DE WITTE LIEU Wf
EEN MISTIGE DAG
OP HET WATER
Voor het weekend
Zegereeks Rommets
doorbroken
IBS legt elektra aan
in politiebureau
Najaarsverkoop
Welfare
Overzee verloor in
rommelig spel
van 7 en 8 november 1982
Artsen Kerkdiensten
Groene Kruis
Tandartsen
Apotheek
Dierenartsen
Alcohol en drugs.
Noodslachtingen
Rijkspolitie
Kustwacht Eierlana
Brand/ambulance
ER JDAG 5 NOVEMBER 1982
TEXELSE COURANT
PAGINA 9
Reageren op deze rubriek kan bij Jaap
van Groenigen, telefoon (02220) 3562,
Adriaan Dijksen, telefoon (02228) 676 of
bij het Natuurrecreatiecentrum, telefoon
102228)741.
Eeuwenlang vormde de Waddenzee een afgelegen gebied waar
oor slechts vissers, robbenjagers en een handvol anderen belang-
telling aan de dag legden. De laatste 50 jaar is de situatie enorm
eranderd. De enorme rijkdom aan vogels en andere dieren trok de
landacht van veel natuurliefhebbers, waterstaatkundigen zagen in
iet gebied nieuwe kansen voor het aanleggen van polders en volgens
.ommigen biedt het wad prachtige mogelijkheden om er onze vrije tijd
loor te brengen. Belangstelling van een heel andere zijde komt van
lefensie en verder verschijnen er regelmatig berichten over de
lanwezigheid van olie en gas in de wadbodem. Na veel hoorzittingen
ergaderingen en ander overleg ondertekende staatssecretaris Wallis
de Vries op 7 mei 1981 een wet waarin grote delen van de Waddenzee
Ie bestemming „natuurgebied" kregen. Daarmee komt geen einde
an de bedreigingen waaraan de Waddenzee bloot staat, maar er is
enminste een basis voor het behoud van dit unieke natuurgebied.
Ook voor Texel is het wad belangrijk,
let eiland dankt er een groot deel van
ijn vogelrijkdom- aan, terwijl de af-
isseling van het landschap er door
rordt vergroot In de bijna vier jaar dat
e Witte Lieuw verschijnt hebben we
og nooit over het gebied geschreven,
lm daar verandering in te brengen
raakte ik een afspraak met Jan van Dijk
Dirk Kuiper die al sinds 1976 de be-
ïanning vormen van het motorschip
hoca van Staatsbosbeheer. Op vrijdag
oktober gingen ze naar het Eyer-
mdse Gat om er zeehonden te tellen en
at is een prachtige gelegenheid eens
rat meer te zien en te horen over het
waddengebied. Jammer genoeg was als
evolg van de zuidoosten wind te
reinig water om van de Nioz-haven via
iet wad naar het zeegebied tussen
(lieland en Texel te varen. Dat was niet
n probleem, want een tocht over de
loordzee langs de westkust van ons
■iland is ook de moeite waard, 's Mor-
ens bleek echter dat het zicht als
levolg van mist niet meer dan enkele
londerden meter bedroeg. We hoopten
lat het in de loop van de dag beter zou
vorden en met de radar als hulpmiddel
legon even na zeven uur de tocht. Op
iet Marsdiep en het Molengat had de
«manning in het ochtendschemer de
landacht nodig om het schip te navi
eren, maar toen bij paal 9 het zicht
nmiddels bijna achthonderd meter be-
Iroeg en de duinenrij als oriëntatiepunt
;on dienen was er genoeg tijd om over
Ie werkzaamheden van de bemanning
praten.
Zeehonden
Jan van Dijk: ,,Het meest bekende
leel van ons werk is het tellen van de
teehonden in het westelijke waddenge-
Jied dat zich uitstrekt tot Ameland.
Weestal gaan we eens in de twee tot
irie weken de aantallen in het Eyer-
endse gat na. Verder komen we regel-
natig bij de rustplaatsen van de zee-
londen ten noorden van Griend en bij
iet zeegat tussen Terschelling en Ame-
and De laatste jaren neemt het aantal
teehonden in het Nederlandse wadden-
jebied heel langzaam toe. Na het diep
tepunt van ongeveer 450 in 1976 be
draagt het aantal nu ruim 600. Dit is een
gevolg van het sinds 1974 in Sleeswijk
Holstein ingestelde verbod om op deze
dieren te jagen. Jonge dieren hebben de
iging te gaan trekken en een flink deel
van wat vroeger werd geschoten be-
andt nu na verloop van tijd in ons
waddengebied. Zonder deze aanvulling
:ou het met het aantal zeehonden in
Nederland niet best gesteld zijn. Door
de vervuiling van het water ligt het
aantal geboorten vooral in de westelijke
Waddenzee heel laag. De invloed van
het water uit de grote rivieren is hier het
grootst, want naarmate het verder naar
het oosten stroomt, verdunt het zich
steeds meer, wat de kwaliteit van het
milieu daar ten goede komt. Dat blijkt
ook duidelijk uit het aantal geboorten in
het waddengebied. Zo werd in het Eyer-
landse Gat op een aantal van ruim 20
zeehonden dit jaar slechts één jong
geboren en vorig jaar zelfs geen enkele.
Op het Groninger wad zijn er naar
verhouding veel meer jongen, net als in
het Duitse en Deense waddengebied."
Dat zijn sombere verhalen en de aan
houdende mist om ons heen maakte de
stemming er al niet beter op. Als dat zo
zou blijven zouden we een vergeefse
tocht maken, want het zicht moet mini
maal zo'n 1500 meter bedragen om een
goed beeld van de situatie te krijgen. In
he buurt van de vuurtoren was de aan
dacht weer helemaal nodig voor het
besturen van het schip, want hier liggen
zandbanken dwars voor de kust. Goed
kijken we naar de stromingen in het
water en letten op de dieptemeter.
Toen we deze hindernis hadden geno
men voeren we het waddengebied
binnen en opeens viel ons op hoeveel
Tijdens de tocht noteerde de bemanning
in code een aantal gegevens zoals de
aanwezigheid van bepaalde vogelsoor
ten, zeehonden, scheep- en luchtvaart
en verstoringen. De ingevulde formulie
ren gaan naar Utrecht waar men ze met
behulp van een computer verwerkt. Zo
ontstaat in de loop van de jaren een
beeld van wat er in het waddengebied
zoal gebeurt.
Onderzoek
Ook bij ander onderzoek speelt de
Phoca een belangrijke rol. ,,Met Peter
Reijnders van het Rijks Instituut voor
De bemanning van het motorschip Phoca (de latijnse naam voor zeehond.i bestaat uit Jan van Dijk
(met baardI en Dirk Kuiper.
vogels er om ons heen te zien waren.
Vooral eidereenden zaten in enorme
aantallen op de langzaam droogvallende
platen, maar ook scholeksters, strand-
lopers en wulpen waren goed verte
genwoordigd. Dirk Kuiper bleek inmid
dels een zeehond te zien en na lang
turen kreeg ik het dier ook in de kijker.
Met een holle rug lag het in de buurt van
enkele rotganzen in de verte op een
zandplaat. Later op de dag kregen we er
nog één te zien. Die bleef een tijdje
nieuwsgierig in de buurt van het schip
rondzwemmen en verdween toen uit
zicht. Maar dat was dan ook alles want
ondanks de vrij gunstige voorstellingen
van het KNMI wist de mist van
geen wijken. Dan maar weer praten
over het werk. Jan van Dijk vertelde dat
sinds vorig jaar grote stukken van de
Waddenzee als natuurreservaat zijn
aangewezen.
Natuurreservaat
,,Dat betekent niet dat er niemand
mag komen, maar je moet oppassen dat
je in zo'n gebied geen verontrusting
veroorzaakt. Er zijn overigens wel enkele
kleine stukken waar de toegang in een
bepaalde periode helemaal verboden is.
In het Eyerlandse Gat is dat het Gas-
boeiengat in de tijd van 15 mei tot 1
september. Deze maatregel is bedoeld
om de zeehonden tijdens het werpen en
zogen van de jongen te beschermen.
Overigens geldt dit verbod niet voor de
beroepsvisserij. Bij het beheren van dit
reservaat is het een enorm voordeel dat
het erg afgelegen ligt, er komen hier
maar heel weinig mensen. De afgelopen
zomer hebben we er eens zagenstekers
gehad, maar met wat praten zijn die
naar een ander gebied vertrokken."
Natuurbeheer gaan we regelmatig naar
de plaatsen waar groepen zeehonden op
de banken rusten. Daar meten we de
breedte van de sleepsporen die de dieren
in het zand maken. Zo ontstaat een
beeld van de leeftijdsopbouw van zo'n
groep: jonge dieren veroorzaken een
veel smaller spoor dan oudere. Dit jaar
zijn we er enkele malen op uitgetrokken
om vast te stellen of de dieren ook 's
nachts op de platen uitrusten. Tot nu
toe werd altijd aangenomen dat dit niet
het geval was, maar het bleek dat de
zeehonden er wel degelijk lagen te
rusten. We hebben de afgelopen jaren
ook veel gevaren met een onderzoeker
die naging wat het gevolg is van het
vissen van kokkels voor het andere
bodemleven in het wad. Hij bekeek
onder andere hoeveel wormen en ande
re dieren er in de bodem voorkwamen
vóór de kokkels werden gevangen en
daarna. Want het bodemleven vormt de
bron van het voedsel waar veel vogels
voor hun bestaan van afhankelijk zijn."
Vogels krijgen ook in ander opzicht de
nodige wetenschappelijke belangstel
ling. In het gebied waar de Phoca vaart
staan dit jaar twee wadtorens van waar
uit onderzoekers de omgeving bekijken.
Ze zoeken naar het antwoord op vragen
als: „Hoeveel tijd hebben de verschil
lende vogelsoorten nodig om hun voed
sel te bemachtigen" en „welke invloed
heeft verstoring?" In het kader van dit
onderzoek kreeg de bemanning van de
Phoca eens opdracht dicht langs be
paalde plaatsen te varen om na te gaan
hoe de vogels er op reageerden. Daar
naast zijn ze behulpzaam bij de aan- en
afvoer van materiaal en personen naar
de torens. Ook bij ander onderzoek dat
men in het waddengebied uitvoert is de
bemanning van het schip regelmatig
behulpzaam. Eén van de meest aan
trekkelijke kanten van het werk op de
Phoca vindt Van Dijk het uitvoeren van
vogeltellingen op verscheidene plaat
sen. „Eens in de maand tellen we alle
vogels op de Noorderhaaks (de Razende
Boll en verder noteren we grote con
centraties en bijzondere soorten op
plaatsen als het Balgzand, het Eyer
landse Gat, de Richel en de Noords-
vaarder bij Terschelling. Ook werken we
mee aan het Atlasproject, waarvoor we
in de westelijke Waddenzee de soorten
winter- en trekvogels die er voorkomen
op formulieren vastleggen."
Trektijd
Ondertussen waren we alweer op de
terugtocht. We bleven uitkijken naar
vogels want het is volop trektijd en dan
ontstaan er soms onverwachte ont
moetingen. Zo kregen we van heel
dichtbij een jonge Jan van Gent te zien
die volkomen opging in het poetsen van
zijn veren.Zat er misschien stookolie aan
zijn lichaam? Als gevolg van de mist
raakten er nogal eens dieren uit de koers
en zo nu en dan kwam een enkele aan
boord even uitrusten. Juist toen we
daarover een gesprek hadden vloog
door de openstaande deur een veld
leeuwerik het schip binnen. We hadden
hem snel te pakken. Het dier zag er
vermoeid uit en we besloten het buiten
neer te zetten. Na heel korte tijd vloog
de vogel weer op en zette koers naar de
Texelse kust. We keken het vol span
ning na. Naarmate het zich verder van
ons verwijderde, zakte het steeds dich
ter naar het water. Nog iets lager en het
belandde in de Noordzee waar het on
herroepelijk verloren zou zijn. Blijkbaar
besefte de leeuwerik dat zelf ook want
het draaide zich om en langzaam maar
zeker haalde het de Phoca in. De vogel
landde op de reling en bleef daar uitge
put lange tijd zitten. Toen we veel later
nog eens keken was het verdwenen en
we hoopten vurig dat het inmiddels
ergens op Texel zat uit te rusten van
de vermoeienissen. Dan hadden wij het
heel wat gemakkelijkerl Het was inmid
dels bijna drie uur en de reis zat er bijna
op. De mist begon warempel een beetje
op te trekken en zo konden we de Mok
en de omgeving van het Horntje goed
bekijken. Even later voeren we de
Nioz-haven binnen. Een vergeefse
tocht?Het tellen van de zeehonden was
op niets uitgelopen, maar er is in ieder
geval stof genoeg om een Witte Lieuw
te vullen....
J. van Groenigen.
De reeks overwinningen waarmee
Joop Rommets het nieuwe schaaksei
zoen van En Passant opende is door
broken. Dinsdagavond was het uur der
waarheid aangebroken, want Rommets
moest het opnemen tegen titelverdedi
ger J. Dros. Rommets, met de zwarte
stukken, schotelde zijn rivaal een klas
siek systeem voor dat in de huidige
toernooipraktijk nog slechts zelden
wordt gespeeld. Wéarom de zwartspe-
lers zich er niet meer aan wagen, moest
Rommets aan den lijve ondervinden.
Dros bleek goed op de hoogte van de
finesses in het witte spel, zodat Rom
mets al snel tegen een weinig florissante
positie aankeek, die ineenstorte toen
een pion verloren ging.
Daarmee is de spanning in dit eerste
periodetoernooi weer helemaal terug.
Rommets, Vittali en Dros lijken de beste
kansen te hebben. M. Vittali kwam
overigens niet verder dan remise tegen
A. C. Bakker, die in het middenspel in
welhaast onoverkomelijke moeilijkheden
kwam. Hij wist zich er met medewerking
van Vittali nog netjes uit te manouvre-
ren. H. Broekema en W. Hoekman
kwamen na een rustige positionele partij
eveneens tot remise. F. van Lare brak
nog af tegen Arjan Bakker maar zijn
stelling is hopeloos.
In de B-groep speelde de koplopers
Niek Witte en Roland Bakker tegen
elkaar. Roland gaf in prima stelling een
toren cadeau, waarna Niel koelbloedig
het punt binnenhaalde. Het lijkt er
trouwens op dat deze beide jeugd
spelers zich voor de A-groep zullen
plaatsen want voorlopig gaan beiden
onbedreigd op kop.
Uitslagen:
A-groep:
M. Vittali-A.C. Bakker H V£
H. Broekema-W. Hoekman Vt Vt
J. Dros-J. Rommets 1—0
A. Bakker-F. van Lare afgebr.
B-groep:
J. Inia-W. Pranger 0—1
J. van Heerwaarden-E. de Visser 0 1
Marcel Visser-M. Witte 0—1
Niek Witte-Roland Bakker 1 0
P. Eelman-O. van Loo 1 0
Jeugd:
Nanco Eelman-Norbert Kager 1 0
Arthur Elzinga-Nanco Eelman 0 1
Norbert Kager-Vvonne Vittali 1—0
Erik van Bruggen-Mathijs Beekman 0—1
Yvonne Vittali-Nanco Eelman 0—1
Norbert Kager-Arthur Elzinga 1 0
Nanco Eelman werd de winnaar van
de eerste ronde. Mathijs Beekman werd
tweede en Norbert Kager derde. Vol
gende week begint de tweede ronde.
Nieuwe jeugdleden zijn van harte wel
kom.
Het Installatie Bureau Schuijl te Den
Burg zal voor 758.115,— de electrische
installatie aanleggen in het te ver
bouwen politiebureau in Den Burg. IBS
was de laagste inschrijver bij de aanbe
steding die door de Rijksgebouwen
dienst was gehouden en waarvoor ook
drie bedrijven van het vasteland waren
uitgenodigd. Tylor in Den Helder
schreef in voor 762.680, Sasburg uit
Hoorn voor 762.400,— en Kat en Beers
voor 761.335,
De Texelse Welfare afdeling van het
Rode Kruis houdt woensdag 10 novem
ber de traditionele najaarsverkoop in het
Rode Kruis gebouw aan de Jonker
straat.
De deelnemers van de Welfare heb
ben hun tijd creatief besteed en de re
sultaten hiervan onder andere noorse
sokken, geborduurde tafelkleden en ge
breide kinderkleding kunnen niet alleen
worden bezichtigd maar ook worden
gekocht. Een ieder is van harte welkom
van 's morgens 10 tot 12 uur
en 's middags van 2 tot 4 uur.
Rugbyclub Overzee verloor door
rommelig spel van West Friesland.
Beide ploegen waren ongecontroleerd
aan de gang zodat van een mooi partijtje
rugby geen sprake was.
In de eerste tien minuten leek het erop
dat Overzee goed voor de dag kwam
met een try gedrukt door driekwarter R.
Daalder. Overzee dat met drie gast-
spelers moest spelen, wist toch een
goede tegendruk te geven. De scheids
rechter, een speler van Friesland, bleek
in het voordeel van Friesland te fluiten.
Friesland wist door een scrum over de
trylijn van Overzee heen te drukken en
te scoren. Tot de rust verliep het nog
erg rommelig. Ruststand was 14—4
voor West Friesland. De tweede helft
verliep wat beter. Door goed uitspelen
van de driekwart-line wist de snelle
winger M. Weisman door de verdedi
ging van Friesland heen te komen en te
scoren. West Friesland kon ook nog een
maal tot scoren komen, doordat Over
zee speler E. van der Linde geblesseerd
het veld moest verlaten. De beide ploe
gen waren toch wel aan elkaar gewaagd
wat wel aan de competitiestand te zien
is. 1. Ascrum; 2. Rush, 3. West Fries
land, 4. Overzee. De eindstand was
Overzee 8 en West Friesland 18.
Uitsluitend voor spoedgevallen Zondag 7 november 1982
Van vrijdagavond 18.00 uur tot
maandagmorgen 8.00 uur
Dokter K. Eissen, Julianastraat 9,
Den Burg, tel. (02220) 2039.
Aanvragen visites s.v.p. tussen
9.30 en 10.30 uur.
Spreekuur op zaterdag en zondag
van 11.30-12.00 uur en van 16.00-
16.30 uur zonder afspraak.
tot
Van vrijdagavond 18.00 uur
maandagmiddag 13.00 uur.
Let op! Aanvragen voor hulp:
uitsluitend te bereiken: zaterdag
en zondag tussen 13.00-14.00 uur
en 18.30 - 19.30 uur.
Zr. Marja van Etten, Kogerstraat
71. Den Burg. tel. (022201 4465.
Uitleen van verplegingsartikelen
en informatie:
Maandag t/m vrijdag 17.00-18.00
uur. Lidmaatschapskaart meebren
gen
Voor zeer spoedeisende tandheel
kundige hulp kan men zaterdag en
zondag om 18.00 uur precies te
recht in het tandheelkundig cen
trum in het Groene Kruisgebouw,
Witte Kruislaan 19.
Weverstraat 95, telefoon (02220)
2112. Open van maandag t/m vrij
dag van 8 30-18.00 uur. Zaterdag
van 11.00-12.30 uur en van 15.00-
17.00 uur; zondag van 11.00-12.30
uur en van 16.00-17.00 uur.
Buiten die tijd alleen voor spoed
eisende gevallen.
Alleen voor spoedgevallen tele
foon 102220) 2527.
Consultatiebureau voor alcohol en
drugs, Molwerk 31/45, 't Horntje.
Spreekuur volgens afspraak:
telefoon (02226) 413.
Voor noodslachtingen bellen op
werkdagen (02220) 2182 (slacht
plaats); na werktijden en in het
weekend (02220) 3541 via TEM-
centrale.
Het politiebureau van de groep
Texel van de Rijkspolitie is dage
lijks telefonisch te bereiken via tel
(02220) 2644. Buiten de kantoor
uren kan men rechtstreeks contact
opnemen met de meldkamer van
het district Alkmaar, tel. (072)
116444 (tussen 18.00 en 0.800 uur)
Het bureau in De Koog is dinsdag
en donderdagmiddag geopend van
16.00 tot 18.00 uur.
Voor meldingen van schepen of
zwemmers in nood: Kustwacht
Eierland, tel. (02222) 270.
HERVORMDE GEMEENTEN
Den Burg 9.30 uur ds. Wisman
oogstdienst voor jong en oud.
Het dorpshoofd van Akoön is
gast in deze dienst.
Den Hoorn 11.00 uur ds. Verbeek
Avondmaal
De Koog 9.30 uur drs. G. van der
Kooi
De Waal 9.30 uur ds. Verbeek
Oosterend 9.30 uur ds. Van Zijll
Langhout, collecte plaatselijk
jeugdwerk
Oudeschild 11.00 uur ds. Wisman
collecte orgelfonds
De Cocksdorp 11.00 uur ds. Van
Zijll Langhout
oogstdienst
GEREFORMEERDE KERKEN
Den Burg 10.00 uur ds. Blaauw
Uitzending via De Lichtboei
19.00 uur ds. Blaauw
In beide vieringen bediening
Heilig Avondmaal
Oosterend 10.00 uur drs. F. H.
Weeda, Akkrum
19.00 uur drs, F. H Weeda
GEREFORMEERDE GEMEENTE
in de kerk Schoolstraat 17
Den Burg 10.00 uur ds. A. Snoep
uit Amsterdam
Bediening Heilig Avondmaal
16.00 uur ds. A. Snoep
GEREF. KERK (Vrijgemaakt)
in de Doopsgezinde kerk, Kogerstr.
Den Burg 16.15 uur Dienst
DOOPSGEZINDE GEMEENTE
Den Burg 19.30 uur ds. Hylkema
Uitzending via De Lichtboei
extra coll. Doopsgez. militairen
BAPTISTENGEMEENTE
in de Doopsgezinde kerk, Kogerstr.
Den Burg 10.00 uur br. Van der
Plaats uit Workum.
ROOMS-KATHOLIEKE KERK
Den Burg: zaterdag 19.30 uur
Herenkoor
Uitzending via De Lichtboei
zondag- 10.45 uur Dameskoor
Oosterend: zondag 9.30 uur
De Cocksdorp: zondag 19.00 uur.
JEHOVAH'S GETUIGEN
Zondag 10.30 uur openbare lezing.
11.30 uur: Wachttorenstudie.
Bij brand en voor spoedeisend
ambulancevervoer bellen: 02220-
2066. Bij geen gehoor 02230-
22222. Voor niet spoedeisend
ambulancevervoer: 02230-12888,
bij geen gehoor 02230-22222.
