Cjroen ^tmrL- Jexels in het harL,
Noord-Ierse kinderen
weer naar Texel?
Gemeente steunt strijd
tegen watervervuiling
Nieuw vrouwenkoor
in oprichting
Marsdiep" niet voor
kerstmis terug?
DE PAR IJSE
AUTOSALON
NU 01 ONZE
SHOWROOM
\vDR0S
VANA VOND VOORLICHTING IN DE SCHAKEL
Commissies oordelen
over wlelerclrcuit
Alcoholvoorlichting
op ouderavond
Toeristenbelasting
bracht veel meer
op dan vorig jaar
Voormalige
gasfabriek
wordt onderzocht
FF
VRIJDAG 29 OKTOBER 1982
)7e JAARGANG Nr. 9725
Redaktie- Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De Koog, tel. (02228) 266,
Frits Beutick, Warmoesstraat 43, Den Burg, tel (02220) 2208, en
Hans Oosterhof, Golfslag 32, Den Burg, tel. (02220) 4988
Voor advertenties, abonnementen, etc..
Langeveld Et De Rooy BV, Postbus 11, 1790 AA Den Burg,
telefoon (02220) 2741, na 18.00 uur 4881
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Postgiro 652. Abonnementsprijs ƒ16,15 per kwartaal
70 cent incasso; los 65 cent.
Bankrelaties Amro Bank nr. 46 99.17 636.
Rabobank nr. 36 25.01.742; NMB nr. 67.34 60.398.
„Stevig omarmd stapten de protestantse en katholieke kinderen de
bus in die ze naar Schiphol bracht." Dit stond acht jaar geleden in de
Texelse Courant naar aanleiding van het afscheid van een groep
Noord-Ierse kinderen die drie weken op ons eiland had doorgebracht. De
kinderen, twintig katholieken en twintig protestanten, waren niet voor
vakantie op T exel geweest, maar voor een.experiment in samenleven
In Noord-lerland leven beide geloofsgroepen op voet van oorlog met
elkaar en het verblijf in Nederland had tot doel samenwerking en
onderling begrip te stimuleren. Blijkens de taferelen bij het afscheid was
die opzet goed-gelukt. Nagenoeg dezelfde Texelaars die in 1974 de
komst van de kinderen uit Noord-lerland voorbereidden willen pogen
een dergelijk project wederom op poten te zetten. Daarom is een aantal
instellingen en verenigingen aangeschreven met het verzoek vanavond
(vrijdag) om acht uur aanwezig te zijn op een voorlichtingsavond die in
gebouwde Schakel naast de Hervormde kerk in Den Burg wordt gehou
den. Op deze avond is de landelijke coördinator van de Stichting Hulp
Noord-lerland aanwezig. Deze stichting verzorgt de selectie van de
kinderen in Noord-lerland en het vervoer naar Nederland. Aan de hand
van dia's zal hij iets vertellen over de huidige situatie in Noord-lerland.
Het voorlopige Comité Texel helpt
Noord-lerland" bestaat uit Maarten
Mantje, Siem Bremer, Peter Bakker,
Henk de Lugt en Frits Beutick. De leden
van het comité realiseren zich dat het veel
moeilijker zal zijn dan acht jaar geleden
om Noord-Ierse kinderen voor een verblijf
van drie weken naar Texel te halen. Niet
alleen zijn de kosten van een dergelijk
project in die tijd van bijna ƒ20.000,—
gestegen tot f35.000, maar ook zijn de
economische omstandigheden niet be
paald bevorderlijk voor het bijeenkrijgen
van een dergelijk bedrag. Het comité wil
daarom zeer zorgvuldig te werk gaan en
vooraf peilen wat de kansen zijn van het
slagen van een nieuw project. Alles hangt
af van de medewerking die van de Texelse
samenleving wordt ondervonden. Daar
om staat de bijeenkomst van vanavond
niet alleen open voor degenen die een
brief van het comité hebben ontvangen,
maar ook voor anderen die willen helpen.
.Wanneer het enthousiasme net zo groot
is als in 1974 zijn we er zeker van dat het
een succes wordt. Niet alleen Noord-
Ierse kinderen maar ook Texelaars heb
ben elkaar in 1974 beter leren kennen",
aldus het comité. ,,Het is een moeilijk
karwei dat je met elkaar moet klaren en
juist dan leer je wat je aan elkaar hebt.
Maar voorop staan natuurlijk de belangen
van de Noord-Ierse kinderen."
Volgens Beutick, die regelmatig in de
Noord-Ierse hoofdstad Belfast komt, is
het moeilijkje de situatie in die stad voor te
stllen als je alleen afhankelijk bent van
televisiebeelden en kranten. Volgens
hem is Belfast een soort legpuzzel,
waarbij de verschillende stukjes wijken
voorstellen die protestants of katholiek
zijn. In één bepaalde wijk wonen dus
uitsluitend protestanten of katholieken
en de gevechten tussen beide groepen
vinden plaats op de grenzen van die
wijken. Het Britse leger dat probeert de
twee kampen uit elkaar te houden,
beschikt over stafkaarten waar de katho
lieke wijken groen en de protestantse
wijken oranje zijn afgebeeld. Die grens
loopt heel precies en is per straat en zelfs
per huis nauwkeurig vastgesteld. Het
centrum van Belfast bestaat uit kantoren
en winkels. Dit deel van de stad, waar
niemand woont is neutraal terrein. Wie er
binnen wil wordt diverse malen gefouil
leerd en dat gebeurt ook nog eens als je
een bepaalde winkel binnen wil. In het
centrum van Belfast bevinden zich om de
paar honderd meter schuttershuisjes van
Britse militairen van waaruit lopen van
machinegeweren gericht zijn op iedere
voorbijganger die ook maar even de
argwaan wekt.
Para-militairen
De echte brandhaarden in Belfast zijn
de verpauperde en troosteloze arbeiders
wijken rond het centrum van Belfast. Het
zijn de wijken die regelmatig in het nieuws
komen wegens aanslagen, bomontplof
fingen en schietpartijen en waar de helft
van de beroepsbevolking werkloos is. In
deze wijken zijn het para-militaire orga
nisaties die de dienst uitmaken. Aan pro
testantse zijde zijn de Ulster Defense As
sociation en de Ulster Volunteers Force
belangrijk. Aan katholieke zijde bestaan
het Irish Republican Army en het Irish
National Liberation Army. De para-mili
tairen zijn bijzonder machtig. Ze zijn
gemeentebestuur, rechterlijke macht, le
ger en politie tegelijk. Ze bepalen wie in
bepaalde huizen mag wonen, welke
acties er tegen de vijand worden onder
nomen en houden een zeer scherp oog op
verklikkers in eigen gelederen. Een
katholiek met protestantse vrienden
wordt scherp in de gaten gehouden en
kan niet mis te verstane waarschuwingen
verwachten. Bestaat de indruk dat hij
teveel informatie doorspeelt naar zijn
vrienden van de andere kant, dan bestaat
de sanctie uit ,,kniekappen." Van achte
ren wordt een kogel door zijn knieën
geschoten en de betreffende man is
verder levenslang invalide. Aan protes
tantse zijde bestaat een zeker niet minder
wrede variant op deze wijze van "te
rechtstelling."
Desituatie in de Noord-Ierse stad Derry
is te vergelijken met die in Belfast. Ook
hier strikt gescheiden wijken en grote
macht van de para militairen. Op het
platteland en in kleinere plaatsen is de
situatie minder grimmig. Hier komen ook
schietpartijen en aanslagen voor maar
deze zijn meer incidenteel. Omdat de
stichting Hulp Noord-lerland zich de
laatste jaren zeer intensief met de jeugd in
Belfast heeft beziggehouden en andere
landen (Scnadinavië en Duitsland) actief
zijn met hulp in Derry, zal een mogelijk
nieuwe groep Noord-Ierse kinderen op
Texel uit Belfast afkomstig zijn. De groep
die in 1974 naar ons eiland kwam bestond
uit kinderen uit Derry.
Het zal duidelijk zijn dat door de huidige
situatie nu niet bepaald goed contact
bestaat tussen katholieke en protestantse
jongeren in Noord-lerland. Als ze elkaar
kennen dan is het als vijand. Ze hebben
elkaar aan de andere kant van de scheids
lijn op de barricades gezien. Daarbij komt
dat verschillende jongeren tussen de
twaalf en zestien jaar betrokken zijn bij de
para militaire organisaties. Noord-Ierse
kinderen zijn notoire spijbelaars en komen
vaak op jonge leeftijd van school. Er is
geen uitzicht op werk en van de leegte die
aldus ontstaat wordt door de para mili
tairen gebruik gemaakt. De jongeren
krijgen tot taak de buurt te bewaken. Te
registreren wie erin komt en wie eruit
Ofschoon het afscheid van de Noord-Ierse kinderen acht jaar geleden niet makkelijk wasis
het project als zodanig zeer succesvol geweest Een stukje verbroedering tussen protestantse
en katholieke kinderen was tot stand gekomen.
gaat. Niet zelden worden ze via dergelijke
onbelangrijke baantjes nauwer betrokken
bij de para militairen. Zowel aan katho
lieke als aan protestantse zijde hoeven de
para militairen dan ook nooit te klagen
over een tekort aan nieuwe recruten. De
jeugd verveelt zich en grijpt de kans om
een aanzienlijke functie in de wijk te gaan
bekleden met beide handen aan.
(Lees verder pagina 2)
Per 1 januari a.s. zal op Texel een nieuw vrouwenkoor worden opgericht, zodat
wordt voorzien in de leemte die is ontstaan door de opheffing van het Dameskoor Den
Burg. Er is inmiddels een groep van 32 zanglustige vrouwen samengesteld, in leeftijd
variërend van 25-69jaar, die al twee veelbelovende repetities achter de rug heeft. In het
koor zitten tien vrouwen die deel uitmaakten van het Dameskoor Den Burg.
Annie Dogger-Weijdt, die samen met
Nel Visser het initiatief heeft genomen
vertelde ons dat het nieuwe koor streeft
naar een gevarieerd repertoire („maar
geen kerkmuziek en ook geen ope
rette") en een zo goed mogelijke kwali
teit. Het is daarom niet mogelijk dat
iedereen zich aansluit. Men moet be
hoorlijk kunnen zingen en er is een ab
solute leeftijdsgrens gesteld van 70 jaar
om te voorkomen dat het koor al weer
snel veroudert en minder aantrekkelijk
wordt voor jonge vrouwen. Voor vrou
wen die kunnen en willen zingen, maar
zich niet tot een kerkoor of gospelgroep
voelen aangetrokken waren de moge
lijkheden op Texel zeer beperkt, zodat
het koor ook wat dat betreft in een
behoefte voorziet.
Bij het aanwerven van leiding is het in
oprichting zijnde koor gelukkig geweest.
Dankzij een tip van de muziekschool in
Den helder heeft men de oud-texelse
Riet Buisman-Beerling uit Den Helder
bereid kunnen vinden elke donderdag
middag naar Den Burg te komen om de
repetities die in voorspeelruimte van de
muziekschool worden gehouden, te lei
den. Mevrouw Buisman is zeer muzi
kaal, beschikt over leidinggevende ca
paciteiten en heeft de nodige ervaring
opgedaan als dirigente van koren in Den
Helder en Hippilytushoef.
Oorsprongweg 3, Eierland Texel.
Tel 02225-233
B en W zullen de gemeenteraad voor
stellen ƒ850, beschikbaar te stellen als
bijdrage in de organisatiekosten van het
Internationaal Water Tribunaal dat vol
gend jaar wordt gehouden. Een zelfde
bedrag wordt gegeven voor het maken
van de film „Stroomopwaarts" die
tijdens en na het watertribunaal zal
worden gebruikt in de strijd tegen ver
vuiling en vergiftiging van zee- en ander
water. Tenslotte is besloten jaarlijks
ƒ126.— te geven aan de Werkgroep
Noordzee en eveneens ƒ126,— (een
cent per inwoner) voor de Stichting
Reinwater. De twee laatstgenoemde in
stanties voeren ook actie tegen water
vervuiling.
Niet alleen deze voorstellen maken
duidelijk dat de gemeente Texel bezorgd
is over de wijze waarop thans met het
water wordt omgesprongen en waar
door het leefmilieu vooral op langere
termijn ernstig wordt bedreigd. Al eens
eerder heeft de gemeente zijn veront
rusting over met name de afvaldum-
pingen in de oceaan op niet mis te
verstane wijze verwoord jegens onder
andere de Staatssecretaris van Volks
gezondheid en Milieuhygiëne: „Wij ver
trouwen er op dat u vanuit uw verant
woordelijkheid er bij de regering op zult
aandringen niet langer medewerking te
verlenen aan het schuiven van fatale en
financieel zware lasten naar de naaste
toekomst. Wij doen dit, voor alle duide
lijkheid, zonder enige politieke bijbe
doeling maar uit puur lijfsbehoud, voor
nu en in de toekomst."
Drinkwater
In de raadsvergadering zijn recentelijk
(maar herhaaldelijk ook veel eerder)
vragen gesteld inzake de door de
gemeente in te nemen houding ten
aanzien van lozingen van gif en radio
actief afval. De laatste keer gebeurde
dat door Peter Bakker van de PSP. Er
wordt verondersteld dat Texel een bij
zonder risico loopt omdat het eiland de
helft van zijn drinkwater uit zee betrekt.
Dat berust echter op een misvatting, zo
is bij informatie bij het waterleiding
bedrijf gebleken. Het drinkwater uit zee
wordt gedestilleerd en bij dit procédé is
het onmogelijk dat gifstoffen in het
drinkwater terecht komen. Die blijven,
met het zout, in het zeewater achter. B
en W staan van harte achter het Water
tribunaal, dat vermoedelijk in oktober
volgend jaar wordt gehouden en waar
van een belangrijke stimulans wordt
verwacht in de strijd tegen zeewater-
vervuiling. Hoewel het een initiatief is
van milieugroepen, worden de in het
kader van dit tribunaal uit te voeren
onderzoekingen behartigd door onaf
hankelijke deskundigen. Ook zullen bij
de discussie vissers, tuinders en andere
belanghebbenden worden betrokken
evenals consumentenorganisaties en
vertegenwoordigers van de overheid.
Het ministerie van Verkeer en Water
staat steunt het Internationaal Water
Tribunaal met ƒ135000,— en Volks
gezondheid en Miliuehygiëne met
ƒ77.500, De totale organisatiekosten
belopten echter bijna een miljoen,
zodat bijdragen zoals die nu door de
gemeente worden gegeven, welkom
zijn. De andere Waddeneilanden heb
ben ieder ƒ500,— beschikbaar gesteld,
maar B en W van Texel vonden dat
„het grootste Waddeneiland van Euro
pa" wat royaler uit de bus moest
komen.
Op de dinsdagavond a.s. te houden
ouderavond van het Lager Beroepson
derwijs zal André Delsing van „De
Nieuwe Skuul" een causerie houden over
alcoholgebruik en -misbruik. Vooral de
laatste jaren is het gebruik van bier en
andere alcoholhoudende drank ook op
Texel enorm toegenomen, in het bijzon
der bij de jeugd. Hieruit vloeit veel ellende
voort, vooral als men helemaal niet meer
buiten drank kan en er dus verslaafd aan
is. Mede omdat alcoholgebruik maat
schappelijk algemeen aanvaard is, is het
met name voor opvoeders moeilijk om
eenjuistehoudingte bepalen. Op deze en
andere aspecten van alcohol en alcoho-
lismezal de heer Delsing ingaan en daarbij
ruimschoots gelegenheid bieden voor het
stellen van vragen.
Zijn causerie volgt na het huishou
delijke gedeelte van de ouderavond, die
wordt gehouden in de kantine van de
technische school en begint om 20.00
uur.
Vooral dankzij het mooie weer
van de afgelopen zomer zal de
opbrengst aan toeristenbelasting dit
jaar ca. ƒ130.000,— hoger zijn dan in
1981.
Bij de gemeente blijkt de hogere
opbrengst uit de voorlopige aansla
gen die zijn gebaseerd op het aantal
overnachtingen dat vooral in de
kampeersector veel hoger is ge
weest.
De totale opbrengst aan toeristen
belasting beloopt ongeveer 1,4 mil
joen gulden. Helaas kan niet ieder
jaar op zo'n meevaller worden ge
rekend, zodat B en W zullen beslui
ten het extraatje te gebruiken voor
éénmalige uitgaven in de toeristische
sfeer.
Onder druk van Provinciale Water
staat zal de gemeente meewerken
aan een „globaal oriënterend on
derzoek" naar de aanwezigheid van
gevaarlijke afval in de bodem onder
en bij de voormalige Aerogeen Gas
fabriek in de Julianastraat.
Het gemeentebestuur vond dat
aanvankelijk niet nodig want het is wel
heel erg onwaarschijnlijk (gezien het
gevolgde procédé) dat de gasfabriek
die in het begin van deze eeuw maar
enkele jaren heeft gefunctioneerd, bo
demvervuiling van betekenis heeft ver
oorzaakt. Maar de fabriek komt nu een
maal voor in het rijtje van Noordhol
landse gasfabrieken die voor het pro
vinciale onderzoek zijn aangemeld en
Provinciale Waterstaat voelt er niets
voor dit objekt van het saneringslijstje
te schrappen, zoals B. en W. hadden
voorgesteld.
Het college had liever gezien dat het
geld werd besteed aan onderzoek van
de voormalige vuilstortplaats De Rode
Zee aan de Veenselangweg (en andere
aan de Veenselangweg (en andere
plekken waar vuil is gestort), waar de
kans op bodemvervuiling veel groter is.
Bovendien is dit terrein binnenkort
nodig omdat de centrale gasopslag van
Texel hier komt. Provinciale Waterstaat
acht de Rode Zee geen urgent geval,
temeer daar hier geen woningen zijn of
komen. Als de gemeente de zaak hier
wil onderzoeken moet zij daarvoor
maar geld uittrekken. B. en W. zijn van
plan dat inderdaad te doen. De raad zal
worden voorgesteld ƒ15.000,—
beschikbaar te stellen voor het onder
zoeken van voormalige stortplaatsen.
Op 11 en 18 november zullen resp.
de commissies van financiën en wel
zijn een oordeel geven over de finan
ciering van het wielercircuit dat rond
het sportveld van Texelse Boys is
geprojekteerd.
Zoals bekend wordt dit wielercircuit
veel duurder dan oorspronkelijk was
geraamd. De vraag waar het extra geld
vandaan moet komen heeft het college
voorgelegd aan de betrokken afdelin
gen van het raadhuis, maar heeft er
zelf nog geen standpunt over ingeno
men. Bij culturele zaken vindt men dat
het circuit moet worden gefinancierd
door een ton beschikbaar te stellen uit
het zg. fonds stadsuitleg en verder zou
het geld dat nog in de zg. knelpunten-
pot zit (ƒ243.800, voor dit doel
moeten worden bestemd evenals
ƒ60.000, uit de reserve die het grond
bedrijf beschikbaar heeft voor Den
Burg-zuid.
De afdeling financiën en onderwijs
wil het anders regelen: ƒ5000,— moet
worden beschikbaar gesteld in de vorm
van grond (ƒ125, per m2), uit de knel-
puntenpot moet ƒ200.000, komen en
ƒ50.000,— uit het fonds stadsuitleg. De
reserve van het grondbedrijf mag niet
worden aangetast en de rest van het
geld (ƒ95.000, zou dan uit de alge
mene middelen moeten komen, ten
laste van de post onvoorzien.
Op de afdeling ruimtelijke ordening
houdt men er blijkbaar rekening mee
dat de commissies het te dol vinden om
zoveel geld uit te geven voor een wie
lercircuit, zodat men daar overeenstem
ming inzake de financiering wil afwach
ten alvorens het wielercircuit
planologisch mogelijk te maken door
het aanvragen van een artikel 19-ver-
gunning. De werkgroep Landschaps-
zorg heeft het bezwaar tegen de wieler
baan niet ingetrokken
Het ziet er naar uit dat de veerboot Marsdiep" niet voor kerstmis naar Texel zal
terugkeren. Het schip ligt in afwachting van reparatie bij de werf Boele inTtotterdam en
aan die reparatie wordt vooralsnog niet begonnen.
Er is inmiddels werd een aanbesteding geweest waaraan een vijftal werven heeft
deelgenomen. Het gaat daarbij om het reparatiewerk voor zover dat het staalwerk, de
roeren, schroeven en het lichten van de motoren e.d. betreft. De bedragen waarvoor
werd ingeschreven liggen rond de driekwart miljoen gulden. Daarbij is het controleren
en eventueel repareren van de electrische onderdelen niet inbegrepen zodat men er bij
Teso vanuit gaat dat de totale reparatiekosten de één miljoen gulden wel zullen over
schrijden Overigens heeft de werf nog niet de aansprakelijkheid geaccepteerd voor het
van de blokken storten van het ik dok staande schip.
Een andere omstandigheid die erop wijst dat het laatste woord over de
geruchtmakende gebeurtenis nog niet is gesproken is het feit dat Teso de prijs van de
laagste inschrijver voor het genoemde reparatieonderdeel te hoog vindt en overweegt
alsnog andere bedrijven te polsen alvorens over gunning te beslissen.