Eierland toont in 1985 vat in 150 jaar bereikt is VAN HET RAADHUIS Mededelingen van B. en W.'| Sportsectie steunt zwembadplan in De Cocksdorp Weer cursus voor ouders van peuters Kantklosmiddag Jaarvergadering UARliSDAG 31 JANUARI 1984 TEXELSE COURANT pagina 7 De Cocksdorp groeide. In 1837 werd de molen die tussen De Waal en Ooster end stond aangekocht en overgeplaatst naar het nieuwe dorp. Daar is vandaag nog een molenbos op de plek waar de molen heeft gstaan. Zelfstandig De gemeente Texel, die tot dan toe nog niet erg behulpzaam was geweest tegenover het nieuwe land werd tot een andere houding gedwongen. Een paar ondernemende Eierlanders hadden na melijk een verzoek aan de koning gericht of de polder een zelfstandige gemeente zou mogen worden. Texel koos eieren voor zijn geld, probeerde een dokter aan te stellen (wat niet lukte) wees een ge pensioneerd militair aan als veldwachter (de bevolking noemde hem ,,de kippe- schutter") en stond een raadszetel af aan een polderbewoner. Het verzoek werd ingetrokken. Intussen ging het niet goed met de opbrengsten en de maatschappij die de polder had laten indijken en in 1841 de polder onder de aandeelhouders liet verdelen. Voor het echter zo ver was, op 4 au gustus 1840, vierde de polder voor het eerst feest. Koning Willem bezocht Texel cn kwam ook in De Cocksdorp. Daar werden onder meer volksspelen georganiseerd.... Moksloot en Hogeberg-gebied Op 3 februari aanstaande om 11.30 uur zal ingevolge de Grondwaterwet water leidingbedrijven in het raadhuis een openbare zitting worden gehouden. In deze zitting zullen onder meer be zwaarschriften van: De heer D. J. Drijver te Den Hoorn; Werkgroep Landschapszorg Texel; Landelijke Verenïniging tot Behoud van de Waddenzee; Stichting Duinbehoud worden behandeld. Deze bezwaarschriften hebben be trekking op het voornemen van het PWN óm waterwinning en waterinfiltra tie en herwinning in resp. de Moksloot- vallei en het Hogeberggebied uit te brei den. Hiermede zijn natuurwetenschap pelijke, landschappelijke, agrarische maar ook toeristische belangen in meer of mindere mate betrokken. Belangheb benden, met name agrariërs in het Ho- geberg gebied en nabij de Moksloot worden uitgenodigd deze zjtting, die door het provinciaal bestuur wordt be legd, bij te wonen, alwaar nadere infor matie zal worden verstrekt. De sectie sport, recreatie en licha melijke opvoeding van de Wel- zijnsstichting heeft in de vergade ring van donderdagavond positief gereageerd op het plan van de Vere niging Gemeenschap Eierland om in het Eierlandsche Huis een zwembad van zestig vierkante meter te realiseren. Het plan werd toegelicht door M. Boon van de vereniging en de sectie oor deelde dat contact moet worden opge nomen met de onderwijsinspectie over de mogelijkheid om in het bad school zwemmen te geven en het feit dat voor de realisering van het bad een lokaal moet worden verplaatst. Als de kinderen uit De Cocksdorp en Eierland in het bad zwemles krijgen is dat een aanzienlijke besparing in de reistijd, want men ging altijd naar zwem bad Molenkoog. Zoals bekend wil de vereniging ƒ48.000,— subsidie van de gemeente en ƒ12.000,— van de Welzijnsstichting. M. Boon benadrukte dat de vereniging en de bewoners van Cocksdorp en Eier land in staat zijn de rest, drie ton, op ta fel te leggen. Hoewel de sectie de ex ploitatiebegroting van de Vereniging niet op alle onderdelen realistisch vond, men plaatste o.a. vraagtekens bij het bedrag voor waterverbruik, kon men toch in stemmen met het plan. Groot voordeel in de exploitatie is dat de beheerder van het Eierlandsche Huis toezicht zal hou den en het bad schoonmaakt. Maandag 13 februari begint weer een cursus voor ouders van peuters, aan vang 20.00 uur in het Groene Kruis ge bouw in Den Burg. Er worden totaal acht avonden gegeven, telkens van 20.00 tot 22.00 uur en het cursuspro gramma wordt bepaald in overleg met de deelnemers. Maximaal 14 ouders kun nen meedoen. Zij moeten zich tevoren opgeven bij het Groene Kruis, telefoon 02220-3241 (tussen 16.30 en 17.30 uur). Men moet lid zijn of worden) van het Groene Kruis. De cursus is gratis en wordt gegeven door Mieke Busch sa men met wijkverpleegkundige Ria de Ja ger. Bij de wekelijkse gesprekken kan het gaan over allerlei aangelegenheden die te maken hebben met opvoeding en ge drag van kinderen van 1-4 jaar; zindelijk heid, angsten, slapen, eten, spelen, straffen, belonen, etc. Tijdens de cursus kunnen ervaringen worden uitgewisseld en nuttige tips worden opgedaan. Minder positief was de sectie over het voorstel van het college om de positie van de Welzijnsstichting drastisch te wij zigen. Net als de sectie jeugd- en jonge renwerk werd de argumentatie van het college mager genoemd en de voorstel len vonden in de sportsectie geen weer klank. De gemeenteraad heeft veel macht wat betreft het welzijnswerk, re deneerde sectie, want men beslist over de begroting. Cursisten en oud-cursisten zijn wel kom op een kantklosmiddag die dinsdag 7 februari van 14.00 tot 17.00 uur wordt gehouden in „Timmer' Tearoom" in de Hogerstraat in Den Burg. De bijeen komst is bedoeld om de mensen te acti veren om weer iets op te zetten. De kosten zijn ƒ3,50. Men kan zich tevoren opgeven bij mevrouw Smits, telefoon 02220-3874. Het katholiek vrouwengilde had woensdag in De Witte Burcht haar jaarvergadering. Op deze avond, die door 83 leden werd bezocht, is van mevrouw Witte—Timmers en me vrouw Kleinveld-ten Brink afscheid genomen als bestuursleden. Mevrouw Witte-Timmers heeft tien jaar in het bestuur gezeten warvan vijf jaar als secretaresse en de laatste drie jaar als voorzitster. Mevrouw Kleinveld- ten Brink heeft acht jaar in het bestuur gezeten waarvan de laatste vier jaar als secretaresse. Beide dames hebben door hun inzet veel voor het Gilde betekent. Mevrouw Boogaard-Witte neemt de taak van mevrouw Witte-Timmers over. De opengevallen bestuursplaatsen wor den ingenomen door mevrouw J. de Grave-Smit en mevrouw T. Smit- Zoetelief. Zij werden met een meerder heid van stemmen gekozen. Uit het jaarverslag bleek dat de vereni ging een actief jaar heeft gehad en het financieel verslag gaf een gunstig saldo te zien. Namens de reiscommissie gaf mevrouw Rey-Schoenmaker een verslag van de twee gehouden reisjes. Aan de scheidende bestuursleden werd met een rijm en een lied dank ge bracht voor het vele werk dat zij voor het Gilde hebben gedaan. Na de pauze werd het feit herdacht dat het Gilde haar dertig jarig jubileum vierde. Dit gebeurde met een leuke at tentie voor de achttien leden die vanaf de oprichting lid zijn. Door middel van liedjes en sketches passeerde de afgelo pen dertig jaar van het Gilde de revue nog eens. Woensdag 8 februari koffie-ochtend, aanvang 9.30 uur. Vicaris Geukers zal dan komen praten over de kerk en zijn veranderingen in de laatste jaren. De zuivelfabriek Samenwerking" midden in de polder, meer dan zestig jaar geleden. Het vervoer van de melk gebeurde toen nog mer paarden- tractie. Hier is thans garage Dros gevestigd. Beelden van De Cocksdorp uit het begin van deze eeuw. i Arke -■0 pn an de er Vis t., 3. igens innii folgend jaar zal in de polder Eierland een feest worden georgani- ird onder de ondubbelzinnige titel ,,150 jaar Eierland". In 1835, om 8.4 pkies te zijn op 21 februari, werden de drie grootste kavels van het 1. ipnmalige „Buitenveld" verkocht aan Nicolas Joseph de Cock uit ran diitwerpen, Paulus Langeveld Kzn uit Giesendam, Willem Langeveld n uit Hardinxveld en Marcellus Leendert Plooster uit Ameide. Zij be- ilden ƒ90.000,— voor het kweldergebied en wareen verzekerd van de idewerking van de koning om hun bedijkingsplannen te kunnen ver zenlijken. Tot dan toe was het Eierlandsche Huis verpacht geweest n de families Kikkert en Boon. Het zal duidelijk zijn dat De Cocks- irp een Kikkertstraat, een Ploosterstraat en een Langeveldstraat rijk Een Boonstraat ontbreekt overigens. De nazaten van deze pioniers Ist'r'iji11 nu dus bezig een evenement te organiseren waar de directe en in to ecte vruchten van hun arbeid te zien en eventueel te bewonderen fie p Hen zijn. de ns De data voor het feest staan inmiddels st: 20, 21 en 22 juni 1985. Dat duurt s nog ruim een jaar maar inmiddels is stichting „Jubileumfonds Polfler Ei- land" nieuw leven ingeblazen. Deze ichting bestond nog wel als rechtsper- on maar dat bestaan was nogal slui erend. Mensen van het Actie Comité erland hebben polderbewoners ver- 1 icht een nieuw bestuur te vormen, jorzitter werd A. Boon Jzn., secreta- ™°§sse M. T. Rutten en penningmeester E. Gieze. De andere bestuursleden n mevrouw M. van Maldegem, me- ouw I. Zuidema, P. Bonne en H. Ste- >ns. Dit bestuur is sinds oktober actief, eeft inmiddels een programma op- esteld en drie commissies in het leven sroepen. Bij het maken van de plannen niet teruggegrepen op eerdere vierin- en die in 1935, 1960 en 1970 zijn gehou- Bestuursleden van toen zijn er ook jna niet meer, een aantal is verhuisd of /erleden. In de commissies hebben verigens nog wel mensen zitting die bij ierdere vieringen betrokken zijn eweest. Het is.de uitdrukkelijke wens van de rganisatoren dat de hele festiviteit-be- rekking heeft op 150 jaar Eierland. Wel het programma voor het overgrote leel voor iedereen toegankelijk, het rordt zelfs duidelijk op prijs gesteld als nensen van buiten de polder komen kij- maar zij hoeven er niet aan te twij- elen waar het gebodene over zal gaan. bere >m di eb%L sexlns otaa pui er >p. bij ia. ge aarf'Jn loi j Ji, ;Qiattëéih\Meüvv Eén van de pijlers van het gebeuren zal tentoonstelling ,,150 jaar Eierland" Deze expositie zal uit twee delen ingestaan. Eierlandse bedrijven, verenigin- jagjen en particulieren, (bijvoorbeeld hob- seei'yisten), mogen hun kunnen tonen. bliVoorzitter A. Boon: We willen de men sen laten zien dat achter de Ruigendijk ook het nodige gebeurt. Vroeger zat dat gebied eigenlijk altijd in een underdog- tedpositie, het was arm land. De laatste ja- Al; ten verandert dat beeld en we willen la- it pten zien waarom. Daarom krijgen alleen brai poldergenoten de gelegenheid om een (Standplaats te huren." Inlichtingen hier over bij Piet Bonne (02725-229). In het andere deel van de tentoonstel ling, over hoe het toen was, wordt in breng van iedereen op prijs gesteld. Aan mensen die kunnen helpen met materi- over, kennis van of inzichten in hoe de polder er in de afgelopen 150 jaar heeft bijgelegen wordt vriendelijk ver zocht of zij met A. Boon contact op wil len nemen (02222-230). De tentoonstelling zal waarschijnlijk in of bij het Eierlandsche Huis worden ge houden. Boon: „Voor de feestelijkheden in de buurt van het gemeenschaps huis een grote tent komen te staan, want we rekenen erop dat het Eierland sche Huis te klein zal zijn voor wat we willen." Het feest begint donderdagmiddag avond met een reünie voor alle oud- polderbewoners. „Dat moeten er nogal wat zijn, er zijn in de loop der tijden nog al wat mensen geweest die hier ge woond hebben. We verwachten dat meer mensen dan het aantal dat nu in de polder woont zullen komen. Dat gebeu ren is overigens niet voor iedereen toe gankelijk, we houden dat min of meer in tiem", aldus Boon. Allegorisch De vrijdagmorgen is ingeruimd voor een allegorische optocht. De officiële vertaling van allegorie luidt „zinne beeld" of „uitgewerkte beeldspraak". Vaak bevatten dergelijke optochten dan ook uitbeeldingen van verheven begrip pen of gezegden. Dat mag nu ook, zo lang het maar direct betrekking op Eier land heeft. Het is natuurlijk ook toe gestaan om bijvoorbeeld belangrijke ge beurtenissen uit de geschiedenis van de polder uit te beelden. Het boek van Van der Vlis, 't Lant van Texsel, is vrij uitgebreid in het beschrij ven van de geschiedenis van de polder en hieruit zal men veel inspiratie kunnen opdoen. Na de optocht kan iedereen zich naar het strand bij het reddingboothuis bege ven. 's Middags moet daar een groot watersportgebeuren plaatsvinden, waar over overigens nog geen bijzonderheden te vermelden zijn omdat het overleg met diverse instanties nog op gang moet ko men. Deze dag zijn alle programma onderdelen voor iedereen opengesteld. -Dat zal op de zaterdag ook het geval zijn. Revue Nu zijn al mensen bezig met het schrij ven van een revue. Boon: „Toen het Ei erlandsche. Huis jubileerde heeft de pol der al getoond over ruim voldoende revue-talent te beschikken." De zaterdaag is ingeruimd voor spel. In de ochtend worden kinderspelen ge houden, 's middags volksspelen. „We hebben al horen verluiden dat ook met die spelen teruggegrepen zal worden op hoe het vroeger in de polder ging. Dat belooft dus ook leuk te worden." Bij de diverse onderdelen van het feest zal waarschijnlijk entree worden gehe ven. Boon: „We hebben, afgezien van een klein startkapitaal, nog geen geld, maar we zijn wel bezig een opzet te be denken waarin we geen risico lopen. Daarvoor hebben we voldoende ervaring in onze gelederen." Denkwerk „Er is inmiddels al heel wat werk verzet, maar dat was hoodzakelijk denkwerk. We gaan nu in de zomer onze plannen bij de mensen onder de aandacht brengen en na de zo mer gaan we onder de bevolking ac tie voeren om het hele spul van de grond te krijgen. Met de organisatie moesten we nu al beginnen omdat je die tijd echt nodig hebt." Terug naar De Cock en zijn compag nons, de zogenaamde primitieve kopers. De Cock was op zoek naar een manier om het geld dat hij te veel verdiende met de handel op de Oost, te beleggen. Sa men met de Langevelden, die aanne mers waren en Plooster besloot hij dus om Eierland te kopen en in te dijken. Eierland komt trouwens aan zijn naam door de vele eieren die er gevonden wer den en die aan de Amsterdamse banket bakkers werden verkocht. De Cock zorgde dus voor de fondsen, Langeveld nam het werk aan en een ze kere C. Kievit werd later zijn uitvoerder. Begin april 1835 begonnen de werk zaamheden. De polderjongens uit Slie- drecht werkten hard en alles gebeurde met „ellebogenstoom". Alleen paarden konden het hele zware werk overnemen. Op 20 oktober 1835 was men al bezig met het afwerken van dijken en wegen en waren de eerste stukken land al om geploegd. Een paar weken later was de polder klaar. Behalve de bekende notaris J. L. Kikkert, die in 1839 twee polder aandelen verwierf, is geen enkele gebo ren Texelaar bij de aanleg van de polder betrokken geweest. Die snelle aanleg van de ruim elf kilo meter dijk bleek overigens ook zijn keer zijde te hebben, al in 1836 werd de dijk bij springvloed ernstig beschadigd. Toch konden in dat jaar de eerste opbrengsten geoogst worden. Het eerste gewas dat, op aanraden van landbouw en polder- deskundige Marten Douwes Teenstra uit Ulrum (Gr.) was gezaaid was winterkool- zaad. De opbrengst viel ondanks de on gemakken als stuifzand en harde winden mee, evenals de wolopbrengst. Toch was Eierland niet zo vruchtbaar als in eerste instantie werd verwacht. Dat vermocht echter niet de werk zaamheden op te houden, met voortva rendheid werd de verkaveling ter hand genomen. De polder werd verdeeld in kavels van 200 hectare, doorsneden door de Postweg, de Hoofdweg en vier dwarswegen. Teenstra en een andere deskundige, I. G. M. van den Bosch die onder meer in Zeeland had gewerkt, na men zetboeren aan. Overigens gebeurde dat alles onder de nauwgezette en vol gens Van der Vlis inspirerende leiding van De Cock. Irï 1836 vestigden zich zes zetboeren in de nieuwe polder. De familie Stoepker woonde op de plaats die later Breda zou heten. Het gezin Noordhof op het huidi ge Bland en Berg, de enige Texelaar, C. Kikkert, bewoonde Madura, toen nog aan de duinvoet. De Houwinga's be woonden het huidige Padang, C. Kievit, weldra opperboer, had zijn werk bij de Oorsprong en de Groningse familie Sinia werkte op OnS Genoegen, tegenwoor dig De Volharding. In dit jaar ontstond ook De Cocksdorp bij het kleine haventje aan het Eierlandse Gat. Zoet water Het leven in die tijd was hard. Er was geen zoet water, dat moest aangevoerd worden. Bomen waren vrijwel niet te vinden. Het waren ruige tijden. De Slie- drechtse polderjongens kenden maar één ontspanning: de drank. Wijntje en wellicht ook Trijntje om even het zware werk te vergeten. Toch waren volgens Van der Vlis niet alle pioniers „onmaatschappelijk", voor al onder de vaklui moeten degelijke mensen hebben gezeten. Overigens, De Cock zelf was ook niet vies van drank en vrouwen. Als hij op het eiland was om op grote schaal antiek weg te kopen was hij zeer regelmatig in de lorem en eens kreeg hij van één van zijn zetboeren een pak slaag omdat hij zich aan zijn vrouw vergreep. Toch moet hij een bekwaam baas en zakenman zijn geweest.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1984 | | pagina 7