Groen ^warG- Jexels in het harL,
Srand in Swarte Schaep
is nog een raadsel
velen namen afscheid
van Jaap westdorp
Weinig opkomst maar
veel enthousiasme
Stew-za/m leverde toch
nog een ton vis op
Bisita
Bernhardlaan
afgesloten
Voorlichtingsavond Noord-Ierse kinderen
Dieven betrapt
DINSDAG 2 NOVEMBER 1982
JAARGANG Nr. 9726
jaktie: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De Koog, tel (02228)266,
sBeutick, Warmoesstrat 43, Den Burg, tel. (02220)2208, en
is Oosterhof, Golfslag 32, Den Burg, tel. (02220)4988.
ar advertenties, abonnementen, etc.:
igeveld De Rooy B.V., Postbus 11,1790 AA Den Burg,
ifoon (02220)2741, na 18.00uur 4881
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Postgiro 652. Abonnementsprijs f16,15 per kwartaal
70 cent incasso; los 65 cent.
Bankrelaties Amro Bank nr 46.99.17.636.
Rabobank nr. 36.25.01.742, NMB nr. 67.34.60.398.
De technische recherche van de Rijkspolitie is bezig met een
tvoerig onderzoek naar de oorzaak van de felle brand, die in de
icht van vrijdag op zaterdag ,,'t Swarte Schaep" aan de Kogerstraat
Den Burg in de as legde. De schade aan gebouw en inboedel was
steren nog niet bij benadering geraamd maar volgens eigenaresse
ie Zwart (die op het moment van de brand bij een vriend in
jidwolde verbleef en om kwart over vijf 's morgens door een
lefoontje op de hoogte werd gesteld) moet deze in de tonnen lopen.
Swarte Schaep had meer materiaal in huis dan in andere tijden van
>t jaar omdat de exportactiviteit in volle gang is.
Overigens zijn niet alle bezittingen van
it bedrijf verloren gegaan, belangrijke
ieveelheden goederen liggen opgesla-
n in een schuur aan de Hallerweg en
het verkooppunt aan de Binnenburg.
eigenaresse beschouwt het vooral
een ramp dat vrijwel de hele boek-
luding verloren is gegaan alsmede
idere waardevolle administratie zoals
adressenbestand en allerlei com-
prcieel onmisbare gegevens en noti-
is met betrekking tot orders, diverse
litenlandse beurzen e.d.
Bij de brand is alleen het bedrijfs-
ideelte dat in 1972 achter het bestaan
de woonhuis werd gebouwd, verwoest.
Dat het woonhuis en de woningen ter
weerszijden aan het pand vrijwel onbe
schadigd bleven, was ongetwijfeld te
danken aan het zeer snelle optreden
van de brandweer, die in enkele minuten
ter plaatse was en het vuur met acht
stralen te lijf ging. Op dat moment stond
het eenvoudig gebouwde bedrijfsge-
deelte (vrijwel helemaal uit houten bal
ken, plaatmateriaal opgetrokken met
kunststof golfplaten als dakbedekking)
over de hele lengte in lichterlaaie.
De brand werd om half drie ontdekt
door mevrouw Bea Winter, die twee
telijke bestuur van de Partij van de
Arbeid.
De crematie gistermiddag werd bijge
woond door een grote schare belang
stellenden. Het gemeentebestuur was
vertegenwoordigd door burgemeester
Engelvaart en secretaris Van Dijk. Ook
oud-burgemeester Sprenger en echtge
note alsmede oud-secretaris Beemster
boer waren aanwezig. Een deputatie
van de Stichting Samen Eén werd
aangevoerd door de heer C. Joustra. Op
verzoek van de familie werd bij de
plechtigheid niet gesproken. Het woord
werd alleen gevoerd door Westdorps
oudste zoon Jelle, die onder meer
memoreerde dat het nu volgeschreven
levensboek van zijn vader niet alleen veel
lichte maar ook donkere bladzijden be
vatte. Hij bracht dank voor de vele
blijken van medeleven en belangstelling
bij het overlijden.
Onder grote belangstelling heeft gis
ermiddag in Schagen de crematie
ilaatsgevonden van de heer J. J. West
lorp uit De Cocksdorp die donderdag in
iet ziekenhuis van Den Helder onver
wacht overleed.
Jacob J. Westdorp die 62 jaar is ge
worden, was voor de Partij van de
Arbeid, later het Pakt, lid van de
lemeenteraad van 1958 tot 1979, waar
>an wethouder sinds 1974. Zijn ver-
lechterde gezondheid was er de reden
ran dat hij vrijwel al zijn functies in
Dktober 1979 neerlegde.
Westdorp, geboren in het Zeeuwse
sint Annaland op 26 januari 1920, kwam
n maart 1924 met zijn ouders naar Texel
waar hij later achtereenvolgens werk
taam was als transportarbeider, winkel-
sediende in een kruidenierszaak, land
arbeider, chauffeur bij een transport
bedrijf en tenslotte als zelfstandig eige
naar van een transportbedrijf en een
brandstoffenhandel. ,,Wes" was zeer
actief in de socialistische beweging en
gaf blijk van een idealistische doch
evenzeer praktisch instelling.
„Het werk had zijn grote liefde. Hij
was solidair en sympathiek", aldus
burgemeester J. A. Engelvaart in de
raadsvergadering van 31 oktober 1979
waarin Westdorp als wethouder werd
opgevolgd door Fridt Blanken.
Jaap Westdorp was naast zijn politie
ke functies bestuurslid van tal van
daarmee verband houdende en andere
organisaties. Hij zat in de Recreatie
stichting Texel, de Welzijnsstichting. de
Stichting Samen Eén, de commissie van
Bijstand, de WSW-commissie, de AOT
Schoolartsendienst, het bestuur van de
kweekschool in Den Helder, het Groene
Kruis, de kleuterschool van De Cocks
dorp, de dorpscommissie De Cocks
dorp, het Ziekenfonds Texel, de VVV
en zowel het plaatselijke als het gewes
huizen verder woont en wiens aandacht
werd getrokken door vreemde geluiden.
Toen ze door het slaapkamerraam naar
buiten keek zag ze fel brandend vuur
achter de nooddeur van het bedrijf. Ze
wekte haar 17-jarige zoon Albert die de
brandweer belde en de naaste buren (de
families Van der Beek en Stark) waar
schuwde. Al gauw bleek dat zich in het
woonhuis van het bedrijf zelf niemand
bevond. Voor de brandweer die graag
wilde weten of zich in of vlakbij het
brandende pand gasflessen, olieopslag
e.d. bevond, was dat een handicap.
Men slaagde erin om uit het vuur enkele
butagasflessen te halen. Later bleek dat
zich aan de achterzijde van het gebouw
ook nog een 1000 liter tank met pro-
paangas bevond, maar gelukkig was
deze niet met vuur in aanraking ge
weest.
Alles weg
Van de inboedel van het gebouw kon
niets worden gered. Niet alleen ging een
voorraad wol, katoen en andere natuur-
garens verloren maar ook tal van hand-
gebreide vesten, geweven jassen en
andere handwerkprodukten. Ook de
werkplaats met een metaaldraaibank,
lintzaag en andere houtbewerkingsma
chines en materiaal (o.a. voor het
maken van spinnewielen) werd een
prooi van de vlammen. Vrij snel had de
brandweer het vuur onder controle maar
pas tegen zes uur waren de laatste
vonken in de smeulende massa gedoofd
en kon men huiswaarts keren. In af
wachting van het technisch onderzoek
van de politie werd het terrein voor
nieuwsgierigen afgesloten. Dat de
buurvrouw de ergste vuurgloed heeft
gezien bij de nooddeur hoeft niet te
betekenen dat de brand ook daar is
begonnen.
Raadsel
De technicus van de politie die zater
dagochtend een onderzoek instelde en
daarbij monsters verzamelde die in het
laboratorium zullen worden onderzocht,
vindt het zelfs waarschijnlijker dat het
vuur zijn oorsprong in het midden van
de bedrijfsruimte heeft gevonden. Het
staat vast dat de centrale verwarmings
installatie de schuldige niet is geweest
en ook is het niet waarschijnlijk dat er
iets mis was met de electrische instal
latie. Volgens mevrouw Zwart waren
De politie in de troosteloze uitgebrande ruimte van 't Swarte Schaep bezig met het technisch
onderzoek.
vorig jaar nog brandpreventieve maat
regelen genomen, waarbij onder meer
de electrische installatie is gekeurd.
't Swarte Schaep werd in 1972 door
Alie Zwart en haar toenmalige echtge
noot Aad Kusnt gesticht als galerie, dus
als expositie- en verkoopruimte van
schilderijen en andere kunst. Na twee
•jaar werd echter volledig overgescha
keld op de verkoop van wol en andere
natuurlijke garens en daarvan afgeleide
ambachtelijke produkten.
Sinds gisteren is de Bernhardlaan
tussen de Kogerstraat en Cebeco tijde
lijk afgesloten voor doorgaand verkeer
in verband met herbestratingswerk-
zaamheden. Zwaar verkeer wordt gead
viseerd via de Georgiëweg en de Mari-
coweg of de Waalderstraat naar het
centrum van Den Burg te rijden. Dit zal
door borden worden aangegeven. Op
de Bernhardlaan zal het wegdek opge
hoogd worden en wordt een nieuw
profiel aangebracht. Het werk zal enkele
weken in beslag nemen.
Haast iedereen op Texel dacht dat het veelbesproken Stew-zalm-
project in de Waddenzee een totale mislukkig was geworden. Het is
waar dat in het voorjaar met het transport van de jonge vis naar de
kweekplaats bij De Scheer fouten zijn gemaakt, waardoor het over
grote deel van de vis de geest gaf, maar wat overbleef heeft zich
prima gehandhaafd en is voorspoedig opgegroeid tot een hoeveelheid
van bijna een ton. Deze „oogst" is zaterdag j.l. boven water gehaald
en heeft gisteren via de centrale markt zijn weg naar de consument
gevonden.
Of de Stichting Experimentele Werk
vormen ISTEW) met het kweken van
regenboogforellen (de naam „zalm" is
onjuistl bij Texel zal verder gaan is
hoogst twijfelachtig. Mede naar aanlei
ding van de moeilijkheden in het
voorjaar, het verzet van gevestigde par
ticuliere kwekers en de toestand van 's
lands financiën is de subsidiekraan
dichtgedraaid. Hoogstens zal nog een
proef worden gedaan met het laten
opgroeien van een kleine hoeveelheid
vis (50 kg) in de wintermaanden.
Zoals bekend liet het Stew-project
zich destijds veelbelovend aanzien,
vooral als mogelijkheid om op Texel een
nieuwe vorm van werkgelegenheid van
de grond te krijgen. Naast het dagelijks
verzorgen van de vis zou het groot
schalig kweken van regenboogforellen
plaatselijke bedrijvigheid geven in de
vorm van fileren, conserveren, e.d. van
de gewonnen vis, waarbij tientallen
mensen betrokken zouden kunnen zijn.
Er zal echter nog heel wat water door de
Waddenzee stromen alvorens het zover
is, als het al zover zou komen. Zelfs het
huidige experimentele stadium geeft
geen emplooy meer. De twee mensen
die nog bij het project waren betrokken,
hebben per 15 december ontslag gekre
gen.
Kansen
Laatstgenoemde ziet echter wel de
gelijk perspectieven voor een Texelse
forellenkwekerij in de Waddenzee. Het
feit dat toch nog een behoorlijke hoe
veelheid consumptiegeschikte vis is af
geleverd, is het bewijs dat de gevolgde
kweekmethode in de praktijk mogelijk
is. Er is wel eens gedacht dat de ver
ankerde netten waarin de vis opgroeide
het bij stormweer niet zouden houden,
maar die vrees is ongegrond gebleken.
Het is enkele keren erg slecht weer
geweest (zodat het schip waarin collega
Lont van Wieringen in dezelfde omge
ving forellen kweekte, kapseisde!) maar
er trad geen schade op.
Vóór- en nadelen
Van veel economisch belang is dat
voor het laten groeien van forellen die in
een net in open zee worden gehouden,
minder hoeft te werden gevoerd dan bij
het kweken van dezelfde vissoort in
vijvers op het land. Gebleken is dat de
vissen naast het toegediende voedsel
veel garnalen, plankton en andere orga
nismen naar binnen werken. Dat is
kostenbesparend en voor de consument
is het een aantrekkelijk idee dat de
forellen dit natuurlijke voedsel tot zich
hebben genomen, zodat er bij de
reclame op kan worden ingespeeld.
Daar staat echter tegenover dat de
kweekplaats op De Scheer een flink eind
van Texel ligt, zodat men ongeveer een
uur moet varen om er voor het voederen
en andere werkzaamheden te komen.
Dat kost heel wat gasolie.
Dicht bij de kust
Een eventuele toekomstige Texelse
forellenkwekerij zou eigenlijk vlak onder
de kust moeten komen en het zou de
moeite waard zijn naar zo'n plek op zoek
te gaan. Eenvoudig zal dat niet zijn want
forellen vragen om „ruim" stromend
water van voldoende zuurstofgehalte en
om een temperatuur die 's zomers niet
te hoog moet oplopen. Dan blijft nog
het probleem dat zo'n kweekplaats in de
wintermaanden moet worden opge
ruimd omdat de netten ongetwijfeld
door ijs vernietigd zullen worden. Wel
licht zou dat kunnen worden voorkomen
door iets te doen met het warme koel
water van de electriciteitscentrale dat nu
al jaren nutteloos in zee stroomt. Er lijkt
in elk geval genoeg aanleiding te zijn om
de negatieve en positieve ervaringen die
met het zalmproject zijn opgedaan op
een rijtje te zetten. Initiatieven in deze
zullen wel van Texel zelf moeten komen.
Burgemeester Engelvaart en wethouder
Barendregt (van werkgelegenheid) heb
ben inmiddels een maaltje Texelse forel
cadeau gehad en zullen ongetwijfeld als
een uitdaging hebben ervaren.
Bijna dertig mensen hebben vrijdag
avond de voorlichtingsavond bezocht
die was georganiseerd door het voor
lopige comité Texel helpt Noord-lerland.
Die opkomst was voor het comité
waarin Peter Bakker, Maarten Mantje,
Siem Bremer, Henk de Lugt en Frits
Beutick zitten, een beetje een teleur
stelling. Er waren meer dan zeventig
uitnodigingen verzonden naar verschil
lende verenigingen en instellingen en
bovendien was de avond uitgebreid
aangekondigd in de krant. Het meren
deel der aangeschreven instellingen was
echter niet op de avond verschenen,
hetgeen als teleurstellend werd ervaren.
Het verloop van de avond zelf was
voor het comité echter bemoedigend.
De aanwezigen reageerden enthousiast
op de plannen om, net als dat in 1974
is gebeurd, een groep Noord-Ierse kin
deren naar Texel te halen voor een
samenwerkingsproject tussen katholie
ken en protestanten. Naarmate de
avond vorderde werd de sfeer er steeds
meer één van: dit móet gewoon weer
lukken. Verschillende mensen boden
zich aan als gastgezin en ook waren er
vertegenwoordigers van verenigingen
die aanboden bepaalde delen van het
programma te verzorgen. Wanneer
sportverenigingen of dorpscommissies
een bepaalde dag voor de kinderen ver
zorgen is dat een ideale werkmethode.
Men heeft dan geheel zelfstandig de
voorbereidingen kunnen treffen en ziet
op de dag zelf wat de resultaten zijn van
al die voorbereidingen. Verder kan het
programma relatief goedkoop worden
gehouden, als steeds andere groepen
een dag verzorgen. Het „zuinig" hou
den van een programma is belangrijk,
omdat met het naar Nederland halen
van Noord-Ierse kinderen al gauw een
bedrag gemoeid is van meer dan dertig
duizend gulden. Daarbij is van belang
dat een minder kostbaar programma
vaak beter is. Een dag voetballen of een
spelprogramma rond het zwembad
wordt door de kinderen veel meer
gewaardeerd dan dure excursies per
autobus.
Tijdens de voorlichtingsavond waren
Danny Deery als landelijk coördinator
van de in Utrecht gevestigde Stichting
Hulp Noord-lerland aanwezig en Willem
Bakker, consul van deze stichting voor
de provincie Noordholland. Aan de
hand van dia's werd de huidige situatie
in Noord-lerland geschetst. Duidelijk
werd dat de protestantse en katholieke
wijken in Belfast door zware barricades
en versperringen van elkaar gescheiden
zijn. Na de dia's werd verteld welke
invloed de reizen van Noord-Ierse kin
deren naar Nederland op de situatie in
Noord-lerland heeft en ook werd
ingegaan op het feitelijke programma
tijdens de drie weken dat de kinderen
hier zijn. Sommigen vonden de pro
gramma's wat overladen maar de zelf uit
Noord-ierland afkomstige Danny Deery
legde uit dat dit nodig is om de kinderen
iWM»n.'»l'PI'MW«.l44.;<«44»;iRKWB ar
geen gelegenheid te geven over de
situatie thuis na te denken. Het gaat
erom dat de kinderen permanent met
elkaar actief zijn en dat daardoor de
tegenstellingen uit hun vaderland weg
vallen.
Tweede avond
Deery legde verder uit dat het belang
rijk is dat tijdens het verblijf in Nederland
protestantse kinderen op zondag naar
protestantse kerken toe gaan en katho
lieke kinderen naar de katholieke kerk.
Zou dat niet gebeuren dan zou in
Noord-lerland al gauw het idee kunnen
ontstaan dat de kinderen in Nederland
(door de .andere partij" gehersenspoeld
worden en dat is niet de bedoeling.
Henk de Lugt schetste aan de hand van
het programma van 1974 op welke wijze
de kinderen toen op Texel zijn bezig
gehouden.
Op grond van het enthousiasme en de
vele hulp die tijdens de eerste verga
dering al werd aangeboden is het
voorlopig comité van plan een tweede
avond te beleggen op dinsdag 7 decem
ber. Dan zal exact genoteerd worden
welke groepen welke hulp kunnen ver
lenen en zullen commissies worden ge
vormd. Zo moet er een commissie
komen die zich met de begeleiding van
de gastgezinnen bezig houdt, een com
missie die het programma samenstelt,
een commissie die zich bezig houdt met
de voedselvoorziening en de verzorging
van de Noord-Ierse leiders. Verder dient
medische begeleiding plaats te vinden.
En er moet een commissie komen die
zich bezighoudt met het bijeen brengen
van het benodigde geld. Als op 7
december blijkt dat voldoende mensen
zich beschikbaar willen stellen voor het
bemannen van de verschillende com
missies, is duidelijk dat op Texel zeker
een basis bestaat voor het wederom
ontvangen van een groep Noord-Ierse
kinderen. Niet alleen degenen die vrij
dag op de voorlichtingsavond zijn ge
weest, of die eerder een brief hebben
gekregen zijn welkom op 7 december,
maar uitdrukkelijk iedereen die denkt te
kunnen helpen. Waar deze avond wordt
gehouden, wordt nog bekend gemaakt.
Donderdagmiddag deden vier tot
dusver onbekende jongens van om
streeks 17 jaar een poging tot diefstal in
dorpshuis de Oude ULO. Mevrouw A.
Rozeboom zag dat het viertal bezig was
de geldla achter de bar te openen,
waarin zich enig wisselgeld bevindt. Ze
maakten zich uit de voeten, maar
namen nog wel een collectebusje mee
van het Kon. Wilhelminafonds. Dit
kan niet veel geld hebben bevat, omdat
het twee weken tevoren was geleegd.
BtKHMtSOOIHMMKWHHWÏÏWïiïp n OO i