exel heeft eigen
aecialiteiten
Vakantiefoto's: niet
te haastig
xplosiegevaar
lemmen en veiligheid
Sportvissers
opgelet
Niet berekend
op snelverkeer
RECREAKTIEF TEXEL
Een detail van een onderwerp is vaak leuker dan een overzichtsfoto.
15) Pijpersdijk
Schumakersweg
Pelikaanweg
Gerritslanderdi|kje
Rozendijk
i Gasthuisstraat
Akenbuurt
,Keesomlaan
Westerweg
'Elemeri
Hoornderweg
Zuid-Haffel
Redoute
Amaliaweg
I Van der Sterrweg
Molwerk
Texelse produkten komen van het dier dat Texel mede beroemd maakte.
(ein Schotland verblijft probeert een glas whiskey, wie in Frankrijk
intie viert doet zich tegoed aan de plaatselijke wijnen en natuurlijk
ilbare soorten Franse kaas en in Denenmarken is een glaasje Aqua-
favoriet. U die op Texel verblijft kan zich echter ook tegoed doen
allerlei plaatselijke specialiteiten. Eeri vakantie op Texel is niet al-
izonnen, genieten van de natuur of van de activiteiten die in deze
(worden genoemd, maar het is ook smullen geblazen.
wel voor een hapje als een
kje heeft u een ruime keuze in
jivalste Texelse produkten.
lover willen we u in dit verhaal
meer vertellen. Het is bijna over
ig op te merken dat genoemde
lukten niet alleen tijdens uw va-
gens recept van een oude Texelse dame.
Slijterij De Wit uit Den Burg heeft ook
een eigen kruidenbitter: ,,Juttertje". Dit
recept stamt uit voormalige jutterskrin-
gen en het bitter wordt verkocht in ste
nen kruiken van 0.7 liter. De voormalige
hotelier Gert Coevert is een dranken-
Hoorn, worden diverse Texelse zuivel-
produkten gemaakt en verkocht: boe
renkaas, kwark, boerenboter, kruidenbo
ter, zachte kaas in zonnebloemolie en
een zacht kaasje dat luistert naar de
naam ,,Texels Witje". Dit kaasje van on
geveer 100 gram is waarschijnlijk het eni
ge Nederlandse witschimmelkaasje. Ook
deze boerderij heeft een verkoopwinkel.
Van schapemelk maakt men op Texel
ook uitstekende kaas en de Gebroeders
Commandeur van boerderij Don Bosco
doen dat al heel lang. Deze boerderij is
helemaal ingesteld op de produktie van
schapenkaas. De kazen zijn te koop in de
gewichten vier ons en vier kilo. Naast
schapenkaas maken de gebroeders ook
s.chapenyoghurt die volgens experts een
geneeskrachtige werking heeft en baat
geeft bij bloedarmoede en maag- en
darmstoornissen. Dat schijnt te komen
door de grote heoveelheid B13 vitamines
die in deze yoghurt zitten.
Piet Bakker van boerderij Westergeest
maakt biologisch dynamische schapen
kaas. Voor dit produkt heeft hij het Texel
se schaap gekruist met het Friese
melkschaap.
halfgaar wordt gebakken om zacht te
blijven.
Kleikoek wordt door veel bakkers ge
maakt waaronder Bakker Timmer uit
Den Burg, die ook peperkoek verkoopt.
Peperkoek stamt van de zogenaamde
blauwe koek. Die blauwe koek werd ge
maakt van roggemeel en melado (melas
se). Dat laatste is een afvalprodukt van
rietsuikerfabricage. Toen in Nederland
werd overgschakeld op bietsuiker ver
ving men op Texel de melasse voor
zwarte stroop. De peperkoek wordt na
het bakken door kokend water gehaald
en ontleend zijn naam aan de pittige
smaak.
Naast de restaurants die lamsvlees
serveren is de pizzeria in Den Burg be
faamd om de pizza „Den Burg Texel"
waarin Texelse kaassoorten zijn ver
werkt. In het pannekoekenhuis Cathari-
nahoeve is men trots op een pannekoek
met plaatselijke lekkernijen die ook de
vorm van het grootste waddeneiland
heeft.
Dekens
Niet eet- of drinkbaar, maar zeker
uniek is het Texelse lamsbont en de
Texelse rheumadekens.
Laatstgenoemd produkt wordt ver
vaardigd in een klein fabriekje aan de
Hollewal in Den Burg (tel. 02220-2027).
De (anti) rheumadekens worden ge
maakt van „door de zon en zeewind ge
rijpte" Texelse schapenwol die op een
bijzondere manier wordt verwerkt. De
wol behoudt het natuurlijke vet maar is
na behandeling zeer schoon. De makers
zeggen (en dat wordt ondersteund door
tevreden klanten) dat de dekens o.a.
spierpijn, rugklachten, slapeloosheid,
stress en rheuma verlichten. Daarnaast
zijn de dekens in de winter heerlijk warm
en, door de speciale manier van maken,
zomers koel.
De ambachtelijke bontwerker Martin
Karlas maakt in zijn atelier in de Kan
toorstraat in Den Burg mutsen, jassen
en vesten van lamsbont. Om tot bont
verwerkt te kunnen worden, moeten de
lamshuiden speciaal worden geprepa
reerd en geschoren. Het eindresultaat
ziet er doorgaans exclusief uit.
De genoemde eet- en drinkprodukten
zijn niet alleen te koop bij de bedrijven
die de lekkernijen maken. Tal van andere
winkels en restaurants bieden Texelse
lekkernijen aan. U komt ze vanzelf
tegen.
Op het strand en in de duinen worden
laatste jaren veel munitieresten ge
iden. Blijf er af en waarschuw de poli-
Elk onbekend metalen voorwerp
at als gevaarlijk worden beschouwd.
Am Strand und in den Dünen werden
:er letzten Zeit viele Überbleibsel von
mition gefunden. Hande weg! Alar
men Sie sofort die Polizei; Jedes un-
xannte Stück Metall kann gefahrlich
O.
'olg op de bewaakte strandgedeelten
aanwijzingen van de badmeesters
t op. Voor het hele Texelse strand
dt dat het streng verboden is met
Jtjes of andere drijvende voorwerpen
fêe in te gaan.
Oeachten Sie bitte genau die Vor-
'iften der Bademeister an den he
chten Stranden. An dem gesamten
elstrand ist es verboten mit kleinen
aten oder anderen schwimmenden
jenstanden ins Wasser zu gehen.
Kaas
Van de alcohol stappen we over naar
een ander natuurlijk produkt dat daar
uitstekend bij past: kaas. Ook hier zijn di
verse mogelijkheden. Anton Witte van
boederij Wezenspyk maakt echte boe
renkaas van melk van eigen koeien. Bij
de boerderij aan de Hoornderweg is een
winkeltje waar deze kaas en ook scha
penkaas en brandnetelkaas te koop zijn.
Texel heeft nog één zuivelfabriek (vroe
ger waren er meer) en uiteraard wordt
daar ook kaas gemaakt. Zeven ton per
week om precies te zijn. Tien procent
van die produktie wordt benut voor het
maken van de rauwmelkse kaas „Texe
laar". De melk voor deze kaas wordt
door zorgvuldig geselecteerde bedrijven
aangeleverd en om eventuele schadelijke
bacteriën zonder pasteuriseren toch uit
de melk te krijgen wordt gebruik ge
maakt van spciale ontwikkelde centrifu
ges met de naam „Bactofuge".
Witte schimmel
Op het biologisch dynamische land
bouwbedrijf Sint Donatus, vlakbij Den
Lamsvlees
Een ander produkt van het enige ech
te Hollandse schapeneiland is natuurlijk
lamsvlees. Deze vleessoort is onder fijn
proevers steeds meer een begrip. Vele
restaurants hebben een menukaart
waarop specialiteiten staan van lams
vlees en uw Texel-vakantie is eigenlijk
niet compleet als u deze delicatesse niet
geproefd heeft. Dat kan niet alleen in
een restaurant of hotel. Het lamsvlees
met keurmerk van de Stichting Het
Texelse Schaap is ook te koop bij het
Lamsvleesbedrijf Texel in Den Burg en
slagerij Goënga in Den Hoorn. Laatstge
noemde slager verkoopt ook gerookte
lamsham en leverworst. Volgens kenners
is de smaak van Texels lamsvlees mede
zo fijn omdat het schaap graast op de
wat zilte weiden van het eiland.
De Pontweg, de verbinding tussen de
veerhaven en De Koog, is de belang
rijkste verkeersader van Texel. Om uw
bestemming op het eiland vlot te kun
nen bereiken moet u letten op de zij
wegen die allemaal een naam hebben
maar ook een nummer dragen. Als in
een publicatie van een recreatiebedrijf of
in de aankondiging van een evenement
wordt gesproken van „zijweg dan
wordt een zijweg van de Pontweg be
doeld. Het nummer heeft niets te maken
met de nummers van de kilometerpalen
op het strand. Zijweg negen loopt dus
niet naar het strand paal 9.
Mensen die op vakantie zijn maken foto's. Toch vallen veel vakantiefoto's
tegen. Dat is niet nodig maar de onwetendheid met de materie (een deel van
de fotografen schiet alleen plaatjes op feest- en vakantiedagen) en de haast
waarmee wordt gewerkt zorgen vaak voor tegenvallers. Bijna blindelings op
de sluiterknop van uw kleine automaat of meer ingewikkelde camera druk
ken mag best maar de kans dat u iets vastlegt wat na een eerste blik op de
afdruk niet meer boeit is groot. Bovendien is de kans op onscherpte of erger
nog het onderwerp half op de foto, ook niet klein. Met iets meer moeite be
reikt u een beter resultaat. Vakantiefoto's waar u echt met plezier naar kijkt
en die u met gepaste trots aan vrienden en familie kunt laten zien.
Neem even de tijd voor een foto en ga
er goed stevig voor staan. In spreidstand
of in de rug gesteund door een muur of
boom. Druk uw toestel zachtjes tegen
neus of voorhoofd. De kans op bewogen
of onscherpe foto's is dan al een stuk
kleiner geworden. Druk ook rustig af.
Het knopje van de camerasluiter is erg
gevoelig. Een lichte aanraking met uw
wijsvinger is voldoende. Ook door te
hard afdrukken bestaat de kans op be-
wegingsonscherpte. Zorg dat uw oog
recht achter de zoeker (het „kijk-
venster") zit en kijk net zo lang tot u ziet
wat u wilt zien en wat u dus wilt vastleg
gen. Niets meer en niets minder.
teer eens met zijlicht of tegenlicht. Door
de schaduwen die dan ontstaan, worden
uw foto's beslist levendiger. Flitsen doet
u binneh', maar wanneer het buiten aan
de donkere kant is kunt u daar ook
flitslicht gebruiken. Uw onderwerp moet
dan echter niet te ver weg zijn. Zorg dat
u uw onderwerp op een goede, duidelij
ke plaats in het beeld krijgt. Een groot
strand met uw vrouw slechts als stipje
bij de duinrand, een groot weiland met
heel in de verte een lammetje of een on
eindige zeevlakte met aan de horizon
een boot, het zijn vaak lelijke foto's.
Stap op het onderwerp af. Een detail is
vaak sprekender dan een overzichtsfoto.
brouwer in hart en nieren en zijn krui
denbitter op basis van citroenbrandewijn
heeft hij naar zichzelf genoemd: Kleint
je van Gert". Ook ontwikkelde Coevert
een nieuwe likeur die de naam „Het
Gouden Boltje" meekreeg. Beide dran
ken zijn te koop in hotel Den Burg aan de
Emmalaan.
Zeer authentiek is het verhaal van het
kruidenbitter „Kees Boontje" dat alleen
bij slijterij Parlevliet in Den Hoorn wordt
verkocht. In het begin van de 19e eeuw
strandde bij Den Hoorn een Zweeds
schip. De enige overlevende van de
stranding werd gevonden en verzorgd
door de Hoornder jutter Kees Boon. De
drenkeling had een heupfles met een
lekkere borrel en hij liet de jutter proe
ven. Laatstgenoemde was verrukt over
de bijzondere smaak en als dank voor de
goede verzorging kreeg hij het recept
van de matroos. -Via overlevering kwam
het recept in handen van slijterij
Parlevliet.
Peperkoek
p f3 Texelse produkten in het hart van Den
w lie kunnen plezieren. Het zijn
(uitstekende souveniers.
n maar met een lekkere stevige bor-
:e beginnen: Texel heeft vier eigen
denbïtters. Sluiterij Ger de Jong in
sierend perfectioneerde een eigen re
is en dat leverde een drankje op dat
j midden houdt tussen Jagermeister
Beerenburg. In deze borrel zijn 24
den en brandewijn verwerkt. Dezelf-
slijter heeft ook de Texelse Boeren-
jens in de handel gebracht. Deze ro
st) op brandewijn zijn gekruid vol-
Van vlees naar koek is een hele stap
maar toch willen we u drie echte Texelse
koeksoorten niet onthouden.
Bakker Dros in Oudeschild maakt de
Hoornder ring. Het recept van deze sma
kelijk gekruide ronde koek met spijs
kreeg hij van een oude Texelse bakker.
Ook echt „Tessels" is de kleikoek, ge
maakt van roggebloem en honing die
Zonnetje
Het is een misvatting dat fotograferen
met het zonnetje in de rug altijd de
mooiste plaatjes oplevert. Experimen-
Voorzorg
Voordat u vakantiefilmpjes volschiet is
het goed een nieuw batterijtje in uw ca
mera of flitser te doen. Als u op het
Voor sportvissers: Laat geen snoeren
of haken achter. Zeevogels en schapen
raken er in verward met
ernstig leed als gevolg. De steentjes tus
sen de bazaltblokken van de dijk niet
lospeuteren.
Für Angler: lassen Sie keine Schnüre
oder Haken liegen. Seevögel und Scha-
fe können sich darin verheddern und
verletzen. Es ist verboten, an den Dei-
chen zwischen den Basaltblöcken her-
umzustochern und dabei Steinchen zu
lösen.
Op Texel geldt een maximum snelheid
van 80 kilometer, tenzij anders aangege
ven en dat is altijd langzamer. Omdat de
afstanden kort zijn is hard rijden boven
dien zinloos. Gebruik de auto zo weinig
mogelijk. Parkeer niet in de dorpscentra
want dat is bijna overal verboden. De
Koog en Den Burg beschikken over par
keerterreinen van voldoende capaciteit.
De afstand tot het centrum vergt slechts
enkele minuten lopen. Let op de verwijs
borden. In veel éénrichtingsstraten mo
gen fietsers tegen het verkeer in rijden.
Dat wordt aangegeven met een speciaal
verkeersbord.
Überall auf Texel gilt eine Höchst-
geschwindigkeit von 80 km, es sei denn,
es ist anders angegeben, aber dann han
delt es sich um noch geringere
Geschwindigkeiten
Weil die Entfernungen gering sind hat
schnelles Fahren ausserdem keinen
Zweck. Lassen Sie deshalb den PKW so
viel wie möglich stehen. Parken Sie
nicht in den Dorfszentren, denn dort ist
sowieso beinah überall das Parken ver
boten, oder wird mittels Parkuhren und
Parkautomaten eingeschrankt. De Koog
und Den Burg verfügen über grosse
Parkplatze, welche in unmittelbarer Na-
he vom Zentrum liegen. Achten Sie auf
die Hinweisschilder.
In vielen Einbahnstrassen ist es den
Fahrradfahrern erlaubt in entgegenge-
setzter Richtung zu fahren, dieses wird
mit einem speziellen Schild angegeben.
strand foto's wilt maken, wikkel uw ca
mera dan in een plastic zak. Zand en
zout water zijn grote vijanden van de
fijngevoelige apparatuur. Mocht er toch
iets vervelends met uw camera gebeu
ren, breng hem dan meteen naar de fo
tovakman. Vaak is het een kleinigheidje
en kunt u de rest van de vakantie zonder
problemen vastleggen.
Plekjes
Op Texel zijn vele plekjes waar prachti
ge foto's te maken zijn. Hieronder vol
gen enkele ideeën om de ware vakantie
fotograaf te inspireren. Het gebied rond
het Hoornder kerkje is heel illustratief
voor het oude land van Texel. Tussen de
tuinwallen grazen schapen en lammeren
en met het karakteristiek witte Hoornder
kerkje op de achtergrond maakt u vanuit
een origineel standpunt een mooie land
schapsfoto. Datzelfde geldt voor vele
plekjes op en rond de Hogeberg. In de
haven van Oudeschild bruist het van al
lerlei activiteiten en ook dat kan kleurrij
ke foto's opleveren. Ga er heen op vrij
dag of zaterdag als de Texelse kotters de
haven binnenstomen. Uiteraard is het
strand ook een dankbaar onderwerp ze
ker voor kleurenopnamen. De vele felge
kleurde vlaggen, windschermen en para
sols geven uw foto een zomers cachet.
Rood en geel doen het goed op kleuren
foto's en daarbij kan een catamaranzeil
van dienst zijn.
Playback
Clowns en straatmuzikanten zijn elke
dinsdagmiddag en -avond te vinden op
de braderie in De Koog. Ook de kleine
artiesten van de playbackshow die daar
wordt gehouden zijn misschien een foto
waard. Nostalgische plaatjes zijn te ha
len op de folkloredagen in Den Burg. El
ke woensdag ziet men daar Texelaars in
klederdracht en hier bent u in staat oude
ambachten op de gevoelige plaat vast te
leggen. Wie van spektakel houdt be
zoekt deze zomer een autocross en kan,
zeker met een tele-lens, verbeten cou
reurs in oude vehikels in de zoeker krij
gen. De, rondvliegende modder moet u
dan niet met de camera ontwijken. Dat
geeft juist een prachtig effect.
Oosterend is een monumentaal dorp.
Een foto van uw familie in een van de
oude straatjes is een leuke vakantiehe
rinnering, maar u kunt daarvoor bijvoor
beeld ook de vuurtoren, de molen van
polder het Noorden, of de veerboot
kiezen.
Zeehonden
In het Natuurrecreatiecentrum zijn
bassins met zeehonden. Normaal is het
moeilijk deze snel zwemmende dieren op
de foto te krijgen. Tijdens het voederen,
's middags rond half vier, zijn ze echter
van heel dichtbij te fotograferen. Deze
voorbeelden zijn nog met talloze andere
aan te vullen. Probeer origineel te zijn bij
het fotograferen, anders kunt u net zo
goed ansichtkaarten kopen. Juist het
zelf met zorg uitzoeken van leuke mo
menten of onderwerpen geeft een extra
foto-dimensie aan uw vakantie.