land, en waarover vooral Cor
Ellen, zich in diverse raadsvergade
ringen nogal boos heeft gemaakt.
De flinke brokken steen liggen nabij
het kerkhof in Oost Vlieland en
wethouder Jook Nauta heeft tijdens
een reisje naar hetbuur eiland" als
bewijs dat de stenen er nog steeds
liggen bovenstaande foto's laten
nemen. Cor Ellen gaf in het af
gelopen jaar meermalen te kennen
dat de stenen niet weggegeven had
den mogen worden en dat ze terug
naar Texel moeten. De kans dat de
stenen teruggebracht of gehaald
zullen worden is echter zeer klein.
De archivaris van de gemeente
Vlieland, de heer Houter, is daar
duidelijk over. ,,Het liefst zou ik de
stenen onder fanfarebegeleiding
aan de boze heer Ellen teruggeven,
maar het is zo goed als zeker dat ze
noch op Texel noch op Vlieland
thuishoren.Bij de overdracht van
Texel naar Vlieland is volgens de
archivaris niets geheimzinnigs aan
de hand geweest. Aan de hand van
publicaties van o.a. Van der Vlis en
in het Waddenbulletin kwamen Ri/ks
waterstaat en het Waterschap tot
de conclusie dat de stenen van het
ondergespoelde dorp West Vlieland
afkomstig waren. ,,Toen ze hier
lagen was ik er al snel achter dat ze
hier niet horen", aldus Houter die
denkt dat de gotische letters op het
steen iets met een kathedraal van
doen hebben. Een kathedraal heeft
er op Vlieland echter nooit gestaan.
Kort daarop kwam een verklaring
dat de stenen in België thuishoor
den en toen heeft het gemeente
bestuur van Vlieland besloten de
zaak tot de bodem uit te zoeken en
derhalve zal binnenkort de heer
Elzinga van het Fries Museum na
onderzoek een oordeel over de
herkomst moeten vellen. Elzinga is
archeoloog en wordt voldoende
deskundig geacht om dit uit te
zoeken.
Dat dit nog niet gebeurd is ligt
aan het feit dat Elzinga het zeer
druk heeft met dergelijke klussen,
maar binnenkort zal dus bekend
gemaakt kunnen worden waar de
stenen vandaan komen. Wij reke
nen erop dat de stenen weg moeten
en als ze hier niet thuishoren is dat
het beste We kunnen de mensen
geen valse historische voorlichting
gaan geven de stenen zouden op
Vlieland tentoongesteld wordenI
maar dat kan Texel ook met.
Op de vergadering van de Welzijns
stichting die woensdagavond werd ge
houden, kregen de bestuursleden de
begroting uitgereikt. Administrateur Gijs
Oskam merkte op dat ernaar was ge
streefd de nullijn te handhaven bij het
maken van de begroting, maar dat er
hier en daaar overschrijdingen waren.
Een zeer grote overschrijding was
ƒ37.000, extra voor de muziekschool.
Dit bedrag is beslist noodzakelijk. Zou
het niet worden uitgetrokken dan zou
het betekenen dat de lesgelden met
24% omhoog moeten of dat er twintig
uur per week minder les gegeven kan
worden. Ofschoon de begroting van de
stichting pas in de vergadering van
augustus ter sprake komt, vonden de
bestuursleden dat het verhogen van het
lesgeld met een dergelijk percentage of
het inkrimpen van het aantal lesuren een
ongewenste ontwikkeling zou zijn.
Om de begroting van de Welzijns
stichting niet uit de hand te laten lopen
is overigens besloten geen tweede man
voor het MZW-project aan te nemen,
niet iemand met een tweede halve dag
taak voor het dorpshuis in Den Burg te
benoemen en geen administratieve
krachten er bij in dienst te nemen. Wel
geldt het gebouwtje in de Parkstraat dat
door het Vrouwenhuis en het MZW-
project wordt gebruikt nu als depen
dance van het dorpshuis maar daar
staan weer opbrengsten aan huur te
genover.
(Advertentie I.M.)
WAPENMAGAZIJN
Het juiste adres voor al uw
Gratis bij u thuisbezorgd.
Texel (02222) 370.
Amsterdam: (020) 24 71 72.